Mehmet Özdoğru

Mehmet Özdoğru

Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

17 Ekim 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 328 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile;

- Konutlarda ve iş yerlerinde, konutu ve iş yerini kiraya veren ve bunları kiralayanların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini bankalar veya PTT A.Ş. tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunludur. (Konut kiraları için uygulanan aylık 500 TL’lik sınır kaldırılmıştır.)

- Haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarına ilişkin yapılan tahsilat ve ödemeler de eskiden olduğu gibi tevsik kapsamındadır.

- Bankalar veya PTT A.Ş. aracı kılınmak suretiyle; para yatırma, havale, EFT, çek, banka ve kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır. Ayrıca kira ödemelerinin; banka şubelerine gidilerek T.C. kimlik numarası, vergi kimlik numarası, ad soyad/unvan bilgileri ve “kira ödemesi” açıklamasıyla kiraya verenin hesabına yatırılması durumunda da tevsik yükümlülüğü yerine getirilmiş sayılacaktır.

- Yukarıda yer verilen tevsik zorunluluklarına uymayanların her birine, her bir işlem için aşağıda yer verilen cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın %10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

  • Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında                                                     20.000 TL
  • İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında     10.000 TL
  • Yukarıda belirtilenler dışında kalanlar hakkında                                                                     5.000 TL

- Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların, durumu ödemeyi takip eden 5 iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi halinde, ödemede bulunan adına bu düzenleme uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir

- Tebliğ, yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. E&Y

17 Ekim 2024 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32695

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç ve Kapsam

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendiyle Bakanlığımıza, mükelleflere ve mükellef olmayanlara, muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi verilmiştir.

(2) Bakanlığımıza verilen bu yetkiye istinaden, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile mükellef olmayanların gerçekleştirdikleri iş yeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin;

– 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan bankalar,

– 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi,

tarafından düzenlenen belgelerle tevsiki ile tevsik yükümlülüğüne uyulmaması durumunda tatbik edilecek cezai müeyyidelerin uygulanmasına ilişkin açıklamalar bu Tebliğin amaç ve kapsamını oluşturmaktadır.

İKİNCİ BÖLÜM

Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı ve Ceza Uygulaması

Tevsik zorunluluğunun kapsamı ve tevsik zorunluluğu getirilen işlemlerde belge düzeni

MADDE 2- (1) Konutlarda ve iş yerlerinde, konutunu ve iş yerini kiraya verenler ve bunları kiralayanların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunludur.

(2) Haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarına ilişkin yapılan tahsilat ve ödemeler de tevsik kapsamındadır.

(3) Konut ve iş yerini kiraya verenler ve bunları kiralayanların, kira bedeline ilişkin mahkeme ve icra yoluyla veya ayni olarak yaptıkları tahsilat ve ödemeler tevsik zorunluluğu kapsamında değildir.

(4) Hisseli gayrimenkullerin kiralanmasında, kira bedelinin tamamının kiraya verenlerden birine bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla ödenmesi durumunda, tevsik zorunluluğunun yerine getirildiği kabul edilir.

(5) Bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracı kılınmak suretiyle; para yatırma, havale, EFT, çek, banka ve kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden, bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır. Kişilerin kira ödemelerini; banka şubelerine giderek T.C. kimlik numarası, vergi kimlik numarası, ad soyad/unvan bilgileri ve “kira ödemesi” açıklamasıyla kiraya verenin hesabına yatırması durumunda da tevsik yükümlülüğü yerine getirilmiş sayılır.

Ceza uygulaması

MADDE 3- (1) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca, 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesiyle getirilen zorunluluklara uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.

(2) Anılan madde uyarınca, bu Tebliğ ile getirilen zorunluluklara uymayanların her birine, her bir işlem için 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 13 üncü maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yapılan değişiklik uyarınca;

– Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 20.000 Türk lirasından,

– İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 10.000 Türk lirasından,

– Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 5.000 Türk lirasından,

az olmamak üzere işleme konu tutarın %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.

(3) Ancak, bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçemez.

(4) Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların; durumu, ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi halinde, ödemede bulunan adına bu düzenleme uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmez.

(5) Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayanlar için asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan tutarlar ile ceza miktarları her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Kanun uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanır.

Örnek 1: Gayrimenkul sermaye iradı yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan (A), sahibi olduğu gayrimenkulünü, 2024 yılında mükellefiyeti bulunmayan (B)’ye konut olarak kiraya vermiş olup konutun aylık kira bedeli 20.000 TL’dir.

Yapılan araştırmalar sonucunda, 2024 yılı Kasım ayına ait kira bedelinin elden ödendiği tespit edilmiştir.

Bu durumda, elden yapılan kira ödemesi nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmadığından, gayrimenkul sermaye iradı yönünden mükellefiyeti bulunan kiraya veren (A) ve mükellefiyeti bulunmayan kiracı (B)’ye 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Buna göre; elden tahsil edilen ve ödenen 20.000 TL kira tutarı için bu tutarın %10’u oranında hesaplanan (20.000 TLx0,10=) 2.000 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5.000 TL’nin altında kaldığından, (A) ve (B)’ye ayrı ayrı Kasım ayı için (1×5.000=) 5.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Kiracı (B)’nin; ödemenin tevsik zorunluluğuna uymadan yapıldığını, ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi durumunda ise kiracı (B)’ye özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir.

Örnek 2: Gayrimenkul sermaye iradı yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan (C), sahibi olduğu gayrimenkulünü 15/10/2024 tarihinden itibaren vergi mükellefi olmayan (D)’ye aylık 25.000 TL’ye konut olarak kiraya vermiştir.

Yapılan araştırmalar sonucunda, 2024 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ait kira bedellerinin 10.000 TL’sinin banka aracılığıyla, kalan 15.000 TL’sinin ise elden ödendiği tespit edilmiştir.

Bu durumda, elden yapılan kira ödemeleri nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmadığından, kiraya veren (C) ile kiracı (D)’ye, her bir işlem için 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Buna göre; her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden tahsil edilen ve ödenen 15.000 TL kira tutarı için bu tutarın %10’u oranında hesaplanan (15.000 TLx0,10=) 1.500 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5.000 TL’nin altında kaldığından, (C) ve (D)’ye ayrı ayrı Ekim, Kasım ve Aralık ayları için (3×5.000=) 15.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Aynı durumun 2025 ve sonraki yıllarda da devam etmesi halinde, bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları dikkate alınacaktır.

Örnek 3: Gayrimenkul sermaye iradı yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan (E) sahibi olduğu gayrimenkulünü, 2024 yılında serbest meslek kazancı yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan (F)’ye konut olarak aylık 25.000 TL’ye kiraya vermiştir. Serbest meslek erbabı (F), kiraladığı konutu mesleki faaliyetinden bağımsız olarak ikamet amaçlı olarak kullanmaktadır.

Yapılan araştırmalar sonucunda, kiracı (F)’nin 2024 yılı Kasım, Aralık aylarına ilişkin kira bedellerini elden ödediği tespit edilmiştir.

Bu durumda, elden yapılan kira ödemeleri nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmadığından, kiraya veren (E) ve kiracı (F)’ye 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Buna göre; her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden tahsil edilen ve ödenen 25.000 TL kira tutarı için bu tutarın %10’u oranında hesaplanan (25.000 TLx0,10=) 2.500 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5.000 TL’nin altında kaldığından, (E) ve (F)’ye ayrı ayrı Kasım ve Aralık ayları için (2×5.000=) 10.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Örnek 4: Gayrimenkul sermaye iradı yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan (G) ve (H)’nin, %50 hisse nispetinde sahibi oldukları gayrimenkul, 2024 yılında ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan ve bilanço esasına göre defter tutan (I)’ya iş yeri olarak aylık 40.000 TL’ye kiraya verilmiştir.

Yapılan araştırmalar sonucunda, kiracı (I)’nın 2024 yılı Ekim, Kasım aylarına ilişkin kira bedellerini elden ödediği tespit edilmiştir.

Bu durumda, elden yapılan kira ödemeleri nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmadığından, gayrimenkul sermaye iradı yönünden mükellefiyeti bulunan kiraya veren (G) ve (H)’ye ayrı ayrı olmak üzere 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre, ticari kazanç mükellefi (I)’ya ise 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Buna göre; kiraya veren (G) ve (H)’ye, her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, hisseleri nispetinde elden tahsil ettikleri 20.000 TL kira tutarlarının %10’u oranında hesaplanan (20.000 TLx0,10=) 2.000 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5.000 TL’nin altında kaldığından, toplamda iki ay için (2×5.000=) 10.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Kiracı (I)’ya, her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden ödediği 40.000 TL kira tutarlarının %10’u oranında hesaplanan (40.000 TLx0,10=) 4.000 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı 20.000 TL’nin altında kaldığından, toplamda iki ay için (2×20.000=) 40.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Kiracı (I) tarafından, kira bedelinin tamamının hissedarlardan herhangi birine bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla ödenmesi durumunda ise hem kiraya verenler hem de kiracı tarafından tevsik yükümlülüğünün yerine getirildiği kabul edilecektir.

Örnek 5: Gayrimenkul sermaye iradı yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan ve gelir vergisine ilişkin başka bir faaliyeti bulunmayan (İ)’ye ait olan gayrimenkul, 2024 yılının Ekim ayından itibaren 30.000 TL’ye iş yeri olarak ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan ve bilanço esasına göre defter tutan (J)’ye kiraya verilmiştir.

Yapılan araştırmalar sonucunda, kiracı (J)’nin, 2024 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin kira bedellerinin 10.000 TL’sini banka aracılığıyla, kalan 20.000 TL’sini ise elden ödediği tespit edilmiştir.

Bu durumda, elden yapılan kira ödemeleri nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmadığından, kiraya veren (İ)’ye 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre, ticari kazanç mükellefi kiracı (J)’ye ise 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Buna göre; kiraya veren (İ)’ye, her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden tahsil ettiği 20.000 TL kira tutarlarının %10’u oranında hesaplanan (20.000 TLx0,10=) 2.000 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5.000 TL’nin altında kaldığından toplamda üç ay için (3×5.000=) 15.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Kiracı (J)’ye, her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden ödediği 20.000 TL kira tutarlarının %10’u oranında hesaplanan (20.000 TLx0,10=) 2.000 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı 20.000 TL’nin altında kaldığından toplamda üç ay için (3×20.000=) 60.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Aynı durumun 2025 ve sonraki yıllarda da devam etmesi halinde, bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları dikkate alınacaktır.

Örnek 6: Bilanço esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefi (K), ticari işletmesine kayıtlı gayrimenkulü, 2024 yılının Ekim ayından itibaren 350.000 TL’ye iş yeri olarak (L) A.Ş.’ye kiraya vermiştir.

Yapılan araştırmalar sonucunda, kiracı (L) A.Ş.’nin, 2024 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin kira bedellerinin 100.000 TL’sini banka aracılığıyla, kalan 250.000 TL’sini ise elden ödediği tespit edilmiştir.

Bu durumda, elden yapılan kira ödemeleri nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmadığından, kiraya veren (K)’ye ve kiracı (L) A.Ş.’ye 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Buna göre; kiraya veren (K) ve kiracı (L) A.Ş.’ye, her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden ödenen ve tahsil edilen 250.000 TL kira tutarlarının %10’u oranında hesaplanan (250.000 TLx0,10=) 25.000 TL ceza tutarı, asgari ceza tutarı 20.000 TL’nin üzerinde olduğundan, toplamda üç ay için (3×25.000=) 75.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Aynı durumun 2025 ve sonraki yıllarda da devam etmesi halinde, bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları dikkate alınacaktır.

Örnek 7: Sahibi olduğu konutu kısa süreli olarak günlük, haftalık veya aylık olarak kiraya veren ve bu faaliyeti nedeniyle işletme hesabı esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefi (M), 2024 yılının Ekim ayında on beşer günlük konaklayan müşterileri (N) ve (O)’nun her birinden 60.000 TL hizmet bedelini peşin olarak elden tahsil etmiştir.

Bu durumda, elden yapılan kira ödemeleri nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmadığından, kiraya veren ticari kazanç mükellefi (M)’ye 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendine göre, müşteri (N) ve (O)’ya ise ayrı ayrı olmak üzere 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Buna göre; kiraya veren (M)’ye, her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden tahsil ettiği 60.000 TL kira tutarlarının %10’u oranında hesaplanan (60.000 TLx0,10=) 6.000 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı 10.000 TL’nin altında kaldığından toplamda iki işlem için (2×10.000=) 20.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Müşteri (N) ve (O)’nun her birine ise elden ödedikleri 60.000 TL kira tutarının %10’u olarak hesaplanan ve asgari ceza tutarı üzerinde kalan (60.000 TLx0,10=) 6.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

(6) Tevsik yükümlülüğünün yerine getirilmemesi nedeni ile adına ceza kesilen mükellefler, 213 sayılı Kanunun 376 ncı maddesinde ve “Uzlaşma” başlıklı Üçüncü Bölümünde yer alan ilgili hükümlerden faydalanabileceklerdir.

Yürürlükten kaldırılan tebliğ

MADDE 4- (1) 29/7/2008 tarihli ve 26951 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 268) yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 5- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 6- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

17 Ekim 2024 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32695

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

MADDE 1- 18/11/2007 tarihli ve 26704 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1)’in “7.3.1- Kapsama Giren Mükellefler ve İşlemler” başlıklı bölümünün birinci fıkrasının (a) bendi ile  “7.3.2- Kapsama Girmeyen Mükellefler ve İşlemler” başlıklı bölümünün birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına” ibareleri “İstanbul Defterdarlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Müdürlüğüne”  şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 2- Aynı Tebliğin “7.4- Ülke Bazlı Rapor” başlıklı bölümünün dokuzuncu paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı bölüme “Örnek 3” ten sonra gelmek üzere aşağıdaki örnek eklenmiştir.

“Kapsama giren çok uluslu işletmeler grubu üyeleri tarafından; nihai ana işletme veya vekil işletme olup olmadıkları ve grup adına hangi işletmenin raporlama yapacağı ile hesap dönemi hakkındaki bilgiler, her yıl, raporlanacak hesap döneminin bitimini takip eden altıncı ayın sonuna kadar Ek-5’deki içeriğe ve Dijital Vergi Dairesinde yer alan açıklamalara uygun şekilde “ülke bazlı raporlamaya ilişkin bildirim formu” doldurularak elektronik ortamda Dijital Vergi Dairesi üzerinden verilecektir.”

Örnek 4:

Türkiye’de mukim (ABC) A.Ş.’nin raporlanacak hesap dönemi 1 Mayıs 2023 – 30 Nisan 2024 ve raporlanacak hesap döneminden bir önceki hesap dönemi olan 1 Mayıs 2022 – 30 Nisan 2023 özel hesap döneminde grubun konsolide geliri 800 milyon Avro’dur. (Türkiye’de ülke bazlı raporlama için belirlenen had 750 milyon Avro’dur.) Buna göre, nihai ana işletme olan (ABC) A.Ş.’nin ülke bazlı raporlamaya ilişkin bildirim formunu, raporlanacak hesap döneminin bitimini takip eden altıncı ayın sonuna kadar Dijital Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda vermesi gerekmektedir. Ayrıca (ABC) A.Ş. tarafından 30 Nisan 2025 günü sonuna kadar ilgili döneme ilişkin ülke bazlı raporlamanın da yapılması gerekmektedir.”

MADDE 3- Bu Tebliğ 1/9/2024 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

Çarşamba, 16 Ekim 2024 22:40

ÖTV Güncellemesinde U Dönüşü

11.10.2024 tarihinde TBMM’ ye sunulduktan itibaren yoğun eleştiri ve itirazla karşılaşılan, içeriğinde kredi kartı limitinden, beyannameler üzerinden, taşınmazlar ile araç satışlarından savunma sanayii destekleme fonuna katılma payı alınması ve kol saati, drone gibi ÖTV kapsamında olmayan ürünlerin ÖTV kapsamına alınmasını da içeren Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinden dün itibariyle U dönüşü yapıldı.

Teklifin Meclise sunulmasından dört gün sonra yapılan açıklamada “teklifte yer alan unsurların daha detaylı incelenmesi sonucu itirazlar söz konusu oldu, teklifimizi biraz daha detaylı bir incelemeye alacağız. Bütçe görüşüldükten sonra Plan Bütçe Komisyonunda gerek itiraz edilen hususlar, gerek diğer kalemlerdeki miktarları tekrar değerlendirmek üzere şimdilik görüşmeleri tamamlamış olduk.” İfadelerine yer verildi.

Köşe yazımızda; ÖTV’ye genel hatlarıyla değinerek merak uyandıran bir kısım örnek ÖTV hesaplamalarına yer vereceğiz. Sonrasında ise 2023 yılı vergi gelirleri içerisindeki ÖTV’nin payını ve özet grafiğimiz yardımıyla ÖTV’ye tabi ürün gruplarının toplam ÖTV gelirleri içindeki dağılımını inceleyeceğiz. Son olarak da görüşmeleri sonlandırılan kanun teklifinde yer alan ÖTV’ye ilişkin hususa değineceğiz.

ÖTV’nin 22. Yıl Dönümü

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu, 12.06.2002 tarih ve 24783 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak vergi mevzuatımıza girmiştir. 22. yılını “kutladığımız*” Kanunun genel gerekçesinde özetle; 1985 yılında genel tüketim vergilerine ilişkin yapılan KDV reformu sonrası dolaylı vergiler alanındaki ikinci reformun özel tüketim vergisiyle yapılacağı, belirli ve az sayıda mal grubunun kapsama alınarak kanunlarda basitleştirmeye gidileceği ve vergiye gönüllü uyumun artırılacağı belirtilmektedir.

ÖTV Kanunu ile birlikte 16 adet dolaylı vergi yürürlükten kaldırılarak tek bir kanun çatısı altında toplanmıştır. Yürürlüğe girdiği ilk günden bugüne geçen 22 yıllık süreçte ise sürekli olarak hem yeni mallar Kanun kapsamına alınmış hem de vergiye tabi mevcut malların vergi oranları/tutarları artırılmıştır.

Tek aşamalı ve dolaylı bir vergi olan ÖTV’nin kapsamına dahil mallara önce ÖTV uygulanması sonrasında ise ÖTV dahil tutar üzerinden ayrıca KDV hesaplanması, mali anestezi etkisiyle satın alınan malın ne kadarının vergi olduğunun farkedilememesi ÖTV’nin öne çıkan özelliklerindendir.

ÖTV’ ye Tabi Ürün Grupları ve Örnek Hesaplamalar

ÖTV Kanununa ekli dört adet liste bulunmakta, bu listelerde ise farklı ürün grupları yer almaktadır. Her bir listede yer alan mallar, verginin konusu ile ÖTV oran ve tutarları şu şekildedir. (I sayılı liste için 03.07.2024 tarihli, II sayılı liste için 26.07.2024 tarihli, III sayılı liste için 14.09.2024 ve IV sayılı liste için 19.04.2022 tarihli en güncel ÖTV oranlarına ve tutarlarına yer verilmiştir.)

1. I sayılı listede petrol, doğalgaz vb. ürünler yer almaktadır. Bu listede yer alan malların ithalatçıları veya rafineriler dahil imal edenler tarafından teslimi ÖTV’ ye tabi olup ürünler üzerinden kilogram/litre bazında alınacak ÖTV tutarları I sayılı listede yer alan A ve B cetvellerinde ayrı ayrı belirtilmektedir. Örneğin; I sayılı listenin

a)   A cetvelinde yer alan içindeki kurşun miktarı litrede 0,013 gramı geçmeyen 95 Oktan Kurşunsuz benzinin litresi üzerinden 11,2965 TL ÖTV, ağırlık itibariyle kükürt oranı % 0,001'i geçmeyen motorinin litresi üzerinden 10,5902 TL ÖTV, motorlu taşıtlarda yakıt olarak kullanılacak sıvılaştırılmış doğal gazın m3’ü üzerinden ise 4,1940 TL ÖTV alınmaktadır. 

b)  B cetvelinde yer alan benzol, toluol, white spirit ve hekzan üzerinden kg başına 11,1713 TL ÖTV, gazyağının litresi üzerinden ise 5,8552 TL ÖTV alınmaktadır.

2. II sayılı listede motorlu taşıt araçları yer almaktadır. Bu listede yer alan kayıt ve tescile tabi malların ilk iktisabı, kayıt ve tescile tabi olmayanların ise ithalatı veya imal ya da inşa edenler tarafından teslimi ÖTV’ ye tabi olup ürünler üzerinden %’lik olarak alınacak ÖTV, Kanun ekinde yer alan listede ayrı ayrı belirtilmektedir. Örneğin;

a)   Motor silindir hacmi 250 cm3’ü geçmeyen motosikletlerde %8 oranında, 250 cm3’ü geçen motosikletlerde ise %37 oranında ÖTV alınmaktadır.

b)  Binek otomobillerde motor silindir hacmi 1600 cm3’ ü geçmeyenlerden ve ÖTV matrahının 184.000 TL’yi aşmaması halinde %45 oranında ÖTV alınmaktadır.

c)  Helikopter ve uçaklardaki ÖTV oranı %0,5, yatlar ve kotralarda ise ÖTV oranı %0’dır.

3.  III sayılı listede alkollü ürünler, kolalı gazozlar ve tütün mamülleri yer almaktadır. Bu listede yer alan malların ithalatı veya imal ya da inşa edenler tarafından teslimi ÖTV’ ye tabi olup ürünler üzerinden alınacak nispi, maktu ve asgari maktu vergi tutarları Kanun ekinde yer alan A ve B cetvellerinde ayrı ayrı belirtilmektedir. Örneğin;

a)  Malttan üretilen biralarda nispi vergi oranı %63 ve asgari maktu vergi tutarı ise 9,2928 TL’dir. Satış bedeli 30 TL ve alkol derecesi 50 olan 50 cl kutu bira için ÖTV hesaplaması yapılırken nispi ÖTV tutarı: 30 TL x %63 = 18,9 TL, asgari maktu ÖTV tutarı ise: [(9,2928 TL x 50) x 0,5 lt] = 23,232 TL olacaktır. Asgari maktu ÖTV tutarı nispi ÖTV tutarından daha yüksek olduğu için bu kutu bira için 23,232 TL ÖTV hesaplanacaktır.

b)  Tütün içeren sigaralarda nispi vergi oranı %53,50, asgari maktu vergi tutarı 1,7026 TL ve maktu vergi tutarı ise 7,80 TL’dir. Satış bedeli 80 TL olan ve içeriğinde 20 adet sigara bulunan 1 paket sigara için ÖTV hesaplaması yapılırken nispi ÖTV tutarı: 80 TL x %53,50 = 42,80 TL, asgari maktu ÖTV tutarı: 20 adet sigara x 1,7026 TL =34,052 TL, maktu ÖTV tutarı ise 1 paket sigara x 7,80 TL = 7,80 TL’dir. Toplam ÖTV hesaplanırken maktu ÖTV tutarı 7,80 TL’ye ilave olarak nispi ÖTV tutarı ile asgari maktu ÖTV tutarından büyük olan toplanacak ve 7,80 TL + 42,80 TL = 50,60 TL toplam ÖTV tutarı bulunacaktır.

4. IV sayılı listede havyar, saç spreyi, kürk, klima, çamaşır-bulaşık makinası, buzdolabı, video oyun konsolları, inci, kıymetli taş, tabanca, kristal avize vb. ürünler yer almaktadır. Bu listede yer alan malların ithalatı veya imal ya da inşa edenler tarafından teslimi ÖTV’ ye tabi olup ürünlere uygulanacak ÖTV oranları ayrı ayrı belirlenmiştir. Örneğin; ÖTV oranları

a)  Havyar, parfüm, makyaj ürünleri ve saç spreyinde %20,

b) Kürklerde %25,

c)  Klima, buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makinalarında %6,7’dir.

ÖTV’ nin Vergi Gelirleri İçindeki Payı

2023 yılında tahsil edilen 5.129.138.211.000,00 TL (5,13 trilyon TL) vergi gelirinin 932.230.661.000,00 TL’si (932,23 milyar TL) ÖTV’den oluşmakta olup ÖTV’nin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı %18,18’dir.

2023 yılında tahsil edilen 932,23 milyar TL ÖTV’nin, ürünlere göre dağılımı aşağıdaki gibidir.

Milyarlarca Lira ÖTV’den Geri Adım!

Özellikle vatandaşlardan ve ekonomi çevrelerinden gelen yoğun eleştiriler sonucu çok kısa bir süre içinde görüşmeleri sonlandırılan kanun teklifi ile askeri amaçla kullanılanlar hariç insansız hava taşıtlarının, kol saatlerinin ve eğlence amacıyla tasarlanmış motorlu uçan oyuncakların ÖTV kapsamına alınması ve buna istinaden de insansız hava taşıtlarının (drone) II sayılı listeye, yalnızca eğlence amacıyla tasarlanmış motorlu uçan oyuncakların (drone) IV sayılı listeye, ÖTV matrahı 5.000 TL’yi aşan kol saatlerinin ise IV sayılı listeye eklenmesi ve %20 oranında ÖTV alınması planlanmaktaydı.

2024 yılının ilk yarısında yaklaşık 3 milyon adet saat, 60 bin adet drone ve 25 milyon adet eğlence amaçlı drone ithal edildiği ve %20 ÖTV oranı göz önünde bulundurulduğunda, milyarlarca TL ilave ÖTV gelirinden şimdilik geri adım atılmış oldu.

Yusuf Cihad DEMET

Vergi Müfettişi

https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/otv-guncellemesinde-u-donusu/773662

KONUT TESLİMİNDE 1. EL - 2. EL OLMASI KDV AÇISINDAN ÖNEM ARZ ETMEMEKTEDİR. BURADA ASIL BİLİNMESİ GEREKEN 01.04.2022 TARİHİ DİKKATE ALINARAK İNŞAAT YAPI RUHSAT TARİHİDİR. 01.04.2022 TARİHİ ÖNCESİ VE SONRASI AÇISINDAN FARKLI KDV ORANLARI MEVCUTTUR.

ARSA - İŞYERİ TESLİMLERİNDE İSE TARİHE GÖRE DEĞİŞMEKSİZİN TEK BİR KDV ORANI SÖZ KONUSUDUR.

* ARSA TESLİMİ:  % 10 KDV

* İŞYERİ TESLİMİ: % 20 KDV

İNŞAAT TESLİMİ KDV ORANLARI

Açıklama

İnşaat Yapı Ruhsat Tarihi

Analiz

01.04.2022'den

Önce Olanlar

01.04.2022'den

Sonra Olanlar

ARSA TESLİMİ ( Üzerinde İnşaat Olsun / Olmasın )

10%

10%

-     1 Nisan 2022 Tarihine Kadar % 18

-     1 Nisan 2022 – 10 Temmuz 2023 Arası % 8

-     10 Temmuz 2023 Sonrası % 10 KDV'ye Tabidir.

İŞYERİ TESLİMİ

20%

20%

- İşyeri Teslimi Genel Oranda KDV’ye Tabidir.

KONUT TESLİMİ

A)  KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA KONUT TESLİMİ

* Net Alanı 150 M2’ye Kadar Olan Konut Teslimi

1%

1%

Değişmiyor

* Net Alanı 150 M2 Üstündeki Konut Teslimi

> 150 M2 Kadar Kısmı İçin

20%

1%

01.04.2022'den Sonra Yapı Ruhsatı Alan 150 M2'den Büyük Konutların Kentsel Dönüşümünde

150  M2’ye  Kadarlık  Hesaplanan  KDV  Ciddi

Şekilde Mükellef Lehine Değişmektedir.

> 150 M2 Aşan Kısmı İçin

20%

20%

Değişmiyor

B) KENTSEL DÖNÜŞÜM HARİCİ KONUT TESLİMİ

1) Net Alanı 150 M2 Üstündeki Konut Teslimi

> 150 M2 Kadar Kısmı İçin

20%

10%

01.04.2022'den Sonra Yapı Ruhsatı Alan 150 M2'den Büyük Konutların 150 M2’ye Kadarlık Kısmı İçin Hesaplanan KDV Mükellef Lehine

Değişmektedir.

> 150 M2 Aşan Kısmı İçin

20%

20%

Değişmiyor

2) Net Alanı 150 M2 Altındaki Konut Teslimi

A) Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında

1%

10%

01.04.2022'den Önce Yapı Ruhsatı Alanlar Bu

Konuda Avantajlı

B) Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde

Aşağıda

Detaylandırılmıştır.

10%

* 2013 Yılından Önceki Ruhsatlı Konut Teslimi

1%

01.04.2022'den Önce Yapı Ruhsatı Alanlar Bu

Konuda Avantajlı

* Lüks ve 1. Sınıf İnşaat Ruhsatı Dışında Konut Teslimi

1%

01.04.2022'den Önce Yapı Ruhsatı Alanlar Bu

Konuda Avantajlı

* 2013-2016 Arası Lüks ve 1. Sınıf İnşaat Ruhsatlı Konut Teslimi

> Arsa Birim M2 Değeri 500 TL Altı Konut Teslimi

1%

01.04.2022'den Önce Yapı Ruhsatı Alanlar Bu

Konuda Avantajlı

> Arsa Birim M2 Değeri 500-1.000 TL Arasında Olan Konut Teslimi

10%

Değişmiyor

> Arsa Birim M2 Değeri 1.000 TL Üstünde Olan Konut Teslimi

20%

01.04.2022'den Sonra Yapı Ruhsatı Alanlar Bu

Konuda Avantajlı

* 2017-2022 Arası Lüks ve 1. Sınıf İnşaat Ruhsatlı Konut Teslimi

> Arsa Birim M2 Değeri 1.000 TL Altı Konut Teslimi

1%

01.04.2022'den Önce Yapı Ruhsatı Alanlar Bu

Konuda Avantajlı

> Arsa Birim M2 Değeri 1.000-2.000 TL Arasında Olan Konut Teslimi

10%

Değişmiyor

> Arsa Birim M2 Değeri 2.000 TL Üstünde Olan Konut Teslimi

20%

01.04.2022'den Sonra Yapı Ruhsatı Alanlar Bu

Konuda Avantajlı

1. El - 2. El Konut Tesliminde KDV Açısından Önem Arz Eden Durumlar Tablosunu PDF olarak İndirmek İçin Tıklayınız

Ersan KARACA
Yeminli Mali Müşavir
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

2024 yılında yapılan vergi düzenlemeleri, vergi incelemeleri sürecini hem dijitalleştirme hem de hızlandırma amacıyla güncellemiştir. Bu nedenle, bir firmaya vergi dairesinden gelen inceleme bildirimlerinde nasıl bir yol izleneceğini bilmek, süreci daha sorunsuz yönetmek açısından büyük önem taşır. İşte 2024 vergi kanunlarına göre, vergi incelemesi sürecinde yapılması gerekenler:

1. İnceleme Tebligatının Alınması ve Hazırlık

Vergi incelemesi tebligatı, mükellefe resmi olarak bildirilir. 2024 düzenlemelerine göre tebligatın elektronik ortamda yapılması da mümkündür. Tebligat alındığında, incelemenin hangi dönem ve hangi konuyu kapsadığını dikkatlice inceleyip, hazırlıklara başlanmalıdır.

2. Mali Müşavir ve Hukuk Danışmanına Danışma

Vergi incelemesinin yönetilmesi, profesyonel destek gerektiren bir süreçtir. Firmanızın mali müşaviri veya vergi hukuku konusunda deneyimli bir avukat, bu süreçte en iyi yol haritasını belirlemede kritik rol oynar. İnceleme sürecinin başından sonuna kadar bu danışmanlarla iletişim halinde olmalısınız.

3. Gerekli Belgelerin Hazırlanması

Vergi incelemeleri kapsamında firmadan talep edilebilecek belgeler 2024 düzenlemeleriyle daha spesifik hale getirilmiştir. Hazırlanması gereken belgeler arasında:

• Muhasebe defterleri
• Faturalar ve irsaliyeler
• Banka hesap dökümleri
• Vergi beyannameleri
• İlgili ticari belgeler bulunmaktadır.

4. Elektronik Başvuru ve Kayıtların Sunulması

2024 yılı itibarıyla vergi incelemelerinde elektronik başvurular yaygınlaşmıştır. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) platformları üzerinden inceleme talep edilen belgelerin dijital ortamda sunulması, süreci hızlandırmakta ve belge yönetimini kolaylaştırmaktadır.

5. Savunma ve Uzlaşma Hakkı

Vergi inceleme sürecinde firmaya sunulan raporlar sonrasında, eğer bir vergi cezası veya ek vergi yükümlülüğü doğarsa, firma savunma yapma ve gerekirse uzlaşma yoluna gitme hakkına sahiptir. Uzlaşma, cezaların düşürülmesi için etkili bir yoldur ve 2024 düzenlemeleri kapsamında süreçler daha da hızlandırılmıştır.

6. Mahkeme Süreci

Eğer uzlaşma sağlanamazsa, vergi mükellefinin yasal haklarını kullanarak vergi mahkemesine başvurması mümkündür. 2024 yılı itibarıyla, dijital başvuru ve itiraz süreçlerinin hızlandırılmasıyla vergi davalarının daha kısa sürede sonuçlanması amaçlanmaktadır.

Sonuç

2024 vergi düzenlemeleri, firmaların vergi incelemeleri sürecinde karşılaştıkları zorlukları hafifletmeyi ve elektronik sistemlerle süreci daha verimli hale getirmeyi amaçlamaktadır. Vergi incelemeleri sırasında gereken adımların dikkatlice atılması, firmanın mali sağlığını koruyacak ve olası cezaların önüne geçecektir. Vergi incelemesi sürecinde profesyonel destek almak ve süreci titizlikle takip etmek, uzun vadede firmanın finansal yapısını güçlendirecektir.

Linkedinden alıntı yapılmıştır.

Kat Karşılığı İnşaat İşlerinde Arsa Sahibine Düzenlenecek Fatura / Gider Pusulasında Emsal Bedelin Tespiti Sırasında Vergi Usul Kanunu İle KDV Kanunu Açısından Genel Yönetim Ve Genel Giderlerden Pay Verme Hususunda Farklılık Söz Konusu Olup, KDV Açısından Emsal Satış Bedelinin Tespitinde Buna Dikkat Edilmesi Gerekir.

Kat Karşılığı İnşaat İşlerinde KDV Uygulaması Kapsamında Açıklamalar Ektedir. Kat Karşılığı İnşaat İşleri Özel İnşaat Kapsamında Değerlendirilmesi ve Elde Edildiği Dönem Hâsılatlarına İlave Edilmesi Gerekir.

KAT KARŞILIĞI ARSA TESLİMİ / KAT KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİ KDV UYGULAMASI     

             01.04.2022 Tarihinden Sonra İnşaat Yapı Ruhsatı Alınanlar İçin -

Karşılıklı Eşanlı 2 Teslim / Trampa

1. Teslim ( Arsa Sahibi Tarafından Müteahhide Arsa Payı Teslimi)

2. Teslim (Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Konut / İşyeri Teslimi)

Arsa Sahibinin Ticari Faaliyeti Varsa

Arsa Sahibi KDV Mükellefi Değilse

Müteahhit ( KDV Mükellefidir)

KDV

Alınan Konut / İşyerinin KDV 27/3'e Göre Emsal Bedeli (Arsa Payı Dâhil) Üzerinden Arsa Sahibi % 10 KDV'li Fatura Düzenler. Arsa Tesliminde % 10 KDV Uygulanmaktadır.

Gerçek Usulde Mükellefiyetini Gerektirmeyecek Şekilde, Arızi Bir Faaliyet Olarak Arsa Payını Konut / İşyeri Karşılığında Müteahhide Tesliminde KDV Uygulanmaz.

Müteahhit Emsal Bedel Üzerinden

Gider Pusulası Düzenler.

Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Bırakılan Konut / İşyerinin Emsal Bedelinin Tespitinde Vergi Usul Kanunu 267/2. Fıkrasında Yer Alan 2. Sıradaki Maliyet Bedeli Esasına Göre Belirlenen Tutarı Esas Alınır. Maliyet Bedeline, Toptan Satışlar İçin %5, Perakende Satışlar İçin %10 İlave Etmek Suretiyle Emsal Bedel Tespit Edilir. Arsa Payı Dikkate Alınmaz. Verilen Konut / İşyerinin KDV 27/3'e Göre Emsal Bedeli Üzerinden Müteahhit % 1 KDV - % 10 KDV - % 20 KDV'li Fatura Düzenler.

Hasılat Paylaşımlı İnşaat Sözleşmelerinde KDV- Belge Düzeni

Alınan Konut / İşyerinin Hasılat Paylaşımına Göre Arsa Sahibi KDV'li Fatura Düzenler.

KDV Uygulanmaz.(60 Nolu KDV Sirküleri)

Konut / İşyerinin 3. Şahıslara Satışında, Vergiyi Doğuran Olayın Vuku Bulduğu Tarihte Sadece Müteahhit Tarafından 3. Şahıslara Fatura Düzenlenecek, Faturada Gösterilen Toplam Bedel Üzerinden Bağımsız Birimin Niteliğine Göre % 1 - % 10 - % 20 KDV Hesaplanır.

Vergiyi Doğuran Olay

2 Teslimde Eşanlı Olarak; Müteahhidin Arsa Karşılığı Konut, İşyeri Gibi Bağımsız Birimleri Arsa Sahibine Teslimi / Tescili Esnasında KDV Doğar.

Emsal Bedel Tespitinde % 5 - % 10 Kıstası

Emsal Bedelin Tespitinde Maliyet Bedeline KDV Mükellefiyeti Bulunmayan Arsa Sahipleri İçin Konut İşyeri Tesliminde Perakende Satışlara Yönelik %10, KDV Mükellefiyeti Bulunan Arsa Sahipleri İçin Konut İşyeri Tesliminde Toptan Satışlara Yönelik %5 İlave Edilir.

KDV- VUK Farkı

KDV Yönünden Emsal Bedelin Tayininde Genel İdare Giderleri Ve Genel Giderlerden Mamule Düşen Hissenin Bedele Katılması Mecburidir.

Konutlarda % 10 - % 20 KDV Uygulaması

Her Bir Konutun Net Alanının 150 M2’lik Kısmına İsabet Eden Bedel Üzerinden %10, 150 M2’yi Geçen Kısmına İse % 20 KDV Uygulanır. Örneğin Net Alanı 160 M2’lik Konut İçin 150 M2’lik Kısmına % 10, (160-150=)10 M2’lik Kısmına % 20 KDV Uygulanır.

Yapı Denetim Hizmeti

Yapı Denetim Firmalarınca Hizmet Verdiği İnşaat Ruhsat Sahibi (Arsa Sahibi) Adına Yapı Denetim Faturası Tanzim Edilir. Yapı Denetim Faturasını Müteahhit Gider / İndirim Konusu Yapamaz. Ruhsat Sahibi KDV Mükellefiyse (9/10) Oranında KDV Tevkifatı Uygulanır.

2016 TASARISINA GÖRE:

  • KAT KARLIŞIĞI - TİCARİ KAZANÇ

Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Çerçevesinde İnşa Edilip Arsa Sahibine Bırakılan Taşınmazların Brüt Kapalı Alanları Toplamının;

  • 1000 Metrekareyi Aşması Halinde İlk Satış Tarihinden İtibaren,
  • 500 Metrekare İle 1000 Metrekare Arasında Olması Halinde İnşa Edilen Taşınmazların Satışının Arsa Sahibine Veya Müteahhide Ait Ticari Bir Organizasyon Çerçevesinde Gerçekleştirilmesi Halinde İlk Satış Tarihinden İtibaren Ticari Faaliyete Başlanıldığının Kabul Edilmesi Ve Buna Göre Ticari Kazanç Mükellefiyeti Tesis Ettirilmesi
  • 500 Metrekareyi Aşmaması Halinde İse İnşaat Faaliyeti Nedeniyle Arsa Sahibi Yönünden Ticari Kazanç Hükümleri Uygulanmaz.

2)  HÂSILAT PAYLAŞIMLI - TİCARİ KAZANÇ

Hâsılat Paylaşımı Sözleşmesi İmzalayan Arsa Sahipleri Doğrudan Ticari Bir Organizasyonun Parçası Olarak Ticari Kazanç Mükellefidir. Bu Durumda Hasılat Paylaşımı Sözleşmesi KDV Mükellefi Olmayan Arsa Sahipleri Adına Ciddi Olumsuzluk Barındırır.

Tabloyu PDF olarak İndirmek İçin Tıklayınız

Ersan KARACA
Yeminli Mali Müşavir
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Bilindiği üzere, 31.12.2023 tarihli bilançolarda yer alan alınan avans hesapları tahsil tarihleri dikkate alınmak suretiyle düzeltme işlemine tabi tutulmuştu. 30.06.2024 ve 30.09.2024 tarihleri itibariyle alınan avans için henüz faturada düzenlenmemişse yani avans hesapları varlığını sürdürüyorsa söz konusu avans hesapları düzeltilmeye devam edilecektir.

Gelelim düzeltme işlemlerine. 31.12.2023 tarihli bilançoda dikkate alınarak enflasyon düzeltmesine tabi tutulan ve 30.06.2024 tarihi itibariyle de bilançoda yer almaya devam eden alınan avans hesapları (enflasyon farkı dahil), 30.06.2024 tarihli Yİ-ÜFE’nin 31.12.2023 tarihli Yİ-ÜFE’ye bölünmesi suretiyle bulunan taşıma katsayısı ile düzeltme işlemine tabi tutulması gerekiyordu. Artık 1.7.2024 tarihi itibariyle alınan avans hesapları üç farklı tutardan oluşur hale gelmiştir. Birincisi alınan avansın kendisi, ikincisi 31.12.2023 enflasyon düzeltme farkı, üçüncüsü 30.06.2024 tarihi itibariyle birinci ve ikinci tutarın toplamının düzeltilmesi sonucu ortaya çıkan enflasyon farkı. Şimdi yapılması gereken bir durum daha var. Temmuz-Eylül 2024 arası herhangi bir dönemde avansın bir kısmı için fatura düzenlenmişse yapılacak iş sayısı artıyor. Gelin bu durumda yapılması gerekenleri tek tek sıralayalım. Öncelikle avans hesabından faturaya konu edilen tutarın 30.06.2024 tarihinden mahsuba konu edildiği tarihe kadar tekrar düzeltilmesi gerekiyor. Mahsuba konu edildiği ayın Ağustos 2024 olduğu durumda: Ağustos 2024 ayına ait Yİ-ÜFE’nin, Haziran 2024 tarihli Yİ-ÜFE’ye bölünmesi suretiyle bulunan düzeltme katsayısı ile fatura düzenlenen kısma isabet eden tutar düzeltmeye tabi tutulacaktır. Düzeltme farkı ise 698 hesabının borcuna 340 hesabın alacağına kaydedilecektir. Şimdi avans içinde 3 farklı enflasyon düzeltme farkını barındır hale geldi. Bu aşamada fatura düzenlenen kısma isabet eden avans hesabının kapatılması gerekiyor. Avans hesabı kapatılırken 2023 yılı enflasyon farkı, 2024 takvim yılının ilk altı dönemine isabet eden enflasyon farkı ile Haziran- Ağustos 2024 arası mahsup tarihini kadar oluşan enflasyon farklarının 679 gelir hesaplarına aktarılarak kapatılması gerekiyor. Kapatılan kısımdan 2023 enflasyon farkı beyanname üzerinde 350 diğer indirim koduyla vergiye tabi olmayan gelir dikkate alınacakken, 2024 enflasyon farkları ise vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır.

Dr. Soner Ülgen

Tax partner at Northwest Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

Muhasebat Genel Müdürlüğü ile Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan ortak çalışma sonucunda “Kamu Harcama Süreçlerinde UBL-TR e-Fatura Uygulaması kılavuzunda kılavuzu hazırlanmıştır. Kılavuzda,  merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile merkezi yönetim kapsamında olmamakla birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığınca geliştirilen uygulamalar üzerinde işlem tesis eden kamu idarelerinin aldığı ve düzenlediği e-Faturalara ilişkin genel işleyiş  ile ilave kurallar hakkında bilgilere yer verilmiş olup, özeti başlıklar halinde aşağıya çıkarılmıştır.

1- Kamu İdarelerinin e-Fatura Gönderimi ve Alımı:

GİB e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olan vergi mükellefleri, Muhasebat Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından geliştirilen Harcama Yönetim Sistemini (HYS) kullanan kamu idareleri ve bunlara bağlı harcama birimleri adına, GİB e-Fatura Uygulaması aracılığı ile e-Fatura düzenleyip gönderebilir. Bu kapsamda düzenlenen e-Faturalar sadece TEMELFATURA senaryosu kullanılarak iletilebilir.
TEMELFATURA senaryosu kullanılmaksızın iletilen e-Fatura dokümanları da TEMELFATURA senaryosu ile iletilmiş sayılır. Bu kapsamda gönderilen e-Faturaların ilgili harcama-muhasebe süreçlerinde kullanılmaları için gereken özel entegrasyon ve yazılım altyapısı, MGM tarafından geliştirilmekte ve işletilmektedir. MGM, HYS’yi kullanan kamu idarelerin açısından özel entegratör rolüne sahiptir.

2- E-Fatura Mükellefi Kamu İdareleri Adına E-Arşiv Ya Da Kağıt Fatura Düzenlenebilecek Durumlar:

Bilindiği üzere; e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin, 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin “V.7.” ve “VIII.” numaralı bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları e-Fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur.
Mezkur Genel Tebliğin “V.7. e-Belge Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Belgelerin Kâğıt Olarak Düzenlenebileceği Haller” başlıklı bölümünün “ç” bendinde;
“ç) Bakanlık veya Başkanlık tarafından e-Belge uygulamalarına ilişkin olarak yayımlanan genel tebliğ, sirküler ve teknik kılavuz ve duyurularda, belgelerin e-Belge yerine kâğıt olarak düzenlenmesine izin verilmesi,
gibi nedenlerle, kanunen düzenlenmesi gereken sürenin geçirilmemesi kaydıyla, kâğıt olarak düzenlenmesi durumunda özel usulsüzlük cezası kesilmez.”
hükmüne yer verilmiştir.
Bu nedenle, kamu idarelerinin e-Fatura Uygulamasına geçişi sürecinde, gerek özel entegratörlerin, gerekse de kendi bilgi işlem sistemlerini entegre etmek suretiyle e-Fatura uygulamasından yararlanan mükelleflerin, bu kılavuzda açıklanan usul ve esaslara uygun geliştirmeleri yapana ya da bu kılavuzda aksi belirtilene kadar, e-Fatura mükellefi kamu idareleri adına e-Arşiv ya da kağıt fatura düzenlemeleri de mümkün bulunmaktadır.
Yine söz konusu hüküm kapsamında, e-fatura düzenleyici kamu idareleri mükellefler adına (e-fatura mükellefiyeti bulunan ve bulunmayan) bu kılavuzda açıklanan usul ve esaslarda bir değişiklik yapılana kadar kağıt ortamında fatura düzenlemeye devam edebileceklerdir.
Ayrıca, Mezkur Genel Tebliğin IV.2.4.3 bölümünde yapılan düzenlemeler kapsamında e-Arşiv Fatura düzenlemelerine de gerek bulunmamaktadır.

3- Schematron Kuralları ve Açıklamalar (Faturalara IBAN ve Ödemeyi Yapacak Harcama Birimi VKN Bilgisinin Eklenmesi) :

HYS kapsamında kamu idareleri ve ilgili harcama birimleri adına, GİB e-Fatura Uygulaması aracılığı ile gönderilecek e-Fatura dokümanlarında ilave olarak yer verilmesi gereken bilgiler aşağıda yer almaktadır.
 Banka Bilgisi
 Harcama Birim VKN Bilgisi
GİB e-Fatura uygulaması schematron kurallarına ilişkin yayımlanmış olan düzenlemelere ek olarak; IBAN bilgisi ve ödemeyi yapacak harcama birimi VKN bilgisi faturaya eklenmesi ödeme süreçlerinin etkinliğini arttıracaktır. 

4- Genel Bütçeli İdarelerde (VKN) Bilgilerinin Yazılması:

Genel bütçeli idarelerde genel olarak 2 vergi kimlik numarası (VKN) alanına aynı bilgiler girilmekle birlikte, yapılan sözleşmelerin esaslarına bağlı olarak değişiklik olabilmektedir. Bu kapsamda, birinci VKN alanına sözleşmeyi imzalamış olan birimin VKN si yazılacak olup ikinci VKN alanına ise hizmetten faydalanan birimin VKN si yazılacaktır. Sözleşmeyi imzalayan ve hizmetten faydalanan birimlerin aynı olması halinde ise iki alana da aynı VKN bilgileri yazılacaktır.
Örnek kullanım 1;
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bir ilkokulun faydalandığı hizmet için sözleşme ilçe milli eğitim müdürlüğü ile yapılmış ise, birinci VKN alanına ilçe milli eğitim müdürlüğünün VKN bilgisi, ikinci VKN alanına ise hizmetten faydalanan okulun VKN bilgisi yazılacaktır.
Örnek kullanım 2;
Sözleşme hizmetten faydalanan birim ile yapılmış ise, her iki VKN alanına ilgili birimin VKN bilgileri yazılacaktır. Örneğin, Özalp İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün hizmet satın alması durumunda iki alana da ilgili birim VKN bilgisi
yazılacaktır.

5- Özel Bütçeli ile Düzenleyici ve Denetleyici İdareler ile Döner Sermaye İşletme Müdürlüklerinde Kullanım:

Özel bütçeli idareler ile düzenleyici ve denetleyici kurumların Katma Değer Vergisi (KDV) mükellefiyeti olmasından dolayı, birinci VKN alanına ilgili kurumun mükellefiyete tabi olduğu VKN bilgisi, 2 nci VKN alanına ise hizmetten faydalanan ve ödemeyi gerçekleştiren birimin VKN bilgisi yazılacaktır.
Örneğin; X Üniversitesi Mühendislik Fakültesinin Y şirketinden hizmet satın aldığını varsayımı üzerine, faturanın birinci VKN alanına X Üniversitesi Strateji Geliştirme Başkanlığının VKN bilgisi (mükellefiyete tabi olduğu), ikinci VKN alanına ise X Üniversitesi Mühendislik Fakültesinin VKN bilgisi yazılacaktır. Ancak hizmetten faydalanan ve ödemeyi gerçekleştirecek olan birim X Üniversitesi Strateji Geliştirme Başkanlığı ise her iki VKN alanına da X Üniversitesi Strateji Geliştirme Başkanlığının VKN bilgisi yazılacaktır. 

6- Döner Sermayeli İşletme Müdürlüklerinde Kullanım:

Döner sermayeli işletmeler adına düzenlenen faturalarda KDV mükellefiyeti tek bir VKN olabileceği gibi işletme bazında da mükellefiyet bulunabilmektedir.
KDV mükellefiyetinin tek bir VKN olması durumunda, fatura düzenlemesi aşamasında 1. VKN alanına KDV mükellefiyetine tabi olunan VKN bilgisi ve 2. VKN alanına ise ilgili ödemeyi gerçekleştirecek işletmenin VKN bilgisi girilecektir.
KDV mükellefiyetinin işletme bazında olması durumunda, firmaların 2. VKN alanına veri girmesi zorunlu değildir.

7- Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar:

- Özel bütçeli idareler ile düzenleyici ve denetleyici kurumlarda VKN alanları farklı olacaktır (mükellefiyete tabi birimin mal/hizmeti satın alması durumunda VKN alanları aynı olacaktır).
- Genel bütçeli idarelerde, sözleşmeyi imzalayan ile hizmetten faydalanan birimin aynı olması durumunda VKN alanlarında aynı bilgiler olacaktır.
- Genel bütçeli idarelerde, sözleşmeyi imzalayan ile hizmetten faydalanan birimin farklı olması durumunda, birinci alana sözleşmeyi imzalayan birimin VKN bilgisi, ikinci alana ise hizmetten faydalanan birimin VKN bilgisi yazılacaktır.
Döner sermayeli işletmelerde, KDV mükellefiyet durumuna göre 2 VKN alanına veri girişi yapılması gerektiği gibi tek VKN alanına da veri girişi yapılabilmektedir. https://www.bbdas.com.tr/
Kılavuza Ulaşmak İçin Tıklayınız

15 Ekim 2024 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32693

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:

MADDE 1- 2/2/2022 tarihli ve 31738 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan “altı aya” ibaresi “üç yıla” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkranın (k) bendinde yer alan “spor meşruhatlı vize ile” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.

“ş) 6458 sayılı Kanunun 46 ncı ve 91 inci maddeleri kapsamındakilerden İçişleri Bakanlığınca sistem üzerinden bildirilenler, bildirimde belirtilen kapsam ve sürelerde,

t) Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının uygun görüşü olması kaydıyla, daimi basın kartı kapsamında gelen yabancı basın mensupları görevleri süresince,”

MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(3) Yurt içinden yapılacak çalışma izni muafiyeti başvuruları, yabancının Türkiye’de yasal olarak bulunduğu süreler içerisinde yapılır.”

MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 53 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(1) 48 inci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri kapsamında çalışma izni muafiyeti verilen yabancılar için çalışma izni muafiyetinin düzenlendiği tarihten itibaren altı aylık, diğer çalışma izni muafiyetlerinde ise on iki aylık süre geçmedikçe aynı muafiyet kapsamında yeni başvuru yapılamaz, (ı) bendi kapsamında çalışma izni muafiyeti verilen yabancılar için takvim yılı esas alınır.”

“(6) 48 inci maddenin birinci fıkrasının (ş) bendi kapsamındakiler, 49 uncu, 50 nci ve 51 inci maddelerden istisna tutularak, bildirimde belirtilen kapsam ve sürelerde çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilir. Bu kapsamdakiler için sadece çalışma izni muafiyet bilgi formu düzenlenir.

(7) Altıncı fıkraya ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ve İçişleri Bakanlığınca müştereken belirlenir.”

MADDE 4- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 5- Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

Meclis’e sunulan yeni torba yasa da dikkatimizi çeken iki ana başlık vardı. Bunlardan bir tanesi yeniden istikrar ekonomisinden fon ekonomisine geçiş süreci (ki bunu yazı konusu yaparak görüşlerimizi beyan ettik) diğeri ise OVP’lerde verilen sözlerin taahhütlerin unutularak yeni Özel Tüketim Vergilerinin ihdas edilmiş olması!

Bugünkü yazımda da OVP’ler de açıklanan hedefleri sizlere hatırlatarak, yeni torba kanunda bu sözlerin nasıl unutulduğunu anlatmaya çalışacağım!

Çok değil yaklaşık bir ay öncesinde, Eylül 2024 dönemi içerisinde açıklanan 2025-2026-2027 yıllarını kapsayan OVP’de; vergisel düzenlemelere ilişkin ana başlık Sayın Hazine ve Maliye Bakanımızın daha önceki açıklamaları ile uyumlu ve birbirini destekler nitelikte olan “Vergilemede Adalet ve Etkinlik “olarak belirlenmiştir. Toplum olarak hepimizin beklediği ve istediği önemli bir konunun hem Bakan düzeyinde altının çizilmesi hem de açıklanan OVP’de başlık olarak seçilmiş olmasından hepimiz mutluluk duyduk.

Kaldı ki bu amaçla OVP’de, “vergilemede gönüllü uyum, öngörülebilirlik ve şeffaflığın artırılacağı, vergi adaletinin güçlendirilerek, geliri adil bir şekilde yeniden dağıtılan ve vergiyi tabana yayan bir yaklaşımla gelirlerin artırılacağı” söylenmekteydi.

Zaten 2023 Eylül döneminde açıklanan 2024-2025-2026 dönemine ilişkin OVP’sinde de vergilendirmeye ilişkin yapılan açıklamada; Vergi sisteminde reform yapılacağı, daha adil bir vergilendirme sisteminin kurulacağı, verginin tabana yayılması için uğraşılacağı, hedefleri net ve açık bir biçimde ortaya konulmuştu. Yani her iki OVP’de de açıklanan ortak hedefler, vergi adaletinin sağlanması ve verginin tabana yayılması olarak karşımıza çıkmaktadır.

Şimdi gelelim 11 Ekim 2024 Cuma günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan Torba Kanuna! Bu torba kanun ile;

- ÖTV matrahı 5 bin TL ve üzerinde olan kol saatlerinden %20 oranında ÖTV,

- Askeri amaçla kullanılanlar hariç olmak üzere insansız hava taşıtlarından (drone) %20 oranında ÖTV,

- Yalnızca eğlence amacıyla tasarlanmış motorlu uçan oyuncaklar (drone) %20 oranında ÖTV alınması planlanmaktadır.

Yani yine kolay tahsil edilebilen ama vergi adaletini bozucu etkisi olduğu tüm dünyaca kabul edilmiş dolaylı vergiler artırılıyor. Vergi adaletini bozma yönünde yeni bir düzenleme yapılıyor. Ayrıca Torba Yasa Teklifi ile yapılması öngörülen diğer bir düzenleme ise, daha önce kayıt ve tescile tabi olmayan bazı motosikletlerin motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmalarıdır. Bu düzenleme ile motor silindir hacmi 100 santimetreküpün altında olan motosikletler ile motor gücü 6 kW ve altında olan motosikletlerin de MTV kapsamına alınması öngörülmektedir. Yani aslında yakın zamanda yeni bir vergi koyulmayacağının ve veya vergi oranlarının artırılmayacağının açıklanmasının hemen ardından yeni vergiler almak istediğimizi Meclis’e bildiriyoruz.

Maalesef böylesine çelişkili bir bakış açısını anlamakta güçlük çekiyorum…

Vergi adaletini sağlayacağız diye her fırsatta açıklama yapan, OVP’ler ile bunu kamuoyu ile paylaşan idare sonrasında dönüp niçin vergi adaletini daha çok bozmaya yönelik tedbirler almak istiyor. Madem bu konularda ÖTV konulacaktı ve böyle bir hazırlık vardı, niçin OVP’de böyle bir niyet, hedef açıklandı? Ya da Sayın Maliye Bakanımız niçin bu yönde bir açıklama yapma gereği duydu? İster istemez kendinize soruyorsunuz değil mi?

Konuyu daha fazla uzatmadan eskilerin güzel bir tabiri ile yazımı sonlandırmak istiyorum. “Yamalı Bohçaya Döndük!”

Yılmaz Sezer / YMM
Güncel Group Yön. Kur. Bşk.

https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/yeni-otvler-geliyor-ovplerde-ki-hedefler-unutuluyor-mu/773609

Page 31 of 1348

Hakkımızda

 ö z d o ğ r u l a r, 18.08.1988 tarihinde kurularak, Mali Müşavirlik faaliyetine başlamıştır. 

Sektöründe en iyi olma duygusu ile personeline "Kalite" bilincini yerleştirmeyi, Kalite Yönetim Sistemini sürekli iyileştirmeyi, müşterilerine en iyi hizmeti sunmayı, amaç edinerek, 2003 Yılında, alanında Türkiye' de ilk olarak ISO 9001: 2000 Belgesi almıştır.

 

Mali Takvim

Öne Çıkanlar

  • İŞSİZLİK ÖDENEĞİNE HAK KAZANILAN ÇIKIŞ KODLARI ‼ İşsizlik Ödeneğine Hak Kazanılan Çıkış Kodları İndirmek İçin Tıklayınız
  • Sehven Bildirilen Sigorta Kolu Değişikliği İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİNDE SEHVEN SİGORTA KOLUNUN YANLIŞ BİLDİRİLMESİ DURUMUNDA DÜZELTME…
  • GSS Borçluları İçin Af Geliyor AK Parti, Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçları ile ilgili…
Top