Bakan Mehmet Şimşek'in açıklamalarıyla haberdar olduğumuz, dün sosyal medyaya yansıyan bilgilerden bazı ayrıntılarını öğrendiğimiz asgari kurumlar vergisi çağdaş vergiciliğimizin sonu olabilir.

Esin kaynağı küresel asgari kurumlar vergisinin unsurlarından olan 'yerel asgari kurumlar vergisi' olmakla birlikte çok farklılar.

Bizim asgari vergi sadece çok uluslu şirketlere değil tüm kurumlara uygulacak görünüyor.

Asgari kurumlar vergisi, eğer yasalaşırsa kurum kazancının indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutarı üzerinden hesaplanacak.

Belli ki indirim ve istisnaları kaldırmak sancılı, sıkıntılı bir süreç. Hangisine dokunsan farklı yerden çığlık yükseliyor. Onun yerine, istisna ve indirimlere 'bir varmış bir yokmuş' denilerek sorun çözülüyor. Kurumlar vergisi hesaplarken var, asgari kurumlar vergisi hesaplarken yok!

Bu da yetmemiş olacak ki, hasılat üzerinden yüzde 2 götürü kazanç hesaplanarak verginin bunun üzerinden hesaplanandan düşük olmaması sağlanıyor. Asgari verginin de asgarisi olacak, zarar edenler de vergi ödeyecek.

Böylece kurumlar vergisi hesabı üç aşamalı olacak.

Önce gerçek usulde, defter kayıt ve belgeler dikkate alınarak kurum kazancı hesaplanacak. Bu tutardan indirim, istisnalar düşülerek üzerinden yüzde 25 oranında kurumlar vergisi bulunacak.

İkinci aşamada indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı üzerinden iştirak kazancı, emisyon primi gibi bazı istisnalar düşülerek hesaplanan matrah üzerinden yüzde 10 oranında asgari kurumlar vergisi hesaplanacak.

Üçüncü aşamada, hasılatın yüzde 2'si matrah olarak dikkate alınarak üzerinden yüzde 25 oranında kurumlar vergisi hesaplanacak.

Bu hesaplamaların sonunda ortaya çıkan en yüksek vergi devlete ödenecek. İyi değil mi!

Zarar edilse de ciroya göre hesaplanan vergi ödeniyor, az kazanılsa da, indirim ve istisnalar nedeniyle matrah düşse de!

Asgari vergi sadece kurumlar vergisi mükelleflerine gelmiyor. Gelir vergisi mükelleflerinin hasılatlarının da yüzde 5'i kazanç kabul edilerek asgari vergi ödemeleri öngörülüyor.

Bu ülke yıllarca götürü vergilemeden kurtulmaya çalıştı. Üstelik sınırlı sayıda gelir vergisi mükellefine uygulanıyordu. Bir şekilde kaldırıldı.

Meğer dönüşü muhteşem olacakmış!

Koca koca şirketleri, binlerce mükellefi götürü vergilemeye tabi tutacağız.

Zarar eden, düşük gelir beyan edenlerin beyanlarının araştırılması, denetlenmesi vergi idaresinin asli görevi.

Vergi denetimi olmadan vergicilik yapılamaz. Binlerce vergi müfettişi bu görev için istihdam ediliyor.

Denetlenmediği için, denetlenemediği için herkesin, kazanıp kazanmadığına, gerçekte ne kazandığına bakılmaksızın götürü olarak vergilendirilmesi büyük bir adaletsizlik. Çağdaş vergicilikte yeri yok.

Umarım bu düzenlemeler ya Cumhurbaşkanlığı'ndan ya da Meclis'ten geri döner. Vergiciliğimizi öşür/aşar vergiciliğine, nerrdeyse 100 yıl geriye götürecek bir gelişme engellenir.

A. Feridun Güngör YMM

Partner at EY

Linkedin paylaşımından alıntı yapılmıştır

BURSA

SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

Sayı:    2024/ 1923

Konu:    Beyanname ve bildirimlerin verilme süresinin uzatılması hk.

11/06/2024

T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI’NA

ANKARA

Kurban Bayramı’nın hafta içine denk gelmesi, beraberindeki perşembe ve cuma günlerinin de Cumhurbaşkanlığı kararı ile idari tatil ilan edilmesi sebebiyle; Haziran ayında verilmesi gereken beyan ve bildirimlerin son verilme ve ödeme sürelerinin, meslektaşlarımızın Kurban Bayramı’nda dini vecibelerini stressiz bir şekilde yerine getirebilmeleri, beyan ve bildirimlerin doğru bir şekilde yapılması ve ülkede yaşayan her yurttaş gibi meslek mensuplarının da tatillerini yapabilmeleri için; tatil ilan edilen sürelerin dikkate alınarak, 5 (beş) gün uzatılması hususunu arz ederiz.

Saygılarımla,
Hüseyin HALİL
Başkan

BURSA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) uzmanlarının iş kazalarındaki sorumluluklarına ilişkin Yargıtay içtihatları, genellikle iş kazalarının meydana gelmesinde İSG uzmanlarının rolü ve bu rolün yasal yükümlülükleri kapsamındaki ihmallerine odaklanmaktadır. Yargıtay içtihatlarına dayanan bazı güncel yaklaşımlar:

1. İSG Uzmanlarının Sorumluluğu
- Denetim ve Kontrol Yükümlülüğü

İSG uzmanlarının, işyerinde alınması gereken güvenlik önlemlerini belirlemek, uygulanmasını denetlemek ve işvereni uyarmak gibi görevleri vardır. Yargıtay, bu yükümlülüklerin ihmal edilmesi durumunda İSG uzmanlarını sorumlu tutmaktadır.
- Eğitim ve Bilgilendirme
İSG uzmanlarının işçilere yeterli eğitim ve bilgilendirme sağlaması gerekmektedir. Eğitim eksiklikleri veya yetersiz bilgilendirme, kazaların meydana gelmesine neden olabileceği için uzmanların sorumluluğunu doğurur.

2. İşverenin Sorumluluğu ile İlişkisi
- Birincil Sorumluluk İşverende:

Yargıtay, iş kazalarında birincil sorumluluğun işverende olduğunu vurgulamaktadır. İSG uzmanları, işvereni alınması gereken önlemler konusunda bilgilendirmeli ve denetim yapmalıdır, ancak nihai sorumluluk işverene aittir.
-Ortak Sorumluluk:
Eğer işveren İSG uzmanının uyarılarını dikkate almamışsa veya İSG uzmanı görevini tam olarak yerine getirmemişse, her iki taraf da sorumlu tutulabilir.

3. Ceza Hukuku Açısından
- Taksirle Adam Öldürme veya Yaralama:

Yargıtay, İSG uzmanlarının iş kazalarında taksirle (ihmal sonucu) adam öldürme veya yaralama suçundan sorumlu tutulabileceğini belirtmektedir. Bu, uzmanların görevlerini ihmal etmeleri ve bu ihmalin kaza sonucunda ölüme veya yaralanmaya yol açması durumunda geçerlidir.

4. Kararlar ve Örnekler
-Yargıtay Kararları:

Yargıtay kararlarında, iş kazası sonrasında İSG uzmanlarının görevlerini yerine getirip getirmediği, yeterli denetim yapıp yapmadığı, işvereni zamanında uyarıp uyarmadığı gibi unsurlar detaylı olarak incelenir. İhmallerin tespit edilmesi halinde, İSG uzmanları sorumlu tutulabilir.

Özetle, Yargıtay içtihatlarına göre İSG uzmanlarının iş kazalarındaki sorumluluğu, görev ve yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri ve bu ihmalin kaza sonucunda zarara yol açıp açmadığı üzerinden değerlendirilir. İş kazalarında birincil sorumluluk işverende olsa da, İSG uzmanlarının ihmali durumunda onlar da cezai ve hukuki sorumlulukla karşı karşıya kalabilirler.

Özgür Demir

İş Başmüfettişi, Bilirkişi, Yazar, Chief Labor Inspector

Linkedin paylaşımından Alıntı yapılmıştır

✅ İşverene, sahte sigortalı gösterilen her ay için belge geçersizliği nedeniyle 5510 sayılı kanunun 102. maddesi gereğince brüt asgari ücretin yarısı kadar idari para cezası uygulanır.

✅ Sahte işyerinden ödenen primler var ise Borçlar Kanunu hükümlerince iade edilmeyerek SGK tarafından gelir kaydedilir.

✅ Firma tarafından yararlanılan teşvik ve destekler var ise SGK tarafından gecikme zammı ile birlikte geri ödenmesi talep edilir.

✅ Gerek duyulması halinde işverenin diğer tüm işyerleri için de sahte işyeri/sahte sigortalılık kapsamında denetim faaliyeti gerçekleştirilir.

✅ Sahte sigortalı bildirimlerinde sorumluluğu tespit edilen meslek mensupları (SMMM) da işveren ile birlikte sorumlu tutulur.

✅ SGK tarafından işveren hakkında resmî belgede sahtecilik yaptığı gerekçesiyle 3 aydan 8 yıla kadar hapis cezası için Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

Orhan Kotan

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Başmüfettişi

Linkedin paylaşımından Alıntı yapılmıştır

Emeklilerin 2024 yılı ikinci yarı maaş zamlarının belirleneceği tarih yaklaştıkça, hem okuyuculardan hem de çevremden kök maaşla ilgili çokça soru alıyorum.

Bu hafta sonuna kadar yani bayram öncesi TBMM’ye verilmesi beklenen Torba Yasa Teklifi’nde, yeni ve mevcut maddelerde değişiklik öngören çok sayıda düzenleme yer alıyor. Yeni düzenlemelerin büyük bir kısmı gayrimenkul sektörü ile ilgili. Bu son derece normal ancak, yapılacak düzenlemeler, gayrimenkullerin vergilendirilmesinde 20 – 30 yıldır uygulanan kuralları tamamen değiştirecek nitelikte olunca durum biraz karışıyor!

Geçen yıldan bu yana yapılan düzenlemelerle gayrimenkul yatırımcılarına tanınan vergisel avantajların birer birer kaldırılması gayrimenkul sektörünü oldukça tedirgin ediyor, üzüyor! Bu durumu özellikle belirtmekte fayda görüyoruz.

Torba Yasa Teklifi Meclise ne zaman verilecek?

Yeni Torba Yasa Teklifi’nin bu hafta sonuna kadar yani bayram öncesi TBMM’ye sunulması bekleniyor. Neden bayram öncesi veriliyor? Çünkü, Torba Yasa Teklifi’nde yer alan çok sayıda yeni düzenlemenin kamuoyunda bayram tatili süresince tartışılması isteniliyor!

Bir aksilik olmadığı takdirde, söz konusu Teklifin bayram sonrası TBMM’de görüşülerek Temmuz ayı başına kadar yasalaştırılması öngörülüyor.

Teklifte gayrimenkulle ilgili yer alması beklenen düzenlemeler!

Torba Yasa Teklifi’nde gayrimenkulle ilgili yer alması beklenen yeni düzenlemeler vatandaşlarımızın büyük bir bölümünü ilgilendiriyor.

İşte Teklifte gayrimenkullerle ilgili yer alması beklenen önemli düzenlemeler:

- GYO ve GYF’lerin kazançlarına yönelik kurumlar vergisi istisnasının, gayrimenkulden elde edilen kazancın yüzde 50’sinin dağıtılması (temettü) şartına bağlanması,

- Gayrimenkullerin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl geçtikten sonra elden çıkarılması sonucu elde edilen kazançların tutarı ne olursa olsun değer artışı kazancı olarak gelir vergisine tabi tutulmamasını öngören düzenlemenin yürürlükten kaldırılması,

- Değer artış kazancı istisnasının (2024 yılı için 87 bin TL) yürürlükten kaldırılması,

- İktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılan sadece tek bir konuta değer artış kazancı istisnası uygulanması.

Yalnız, yapılacak bu düzenlemelerde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, müktesep haklar. Yeni düzenlemenin yürürlük tarihinden önce iktisap edilmiş gayrimenkuller için müktesep hakların korunarak eski hükümlerin uygulanması şart.  

Konut kira gelirlerine ilişkin istisna kaldırılacak mı?

Mevcut düzenlemeye göre, bir takvim yılı içerisinde elde edilen konut kira gelirleri, izleyen yılın Mart ayı içerisinde verilecek olan yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan ediliyor. Elde edilen konut kira gelirlerinin belli bir tutarı (2024 yılı için 33 bin TL’si) ise gelir vergisinden istisna bulunuyor. Yani, 2024 yılında elde edilen konut kira gelirleri 33 bin TL’yi aşmıyorsa beyan edilmiyor, aşıyorsa beyan edilmesi gerekiyor. Kira gelirlerinin beyanı halinde ise, söz konusu tutar kira gelirlerinden düşülerek vergilendirilmiyor. Bu istisna ile, konut sahipliği ve yatırımcılığının desteklenmesi ve kira gelirlerinin belli bir kısmından vergi alınmaması amaçlanıyor.

Yazılı ve görsel medyada, bu istisnanın kaldırılacağına ilişkin çok sayıda haber yer aldı.

Gazetemizde 3 Haziran 2024 tarihinde yayınlanan “Torba yasadaki yeni düzenlemeler gayrimenkul sektörünü şok etti!” başlıklı köşe yazımızda; bu istisnanın kaldırılmasının son derece yanlış olacağını, birden fazla evden kira geliri elde edenle tek bir evden aldığı kira geliriyle geçimini sağlayan insanların aynı tutulduğu ve her ikisinin de aynı şekilde vergilendirileceğini, ayrıca, istisna gelire isabet eden ve ödenen gelir vergisi tutarının, konut sahipleri tarafından kiralara yansıtılacağını, bunun da kira tutarlarının artmasına neden olacağını, bunun oldukça geniş kapsamlı ve çok sayıda vatandaşı ilgilendiren önemli bir düzenleme olduğunu, bu düzenlemenin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini, kişisel görüşümüzün bu istisnanın kaldırılmayacağı yönünde olduğunu belirtmiştik.

Beklediğimiz gibi de oldu, konut kira gelirlerine ilişkin istisnanın kaldırılmasına ilişkin düzenlemeden vazgeçildi.

Bu son derece olumlu bir gelişme!

Tapuda gerçek bedele geçiş başka bahara kaldı!

Vatandaşlarımızın büyük bir kısmını yakından ilgilendiren bir başka düzenlemeden de teknik nedenlerle şimdilik vazgeçildi, ileri bir tarihe ertelendi.

Evet, tam da tahmin ettiğiniz gibi, söz konusu düzenleme, tapuda gerçek bedele geçişle ilgili.

Tapuda gerçek satış bedeline geçiş başka bir bahara kaldı denilebilir!

Neden bu düzenlemeye geçilmek isteniyordu?

Gayrimenkullerin özellikle ikinci el satışlarında yüksek bedellerle satıldığı halde tapu devirlerinin belediye rayici (emlak vergisi değeri) üzerinden yapılması, ciddi vergi ve tapu harcı kayıplarının yanısıra sektörde de ciddi haksız rekabete neden oluyor.

Sektör 2018’den bu yana tapuda gerçek bedele geçilmesini istiyor!

Gayrimenkul sektörünün 3 önemli STK’sı olan KONUTDER, GYODER ve İNDER, 2018’den bu yana;

- Tapu devirlerinde gerçek satış bedeline geçilmesini,

- Gerçek satış bedellerinin ekspertiz raporlarından da yararlanılarak devlet tarafından belirlenmesini,

- Tapu devirlerinin belirlenen bu bedellerin altında yapılmamasını

talep ediyor.

Çünkü, tapuda gerçek satış bedeline geçilmemesi, sektördeki firmalar arasında ciddi düzeyde haksız rekabete de neden oluyor.

Tapuda gerçek bedele geçiş için düzenleme yapılması bekleniyordu!

Torba Yasa Teklifi’nde, tapu devirlerinin gerçek satış bedeli üzerinden yapılması ve tapu harcının bu bedel üzerinden alınması, bunun için tüm satışlarda ekspertiz raporu aranılması uygulamasına geçilmesi veya ekspertiz raporlarından da yararlanılarak tapuda emsal satış bedelleri oluşturulması ve satış bedellerinin bu emsal bedellerin altında olmaması ile ilgili bir düzenlemenin yer alması bekleniyordu.

Bu konuda yazılı ve görsel medyada çok sayıda haber yer aldı, ciddi tartışmalara da neden oldu.

Düzenleme ile ilgili uyarımız: Her satış için ekspertiz raporu aranılması aksamalara neden olabilir!

Gazetemizde 3 Haziran 2024 tarihinde yayınlanan “Torba yasadaki yeni düzenlemeler gayrimenkul sektörünü şok etti!” başlıklı köşe yazımızda; tapuda gerçek satış bedeli düzenlemesinin gayrimenkul sektörü açısından gerek kayıt dışılığı gerekse haksız rekabeti önleyecek önemli bir düzenleme olduğunu ancak, her satış için ekspertiz raporu aranılması halinde, mevcut ekspertiz uzmanı sayısı dikkate alındığında ciddi sıkıntılarla karşılaşılabileceğini, bunun da satışlarda aksamalara hatta iptale varan sorunlara neden olabileceğini, bu konunun iyi bir şekilde ele alınması ve sektörün de görüşü alınarak son halinin verilmesinde fayda olduğunu belirtmiştik.

Neden böyle bir uyarıda bulunduk?

Çünkü, benzer bir sorunu birkaç yıl önce hayatımıza giren değerli konut vergisinde yaşadık!

Değerli konut vergisine esas değerler Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nce belirlendi. Ancak, vatandaşlar Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nce belirlenen bu değerlere çok ciddi tepki göstererek itiraz etti, çok sayıda dava açıldı. Kamuoyundan gelen tepkiler ve açılan davalar dikkate alınarak, kısa bir süre sonra Değerli Konut Vergisinde artık Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce belirlenen değerlerin değil, konutun emlak vergisi değerinin esas alınacağına ilişkin yeni düzenleme yapıldı. Bu değişiklik ile, değer tespitine yönelik olarak yapılan itirazlar kökten çözüldü, açılması muhtemel onbinlerce dava önlendi, Hazine milyonlarca dava masrafı ve vekalet ücretinden kurtuldu.

Gerçek bedele geçişin ertelenmesi olumlu!

Bize göre, tapuda gerçek satış bedeline geçişle ilgili düzenlemenin şimdilik ertelenmesi son derece doğru ve olumlu.

Çünkü, tam hazırlık yapılmadan ve sektör dahil ilgili tüm paydaşlardan görüş alınmadan, apar topar bu uygulamaya geçiş, beklenenden daha çok sorunlara ve tartışmalara neden olabilirdi.

Tapuda gerçek bedeline geçiş düzenlemesi kısa ve orta vadede mutlaka hayata geçirilmeli!

Özellikle ikinci el gayrimenkullerin tapu devirlerinin gerçek satış bedeli üzerinden yapılmaması, hazineyi ciddi tutarlarda vergi ve tapu harcı, belediyeleri ise ciddi tutarlarda emlak vergisi kaybı ile karşı karşıya bırakıyor. Bu yeni bir şey değil, uzun yıllardan bu yana böyle. Yani, bu alanda ciddi bir kayıt dışılık söz konusu! Artık buna dur demenin zamanı geldi de geçiyor.

Bu nedenle, söz konusu uygulamanın önümüzdeki günlerde/aylarda teknik alt yapısı tamamlanarak ve sektörün de görüşü alınarak hayata geçirilmesi şart!

https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/tapuda-gercek-bedele-gecis-baska-bahara-kaldi/748598

Ulusal bayram ve genel tatillerde çalışıldığının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, yazılı delil niteliğindedir. 

Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda, tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir.

Bununla birlikte, işyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.

İmzalı ücret bordrolarından, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından daha fazla çalışıldığının ileri sürülmesi mümkün değildir.

Ancak, işçinin alacağının bordroda görünenden daha fazla olduğu yönünde bir ihtirazi kaydının bulunması halinde, ulusal bayram ve genel tatil çalışmalarının ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıt taşımaması durumunda dahi, işçinin bordroda yazılı olanın dışında ulusal bayram ve genel tatil çalışmalarının yapıldığını yazılı delille kanıtlaması imkân dahilindedir.

Bayramda işveren ücret yerine serbest zaman verilebilir mi?

Bazı işverenler, bayramda çalıştırdıkları işçiye, ücret yerine, bayram sonrası, günlük izin vermektedirler.

- Fazla çalışma ile bayram çalışması birbirinden farklıdır.

- Fazla çalışmada işçinin rızası ile fazla çalışma ücreti yerine serbest zaman verilebilir.

Ancak, bayram çalışması fazla çalışma değildir. Bu nedenle;

- Bayram günü yasal günlük iş süresini aşmayacak şekilde yapılan çalışma karşılığı ödenecek ücret yerine işçiye daha sonra serbest zaman kullandırılması mümkün değildir.

- İşveren serbest zaman verse bile, 2 yevmiye ödemek zorundadır.

Bayram ücreti nasıl hesaplanır?

Bayram günü ara dinlenmesi hariç 7,5 saati geçmemek üzere çalışan işçiye normal ücretine ilaveten bir günlük ücret daha ödenmelidir.

Bayramda çalışmayan işçiye o günlere ait ücreti ödenmelidir.

Bayramda fazla çalışma yapılır mı?

Fazla çalışma, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.

Bayram günü ara dinlenmesi hariç 7,5 saati geçmemek üzere çalışan işçiye normal ücretine ilaveten bir günlük ücret daha ödenmelidir.

Bayram günlük çalışma süresinin haftalık normal 45 saat çalışma süresini aşması durumunda, yukarda belirttiğimiz 2 yevmiyenin yanında, 45 saati aşan kısım içinde fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir.

Ahmet Metin Aysoy

SGK E BAŞMÜFETTİŞİ

https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/ulusal-bayram-ve-genel-tatillerde-calisma-nasil-kanitlanir/748558

İhracatçıların, yurda getirdikleri yurt dışı kaynaklı dövizlerinin en az yüzde 40’ının TCMB’ye satma mecburiyeti yüzde 30’a dü­şürüldü. TCMB’ye satıldıktan sonra getirilen dövizin kalan kısmını kur korumalı dönüşüm hesabında değerlendirerek Türk lirasına çev­rilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği ise kaldırıldı.

İhracat bedellerinin %40’ının TCMB’ye satılması %30’a düşürüldü

Genel olarak; ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi, fiili ihraç tarihinden itiba­ren 180 günü geçemez. 180 gün azami süre olup bedellerin ithalatçının ödemesini mü­teakip doğrudan ve gecikmeksizin yurda ge­tirilmesi esastır. Peşin ihracatta ise süre 24 aydır.

Terkin tutarı olan 15 bin ABD dolarını aşan ve yurda getirilmesi zorunlu olan ihra­cat bedellerinin, İBKB’ye veya DAB’a bağla­nan tutarın en az %40’ı İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılması zorunlu iken, Hazine ve Maliye Bakanlığının 07.06.2024 tarih ve 3187388 sayılı yazısı ile genelgenin EK MADDE 1 deki düzenleme yürürlükten kaldırılarak, genelgeye eklenen EK MADDE 2 ile TCMB’ye satılacak oran yüzde 40’dan yüzde 30’a düşürüldü.

Buna göre; EK MADDE 2– Bu maddenin yürürlük tarihi olan 10/6/2024 tarihinden itibaren, İBKB’ye veya DAB’a bağlanan ih­racat bedellerinin en az yüzde 30’u İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır. Bu bedeller bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılır ve Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk parası olarak ödenir.

%2 döviz dönüşüm desteği kaldırıldı

8/6/2024 tarihli ve 32570 sayılı Resmi Ga­zete’de, Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Döviz­lerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Destek­lenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2023/5)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2024/14)” 8/6/2024 tarihinde Resmi Gaze­te’de yayımlandı. Bu değişiklikle, bir önceki tebliğin 5.maddesi yürürlükten kaldırılarak dönüşüm desteğine son verildi.

Buna göre; 8/6/2024 tarihinde Resmi Ga­zete’de yayımlanan 2024/14 sayılı tebliğ ile; yurt dışı kaynaklı dövizlerin Merkez Banka­sına satılmasında ve yurt dışı kaynaklı döviz­lerin vadeli Türk lirası mevduat veya katıl­ma hesaplarına dönüşümüne yönelik önceki tebliğin 5. Maddesinde düzenlenen yüzde 2 dönüşüm desteğine 10/6/2024 tarihinde ge­çerli olmak üzere son verildi.

Ayrıca, ilgili düzenlemeyle;

Firmaların “yurt dışı kaynaklı dövizleri­nin” yerine “Merkez Bankasınca belirlene­cek yurt dışı kaynaklı dövizlerinin” ifadesi getirildi.

Döviz alımı yapılmaması taahhüdünü ye­rine getirmeyen firmaların Merkez Bankası kaynaklı kredi kullanım talepleri ile bu Teb­liğ kapsamındaki destek ödemesi taleple­ri yaptırım tutarının ödendiği tarihe kadar kabul edilmeyecektir.

Döviz dönüşüm desteğinden usulsüz ola­rak yararlanan veya Merkez Bankasına ya da bankalara gerçeğe aykırı beyanda bulunan firmalar döviz dönüşüm desteğinden yarar­landırılmayacaktır ve bu firmaların Merkez Bankası kaynaklı kredi kullanım talepleri 3 yıl süre ile kabul edilmeyecektir.

Döviz dönüşüm desteği ödemesine aracılık eden ancak Merkez Bankasınca belirlenecek kontrol yükümlülüklerini yerine getirme­yen bankalar yaptırım tutarının Merkez Ban­kasına ödenmesinden sorumlu olacaklardır.

İhracatçı, TCMB’ye döviz satışının sıfırlanmasını istiyor

Normalleşme ve sadeleşme adımlarının bir parçası olarak, ihracat bedelleri ve döviz ka­zandırıcı hizmet gelirlerinin TCMB’ye döviz satış yükümlülüğün yüzde 40’dan yüzde 30’a düşürülmesi ihracatçı tarafından olumlu kar­şılanırken, bu oranın tamamen sıfırlanması beklentisi de devam ediyor.

Birçok ihracatçı aynı zamanda ithalatçı ko­numundadır. İhracatçı tarafından TCMB’ye satılarak TL’ye çevrilen tutar aynı zamanda it­halat borcu için tekrar dövize dönüştürülme­si sonucu kur dönüşümlerinden ciddi kayıplar yaşanmaktadır. Dolayısıyla, ihracatçının gelen parasını kullanma iradesinin kendisine bıra­kılması gerekiyor.

Talha APAK

https://www.dunya.com/kose-yazisi/ihracatcilara-yonelik-iki-onemli-duzenleme/731799

Bugün oldukça teknik ancak birçok işletmede karşılaşılabilecek bir konuda yazacağım; örtülü kazanç dağıtımı. Öncelikle müesseseyi kısaca özetleyeyim.

Ticaret şirketlerin temel amacı kâr elde etmek ve elde edilen kârı ortaklara dağıtmak. Bu çerçevede şirketlerin, ilgili düzenlemeler çerçevesinde, dönem sonunda kârı belirleyip, yasal yükümlülükleri yerine getirdikten sonra, ortaklara dağıtması beklenir. İlişkili kişilerle, emsaline uygun olmayan fiyat veya ücretle yapılan işlemler sonucu, ilişkili kişilerin bir kısmına yapılan kâr veya varlık aktarımı, örtülü kazanç aktarımının konusunu oluşturuyor.

Kurumlar vergisi uygulamasında örtülü kazanç aktarımı

Kurumlar Vergisi Kanunu, örtülü kazanç aktarımı müessesesini bir vergi güvenlik önlemi olarak düzenlemiş. Kanunun 13. maddesine göre, kurumların, ilişkili kişilerle emsaline uygun olmayan bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılıyor.

Bu durumda, örtülü olarak dağıtılan kâr, örtülü kazanç dağıtan kurumda gider kabul edilmiyor, kâr dağıtılan kurumda ise iştirak kazancı sayılarak kurumlar vergisinden müstesna tutuluyor.

Sermaye piyasası mevzuatında örtülü kazanç aktarımı

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemeye benzer bir düzenleme, esas olarak küçük yatırımcıların haklarının korunması amacıyla Sermaye Piyasası Kanunu’nda da yer alıyor. Kanun’un “Örtülü kazanç aktarımı yasağı” başlıklı 21. maddesiyle;

• Başta halka açık şirketler olmak üzere kapsama giren ortaklıkların, ilişkili kişilerle emsallerine uygunluk, piyasa teamülleri, ticari hayatın basiret ve dürüstlük ilkelerine aykırı olarak farklı fiyat, ücret, bedel veya şartlar içeren işlemlerde bulunarak örtülü kazanç aktarımında bulunmaları yasaklanmış,

• Kazanç aktarımının Kurulca tespiti hâlinde halka açık ortaklıkların, kendilerine kazanç aktarımı yapılan taraflardan, aktarılan tutarın kanuni faizi ile birlikte mal varlığı veya kârı azaltılan ortaklığa iadesini talep etmesi, kendilerine kazanç aktarımı yapılan tarafların da aktarılan tutarı kanuni faizi ile birlikte iade etmesi zorunlu tutulmuş.

Öte yandan, Sermaye Piyasası Kanunu’nun 110. maddesinde ilişkili taraf işlemleriyle örtülü kazanç aktarımı “görevi kötüye kullanma” suçunun nitelikli hali olarak sayılmış ve Türk Ceza Kanunu’nun 155. maddesi kapsamında hapis cezası öngörülmüş durumda. 

Ticaret hukukunda örtülü kazanç aktarımı

Örtülü kazanç veya varlık aktarımı, sadece halka açık şirketlerde değil, bütün şirketlerde, bazı pay sahiplerini, çalışanları, alacaklıları ve ilgili diğer kişileri de olumsuz etkilemesine rağmen Türk Ticaret Kanunu bu müesseseyi özel olarak düzenlemiş değil.

Ancak konu Türk Ticaret Kanunu’nda hiç düzenlenmiyor da değil. Halka kapalı şirketlerde, örtülü kar dağıtımı, “sermayenin korunması”, “malvarlığının korunması”, “eşit işlem ilkesi” ve benzer genel düzenlemeler kapsamında uygulanıyor.

Örtülü kazanç aktarımının uygulama şekli

Vergi uygulamasında örtülü kazanç aktarımı yapıldığının tespiti halinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak aktarılan tutar, örtülü olarak kâr dağıtan kurumda kanunen kabul edilmeyen gider, kendisine örtülü kazanç aktarımında bulunulan kurumda ise kâr payı olarak kabul edilerek işlem yapılıyor.

Yukarıda özetlediğim, sermaye piyasası mevzuatına göre, örtülü kazanç aktarımının tespiti halinde, Kurulca belirlenecek süre içinde ilişkili kişiye aktarılan tutarın kanuni faiziyle birlikte iadesi isteniyor.

Türk Ticaret Kanunu uygulamasında örtülü kazanç aktarımı işlemleriyle çok karşılaşmıyoruz ama az sayıda da olsa tespit edebildiğim Yargıtay Kararlarından, bu alanda da sermaye piyasası mevzuatında olduğu gibi işlem yapıldığını anlıyorum.

Gördüğünüz gibi vergi uygulamasıyla diğer uygulamalar birbirinden farklı.

Farklı bir vergi uygulaması örneği

Örtülü kazanç aktarımında vergi uygulamasını yukarıda özetledim. Örtülü kazanç aktarımının tespiti halinde, ilişkili kişilere örtülü olarak aktarılan tutar kurum kazancına ekleniyor, ayrıca örtülü kazanç aktarılan kurumun durumuna bağlı olarak gerekiyorsa kâr dağıtım stopajı yapılmasından ibaret.

Mevzuat ve uygulama bugüne kadar hep özetlediğim şekilde olmakla birlikte, yakın zamanda bu genel uygulamadan farklı bir uygulamayla karşılaştım. Uygulamayı bir Danıştay Kararında gördüm. Kısaca bu farklı uygulamayı anlatayım.

Danıştay Kararına konu olayda, yönetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakkı tutarları emsaline göre yüksek bulunarak, fazladan ödendiği düşünülen tutarın alacak olarak muhasebeleştirilmesi ve ortakların ilgili tutarı, hesaplanacak faiziyle birlikte geri vermesi gerektiği değerlendirilmiş. Dolayısıyla incelenen hesap dönemi için emsal faiz oranıyla hesaplanan faiz tutarı dönem kurum kazancına eklenirken, ücretin emsalinden fazla olduğu değerlendirilen kısmı ücret giderlerinden çıkartılmış ve bu şekilde hesaplanan toplam tutar üzerinden kurumlar vergisi tarhiyatı yapılmış.

Tarhiyatın kaldırılması istemiyle açılan davada Vergi Mahkemesi, birtakım varsayımlardan hareketle makul huzur hakkı tutarı tespit edilerek, tespit edilen huzur hakkını aşan kısmın giderlerden çıkartılmasında ve söz konusu tutar için adatlandırma yapılarak faiz hesaplanmasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçeleriyle davayı kabul etmiş ve tarhiyatın kaldırılmasına karar vermiş.

Temyiz istemini inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesi ise her ne kadar huzur hakkı ödemelerinin ne kadar olması gerektiği konusunda mevzuatta belirli bir referans noktası bulunmasa da, dağıtılan huzur hakkının açıkça makul sayılacak tutarın üstünde olduğunun inceleme elemanı tarafından ortaya konulmuş olduğu, dolayısıyla davacı şirketin, yüksek tutarlı huzur hakkı dağıtmak suretiyle, kurumlar vergisi matrahını aşındırmış olduğunun somut bir biçimde ortaya konulduğu gerekçeleriyle, cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık görmemiş ve Vergi Mahkemesi kararını bozmuş. (Danıştay Dördüncü Dairesinin 19.04.2022 tarih ve E:2018/2435 K:2022/2682 sayılı kararı.)

Özetlediğim kararlarda yer alan bilgiden, somut olayda ödenen huzur hakkı tutarı üzerinden gelir vergisi stopajı yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa kâr payı sayılan kısım nedeniyle ödenen stopajın iadesinin veya kâr payı sayılan tutar üzerinden hesaplanan stopaj tutarından mahsup edilip edilmediği anlaşılmıyor. Muhtemelen bu durum başka bir raporun ve tarhiyatın konusu olmuştur. 

Konuya ilişkin kişisel değerlendirmem

Vergi uygulamasında, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç aktarımı koşullarının gerçekleşmesi halinde, örtülü olarak dağıtılan kazanç, hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kâr payı sayılıyor ve taraflarca işlemlerin bu değişikliğe uygun olarak düzeltilmesi gerekiyor.

Yukarıda özetlediğim yargı kararına konu somut olayda, ilişkili kişilere ödenen huzur hakkının, emsal ücret tutarını geçen kısmının vergilendirme döneminin son günü itibariyle kâr payı olarak kabul edilmesi, vergilemenin buna göre düzeltilmesi, bir başka ifadeyle gider yazılan ücret tutarının kâr payı sayılan kısmının giderlerden çıkartılması, ücret stopajının da kâr payı stopajına dönüştürülmesi gerekiyor.

Vergi uygulamasında, sermaye piyasası mevzuatı ve ticaret hukuku uygulamasında olduğu gibi, örtülü olarak aktarılan kazanç veya varlığın, faiziyle birlikte, örtülü kazanç aktaran kuruma getirilmesine ilişkin bir gereklilik yok. Örtülü olarak aktarılan tutarın kazanca eklenmesi ve gerekiyorsa kâr dağıtım stopajıyla vergilenmesi yeterli. Sermaye piyasası mevzuatı veya ticaret hukuku uygulaması gereği aktarılan kazanç veya varlığın faiziyle birlikte, örtülü kazanç aktaran kuruma getirilmesiyle karşılaşılırsa yapılacak vergi uygulaması ise ayrı bir makale konusu olmaya aday. Uygun bir zamanda bu konuyu da değerlendirmek isterim.

Yıllarca gördüğüm uygulama bu şekilde. Farklı bir görüş veya uygulamaya da bugüne kadar rastlamadım. Bu çerçevede, yukarıda belirttiğim yargı kararına da katılmıyorum.

Recep BIYIK

https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/ortulu-kar-dagitimina-farkli-bir-uygulama/748566