Bilindiği üzere, 31.12.2023 tarihli bilançolarda yer alan alınan avans hesapları tahsil tarihleri dikkate alınmak suretiyle düzeltme işlemine tabi tutulmuştu. 30.06.2024 ve 30.09.2024 tarihleri itibariyle alınan avans için henüz faturada düzenlenmemişse yani avans hesapları varlığını sürdürüyorsa söz konusu avans hesapları düzeltilmeye devam edilecektir.
Gelelim düzeltme işlemlerine. 31.12.2023 tarihli bilançoda dikkate alınarak enflasyon düzeltmesine tabi tutulan ve 30.06.2024 tarihi itibariyle de bilançoda yer almaya devam eden alınan avans hesapları (enflasyon farkı dahil), 30.06.2024 tarihli Yİ-ÜFE’nin 31.12.2023 tarihli Yİ-ÜFE’ye bölünmesi suretiyle bulunan taşıma katsayısı ile düzeltme işlemine tabi tutulması gerekiyordu. Artık 1.7.2024 tarihi itibariyle alınan avans hesapları üç farklı tutardan oluşur hale gelmiştir. Birincisi alınan avansın kendisi, ikincisi 31.12.2023 enflasyon düzeltme farkı, üçüncüsü 30.06.2024 tarihi itibariyle birinci ve ikinci tutarın toplamının düzeltilmesi sonucu ortaya çıkan enflasyon farkı. Şimdi yapılması gereken bir durum daha var. Temmuz-Eylül 2024 arası herhangi bir dönemde avansın bir kısmı için fatura düzenlenmişse yapılacak iş sayısı artıyor. Gelin bu durumda yapılması gerekenleri tek tek sıralayalım. Öncelikle avans hesabından faturaya konu edilen tutarın 30.06.2024 tarihinden mahsuba konu edildiği tarihe kadar tekrar düzeltilmesi gerekiyor. Mahsuba konu edildiği ayın Ağustos 2024 olduğu durumda: Ağustos 2024 ayına ait Yİ-ÜFE’nin, Haziran 2024 tarihli Yİ-ÜFE’ye bölünmesi suretiyle bulunan düzeltme katsayısı ile fatura düzenlenen kısma isabet eden tutar düzeltmeye tabi tutulacaktır. Düzeltme farkı ise 698 hesabının borcuna 340 hesabın alacağına kaydedilecektir. Şimdi avans içinde 3 farklı enflasyon düzeltme farkını barındır hale geldi. Bu aşamada fatura düzenlenen kısma isabet eden avans hesabının kapatılması gerekiyor. Avans hesabı kapatılırken 2023 yılı enflasyon farkı, 2024 takvim yılının ilk altı dönemine isabet eden enflasyon farkı ile Haziran- Ağustos 2024 arası mahsup tarihini kadar oluşan enflasyon farklarının 679 gelir hesaplarına aktarılarak kapatılması gerekiyor. Kapatılan kısımdan 2023 enflasyon farkı beyanname üzerinde 350 diğer indirim koduyla vergiye tabi olmayan gelir dikkate alınacakken, 2024 enflasyon farkları ise vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır.
Dr. Soner Ülgen
Tax partner at Northwest Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.
