Rahmetle, Minnetle, Özlemle Anıyoruz, Arıyoruz ...

Bilindiği üzere, 7529 sayılı yasa ile yapılan düzenleme ile yapılmakta olan yatırımların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu ortaya çıkan gelir etkisinin fon hesabında izlenmesi öngörülmüş, ayrıca özel fon hesabına alınan bu tutarların yatırımın tamamlanarak ilgili iktisadi kıymetin aktifleştirilmesi gereken dönem ile bu dönemi takip eden dört hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınacağı, izleyen yıla devreden 549 hesabın her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacağı hüküm alınmıştır. Eş zamanlı olarak, aynı yasal düzenlemede öz kaynaklar hesabı içerisinde izlenen 549 hesabının enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacağı hususu da vurgulanmıştır.

İşletmenin aktifinde birden fazla yapılmakta olan yatırımlar hesabı mevcut ise her her yatırım hesabının enflasyon düzeltmesi enflasyon fark hesaplarının 549 hesabının alt hesaplarında iş bazında ayrı ayrı izlenmesini gerektiği hususuna dikkat edilmesinde fayda vardır. Zira her bir yatırım için fon hesabında izlenen tutarlar aktifleştirildiği dönem ile bu dönemi izleyen 4 yıl içinde olmak üzere toplam 5 yıl içerisinde gelir hesaplarına aktarılması gerekiyor. Hangi fonun hangi yatırımla ilgili olduğu ve aktifleştirilip aktifleştirilmediğinin izlenmesi hata yapmamak için gereklidir.
Bu noktada karşılaşacağımız başka bir sorun 549 hesapta iş bazında takip edilen yapılmakta olan yatırımlar gelir etkilerinin 5 yıl içesinde gelir hesaplarına intikal ettirilirken geçici vergi dönemlerine isabet eden kısmının mı yoksa tamamının mı gelir hesaplarına aktırılacağı konusudur.

Dr. Soner Ülgen

Tax partner at Northwest Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunun 7. maddesinin 2. fıkrasına göre;

“Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur”
Bu hüküm gereğince, fiilin işlendiği tarihten sonra yapılan yeni düzenlemelerin failin lehine durum meydana getirmesi halinde, ilgililer hakkında düşük olan ceza tutarının esas alınması gerekir.

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı öncesinde işlenen fiillerden dolayı ilgililer hakkında idari para cezası uygulanırken, fiilin işlendiği tarihteki ceza tutarı ile 5510 sayılı Kanunda öngörülen ceza tutarı kıyaslanır ve ilgililer hakkında düşük olan ceza tutarı uygulanır.

Bir örnek üzerinden aktarmak gerekirse işten ayrılış bildirgelerinde;

- 2008 Ekim ayı ile 31/7/2009 tarihleri arasında idari para cezası uygulanmaz.

- 1/8/2009 tarihi ile 7/3/2012 tarihleri arasında asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.

- 8/3/2012 tarihinden itibaren asgari ücretin ???? ???? ü???????? ceza uygulanır ve ceza miktarı işverenlerin tutmakla yükümlü oldukları işyeri defter, kayıt ve belgelerinin Kuruma verilmemesi nedeniyle uygulanan ceza miktarını aşamaz.

Not;  ??????? ???ı?ı ????ℎ????? ö??? ??ℎ????? ?????????ğ? ℎ???? ö???????ş ???? ??????? ?ç?? ?? ???????ı?, ????? ??ℎ??? ??????ş ???????? ??? ?? ???? ???? ??ℎ??? ???????.

Turgay BALTACI

Güvenlik Denetmeni

31.12.2023 tarihli bilançonun enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda 698 hesabının gider etkisi gelir etkisinden büyük olan firmalarda düzeltme zararı oluşmuş ve bu hesap 580 Geçmiş Yıl Zararları hesabına aktarılarak 698 hesap kapatılmıştı. 2024 takvim yılı İkinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde yapılan düzeltme işlemlerinde ise 580 Geçmiş yıl zararları hesabı tekrar düzeltme işlemine tabi tutularak gelir etkisi yaratmış ve bu etki 698 hesaba alacak olarak kaydedilmiş karşılığında 580 hesabın alt hesabına enflasyon farkı olarak kaydedilmiştir. Böylece 580 hesap enflasyon farkı kadar artış göstermiş olmaktadır.

Bilindiği üzere, öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarının düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilmesine Kanun izin vermektedir. Dolayısıyla 2024 takvim yılı içerisinde veya yıl sonunda 2024 Enflasyon farkları dahil 502 Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları, 540 Yasal Yedekler Enflasyon Farkları, 549 Özel Fonlar Enflasyon Farkları gibi öz kaynak enflasyon farkları 580 hesapta yer alan 2024 enflasyon farkları dahil tutarlara mahsup edilebilecektir.

Dr. Soner Ülgen

Tax partner at Northwest Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

BUNLARDAN BİRİNCİSİ;

Defter kayıtlarını düzeltmeksizin, önceki dönemde kayıtlara yansıyan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farkları KKEG veya DİĞER İNDİRİM VE İSTİSNA olarak beyan etmeye devam etmek.

➡️ İKİNCİ YOL İSE;

DEFTER KAYITLARININ (BEYANNAMEYE UYUMLU ŞEKİLDE) DÜZELTİLMESİ SURETİYLE ENFLASYON DÜZELTMESİ ETKİSİNİ BERTARAF ETMEK.

DEFTER KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ YOLUNUN TERCİH EDİLMESİ HALİNDE;

2024 Haziran kayıtlarında bir değişiklik yapılması mümkün olmayacağı için, sonraki bir tarihte ters kayıt yapılması suretiyle defter kayıtlarının düzeltilmesi işlemi gerçekleştirilebilir.

Böylelikle 648 veya 658 hesap bakiye vermemiş ve dolayısıyla gelir tablosuna da yansımamış olur.

❗️NOT 1:
BU DURUMDA, AYNI ZAMANDA 2024/2 DÖNEMİNDE BU KAPSAMDA KKEG VEYA İSTİSNA OLARAK BEYAN EDİLEN TUTARIN DA İPTAL EDİLMİŞ OLDUĞU HUSUSUNA DA DİKKAT EDİLMESİ GEREKİR !

❗️NOT 2:
Defter düzeltmesi, 2024/2. döneminde bu kapsamda beyan edilen KKEG'yi 2024/3. döneminde ortadan kaldıracağı için vergi dairesince izahat istenilebileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.

PEK ÇOK DEFA İFADE ETTİĞİM GİBİ,

BU ŞEKİLDEKİ GEREKSİZ İZAHAT TALEPLERİNİN ÖNÜNE GEÇİLMESİ İÇİN, GİB TARAFINDAN ÇIKARILACAK BİR İÇ GENELGE İLE BU DURMUN NORMAL OLDUĞUNUN VE BAŞKACA BİR GEREKÇE YOK İSE MÜKELLEFTEN İZAHAT İSTENMESİNE GEREK OLMADIĞININ VERGİ DAİRELERİNE BİLDİRİLMESİ UYGUN OLACAKTIR.

İrfan Vural

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde değişiklik yapılmasını öngören tebliğ ile Elektronik Defter uygulamasına dahil olacak mükelleflerin kapsamı genişletildi.

Bu kapsamda, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin tamamı 1/1/2025’ten itibaren Elektronik Defter uygulamasına dâhil olacak ve defterlerini elektronik ortamda tutacak.

Bu değişiklikle halihazırda 720 bin mükellefin kullandığı uygulamaya yaklaşık 1 milyon yeni mükellefin dahil olması öngörülüyor.

Tebliğle, elektronik defter ve berat dosyalarının Gelir İdaresi Başkanlığına yüklenme süreleri de gelir vergisi ve diğer mükellefler için farklılaştırıldı.

Bu kapsamda, gelir vergisi mükelleflerinden defter ve berat dosyalarına ilişkin olarak, aylık yükleme tercihinde bulunanlar için ilgili olduğu ayı takip eden dördüncü ayın 10’uncu günü sonuna kadar, üç aylık dönemde yükleme tercihinde bulunanlar için geçici vergi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 10’uncu günü sonuna kadar olacak şekilde belirlenen yüklenme süreleri, diğer mükellefler (kurumlar vergisi mükellefleri gibi) için bahse konu ayların 14 üncü günü olarak belirlendi.

Öte yandan, elektronik defter uygulaması kapsamında mükelleflere hizmet verebilmek üzere Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yetkilendirilen uyumlu yazılım firmalarından e-Defter uygulamasına ilişkin mevzuat ve teknik düzenlemelere aykırı davrandığı tespit edilenlere Vergi Usul Kanununun mükerrer 355’inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecek ve eksikliğin giderilmesi istenecek.

Verilen süre içerisinde söz konusu eksiklikleri gidermeyen uyumlu yazılım firmaları ile giderilmesi istenen eksikliği aynı takvim yılı içerisinde birden fazla kez tespit edilenlerin yazılım uyumluluk onayları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından iptal edilebilecek.

GİB Teknoloji, e-Defter uygulamasına dahil olmak için yapılması gereken başvuru işlemleri ile e-Defter uygulamasına giriş sürecinin kolaylaştırılmasına ilişkin çalışmalarına devam ediyor. Kısa süre içerisinde bu konulara ilişkin geliştirmelerin kullanıma sunulması planlanıyor.

Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 5)

Abdullah Karaboyacı

Başkan Yardımcısı

Gelir Vergisi Kanunu 61. Maddesine Göre Gelecekte Yapılacak Hizmetler Karşılığında Verilen Para Ve Ayınlarla Sağlanan Diğer Menfaatler De Ücret Sayılır.

128 Seri Nolu Gelir Vergisi Tebliğine Göre Gelir Vergisi Kanununun 28/1-2. Bentleri Uyarınca, Bu Bentlerde Yazılı Şartla Vergiden Müstesna Tutulan Tahsil Ve Tatbikat Ödemeleri Ve Bu Meyanda Burslar; Gelecekte Yapılacak Hizmetler Karşılığını Teşkil Eden Ücret Ödemesi Sayılmakla Birlikte, Söz Konusu İstisna Hükmü Gereğince Gelir Vergisine Tabi Tutulmayacaktır.

Buna Göre Bursların Gider Sayılması Ve Gelir Vergisi İstisnasına Tabi Tutulma Şartları Aşağıdaki Gibidir.

A) Burs Verilen Kişinin Okulu Bitirdikten Sonra İşletmede Çalışacağına İlişkin Bir Sözleşme Düzenlenmesi,

B) Burs Verilecek Kişilerin Herkese Açık Bir Sınav Sonucuna Göre Belirlenmiş Olması (Örneğin: Öğrencinin Üniversite Giriş Sınavında Dereceye Girmiş Olması),

C) Verilen Burs Tutarının Makul Olması.

Bu Durumda Şirket Ortaklarının Akrabalarına Bu Nevi Eğitim Ödemeleri Ücret Kapsamında Tahsil- Burs Gideri Olarak Gider Kabul Edilmesi Pek Mümkün Değildir.

* EĞİTİM HARCAMASI OLARAK ORTAKLARIN BEYANNAMESİNDEN İNDİRİLİR Mİ?

Mükellefin Kendisi, Eşi Ve Küçük Çocuklarına İlişkin Olarak Yapılan Eğitim Ve Sağlık Harcamaları,

·      Beyan Edilen Gelirin % 10’ununu Aşmaması,

·      Türkiye’de Yapılması Ve

·      Gelir Veya Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti
Bulunan Gerçek Veya Tüzel Kişilerden Alınacak Belgelerle Tevsik Edilmesi
Şartıyla İndirim Konusu Yapılabilir.

Bu Durumda Türkiye’de Yapılmaması Nedeniyle Şirket Ortaklarının Akrabalarına Ait Yurtdışı Bu Nevi Eğitim Ödemeleri Eğitim Harcaması Olarak Ortakların Beyannamesinden İndirilemez.

Ersan KARACA
Yeminli Mali Müşavir
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Vergi Usul Kanunu Mükerrer 298/A-5. Bendine Göre

Enflasyon Düzeltmesine Tâbi Tutulan Değerlerin Elden Çıkarılması Halinde, Bunlara İlişkin Enflasyon Düzeltme Farkları Maliyet Addolunur. Konu Hakkında Yasada Başka Bir Hüküm Bulunmamaktadır.

555 Seri Nolu Genel Tebliğe Göre:

Düzeltme İşlemine Tabi Tutulmuş Olan 2023 Hesap Dönemi Sonuna Ait Bilançoda Yer Alan Parasal Olmayan Kıymetlerden Amortismana Tabi Olmayan Kıymetlerin, Düzeltilmiş Değerlerinin Altında Bir Bedelle Satılması Halinde, Düzeltme Sonrası Değerle, Düzeltme Öncesi Değer Arasındaki Farka İsabet Eden Zarar, Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmayacaktır.

·       Bu Hüküm Yasada Bulunmamaktadır. 213 Sayılı Kanunun Mükerrer 298 İnci Maddesinin (A) Fıkrasının (8) Numaralı Bendine Göre Hazine Ve Maliye Bakanlığına Enflasyon Düzeltmesine İlişkin Usul Ve Esasları Belirlemeye Yetkilidir.

·       2003 Yılı Enflasyon Düzeltmesine İlişkin Geçici 25. Maddeye Göre Düzeltilen Kalemlerin Elden Çıkarılması Halinde, Bunlara İlişkin Enflasyon Düzeltme Farkları Maliyet Bedeli Addolunur. Şu Kadar Ki, Amortismana Tâbi Olmayan Kıymetlerin Düzeltilmiş Değerinin Altında Bir Bedelle Satılması Halinde, Düzeltilmiş Değerle Düzeltme Öncesi Değer Arasındaki Farka İsabet Eden Zarar, Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmaz.

Ersan KARACA
Yeminli Mali Müşavir
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

5 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde Yapılan Değişikliğe Göre;

1- Aylık Yükleme Tercihinde Bulunan Mükelleflerin TEMMUZ Ayı E-Defter Yükleme ve Beratları Onay Süresi:

- Gelir Vergisi Mükellefleri için 11 Kasım 2024, (10 Kasım Pazara Rastladığından)
- Diğer Mükellefler için 14 Kasım 2024

olmuştur.

2- Geçici Vergi Dönemleri İtibariyle Yükleme Tercihinde Bulunan Mükellefler Bakımından TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL Dönemi E-Defter Yükleme ve Berat Onay Süreleri:

-Gelir Vergisi Mükellefleri İçin 10 Aralık 2024
-Diğer Mükellefler için 16 Aralık 2024 (14 Aralık Cumartesiye Rastladığından)

olmuştur.Hamza Ertekin