Mehmet Özdoğru
Katma Değer Vergisi Kapsamında Her Bir İade Türü İtibarıyla Aranan Belgelere İlişkin Özet Tablo
KANUN MADDESİ |
KONUSU |
NAKDEN VE MAHSUBEN İADE TALEBİNDE ARANAN BELGELER |
PROJE/SERTİFİKA/İSTİSNA BELGESİ |
KDV BEYANNAMESİNDE GÖSTERİLMESİ |
|
1 |
(11/1‐a) |
Mal İhracı |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐Satış faturaları listesi ‐Gümrük beyannamesi veya listesi (Serbest bölgeye yapılan ihracatta serbest bölge işlem formu, posta veya kargo yoluyla gerçekleştirilen ihracatta elektronik ticaret gümrük beyannamesi, gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına yapılan teslimlerde, malın gümrüksüz satış mağazasına veya deposuna konulduğuna dair ilgili gümrük idaresinin onayını da içeren antrepo beyannamesi) ‐ İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi ‐Yüklenilen KDV listesi ‐İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu. |
Yok |
Mal ihracına ilişkin beyan, ilgili dönem KDV beyannamesinin “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 301 kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılır. |
2 |
(11/1‐a) |
İmalatçılar Tarafından Yapılan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İlgili meslek odasına üyelik belgesinin onaylı örneği (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.) ‐İmalatçı belgesi (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.) ‐ Satış faturaları listesi ‐Gümrük beyannamesi veya listesi (Serbest bölgeye yapılan ihracatta serbest bölge işlem formu, posta veya kargo yoluyla gerçekleştirilen ihracatta elektronik ticaret gümrük beyannamesi, gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına yapılan teslimlerde, malın gümrüksüz satış mağazasına veya deposuna konulduğuna dair ilgili gümrük idaresinin onayını da içeren antrepo beyannamesi) ‐İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi ‐İhracatın beyan edildiği dönemden önceki son yirmi dört döneme ilişkin indirilecek KDV listesi (Aynı dönemleri kapsayan indirilecek KDV listesinin bir defa verilmesi yeterlidir. Önceki dönemlerin herhangi birisinde ödenecek KDV beyan edilmesi durumunda, ödenecek KDV beyan edilen dönemden sonraki dönemlere ilişkin indirilecek KDV listesi verilmesi yeterlidir.) ‐İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu |
İmalatçı Belgesi |
Beyan, ilgili dönem beyannamesinin “İstisnalar‐ Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 338 kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılır. |
3 |
(11/1‐a) |
Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti) |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐Onaylı özel faturanın aslı veya firma yetkililerince onaylı örneği ya da onaylı özel faturaların muhtevasını içerecek şekilde hazırlanan liste ‐İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi ‐Yüklenilen KDV listesi ‐İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu |
Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılacak Satışlara Ait KDV İhracat İstisnası İzin Belgesi" (İstisna İzin Belgesi) Satıcı alır. Satılan malların bedelleri toplamının 2.000 TL’nin üzerinde olması gerekir. |
Beyan, ilgili dönem beyannamesinin “İstisnalar‐ Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 322 kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılır. |
4 |
(11/1a) |
Hizmet İhracı |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐Hizmet faturası veya listesi ‐Ödeme belgesi (dövizin Türkiye'ye getirildiğini tevsik eden bir belge, banka dekontu vb.) ‐Hizmet ihracatının beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi ‐Yüklenilen KDV listesi ‐İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu |
Yok |
Beyan, yurtdışındaki müşteri için yapılan hizmetin tamamlandığı/ifa edildiği dönem beyannamesinin “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 302 kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılır. |
5 |
(11/1-a) |
Roaming Hizmetleri |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐Yabancı ülkede roaming hizmetlerine ilişkin istisna uygulandığına ilişkin yazı ‐Roaming hizmeti faturaları veya listesi ‐Roaming hizmetinin beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi ‐Yüklenilen KDV listesi ‐İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu |
Yok |
Beyan, beyannamenin “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 303 kod numaralı satırı kullanılarak yapılır. |
6 |
(11/1‐a) |
Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐Fason hizmet faturaları veya listesi ‐Fason hizmete konu malın serbest bölgeden yurtiçine, yurtiçinden serbest bölgeye gönderilmesine ilişkin gümrük beyannamesi veya gümrük beyannamesi yerine geçen belge aslı veya örneği ‐Fason hizmetin verildiği döneme ait indirilecek KDV listesi ‐Yüklenilen KDV listesi ‐İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu |
Yok |
Beyan, ilgili dönem beyannamesinin “İstisnalar‐ Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 316 kod numaralı satır kullanılmak suretiyle yapılır. |
7 |
(11/1‐b) |
Yolcu Beraberi Eşya (Türkiye’de İkamet Etmeyenlere KDV Hesaplanarak Yapılan Satışlar) |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐Gümrükçe onaylı satış faturası veya fatura/çek aslı ya da onaylı örneği (iadenin yetki belgeli aracı firma tarafından yapılması halinde bu firmaların gönderdiği icmaller ile ödeme belgelerinin onaylı örnekleri) ‐İadenin talep edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi |
Türkiye’de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna kapsamındaki satışlar, vergi dairesinden "İzin Belgesi" almış, gerçek usulde KDV mükellefleri tarafından yapılabilir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından iadeye aracılık konusunda yetkilendirilmiş firmalarla sözleşme imzalayan gerçek usulde KDV mükellefleri de bu kapsamda satış yapabilir. Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile satış yapmaya imkân sağlayan “İstisna İzin Belgesi” alan mükelleflerin bu kapsamda işlem yapabilmeleri için ayrıca “İzin Belgesi” almalarına gerek yoktur. |
Teslimin yapıldığı dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinin “Matrah” kulakçığında “Diğer İşlemler” tablosunda 501 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın, "Matrah" sütununa aynı veya farklı vergi oranlarına tabi teslim bedellerinin KDV hariç toplamı, "Vergi" sütununa ise bu teslimler üzerinden hesaplanan KDV toplamı yazılır. |
8 |
(11/1‐b) |
Türkiye’de İkamet Etmeyen Taşımacılar ile Fuar, Sergi, Panayır Katılımcılarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna |
‐KDVGU Tebliğinin ekinde yer alan (EK:5) iade talep formu, ‐İadenin herhangi bir aracı tarafından talep edilmesi halinde noter onaylı “vekaletname” belgesi, ‐Fuar, panayır ve sergilere katılanların gerçek kişi olması, taşımacılığın sürücü tarafından kendi adına yapılması halinde bunlara ait pasaportların noter onaylı fotokopisi, ‐Kendi ülkelerinde vergi mükellefiyetini gösteren “vergi mükellefiyeti” belgesi, (iadenin tekrarlanması durumunda bu belgenin yeniden ibrazına gerek yoktur.) ‐Yapılan harcamalara ilişkin olarak 213 sayılı Kanun hükümlerine göre düzenlenmiş fatura veya serbest meslek makbuzunun asılları veya noter onaylı suretleri. Taşımacılık faaliyetinde bulunan yabancılar, bu belgelere ek olarak aşağıdaki belgeleri de eklemek zorundadır: ‐Taşımacılık faaliyetine ilişkin olarak TIR karnesinin Türkiye’ye giriş çıkış tarihlerini gösteren dip koçanının, transit beyannamesinin veya Transit Refakat Belgesinin onaylı örneği, ‐Taşımanın yapıldığı aracın plakasının ve taşıma işini yapan kişi/firmanın isminin yer aldığı belgelerin asılları veya noter onaylı suretleri. |
Yok |
Yok |
9 |
(11/1‐b) |
Yabancı Sinema Yapımcılarına Tanınan İstisna |
İade talepleri üst limit aranmaksızın münhasıran YMM raporu ile yerine getirilir. Bu raporda; öncelikle yabancı sinema yapımcıları tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığına Sinematografik Ortak Yapımlar ve Türkiye’de Ticari Amaçlı Film Çekmek İsteyen Yerli ve Yabancı Yapımcılar Hakkında Yönetmeli k çerçevesinde yapılan başvuru kapsamında, bu Bakanlığa verilen bütün bilgiler ile alınan bütün izinlere, işlemlerin safhalarını da içerecek şekilde ayrıntılı olarak yer verilir. Rapora KDV iadesine konu mal ve hizmet alımları ile ithalata ilişkin fatura ve benzeri belgeler ve gümrük makbuzlarının dökümünü gösteren bir liste eklenir. Bu hizmetlerin tedarikçi firmalar tarafından gerçekleştirilmesi durumunda, bu rapora söz konusu firmalar tarafından bu kapsamda satın alınan mal ve hizmetler ile ithalata ilişkin belgelerin listesi de eklenir. |
Yok |
Yok |
10 |
(11/1‐c) |
İhraç Kaydıyla Teslimlerde Tecil‐ Terkin Uygulaması |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İlgili meslek odasına üyelik belgesinin onaylı örneği (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.) ‐İmalatçı belgesi (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.). ‐İhraç kaydıyla teslim faturaları veya listesi ‐Gümrük beyannamesi çıktısı veya listesi (serbest bölge işlem formu veya özel fatura örneği) ‐ Gümrük beyannamesi üzerinde imalatçı firma bilgisine ilişkin kayıt bulunmaması halinde, ihraç kaydıyla teslim edilen malın ihraç edildiğine dair ihracatçı firmadan alınan onaylı yazı, (Bu yazıda; ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin tarihi ve sayısının, belgeyi talep eden imalatçının adı, soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, ihraç kayıtlı teslim edilen mala ilişkin fatura veya benzeri belgenin tarihi, numarası, malın cinsi, miktarı, bedeli, KDV oranı ve hesaplanan KDV tutarının gösterilmesi gerekmektedir.) ‐İhraç kayıtlı teslimin yapıldığı döneme ait indirilecek KDV listesi |
Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satışlarda, “İstisna İzin Belgesi” alan mükelleflere imalatçılar tarafından yapılacak ihraç kaydıyla teslimlerde, 3065 sayılı Kanunun (11/1‐c) maddesi kapsamında işlem yapılabilir. İstisna izin belgeli satıcılara ihraç kaydıyla teslimde bulunanların tecil edilen vergilerinin terkin işlemleri için, gümrükte tasdik edilen özel fatura nüshası ibraz edilir. |
Teslimin yapıldığı dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinde şu kayıtlar yer alır. “Matrah” kulakçığına yapılan kayıt sonucu “Ödenecek KDV” çıkmaması halinde, ihraç kaydıyla teslim bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamı “İhracatın Gerçekleştiği Dönemde İade Edilecek Tecil Edilemeyen KDV” satırında yer alır. |
11 |
(11/1‐c) |
Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsamında İhraç Edilecek Malların Üretiminde Kullanılan Girdilerin Temininde Tecil‐Terkin Uygulaması |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İhraç kaydıyla teslim faturaları veya listesi ‐Gümrük beyannamesi veya listesi ‐DİİB onaylı örneği ‐3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesi uygulamasında aranan, satıcı veya alıcılar nezdinde düzenlenmiş olan özel amaçlı YMM raporu ‐İhraç kaydıyla teslimin yapıldığı döneme ait indirilecek KDV listesi |
Dahilde işleme izin belgesi (DİİB) Ekonomi Bakanlığı tarafından verilir. |
İhraç Kaydıyla Teslimlere İlişkin Bildirim” tablosunda yapılacak beyan, tablonun “İşlem Türü” listesinden “702” kod numaralı satırı seçilmek suretiyle yapılır. |
12 |
(13/a) |
Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araçlarının Tesliminde istisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği |
İstisna Belgesi var. Alıcılar alır. |
KDV beyannamesinin "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 304 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu satışların KDV hariç bedeli, iade talep edilecek ise "Yüklenilen KDV" sütununa bu satışlar dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı yazılır. |
13 |
(13/a) |
Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araçlarının ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde istisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Proje var. İstisna Belgesi var. Alıcılar alır. |
KDV beyannamesinin "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 304 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu satışların KDV hariç bedeli, iade talep edilecek ise "Yüklenilen KDV" sütununa bu satışlar dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı yazılır. |
14 |
(13/a) |
Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Proje var. İstisna Belgesi var. Alıcılar alır |
KDV beyannamesinin "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 304 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu satışların KDV hariç bedeli, iade talep edilecek ise "Yüklenilen KDV" sütununa bu satışlar dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı yazılır. |
15 |
(13/a) |
Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal ve İnşa Ettirenlerde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐Siparişle ilgili sözleşmenin noter onaylı örneği (İlk iade talebi sırasında bir defa verilecektir. Sözleşme kapsamında değişiklik olması halinde yeniden verileceği tabiidir.) ‐İstisnaya konu edilmiş harcamalara ilişkin alış belgelerinin listesi ‐Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Proje var. İstisna Belgesi var. Alıcılar alır |
KDV beyannamesinin "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 304 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu satışların KDV hariç bedeli, iade talep edilecek ise "Yüklenilen KDV" sütununa bu satışlar dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı yazılır. |
16 |
(13/a) |
Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen imal ve İnşa Edenlerde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Proje var. İstisna Belgesi var. Alıcılar alır |
KDV beyannamesinin "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 304 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu satışların KDV hariç bedeli, iade talep edilecek ise "Yüklenilen KDV" sütununa bu satışlar dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı yazılır. |
17 |
(13/a) |
Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların imal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Teslim ve Hizmetlerde istisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Proje var. İstisna Belgesi var. Alıcılar alır |
KDV beyannamesinin "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 304 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu satışların KDV hariç bedeli, iade talep edilecek ise "Yüklenilen KDV" sütununa bu satışlar dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı yazılır. |
18 |
(13/b) |
Liman ve Hava Meydanlarında Yapılan Hizmetlere İlişkin İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi |
Yok |
Hizmetin ifa edildiği döneme ait KDV beyannamesinde, "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 305 kod numaralı “Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında verilen hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
19 |
(13/c) |
Petrol Arama Faaliyetlerine İlişkin İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden alınan istisna belgesi ile onaylı listenin örneği/Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Verilen “KDV İstisna Belgesi" var. Alıcılar alır. Vergi dairesi tarafından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından alınan belge üzerine şartları taşıyanlara, elektronik olarak sisteme girilen mal ve hizmetlerle sınırlı olmak üzere istisna belgesi verilir (KDVGU Tebliği EK:7D/7E). |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleştiği döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 306 kod numaralı “Petrol aramaları, petrol boru hatlarının inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
20 |
(13/c) |
Altın, Gümüş, Platin ile İlgili Arama, İşletme ve Zenginleştirme Faaliyetlerine İlişkin İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Vergi dairesi tarafından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından alınan belge üzerine şartları taşıyanlara, elektronik olarak sisteme girilen mal ve hizmetlerle sınırlı olmak üzere istisna belgesi verilir (KDVGU Tebliği EK: 8B). |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleştiği döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 307 kod numaralı“ Made arama, altın, gümüş veya platin madenleri için işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
21 |
(13/d) |
Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri ile Yazılım ve Gayri Maddi Hak Satış ve Kiralamalarında İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐İstisna bildirim formu ‐Alıcının KDV istisnasından yararlanma hakkı bulunduğunu gösterir istisna belgesinin onaylı örneği ‐Yatırım teşvik belgesi ile eki global listenin onaylı örneği |
Alıcılar, bağlı oldukları vergi dairesine başvurarak, KDV mükellefiyetlerinin bulunduğuna ve makine‐teçhizatı indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacaklarına dair istisna belgesi (KDVGUT EK: 9A) alarak, bu belgenin örneğini gümrük idarelerine veya yurtiçindeki satıcılara ibraz ederler. |
İstisna kapsamına giren işlemler, KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 308 kod numaralı “Teşvikli yatırım mallarının teslimi” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
22 |
(13/e) |
Limanlara Bağlantı Sağlayan Demiryolu Hatları ile Liman ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine İlişkin İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Mükellef/genel bütçe kapsamındaki idare tarafından, bu iş için bir proje hazırlanır ve ilgili birime veya makama onaylatılır. Söz konusu proje kapsamında olup istisna kapsamında alınacak mal ve hizmetlere ilişkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellef mal ve hizmetlere ilişkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra bağlı olduğu/bulunduğu vergi dairesinden istisna belgesi alır. |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 309 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. |
23 |
(13/f) |
Ulusal Güvenlik Amaçlı Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna |
Ulusal güvenlik kuruluşlarına KDVK 13/f kapsamında doğrudan yapılan teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranmaktadır: ‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Ulusal güvenlik kuruluşundan alınan belgenin onaylı örneği (EK: 11A) Ulusal güvenlik kuruluşlarına teslimde bulunan yüklenici firmalara yapılan teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde ise aşağıdaki belgeler aranmaktadır: ‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Ulusal güvenlik kuruluşunca yüklenici kuruluşa verilen istisna belgesi ve eki listenin onaylı örneği (EK: 11C, EK: 11B) ‐Örneği KDVGU Tebliği ekinde yer alan “3065 sayılı KDV Kanununun (13/f) Maddesi Kapsamında Yüklenici Firmalara Yapılan Teslim ve Hizmetlere Ait Liste” (EK: 11D) KDV Beyannamesi ekinde verilmiş olmalıdır |
Ulusal güvenlik kuruluşundan alınan belgenin onaylı örneği (EK: 11A) Ulusal güvenlik kuruluşlarına KDVK 13/f kapsamında doğrudan yapılan teslim ve hizmetlerde; 'Ulusal güvenlik kuruluşunca yüklenici kuruluşa verilen istisna belgesi ve eki listenin onaylı örneği (EK: 11C, EK: 11B) Ulusal güvenlik kuruluşlarına teslimde bulunan yüklenici firmalara yapılan teslim ve hizmetlerde |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleştiği döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 310 kod numaralı “Ulusal güvenlik amaçlı teslim ve hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
24 |
(13/g) |
Cumhurbaşkanlığı Merkez Teşkilatına Yapılacak Araç Teslimlerinde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi |
Yok |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan işlemler, teslimin yapıldığı döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 319 kod numaralı “Başbakanlık Merkez Teşkilatına Yapılan Araç Teslimleri” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
25 |
(13/ğ) |
Ürün Senetlerinin İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk Teslimi |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐Ürünü temsil eden ürün senedinin bir örneği ile bu işlemin “ilk teslim” olduğunu tevsik etmek üzere ihtisas/ticaret borsalarından alınacak yazı ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi |
"İlk teslim” olduğunu tevsik etmek üzere ihtisas / ticaret borsalarından alınacak yazı |
Yok |
26 |
(13/h) |
Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Teslim ve Hizmetler ile Türkiye Kızılay Derneğinin Teslim ve Hizmetlerinde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi. ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi. ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi. ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu. ‐Satış faturaları listesi. ‐Vergi dairesinden alınacak istisna belgesi ve eki listenin örneği. |
Mal ve hizmet alımlarında istisna uygulanacağına ilişkin istisna belgesi (KDVGUT EK:22) Türkiye Kızılay Derneğine verilir. |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleştiği döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 324 kod numaralı satırında beyan edilir. |
27 |
(13/ı) |
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübreler ve Gübre Üreticilerine Bu Ürünlerin İçeriğinde Bulunan Ham Maddelerin Teslimi İle Yem Teslimlerinde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐Satış faturaları listesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi ‐Yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından verilen tescil belgesinin örneği (yalnızca gübre teslimlerine ilişkin iade taleplerinde) ‐Kapasite raporu (yalnızca gübre üreticilerinin iade taleplerinde) ‐Gübre üreticilerine verilen istisna belgesi ve eki liste (KDVGUT EK:23B) (yalnızca gübre üreticilerine hammadde teslim edenlerin iade taleplerinde) |
Koşulları sağlayan üreticilere, hammadde alımı veya ithalinde istisna uygulanabileceğine ilişkin vergi dairesi tarafından istisna belgesi (KDVGUT EK: 23B) verilir. |
İstisna kapsamındaki teslimlerin beyanı ilgili dönem KDV beyannamesinin "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığında "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda; ‐ Yem teslimleri için 325, ‐ Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilmiş gübre teslimleri için 326, ‐ Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilmiş gübrelerin içeriğinde bulunan hammaddelerin gübre üreticilerine teslimleri için ise 327 kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılır. |
28 |
(13/i) |
Konut veya İş Yeri Teslimlerinde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Satıcıların teslimden önce temin etmeleri gereken KDVGU Tebliğinin (II/B‐12.1.3) bölümünde sayılan belgeler ‐Dövizin tamamının Türkiye’ye getirildiğini tevsik eden banka dekontları veya gümrük idaresinden alınan belgeler ile satıcıya ödendiğini tevsik eden banka dekontları ‐Satışa ilişkin tapu kayıt örneği |
Yok |
İstisna kapsamında yapılan satışlar, konut veya iş yeri tesliminin yapıldığı vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinin “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda; 328 kod numaralı “Konut veya İş Yeri Teslimleri” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
29 |
(13/j) |
Organize Sanayi Bölgeleri ile Küçük Sanayi Sitelerinin İnşasına İlişkin İstisna |
‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi ‐ Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Proje var. Mükellef mal ve hizmetlere ilişkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra KDV yönünden bağlı olduğu/ bulunduğu vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunur. Vergi dairesi KDVGU Tebliği (EK:26)’da yer alan belgeyi düzenleyerek mükellefe verir. |
İstisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin yapıldığı vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinin "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda, 330 kod numaralı “Organize Sanayi Bölgeleri ile Küçük Sanayi Sitelerinin İnşasına İlişkin Teslim ve Hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
30 |
(13/k) |
Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelerine, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ve Köylere Bağışlanan Tesislerin İnşasına İlişkin İstisna |
Bağış yapacaklara istisna kapsamında satış yapanların iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır: ‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi ‐ İstisna belgesinin örneği ile proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği KDV ödeyerek mal ve hizmet alan bağışçıların iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır: ‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi (KDV mükellefiyeti bulunmayanlardan aranmaz.) ‐ Proje kapsamında yapılan harcamaya ait olduğu ilgili idare veya kuruluş tarafından onaylanan yüklenilen KDV listesi ‐ Proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Genel olarak : Bağış protokolü, uygulama projesi, inşaat ruhsatı, Vergi Dairesinden KDVGUT (EK:29) istisna belgesi KDV Ödenerek Yapılan Alımlarda Uygulama İstisna kapsamındaki mal ve hizmetlerin KDV ödenerek satın alınması da mümkün olup bu şekilde yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödenen KDV, bağış yapacaklara iade edilir. Ancak bu durumda KDVGU Tebliğinin (II/B‐15.2.1.) bölümüne göre KDV ödemeksizin mal ve hizmet almak suretiyle istisnadan yararlanılması mümkün değildir. İstisna belgesi eki liste, bağış yapacaklara bir yazı ekinde verilir ve bunlar için istisna belgesi (KDVGUT EK: 29) düzenlenmez. |
Bağış Yapacaklara İstisna Kapsamında Satış Yapanların Beyanı Bu istisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin yapıldığı vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinin “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının, “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda, 333 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. KDV Ödeyerek Mal ve Hizmet Alan Bağışçıların Beyanı KDV ödeyerek proje kapsamında mal ve hizmet alan KDV mükellefleri tarafından bu tutarlar, KDV beyannamesinin “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunun 444 kod numaralı satırında beyan edilir. |
31 |
(13/l) |
Yabancılara Verilen Sağlık Hizmetlerinde İstisna |
‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi ‐ Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilerin uyruğunda bulunduğu ülke tarafından verilmiş pasaportun veya çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerde mavi kartın fotokopisi. |
İstisna kapsamında hizmet sunan sağlık kurum ve kuruluşları, alıcının istisna kapsamında olduğunun tevsikine ilişkin olarak uyruğunda bulunduğu ülke tarafından verilmiş pasaport üzerinden Türkiye’ye son giriş tarihinin altı aydan fazla olmadığını kontrol etmek ve pasaportun fotokopisini (çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerde mavi kartın fotokopisini) hizmet sunulmadan önce alıcıdan almak zorundadırlar. |
İstisna kapsamında yapılan hizmetler, hizmetin yapıldığı vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinin “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının, “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda, 334 kod numaralı “Yabancılara Verilen Sağlık Hizmetlerinde İstisna” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
32 |
(13/m) |
Ar‐Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna |
‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi ‐ Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak istisna uygulanarak alınacak makina ve teçhizat listesinin örneği |
KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine istisna belgesi için başvuruda bulunulur. İlgili vergi dairesi tarafından gerekli kontroller yapıldıktan sonra şartları sağlayanlara elektronik olarak sisteme girilen makina ve teçhizatla sınırlı olmak üzere istisna belgesi KDVGUT (EK:27) verilir. |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslimler, KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 331 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. |
33 |
(13/n) |
Basılı Kitap ve Süreli Yayınların Tesliminde İstisna |
‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi |
Yok |
İstisna kapsamında yapılan teslimler, teslimin yapıldığı vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinin “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının, “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda, 335 kod numaralı “Basılı Kitap ve Süreli Yayınların Teslimleri” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
34 |
(14/1) |
Transit ve Türkiye ile Yabancı Ülkeler Arasında Yapılan Taşımacılık İşlerinde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Uluslararası taşımacılık faaliyetinin yürütülmesi için ilgili mevzuat gereğince yetki belgesi alınmasının zorunlu olması halinde, söz konusu belge (Bu belge, belgede değişiklik olmaması kaydıyla sadece bir defa verilir.) ‐Taşımacılık işinin mahiyetine göre aşağıda sayılan belgelerden biri; a)Kara Taşımacılığında; Transit Beyannamesi / TIR Karnesi / Form 302 Belgesi / Kara Manifestosu / Yük Senedi (CMR) / Geçiş Belgesi (Dozvola) /Özet Beyan veya Özet Beyan Yerine Geçen Belgeler / Özet Beyana Dayanak Oluşturan Tevsik Edici Belge / Transit Refakat Belgesi veya bunların gerekli bilgileri ihtiva eden listesi (aslı veya noter, gümrük idaresi ya da YMM onaylı örnekleri). b)Deniz ve Havayolu Taşımacılığında; Deniz veya Hava Manifestosu / Deniz veya Hava Konşimentosu / Transit Beyannamesi / Özet Beyan veya Özet Beyan Yerine Geçen Belgeler / Özet Beyana Dayanak Oluşturan Tevsik Edici Belge / Transit Refakat Belgesi veya bunların gerekli bilgileri ihtiva eden listesi (aslı veya noter, gümrük idaresi ya da YMM onaylı örnekleri). c) Demiryolu Taşımacılığında; Transit Beyannamesi / Uluslararası Demiryolu Taşımacılığı Anlaşması kapsamında demiryolu ile yapılan eşya taşımasında kullanılan belge(CIV Belgesi) / Topluluk transit rejiminin uygulanabildiği yerlerde, bu rejim altındaki demiryolu ile yapılan taşıma işlemlerinde beyanname yerine kullanılan belge (CIM Belgesi) / Remiz Bülteni / Özet Beyan veya Özet Beyan Yerine Geçen Belgeler / Özet Beyana Dayanak Oluşturan Tevsik Edici Belge / Transit Refakat Belgesi veya bunların gerekli bilgileri ihtiva eden listesi (aslı veya noter, gümrük idaresi ya da YMM onaylı örnekleri). ç) Yukarıda sayılan taşımacılığın tevsikine ilişkin belgeler haricinde, Gümrük Yönetmeliği’nin 61 ve 118 inci maddeleri kapsamındaki diğer belgelerin aslı veya noter, gümrük idaresi ya da YMM onaylı örneklerinin ibrazı da mümkündür. d)Organizatörlerde, taşımayı fiilen yapanlara ait fatura bilgilerini içeren liste ile bunlardan temin edilen taşımacılığı tevsik eden yukarıdaki belgelere ilişkin bilgileri içeren liste kabul edilir. |
İlgili mevzuat gereğince yetki belgesi alınmasının zorunlu olması halinde, söz konusu belge |
İstisna kapsamındaki taşımacılık işleri, hizmetin tamamlandığı döneme (yurt dışına yapılan veya transit taşımalarda en erken gümrük bölgesinden çıkıldığı döneme) ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 311 kod numaralı “Uluslararası taşımacılık” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
35 |
(14/3) |
İhraç Malı Taşıyan Araçlara Motorin Teslimlerinde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐İstisna kapsamında teslim edilen malların alış faturaları listesi ‐Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği ekindeki "İhraç Malı Taşıyan Araçlara Vergiden İstisna Motorin Teslimine İlişkin Bildirim Formu" nun bir örneği |
Yok |
İstisna kapsamındaki teslimler, KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 315 kod numaralı “İhraç konusu eşyayı taşıyan kamyon, çekici ve yarı römorklara yapılan motorin teslimleri” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
36 |
(15/1‐a) |
Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluklara Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Dışişleri Bakanlığından alınan İstisna Belgesinin örneği ‐Takrir yöntemi kapsamındaki işlemlerde Dışişleri Bakanlığından alınan İstisna Belgesinin veya Takrir Belgesinin aslı veya onaylı örneği. |
Temsilcilikler ve konsolosluklara, Dışişleri Bakanlığınca istisnadan faydalanacakları mal ve hizmetleri gösteren bir belge verilir. |
Diplomatik istisna kapsamındaki işlemler, işlemin tamamlandığı döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 312 kod numaralı “Diplomatik organ ve misyonlara yapılan teslim ve hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir |
37 |
(15/1‐b) |
Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Dışişleri Bakanlığından alınan İstisna Belgesinin örneği ‐Takrir yöntemi kapsamındaki işlemlerde Dışişleri Bakanlığından alınan İstisna Belgesinin veya Takrir Belgesinin aslı veya onaylı örneği. |
Kapsamdaki kuruluşlara resmi ihtiyaçlarında kullanacakları mal ve hizmetlerin KDV’den istisna olarak temin edilmesini sağlamak amacıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Dışişleri Bakanlığınca istisnadan faydalanacakları mal ve hizmetleri gösteren "KDV/ÖİV Diplomatik İstisna Belgesi" verilir. |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan işlemler, işlemin tamamlandığı döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 313 kod numaralı “Uluslararası kuruluşlara yapılan teslim ve hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
38 |
(17/4‐s) |
Engellilerin Kullanımına Mahsus Araç ve Gereçlerin Tesliminde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi |
Yok |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan işlemler, teslimin yapıldığı döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 317 kod numaralı “Engellilerin eğitimleri, meslekleri ve günlük yaşamlarına ilişkin araç‐ gereç ve bilgisayar programları” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
39 |
29 |
İndirimli oran |
Aylık ‐Standart iade talep dilekçesi ‐Takvim yılı başından mahsup hakkının doğduğu döneme kadar yapılan alışlara ilişkin fatura ve benzeri belgeler ile aynı dönemde yapılan indirimli orana tabi satışlara ilişkin fatura ve benzeri belgelerin listesi. ‐Takvim yılı başından mahsup hakkının doğduğu döneme kadar iade edilecek vergi tutarının hesaplanmasına ilişkin olarak dönemler itibarıyla hazırlanacak tablo. ‐Cari yıl içerisinde bir iade talebi sonuçlandırıldıktan sonra yapılacak iade taleplerinde, iade hakkı doğuran işlemin ait olduğu dönemden iadenin talep edildiği döneme kadar aradaki dönemlere ilişkin olarak indirilecek KDV listesi, indirimli orana tabi işlemlere ait satış faturaları veya bu faturaların dökümünü gösteren liste ile yüklenilen KDV listesi ve tablosu. |
Yıllık ‐Standart iade talep dilekçesi ‐İndirimli orana tabi işlemlerin yapıldığı yılda söz konusu işlemlere ait alış ve satış faturaları ve benzeri belgelerin listesi ‐Yıllık iade tutarının hesaplanmasına ilişkin tablo ‐Yılı içinde mahsup edilen tutarları aylık olarak gösteren tablo (Bu tabloda yılı içinde mahsubu gerçekleşen tutarların toplamı da tek satırda gösterilecektir.) ‐İadenin talep edildiği izleyen yılın ilk döneminden iadenin talep edildiği döneme kadar aylar itibarıyla devreden KDV tutarlarını gösteren tablo |
Yok |
Yılı içindeki iade taleplerinde “İstisnalar ve Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığındaki "Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" tablosundan 406 kodlu satır seçilecek, satırın "Teslim ve Hizmet Bedeli" sütunu ile "İadeye Konu Olan KDV" sütununa KDVGU Tebliğinin (III/B‐3.1.1.) bölümüne göre belirlenen iade tutarı yazılır. Yılı içinde iade edilemeyen vergiler için izleyen yılda yapılacak iade taleplerinde, “İstisnalar ve Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığındaki "Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" tablosundan 439 kodlu satır seçilecek ve bu satırın "Teslim ve Hizmet Bedeli" sütununa önceki yıldaki toplam işlem bedeli, "İadeye Konu Olan KDV" sütununa KDVGU Tebliğinin (III/B‐ 3.1.2.) bölümündeki açıklamalara göre belirlenen iade tutarı yazılır. |
40 |
Geçici 26 |
Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşlarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Dışişleri Bakanlığından alınan İstisna Belgesi/Kartı örneği ‐İstisnadan yararlanan kuruluşlar tarafından onaylanan mal ve hizmet listesi |
Dışişleri Bakanlığınca istisnadan yararlanabilecek kuruluşlar adına düzenlenecek "İstisna Belgesi/Kartı" kullanılır. |
İstisna kapsamındaki kuruluşlara KDV hesaplanmadan yapılan teslim ve hizmetler satıcılar tarafından KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda, 321 kod numaralı satırında beyan edilir. |
|
41 |
Geçici 29 |
3996 Sayılı Kanuna Göre Yap‐İşlet‐ Devret veya 3359 Sayılı Kanun ile 652 Sayılı Kararnameye Göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Projelerde KDV İstisnası |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Vergi Dairesi Başkanlığından veya Defterdarlıktan alınan istisna belgesi kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Projeyi ihale eden ilgili idarenin olumlu yazısına istinaden durum mükellefin bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bildirilir, ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı veya Defterdarlık KDVGUT (EK:13)’te yer alan belgeyi düzenleyerek mükellefe verir. |
Projeyi üstlenen firmalara mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan mükelleflerce, istisna kapsamında yapmış oldukları teslim ve hizmetler ait oldukları dönemler itibarıyla KDV beyannamesinin "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının "Tam İstisna Kapsamındaki İşlemler" tablosunun 318 kod numaralı "3996 sayılı Kanuna göre Yap‐İşlet‐ Devret veya 3359 sayılı Kanuna göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Projelere İlişkin Teslim ve Hizmetler" satırında beyan edilir. |
42 |
Geçici 30 |
Büyük Yatırımlara İlişkin İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İade talep edilen döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Yatırım teşvik belgesi ve eki listenin onaylı örneği ‐Yatırımın asgari sabit yatırım tutarını sağladığını tevsik eden belgenin onaylı örneği (Yatırım tamamlanıncaya kadar, değişiklik olmaması kaydıyla, bir defa verilir.) ‐İade uygulaması kapsamındaki harcamalara ait fatura ve benzeri belgelerin listesi |
Bu istisna, verginin önce uygulanıp sonra iade edilmesi şeklinde düzenlenmiştir. İstisna kapsamında değerlendirilen mal ve hizmet alımlarında genel hükümler çerçevesinde KDV uygulanır. Dolayısıyla yatırımı yapana teslim veya hizmet yapanların KDV istisnası uygulamaları mümkün değildir. |
İade talep tutarı, en erken izleyen yılın Ocak dönemine en geç izleyen yılın Kasım dönemine ait KDV beyannamesine dahil edilerek talep edilebilir. İadesi talep edilecek tutar, talebin yapılacağı döneme ait KDV beyannamesinin "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının "Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" tablosunun 440 kod numaralı "Yatırım Teşvik Belgesinde Asgari Belirlenen Tutarda Sabit Yatırım Öngörülen Yatırımlar” satırında beyan edilir. |
43 |
6111‐geç.16 |
İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) Kapsamında Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığınca İstanbul Proje Koordinasyon Birimine verilen, istisnadan yararlanılabileceğine dair Belgenin onaylı örneği |
İstanbul Proje Koordinasyon Birimine, İSMEP kapsamında yapacağı alımlarla ilgili olarak KDVGU Tebliğindeki açıklamalar dikkate alınarak istisnadan yararlanabileceğine ilişkin İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığınca bir istisna belgesi (KDVGUT EK:14) verilir. Alınan bu belgenin aslı ya da noter veya YMM onaylı örneği İstanbul Proje Koordinasyon Birimince gümrük idaresine veya yurtiçindeki satıcılara ibraz edilerek istisna uygulanması talep edilir. |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan işlemler, teslimin yapıldığı döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 320 kod numaralı “İSMEP Kapsamında, İstanbul İl Özel İdaresine Bağlı Olarak Faaliyet Gösteren İstanbul Proje Koordinasyon Birimine Yapılacak Teslim ve Hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
44 |
Geçici 34 |
Milletlerarası Andlaşma Hükümleri Çerçevesinde KDV'den İstisna Edilmiş Olan Transit Petrol Boru Hattı Projelerinin İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐Satış faturaları listesi ‐Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden alınan istisna belgesi ile onaylı listenin örneği/Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği |
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, transit petrol boru hattı projesinin bu istisna kapsamında olduğuna ilişkin bir belge verir. Bu istisnadan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından verilen belge sahipleri yararlanabilir. Vergi dairesi tarafından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından alınan belge üzerine şartları taşıyanlara, istisna belgesi verilir. |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleştiği döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 306 kod numaralı “Petrol aramaları, petrol boru hatlarının inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
45
46
47 |
Geçici 37 |
İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri |
‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ iade talep edilen döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ iade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ Yatırım teşvik belgesi ve eki listenin onaylı örneği |
İmalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi |
İadesi talep edilecek tutar, talebin yapılacağı döneme ait KDV beyannamesinin "İstisnalar‐ Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının "Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" tablosunun 442 kod numaralı "İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri" satırında beyan edilir. |
Geçici 37 |
7/A. İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri |
‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi ‐ Yatırım teşvik belgesinin örneği ‐ Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği. |
İmalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi |
İadesi talep edilecek tutar, talebin yapılacağı döneme ait KDV beyannamesinin "İstisnalar‐ Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının "Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" tablosunun 339 kod numaralı “İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin Teslim ve Hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
|
Geçici 38 |
Eğitimde Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi Kapsamında Milli Eğitim Bakanlığına Yapılacak Mal Teslimi ve Hizmet İfalarında İstisna |
‐ Standart iade talep dilekçesi. ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi. ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi. ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu. ‐ Satış faturaları listesi. ‐ İstisna belgesi ve eki listenin örneği. |
FATİH projesine ilişkin olarak Milli Eğitim Bakanlığına istisna kapsamında yapılacak teslim ve hizmetler için Milli Eğitim Bakanlığınca KDVGU Tebliği eki (EK:25) istisna belgesi düzenlenerek satıcılara verilir. Satıcılar bu belgeye istinaden Milli Eğitim Bakanlığına yapılacak FATİH projesi kapsamındaki mal teslimi ve hizmet ifalarında KDV hesaplamaz. Bu kapsamdaki malların ithalinde istisna belgesi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gümrük müdürlüğüne hitaben düzenlenir. |
İstisna kapsamında satıcılar tarafından KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleştiği döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 329 kod numaralı satırında beyan edilir. |
48
49
50 |
Geçici 39 |
İmalat Sanayiinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna |
‐Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi ‐ Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak istisna uygulanarak alınacak makina ve teçhizat listesinin örneği |
KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine başvurulur. Bu başvuruyla birlikte istisna kapsamında alınacak makina ve teçhizat listesi elektronik ortamda sisteme girilir. İlgili vergi dairesi tarafından gerekli kontroller yapıldıktan sonra şartları sağlayanlara elektronik olarak sisteme girilen makina ve teçhizatla sınırlı olmak üzere istisna belgesi (KDVGUT EK:28) verilir. |
İstisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslimler, KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 332 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. |
Geçici 40 |
2021 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali Müsabakası Kapsamında Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde İstisna |
‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi ‐ Türkiye Futbol Federasyonundan alınan yazı örneği |
Türkiye Futbol Federasyonu tarafından, istisna kapsamında mal ve hizmet almak isteyen UEFA, katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlara 3065 sayılı Kanunun geçici 40 ıncı maddesi kapsamında olduklarına yönelik bir yazı verilir. Bu yazı satıcılara ibraz edilerek istisna uygulanması sağlanır. |
İstisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler KDV beyannamesinde yer alan “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının, “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda, 336 kod numaralı “UEFA Müsabakaları Kapsamında Yapılacak Teslim ve Hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
|
Geçici 42 |
Elektrik Motorlu Taşıt Araçlarının Geliştirilmesine Yönelik Verilen Mühendislik Hizmetlerinde İstisna |
‐ Standart iade talep dilekçesi ‐ İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ‐ İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi ‐ İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu ‐ Satış faturaları listesi ‐ Yatırım teşvik belgesinin örneği ‐ İstisna belgesinin örneği. |
Yatırım Teşvik Belgesi |
İstisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler KDV beyannamesinde yer alan “İstisnalar‐Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının, “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda, 340 kod numaralı “Elektrik Motorlu Taşıt Araçlarının Geliştirilmesine Yönelik Verilen Mühendislik Hizmetleri” satırı aracılığıyla beyan edilir. |
Katma Değer Vergisi Kapsamında Her Bir İade Türü İtibarıyla Aranan Belgelere İlişkin Özet Tabloyu PDF olarak İndirmek İçin Tıklayınız
Hazırlayan, ADEM ERDEM
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek' den Vergi Artırımı İle İlgili Açıklamaları
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek uygulanan ekonomi programının özünün enflasyonu tek haneye indirmek olduğunu belirtti. Bakan Şimşek son dönemde artan ek vergi geleceğine yönelik iddialarla ilgili olarak "Vatandaşa da piyasalara da iş alemine de sürpriz yapmayacağız. OVP'deki vizyon neyse onu uygulayacağız. Orada vergi istisnalarını gözden geçireceğiz diyor. KDV, gelir vergisi, kurumlar vergisi genel oranlarında artış olmayacak. MTV'de bir düzenleme olmayacak" açıklamasında bulundu. KKM'de 27 haftadır kesintisiz düşüş yaşandığını belirten Bakan Şimşek "Demek ki KKM cazip olmaktan çıkıyor. O konuda rahatım. KKM'den çıkışı başaracağız" dedi
İşte Bakan Şimşek'in açıklamalarından önemli satır başları:
-Kurala dayalı, uluslararası normlara dayalı bir program çerçevesi koyduk. Eylül ayında programı koyduk ama fiili uygulama daha erken başladı.
-Programımızın özü enflasyonu tek haneye indirmektir. Şu anda fiyat istikrarından uzağız ama hedefimiz bu.
-İkinci hedefimiz borç oranını yüzde 40 seviyesinin altında kalıcı olarak tutmak.
-Üçüncü hedefimiz sürdürülebilir cari açıktır.
-Bu hedeflere ulaşmada bize ayak bağı olan kur korumalıdan çıkış hedefimiz var. Burada piyasaları bozmadan kademeli çıkış hedefliyoruz.
"PROGRAM ÇALIŞIYOR"
-Program çalışıyor. Bazı alanlarda öngördüğümüzden daha güçlü çalışıyor.
-Bizim için önemli olan piyasa aktörlerinin programa inanmasıdır. Bunun risk primlerinde özetlendiği kanısındayım. Bu durum Türkiye'nin dış kaynağa çok daha uygun ulaşmasını sağladı.
-Ağustos ayından itibaren Türkiye daha düşük spreadlerle uluslararası finansmana ulaşma imkanı buldu.
-Geçen yılın ilk 5 ayında Türkiye'den portföy çıkışı var. Haziran-Aralık'ta ise 11.3 milyar dolar net giriş oldu.
-Türkiye geçen sene yurt dışından yüksek faizle 10 milyar dolar borçlandı. Ama faizler düşüyor.
-DDM'deki azalmayı izlerseniz rezerv artışı ile birlikte düşünürseniz 60 milyar dolarlık rezerv artışı var. Programın güven boyutu çok iyi çalıştı.
-Bankaların roll-over rasyosu yüzde 138'lere çıktı. Reel sektörde ise roll-over rasyosu yüzde 123 oldu.
-Geçen bir bankamız çok uzun vadeli sermaye benzeri kaynak bulabildi. Bunların hepsi programa yönelik güveni gösteriyor.
-Enflasyonda trend programla uyumlu bir şekilde. Ocak ayında enflasyon bir miktar yüksek çıktı. Şubat'ta onun devamı olabilir. Mart'tan itibaren enflasyon trende oturacaktır. Ama yıllık enflasyon yüksek kalacak. Biz bunun iletişimini yaptık. Çünkü baz etkisi var. İkincisi de para politikası gecikmeli çalışır. 12 ay, hatta 18 aya yayılan bir aktarım mekanizması var.
-Biz geldiğimizde kuru serbest bıraktık. Geçici olarak enflasyonist etki oldu. Onun da etkisi var. Gelir politikasının etkisi var. Geçen sene deprem oldu. İnşaat malzemelerinde geçen yaz ciddi artış oldu. Bu sene böyle bir artış olmayacak.
-Para politikası çalışacak. Kurda reel olarak değersizleşme görmeyecek. Deprem etkisi çıkacak.
-Para politikası Merkez Bankası'nın uhdesinde.
-Maliye politikası tarafında enflasyonu yükseltecek bir adım atmayacağız.
"SÜRPRİZ YAPMAYACAĞIZ"
-(Ek vergi konusunda) Vatandaşa da piyasalara da iş alemine de sürpriz yapmayacağız. OVP'deki vizyon neyse onu uygulayacağız. Orada vergi istisnalarını gözden geçireceğiz diyor. KDV, gelir vergisi, kurumlar vergisi genel oranlarında artış olmayacak. MTV'de bir düzenleme olmayacak.
-Piyasalarda güvensizliği artırmak, seçime yönelik bir sürü iddia ortaya konuyor. İddiaları basın danışmanlarımıza sorabilirsiniz. Bunların niyeti kötü. Kayıt dışılık dışında, bazı istisnaların gözden geçirilmesi dışında özel bir çalışmamız yok.
-Harcamalarda rasyonelleştirmeyi başlattık. Vatandaş bizden de tasarruf istiyor. Vatandaş haklı. Taşıtlar konusunda sadece yerli üretim ve elektrikli alabilirsiniz diyoruz. Yeni araç isteniyorsa elinizdeki aracı satacaksınız diyoruz. Bu konularda hassasız. Cumhurbaşkanı'nın çıkardığı tasarruf genelgesi var.
-Maliye ayağında dezenflasyona destek olacağız. Gelecek seneden itibaren bütçe açığının milli gelire oranını kalıcı olarak yüzde 3'ün altına çekeceğiz.
-Biz aktivist sanayi politikasına geçiş yapıyoruz. Bizim kaynağa ihtiyacımız var. Bu kaynağı sanayide dönüşüme, dijital dönüşüme, yeşil dönüşüme aktaracağız.
"KUR HEDEFİMİZ YOK"
-Kur hedefimiz yok, olmayacaktır da. DDM'de Merkez Bankası piyasada var. Bunun dışında herhangi bir müdahalemiz yok diyorlar.
-Seçim sonrasına ilişkin liranın değer kaybına ilişkin beklentiler anlamlı gelmiyor. Cari açık azalıyor. Dövize ihtiyacımız da azalıyor. Cari açık 30 milyar dolar civarına indiği zaman yüzde 2,5-3 oran demek. Bunun bir puanını doğrudan yatırımlarla finanse edersek rezerv birikimimiz olacak.
"SEÇİM SONRASI CİDDİ KAYNAK GİRİŞİ OLACAK"
-Geçen sene yılın ilk 5 ayında net portföy çıkışı vardı. Bu sene net giriş var. Dünyada dezenflasyon süreci gelişen piyasalara ilgiyi artıracaktır. Seçim sonrası Türkiye'ye ciddi kaynak girişi olacak. Uluslarası kuruluşlar bize ciddi şekilde kaynak sağlayacak. Bu sene 12.7 milyar dolar proje kredisi bekliyoruz. Geçen sene 8.8 milyar dolar proje kredisi gelmiş.
-Politika faizinin yıllığı yüzde 56'lara denk geliyor. Mevduat faizi 50'ler seviyesinde. TL'yi destekleyen bir politika seti var.
-Seçim belirsizliğinin kalktığı da bir ortamda TL neden enflasyondan daha çok değersizleşsin? Vatandaşın portföy tercihlerine saygılıyım. Bu konuda yönlendirme yapmak istemem. Programımız başarılı bir şekilde uygulandığında TL'de reel değersizleşme olmayacaktır. Başarılı dezenflasyon programlarında mahalli para birimi reel olarak değer kazandı.
"PİYASALARI TEDİRGİN EDECEK ADIMLAR ATMAYIZ"
-Biz piyasaları tedirgin edecek adımlar atmayız. Vergide adalet konusu üzerinde de çalışıyoruz. Şu an itibariyle ne borsaya ne de başka alana piyasayı bozacak vergi düzenlemesi gündemimizde değil.
-Biz önden yüklemeli olarak vergileri düzenledik. Biz deprem açığını finanse etmek için gereğini yaptık. Bundan sonra da ince işçilik yapacağız.
https://www.haberturk.com/bakan-simsek-programin-ozu-enflasyonu-tek-haneye-indirmek-3666107-ekonomi
2023 Yılı Gelir Vergisi Beyanname Rehberleri
2023 takvim yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesi 1 Mart – 1 Nisan 2024 (31 Mart 2024 tarihinin hafta sonuna rastlaması nedeniyle) tarihleri arasında verilecektir.
- Ticari, zirai ve mesleki faaliyetinden dolayı gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri yıllık gelir vergisi beyannamelerini elektronik ortamda göndereceklerdir.
- Geliri sadece ücret, kira, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iratların biri veya birkaçından oluşan mükellefler yıllık gelir vergisi beyannamelerini kendileri için önceden hazırlanmış olan Dijital Vergi Dairesi (Hazır Beyan Sistemi) üzerinden vergi dairesine gitmeden kolay ve güvenli bir şekilde verebilirler. Mükelleflerimiz sisteme, internet sayfası (gib.gov.tr) üzerinden 7 gün 24 saat ulaşabilir.
2023 yılında elde edilen gelirlere ilişkin olarak verilecek yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden tahakkuk eden gelir vergisinin, 2024 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir.
Mükelleflerimizin, yıllık gelir vergisi beyannamesini verirken yararlanmaları amacıyla gelir unsurları itibarıyla aşağıda yer alan Rehberler, Broşürler ve İnfografikler hazırlanarak kullanıma sunulmuştur.
Kamuoyuna duyurulur.
Kaynak, GİB
Gelir Vergisi Beyannamesi Verme Süresi 1 Mart'ta Başladı, Kimler, Nasıl Beyanname Verecek?
2023 takvim yılında elde edilen gelirlere ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamelerinin Mart ayı sonuna kadar verilmesi ve tahakkuk edecek verginin ilk taksitinin de yine Mart ayı sonuna kadar ödenmesi gerekiyor
Gelir vergisi beyan süresi 1 Mart 2024 tarihinde başladı. 31 Mart 2024 tarihinin hafta sonuna denk gelmesi nedeniyle beyanname verme süresi 1 Nisan 2024 tarihinde sona erecek.
2023 yılında elde edilen gelirlere ilişkin gelir vergisi beyannamelerinin 1 Mart – 1 Nisan 2023 tarihleri arasında verilmesi ve tahakkuk edecek vergilerin iki taksitte (birinci taksit Mart, ikinci taksit Temmuz ayı içinde olmak üzere) ödenmesi gerekiyor.
Gelire giren kazanç ve iratlar şu unsurlardan oluşuyor:
- Ticari kazançlar,
- Zirai kazançlar,
- Ücretler,
- Serbest meslek kazançları,
- Gayrimenkul sermaye iratları,
- Menkul sermaye iratları,
- Diğer kazanç ve iratlar.
Gelir vergisi sistemimizde kural, bir takvim yılında elde edilen gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile yani beyan yoluyla vergilendirilmesidir. Ancak bazı gelir unsurları kaynakta kesinti (stopaj/tevkifat) yoluyla vergilendirilir. Yani bu gelirlerde yapılan stopaj nihai vergilendirme niteliğindedir.
Son yıllarda stopaj yoluyla nihai vergileme yönteminin çeşitli muafiyet ve istisna uygulamaları ile yaygınlaştığını görüyoruz. Bu örneklerde vergileme, normal vergilemenin aksine safi kazanç üzerinden değil, gayrisafi hasılat/brüt gelir üzerinden sabit oranlarda yapılıyor. Bu şekilde yapılan vergilemenin stopaj olarak nitelendirilmesi çok doğru değil, çünkü stopaj yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiye mahsuben yapılan ön vergileme niteliğindedir. Bu nedenle, istisna veya muafiyet uygulanan durumlarda yapılan stopajı "asgari gelir vergisi" olarak adlandırmak daha doğru olur.
Son yıllarda yapılan bu tür düzenlemeler ve adı geçici olmakla birlikte uzun süredir uygulandığı ve gelecekte de uygulanacağı beklendiği için kalıcı hale geldiğini söyleyebileceğimiz geçici 67'nci madde uygulamaları (bazı menkul sermaye iratları ile değer artış kazançlarında stopaj yoluyla özel/nihai vergileme rejimi) nedeniyle defter tutan mükellefler dışında çok az sayıda yıllık gelir vergisi beyannamesi veren mükellef bulunduğunu söyleyebiliriz.
Son yıllarda Maliyenin çabaları ile kira gelirlerine ilişkin beyanname sayısının arttığını söyleyebiliriz.
Ayrıca son iki üç yıldır ücret gelirleri için beyanname veren mükellef sayısında da önemli artışlar olduğunu gözlemliyoruz. Ancak ücret gelirleri için verilen beyannameler dolayısıyla önemli bir vergi tahsilatı sağlanamadığını söylemek yanlış olmaz. Çünkü ücretlerden dönem içinde vergi tarifesine göre vergi kesintisi yapılıyor. Ücret gelirleri için beyanname vermek veya başka gelirler için verilen beyannamelere ücretleri dahil etmek tarifedeki artan oranlı yapıdan kaynaklanan düşük bir vergi artışına neden olabilir. Ancak, beyanname verilmesi ile sağlık giderleri ve okul ücretleri gibi harcamaların beyanname üzerinde matrahtan indirilebilmesi olanağı, birçok mükellefin vergi iadesi alması sonucunu da doğurabiliyor.
Eskiden kimse yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek istemezdi. Şimdi özellikle orta düzeydeki ücretlilerden beyanname vermeyenler, matrahtan indirim olanağında yararlanamadıkları için beyanname verememekten dolayı serzenişte bulunuyorlar!
Nereden nereye…
Ancak bunun da çözümü kolay, torba yasaya konulacak bir hükümle, ücretlerden dönem içinde vergi kesintisi hesaplanırken eğitim ve sağlık harcamalarının stopaj matrahından indirilebileceği öngörülebilir. Böylece beyanname veren ve vermeyen ücretliler arasında denge sağlanmış olur.
Neyse konumuza dönelim.
Orta Vadeli Programda kamuoyuna verilen vergi istatistiklerini açıklama sözünün arkasında durulsa ve bu kapsamda gelir türleri itibariyle beyanname veren ve iade alan mükellef sayısı kamuoyu ile paylaşılsa ne güzel olur!
Gelir İdaresi (GİB) daha önce düzenli olarak açıkladığı vergi rekortmenleri listesini bile bir süredir açıklamıyordu. Son kez 2019 yılı sonuçları gecikmeli de olsa açıklanmıştı. Neden açıklanmadığına dair muhtelif rivayetler dolaşıyordu. Çoğu rekortmenin "isminin açıklanmasını istememesi" gerekçeler arasında gösteriliyordu. Bu kişiler göze gelmekten mi, yoksa fark edilmekten mi korkuyorlar, bilemiyoruz.
Neden olduğunu yine bilemiyoruz, bu yılın başında (3 Ocak 2024'te) 2022 yılına ilişkin rekortmenler birdenbire açıklandı. Geç de olsa bu bilgiye ulaşabildik. Ancak bu arada 2020 ve 2021 yılları arada kaynamış oldu!
GİB, beyanname veren mükellef sayılarını açıklarsa, bizler de ticari ve serbest meslek kazancı dışında kalan gelir türleri için beyanname veren mükellef sayısını öğrenebiliriz.
Şimdi, 2023 yılında elde edilen hangi gelirler için beyanname verilmesi gerektiğini, gelir türleri itibariyle açıklamaya çalışacağım.
Gelir türleri itibariyle beyan durumu
a) Ticari kazançlar
Defter tutan tacirler, zarar etseler dahi yıllık beyanname vermek zorundalar.
Esnaf muaflığından yararlananlar ile kazançları basit usulde tespit edilenler 2023 yılı için gelir vergisi beyannamesi vermeyecekler.
İnternet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar, vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2023 yılı için 1 milyon 900 bin TL) aşmaması kaydıyla gelir vergisinden müstesna. Bu gelirler üzerinden bankalar yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapıyorlar. İstisna limiti aşılmadığı için beyanname verilmediği taktirde bu kesintiler nihai vergi oluyor.
Buna göre, söz konusu istisna kapsamına giren kazançların tutarı 2023 yılında 1 milyon 900 bin TL'yi aşmadığı taktirde gelir vergisinden istisna olacak, dolayısıyla bu gelirler için gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek. Başka gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecek.
b) Zirai kazançlar
Ziraî faaliyetlerden elde edilen ziraî kazançlarda vergileme genel olarak "stopaj" yoluyla yapılıyor.
Kanunda yazılı işletme büyüklüğü ölçüsünü aşan çiftçiler ile bir adet biçerdövere veya bu nitelikteki bir motorlu araca yahut on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançları, gerçek usulde yıllık beyan esasına göre; diğer bütün çiftçilerin kazançları ise hasılat üzerinden stopaj yoluyla vergiye tabi tutuluyor.
c) Serbest meslek kazançları
Serbest meslek erbabı da zarar etse dahi yıllık beyanname vermek zorunda. Ancak telif kazançları istisnasından yararlananlar (yani 2023 yılında telif kazançları toplamı 1 milyon 900 bin TL'nin altında olanlar), bu kazançlarına ilişkin olarak beyanname vermek zorunda değiller.
Telif ve ihtira beratı kazançlarının 2023 yılı için 1 milyon 900 bin TL'yi aşmaması halinde, söz konusu kazançlar gelir vergisinden istisna olacak, dolayısıyla bu kazançlar için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek, diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu kazançlar beyannameye dahil edilmeyecek. Dolayısıyla, bu kazançlar üzerinden tevkif/stopaj suretiyle ödenen vergiler nihai vergi haline gelecek.
Sanatçının vergilendirilmesinde esas alınan bu yöntem, kazancın belirlenen tutarı (2023 yılı için 1 milyon 900 bin TL'yi) aşması halinde; aşan tutarı değil, elde edilen gelirin tamamını vergilendirdiğinden haksız sonuçlar doğurabiliyor. Bu radikal değişikliği eleştirdiğim yazıma buradan ulaşabilirsiniz.
d) Ücretler
2023 yılında bir veya birden fazla işverenden elde edilen stopaja tabi tutulmuş ücret gelirlerinin (kümülatif stopaj matrahlarının) toplamı 1 milyon 900 bin TL'yi aşanlar gelir vergisi beyannamesi vermek ve tüm ücret gelirlerini beyan etmek zorundalar.
Birden fazla işverenden alınan ücretlerin toplamı 1 milyon 900 bin TL'nin altında kalsa bile, birinci işverenden sonraki işverenlerden alınan ücretlerin toplamı 150 bin TL'yi aşması halinde de tüm işverenlerden alınan (birinciden alınanlar dahil) ücretlerin beyanı gerekir. Mükellefler hangi ücretin birinci işverenden elde edilen ücret olduğunu serbestçe kendileri belirleyebiliyorlar. Çoğunlukla en yüksek ücret birinci ücret olarak kabul ediliyor. Ancak eğitim ve sağlık harcamalarının matrahtan indirilmesi olanağı, farklı bir tercihte bulunmayı daha avantajlı kılabilir.
Kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı için yıllık beyanname verilmiyor ve diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dâhil edilmiyor (Gelir Vergisi Kanununun 86'ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi).
Bu nedenle, 4490 sayılı Kanun uyarınca Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerde ve yatlarda çalışan personele ödenen ve gelir vergisinden istisna edilmiş bulunan (dolayısıyla stopaja tabi tutulmayan) ücretler, beyan edilmeyeceği gibi diğer gelirler için beyanname verilip verilmeyeceğinin tespitinde de dikkate alınmıyor.
Ancak 4691, 5746 ve 3218 sayılı Kanun'lar kapsamında stopaj teşvikine konu ücretler üzerinden kesilen gelir vergileri, verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin ediliyor. Yani bu vergiler çalışandan kesiliyor, ancak "stopaj teşviki" ile işverenler desteklendiği için devlete ödenmeyip işverenlerin uhdesinde bırakılıyor.
Anılan Kanunlar kapsamında çalışan ve şartları taşıyan hizmet erbabına ödenen ücretler üzerinden (her ne kadar devlete intikal ettirilmese de) gelir vergisi kesintisi yapılmış olması nedeniyle, bu ücretlerin, mükelleflerce beyanname verilip verilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınması gerekiyor. Yukarıda açıkladığım tutarların aşılması sebebiyle beyanname verildiği durumlarda, ücret gelirleri üzerinden kesilen ancak devlete ödenmeyen vergi kesintilerinin de hesaplanan gelir vergisinden mahsubu mümkün.
e) Kira gelirleri
2023 yılında stopaja tabi tutulmuş işyeri kira gelirleri toplamı 150 bin TL'yi aşmayanların beyanname verme zorunluluğu yok. Beyan sınırının hesabında, ücretler hariç, diğer beyana tabi gelirler varsa bu gelirlerin de dikkate alınması gerekiyor.
2023 yılında elde edilen ve 21 bin TL'lik istisna tutarını aşmayan konut kira gelirleri için de beyanname verilmesi gerekmiyor.
İstisna tutarını aşan konut kira geliri olanlar ise beyanname vermek zorundalar. Bu kişilerin beyannamede 21 bin TL'lik istisnayı uygulayabilmeleri için 2023 yılında elde ettikleri tüm gelirleri toplamının (istisna olsun olmasın) 370 bin TL'yi geçmemiş olması gerekiyor.
Hem konut hem de iş yeri kira geliri olan kişiler ise, yıllık gelirlerinin beyan sınırını aşıp aşmadığının tespitinde; konut kira gelirinin istisna tutarını aşan kısmı ile gelir vergisi stopajına tabi işyeri kira gelirlerinin toplamını birlikte dikkate almak zorundalar. Bu toplam 150.000.- TL'yi aşmadığı takdirde sadece konut kira gelirlerinin istisna tutarını aşan kısmının beyanı yeterli.
Ticari, zirai ve serbest meslek kazancını beyan etmek zorunda olanlar 21 bin TL'lik istisnadan yararlanamıyorlar.
Stopaja ve istisna uygulamasına konu olmayan kira gelirleri toplamı 8 bin 400 TL'lik beyanname verme sınırını aşanların da beyanname vermesi gerekiyor.
f) Menkul sermaye iradı
Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 67'nci maddesi kapsamında banka ve aracı kurumlarca stopaja tabi tutulmuş menkul sermaye iradı (mevduat, repo, tahvil-bono faizi, MKYF kar payı, katılım bankası kar payı vs.) elde edenler, bu gelirleri için beyanname vermek zorunda değiller. Söz konusu gelirler üzerinden yapılan stopajlar nihai vergi niteliğinde.
KKM hesaplarından elde edilen gelirler de beyana tabi değil.
Geçici 67'nci maddenin kapsamına girmeyen az sayıdaki menkul sermaye iradı (2023 yılında 150 bin TL'yi aşan kâr payları ve eurobond faiz geliri gibi) için ise beyanname verilmesi gerekiyor.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesine göre stopaja tabi bulunmayan alacak faizleri ile yabancı ülkelerde elde edilen menkul sermaye iradının da yurt dışında beyan veya stopaj yoluyla vergilendirilmiş olsun veya olmasın, Türkiye'de beyan edilmesi zorunluluğu var. Hesaplanan vergiden yurt dışında ödenen vergiler mahsup edilir. Stopaja ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları için uygulanan 8 bin 400 TL'lik beyan eşiği bu gelirler için de geçerli.
g) Diğer kazanç ve irat (değer artışı kazançları ile arızi kazançlar)
Gelir vergisi Kanunu'nun geçici 67'nci maddesi kapsamasında banka ve aracı kurumlarca stopaja tabi tutulmuş alım satım kazançları için beyanname verilmesine gerek yok. Bu geçici madde kapsamında stopaja tabi olmayan kazançlar (örneğin eurobond satış kazançları) ise beyan edilmek zorunda. Satış kazancının tespitinde alış bedeli Yİ-ÜFE ile artırılabiliyor, ancak bunun için artış oranının yüzde 10 veya daha fazla olması şart.
İktisaptan itibaren 5 yıl içinde satılan gayrimenkullerin satış kazançları da beyana tabi. Ancak satış kazancının tespitinde alış bedeli Yİ-ÜFE ile artırılabiliyor (Artış oranının yüzde 10 veya daha fazla olması şartıyla).
Alımdan itibaren 5 yıl geçmiş gayrimenkullerin satışından elde edilen kazanç tutarları ne olursa olsun bunlar için beyanname verilmesine gerek bulunmuyor.
Bu şekilde tespit edilen kazançtan beyanname üzerinde sabit bir istisna tutarı düşülebiliyor. 2023 yılı için bu istisnanın tutarı 55 bin TL. Yani endeksleme sonucu hesaplanan kazanç bu tutarın altında ise beyan edilmiyor, üstünde ise bu tutar indirildikten sonra kalan tutar beyan ediliyor.
2023 yılında istisna tutarı 129 bin TL'yi aşan arızi kazançlar da beyan edilmek zorunda.
Beyannameler nasıl verilecek?
Ticari, zirai ve mesleki faaliyetinden dolayı gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri beyannamelerini elektronik ortamda göndermek zorundalar.
Geliri sadece ücret, kira, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iratların biri veya birkaçından oluşan mükellefler yıllık gelir vergisi beyannamelerini kendileri için önceden hazırlanmış olan Dijital Vergi Dairesi (Hazır Beyan Sistemi) üzerinden vergi dairesine gitmeden kolay şekilde verebiliyorlar.
Bu mükellefler söz konusu olanaktan yararlanmak istemezlerse, beyannamelerini kâğıt ortamında düzenleyerek vergi dairesine vermek zorundalar. Ancak bu mükellefler isterlerse beyannamelerini mali müşavirler aracılığıyla elektronik ortamda da gönderebilirler.
Defter beyan sistemini kullanmak zorunda olan serbest meslek erbabı ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler beyannamelerini sistem üzerinden vermek zorundalar.
Gelir vergisi rehberleri
GİB her yıl gelir türleri itibariyle gelir vergisi rehberleri hazırlayarak mükelleflerin kullanımına sunuyor.
Bu yıl da web sayfasında Rehberleri yayımladı. Bu Rehberlere buradan ulaşabilirsiniz.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da yoğun geçecek bu ayda mükelleflere, vergi dairesi çalışanlarına ve mali müşavirlere kolaylıklar diliyorum.
Erdoğan Sağlam
Mart 2024 Dönemi İşyerleri Kira Artış Oranı
Kira Artışı Yapılacak Ay: Mart 2024
TÜFE Kira Artış Oranı: %55,91 (Mart 2024 döneminde yapılacak kira artışı için TÜİK'in Şubat 2024 TÜFE verisi kullanılmaktadır.)
Kira Artış Tutarı: 55.910,00 TL
Aylık Yeni Kira Tutarı: 155.910,00 TL
Yıllık Yeni Kira Tutarı: 1.870.920,00 TL
ÖNEMLİ BİLGİ: Kira artışı hesaplamalarında yasaya uygun olarak TÜİK'in açıkladığı TÜFE ve Yİ-ÜFE verilerinin 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı kullanılmaktadır. Halk arasında sıklıkla karşılaşılan, aylık veya yıllık değişim oranları kullanılarak yapılan hesaplamalar kanuna aykırıdır.
NOT (2): 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren iş yerlerinde en çok, artış yapılacak aydan bir önceki ay için açıklanan 12 aylık ortalamalara göre TÜFE değişim oranı kadar zam yapılabilir.
Kıdem Tazminatı Ödenecek/Ödenmeyecek Durumlar
Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilmek İçin 2 Önemli Şart Vardır:
▶ İşçinin en az 1 yıl kıdeminin bulunması
▶İş akdinin kıdem tazminatı hak edecek şekilde sonlandırılması
Bu şartlar sağlanıyorsa kıdem tazminatı işveren tarafından ödenmesi gerekir.
Aşağıdaki Durumlarda İş Akdi Feshedilmesi Halinde Kıdem Tazminatı Ödenmesi Gerekir (Diğer Şartlar Sağlanıyorsa)
✅ İşçinin Haklı Nedenle İş Akdini Feshetmesi
✅ İşçinin Emeklilik Nedeniyle Feshi
✅ Kadın İşçinin Evlendikten Sonraki 1 Yıl İçinde İş Akdini Feshetmesi
✅İşçinin Askerlik Hizmeti Nedeniyle İş Akdini Feshetmesi
✅İşçinin Emeklilik İçin Yaş Dışında Diğer Şartları Tamamlanması ve İşverene Sunması
✅İşveren tarafından haklı neden olmaksızın iş akdinin sonlandırılması
✅İşçinin Diğer Nedenler veya İş Kazası Sonrası Ölmesi
halinde
Bu durumlarda Kıdem Tazminatına Hak Kazanılamaz
❌ İşçinin istifa etmesi (Haklı Neden Olmaksızın)
❌İşveren tarafından haklı nedenle fesih
❌İşçinin bir yıl kıdeminin bulunmaması
? İşçinin Emeklilik, Askerlik, Evlilik, Yaş Dışındaki Diğer Şartların Sağlanması Durumlarında Kanıtlayıcı Belgeyi İşverene Sunması Gerekir.
➡ İşveren tarafından haklı nedenle feshin gerçeği yansıtmadığı gerekçesi ile işçi önce arabulucuya burada anlaşılamaması durumunda dava yoluna gidebilir.
? İşçinin fesih sebebi veya işverenin fesih sebebi ne olursa olsun bir yıldan az kıdemi bulunan işçi kıdem tazminatı talep edemez. Ancak işçinin işe iade davasını kazanması halinde 4 aylık boşta geçen sürelerin de eklenmesi sonrasında işçi 1 yılı dolduruyorsa ve işveren işçiyi işe başlatmayacaksa kıdem tazminatı ödenmelidir. Örneğin 11 ay çalıştıktan sonra iş akdi sonlandırılan işçi işe iadeyi kazanmış ve 4 aylık kıdem süresi de eklenmesi ile 1 yıl 3 aylık kıdemi olması halinde işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. MURAT DELİP
Şirkette Birikmiş Kârların Ortaklara Aktarılma Yolları
Yapacağımız özet olabildiğince kanuni referanslara-teknik detaylara girilmeden, yönetici özeti yaklaşımı ile hazırlanmıştır.
1-Kâr dağıtımı
Şirket gerçek kişilere kar dağıtırken dağıtılan kâr payı tutarı üzerinden kâr payı stopajı yapar. Gerçek kişi brüt kârın yarısını elde ettiği yıla ilişkin vereceği yıllık gelir vergisi beyanı ile beyan eder, hesaplanan vergiden kesilen stopajın tamamını düşer. Bu biriken kârların şahıs ortaklara aktarılabilmesinin en kolay ve doğal yoludur.
Şirketin birikmiş kârlarını ortaklarına aktarmasının en doğal yolu olan kâr dağıtımı dışında bir yol uygulanacaksa mutlaka çok yönlü ve uzun dönemli sonuçları itibariyle ayrıntılı değerlendirmeler yapılmalıdır. Özellikle iktisadi bir anlamı, amacı olmayan, görünüşte iş ve işlemlerden kaçınılmalı, iş ve işlemlerin şeklen değil özü itibariyle de gerçeği yansıttığından emin olunmalıdır.
2-Hisselerin ayni sermaye olarak bir başka şirkete konulması
Şirket hisselerinin ayni sermaye olarak konulmak suretiyle yeni şirket kurulması durumunda (2 yıldan fazla süredir elde tutulan, A.Ş. hisseleri, basılı hisse senedi veya basılı ilmühaber olması kaydıyla)gerçek kişilerin hisselerini ayni sermaye olarak şirkete koymaları aşamasında bir vergileme olmaz. Gerçek kişiler artık bu yeni şirketin hissedarı olurlar. O şirkete dağıtılacak kar payları ayni sermaye ile kurulan yeni şirket gerçek kişilere kar dağıtımı yapmadıkça, yeni şirkette biriken kârlar vergiye tabi olmayacak, yeni şirkette serbestçe yatırımlarda kullanılabilecektir.
3-Avans kâr dağıtımı müessesesi
Yıl içinde 3,6,9’uncu aylarda oluşturulacak mali tablolardan hareketle, kanun ve ilgili tebliğler(Ticaret Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı tebliğlerinde) belirtilen esaslar çerçevesinde avans kâr dağıtımı mümkündür. Avans kâr dağıtımı izleyen yılın sonuna kadar genel kurul kararı ile kesinleştirilmek zorundadır.
Bir sonraki yılın (2024 ‘te dağıtılacak avans kâr payları, 2025 yılında genel kurulla kesinleşecek, 2026 yılı Mart) ayında verilecek gelir vergisi beyanına dahil edilecektir. 2024 döneminde, 2024 dönem kârları için, daha önceki dönemlerdeki kârlar henüz dağıtılmamış olsa dahi, avans kâr dağıtımı uygulanmasının önünde bir engel bulunmamaktadır.
4-Vadeli hisse satışı
Mevcut şirketin ortaklık yapısı ile aynı yeni bir şirket kurup, mevcut şirketteki hisselerin (kısmen veya tamamen) yeni şirkete vadeli satışı, yeni şirketin alacağı kâr payı ile hisse alım borcunu ödemesi uygulamada kullanılan bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Halka açık bir şirkette de uygulandığına şahit olduğumuz bu metodun, vergi vermeme dışında gerçekte hiçbir iktisadi gerekçesinin olmaması halinde eleştiri riski olduğunu düşünüyoruz.
5-Ayni sermaye ile yurt dışında şirket kuruluşu
Yurt dışında Türkiye’deki şirketlerin hisselerini ayni sermaye olarak koyup (2 yıldan fazla süredir elde tutulan, A.Ş. hisseleri, basılı hisse senedi veya basılı ilmühaber olması kaydıyla) yeni bir şirket kurup, kârı yurtdışındaki şirkete dağıtma yolunun uygulandığına da şahit olmaktayız. Bu uygulamalar kar dağıtımı aşamasında stopajı engellememekte, ancak sonraki aşamalarda avantaj sağlayabilmektedir. Yurt dışı yapıların bir diğer nedeni veraset ve intikal vergisinden kaçınabilmek için oluşturulacak yapılanmaların ilk adımı olmasıdır.
Aynı zamanda yurt dışında oturum izni, vatandaşlık alma adımları, yurt dışı yatırımları için bir holding yapılandırması oluşturma, yurt dışında daha rahat ve uygun şartlarda kredi kullanabilecek yabancı tüzel kişi oluşturma vb. saikler de rol oynamaktadır. Yurt dışında yapılanma kararı alırken kendi kanunlarımız yanında, çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları, diğer ülkeler mevzuatları, beklenen-olası gelişmeler, kontrol edilen yabancı şirket düzenlemesi vb. birçok hususun birlikte dikkate alınması gerekmektedir. Yurt dışı yapılanmalarında kuruluş masrafları dışında işletme masrafları da dikkate alınmalıdır.
6-Şahıs ortakların ellerinde bulunan menkul kıymetleri, gayrimenkulleri, gayri maddi hakları şirkete satmaları
Şahısların şirkete hisse satışı ve gayrimenkul satışından elde edecekleri karlar istisna şartları varsa vergisiz olabilmektedir. Gayri maddi hak satışından elde edecekleri karların beyanı gerekecektir. Bu satışlarda transfer fiyatlaması düzenlemelerinin dikkate alınacağı tabiidir.
7-Şirkete kendi hissesinin satışı, sonrasında geri alınması
Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatı hükümleri çerçevesinde, şayet şirketin serbest fonları varsa, iki yıldan fazla elde tutmamak üzere, şirket ortaklarının bir kısım hisselerinin, emsal bedel üzerinden, şirketçe satın alınması mümkündür. Ancak, şirketin dağıtılabilecek karları varken, bu kârları dağıtmak yerine ortaktan hisse satın alımı yoluna gitmesi halinde, gerçek niyetin ortağa ucuz finansman sağlamak olduğu iddiası ile eleştirilme riski bulunmaktadır.
8-Girişim Sermayesi Yatırım Fonu
Fonun kazançları kurumlar vergisinden muaftır. Fona ayni sermaye olarak konulacak A.Ş. hisselerinin, basılı hisse senedi veya ilmühaber şeklinde iki yılı aşkın süredir elde tutuluyor olması halinde şahıslar açısından kuruluş aşamasında bir vergi yükü oluşmayacaktır. Ayrıca, şirket kazancının, yıllık gelirin %10’u aşılmamak (öz sermayenin %20’si geçilmemek) kaydı ile girişim sermayesi fon veya ortaklıklarına yatırılan tutar vergi matrahından indirilebilmektedir.
Bu durumda şirket fonun ortağı olacak, fondan gelir elde edecektir. Şu an gerek şirketlerin fona aktaracakları kâr payları, gerekse fonun katılma belgesi sahiplerine dağıtacağı tutarlar stopaja tabi değildir. Fonun kazanç dağıtımı aşamasında yakın gelecekte (Nisan sonrası) stopaj uygulanma ihtimali olsa da halen bu yolla kâr payı elde edilmesi halinde, şahıs ortakların nihai vergi yükü daha düşük olmaktadır. Diğer fon ve ortaklıklar da kullanılabilecek olup hepsi için ayrı ayrı değerlendirmeler yapılması gerekmektedir. Birleşme, bölünme, hisse değişimi gibi yollar da ihtiyaca göre, şirketin ve ortaklığın yapısına göre detaylı incelenmelidir. Her zamanki gibi bu konuda da avukatsız ve mali müşavirsiz adım atılmamalıdır.
Zeki GÜNDÜZ
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
https://www.dunya.com/kose-yazisi/sirkette-birikmis-karlarin-ortaklara-aktarilma-yollari/719267
Vergi Okuryazarlığı Şart!
Gazetemizde 19 Şubat’ta yayınlanan “Kaynana Vergisi” ve 27 Şubat’ta yayınlanan “Misafir Vergisi” köşe yazılarım gerek kamuoyunda gerekse yazılı ve görsel medyada çok ilgi gördü. Ancak, söz konusu yazılarımda, bu isimlerde vergi bulunmamakla beraber bunlardan kaynaklı bir gelir vergisinin olduğunu özellikle belirtmeme rağmen, bu konu bazı medya organlarında, “Hükümet “Kaynana Vergisi” ve “Misafir Vergisi” getiriyor!” şeklinde gerçek durumla ilgisi olmayan haber ve paylaşımlara konu oldu!
Bu da, başta yazılı ve görsel medya olmak üzere kamuoyunda vergi okuryazarlığına olan ihtiyacı bir kez daha gösterdi!
Vergi okuryazarlığı ne demek?
Genel olarak okuryazarlık, bir dilin yazınlarını okuyabilme, okunan ögeleri algılama ve kavrama yetisine sahip olunması olarak tanımlanıyor. UNESCO'nun yaptığı tanımına göre okuryazarlık; değişik türdeki yazılı kaynakları, kayıtları kullanarak tanımlama, anlama, yorumlama, bir araya getirme, iletişim kurma ve hesap yapma yeteneği! (tr.wikipedia.org).
Uygulamada medya okuryazarlığı, e-okuryazarlık, finansal okuryazarlık gibi farklı okuryazarlık alanları bulunuyor. Bunlara vergi okuryazarlığı da eklenebilir. Çünkü, vergi okuryazarlığı ciddi bir ihtiyaç!
Vergi okuryazarlığı, “vergilendirme konularını anlamak, yeterli ölçüde okuma ve yazma becerisine sahip olmak” şeklinde tanımlanıyor. Yani, vergilerle ilgili bilgisi olmayan veya düşük düzeyde bilgisi olanların asgari müşterek bilgilere sahip olmaları.
Yazılarımızda ne demiştik?
Her iki köşe yazımda da yer alan ortak açıklama şu şekilde:
“Şu an yürürlükte olan vergiler arasında ne "Kaynana Vergisi" ne de “Misafir Vergisi” diye bir vergi bulunmuyor. Ancak, adı tam olarak "Kaynana Vergisi" ve “Misafir Vergisi” olmasa da, bunlardan kaynaklanan bir vergi var!..
“Kaynana Vergisi”, sahibi oldukları evde kira almadan kaynanalarını oturtan gelin ve damatların emsal kira bedeli üzerinden ödeyecekleri gelir vergisi ile ilgili. “Misafir Vergisi” ise, evde akrabaları dışında mal sahibi ile ikamet eden misafirlerle ilgili. Evde mal sahibi ile ikamet edenin akraba olmaması halinde, mal sahibinin “Misafir Vergisi” ödemesi gerekiyor! Tabi, bu düzenleme birkaç saat ya da gün kalıp giden misafirlerle ilgili değil. Daha uzun süreli kalan misafirlerle ilgili. Örneğin, 3 ay veya daha fazla misafirlik gibi.
Bunlar yeni düzenleme değil, Gelir Vergisi Kanunu’nda böyle bir düzenleme var, üstelik uzun yıllardan bu yana yürürlükte!”
Konu emsal kira bedeli düzenlemesi ile ilgili!
Gelir Vergisi Kanunu’nun “Emsal Kira” başlıklı 73. Maddesine göre, kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamıyor. Bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan konutların emsal kira bedeli, bu konutların kirası sayılıyor. Konutlarda emsal kira bedeli, konutun emlak vergisi değerinin yüzde 5’i olarak hesaplanıyor. Bu düzenlemeye göre, örneğin, bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan konutun emsal kira bedeli, bu konutun kirası sayılıyor, emsal kira bedeli üzerinden de vergilendirme yapılıyor.
Yine sözü edilen 73. Maddede emsal kira bedeli esasının uygulanmayacağı durumlar 4 bent halinde sayılmış bulunuyor. Emsal kira bedelinin uygulanmayacağı durumlardan konu ile ilgili olan 2 bent şu şekilde:
“2) Binaların mal sahiplerinin usul (anne-baba, büyükanne-büyükbaba), füruğ (çocuk, torun) veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi,
3) Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi”.
Bu düzenlemeye göre, mal sahiplerinin usul (anne-baba, büyükanne-büyükbaba), füruğ (çocuk, torun) veya kardeşlerinin ikametine bedelsiz olarak tahsis edilen konutlar için emsal kira bedeli beyan edilmiyor ve gelir vergisi ödenmiyor. Söz konusu maddede sayılan “emsal kira bedelinin uygulanmayacağı kişiler” arasında maalesef kaynanalar bulunmuyor! Dolayısıyla, sahibi olunan konutun kaynananın kullanımına bedelsiz bırakılması halinde, bu konutun emsal kira bedeli üzerinden "kira alınıyormuş gibi" kira geliri beyan edilip, gelir vergisi ödenmesi gerekiyor! Emsal kira bedelinin uygulanmayacağı kişiler sadece kaynanalarla sınırlı değil, amca, dayı, hala, teyze, yeğen de yer almıyor. Dolayısıyla, sahibi olunan konutların amca, dayı, hala, teyze, yeğenin kullanımına bedelsiz bırakılması halinde de, bu konutların emsal kira bedeli üzerinden kira geliri beyan edilip gelir vergisi ödenmesi gerekiyor!
Aynı şekilde, mal sahibi ile birlikte “akrabaların” da aynı evde veya dairede ikamet etmesi halinde, emsal kira bedeli üzerinden gelir vergisi alınmıyor. Ancak, mal sahibi ile birlikte evde ya da dairede ikamet edenin “akraba olmaması” halinde ise, emsal kira bedeli üzerinden gelir vergisi ödenmesi gerekiyor.
Yazılarda GVK’ya ve Maliye uygulamasına aykırı bir durum yok!
Evet, yukarıda yer alan açıklamalar ve Kanun hükümlerinden de fark edileceği üzere, konu GVK’nın 73. Maddesinde yer alan emsal kira düzenlemesi ile ilgili. Söz konusu yazılarımızda yer alan açıklamalar Kanuna ve yerleşik uygulamaya uygun olup, hatalı bir durum söz konusu değil. Kaldı ki, yine yazılarımızda, artık günün değişen koşullarına uygun olmayan bu gibi düzenlemelerden kurtulma zamanının geldiğini, bunun için Gelir Vergisi Kanunu başta olmak üzere, Vergi Kanunlarımızın çoğunun yeniden yazılması gerektiğini belirttik!
Medyanın bir kısmı konuyu kamuoyuna yanlış aksettirdi!
Yazılı ve görsel medyanın bir kısmı, yazımıza konu bu emsal kira bedeli uygulamalarını sanki yeni vergiler getiriliyormuş gibi kamuoyuna yansıttı! Halbuki, yeni getirilecek şeklinde haberleştirilen söz konusu düzenlemeler, uzun yıllardan bu yana yürürlükte! Bu bakış açısı son derece yanlış ve hatalı. Kaldı ki, bu haberler, yanlış anlamalara ve yorumlara da neden oldu.
Neden bu yazıları kaleme aldım?
Bu köşe yazılarını; kira gelirlerinin beyanı yaklaşırken, kira gelirlerinin beyanında pek dikkat edilmeyen ve çoğunlukla beyan dışı bırakılan bu iki özel durum hakkında kamuoyunu bilgilendirmek, kira gelirlerinin doğru ve eksiksiz beyanını sağlamak, vergi okuryazarlığını artırmak ve vatandaşların bilgi eksikliği nedeniyle zor durumda kalmalarını önlemek amacıyla kaleme aldım. Çünkü, Maliye’nin yaptığı analiz ve saha çalışmaları sonucunda, kira geliri elde edildiği halde kira geliri beyanında bulunulmayan yaklaşık 2 milyona yakın konut tespit edildi. Bu oldukça yüksek ve önemli bir rakam. Ülkemizin ekonomik olarak zor durumdan geçtiği bu dönemde vergiye tabi gelir elde eden tüm vatandaşlarımızın elini taşın altına koyması ve elde ettikleri kira gelirlerini beyan etmeleri gerekiyor. En azından ben öyle düşünüyorum. Kaldı ki, kaynana ve misafirden kaynaklı emsal kira bedeli üzerinden gelir vergisi ödenmesi konusu, önceki yıllarda da defalarca yazıldı, ilk defa yazılmıyor
Sonuç olarak;
Vergi gibi hassas konularda kamuoyunun bilgilendirilmesinde özellikle dikkat edilmesi gerekiyor. Biz de bu hususa özellikle dikkat ediyor, hassas davranıyoruz. Bu yazılı ve görsel medya başta olmak üzere herkes için geçerli. Bunun için de, vergi okuryazarlığı şart! Ayrıca, belirttiğim amaçlarla kaleme aldığım, uyarı ve önerilerde bulunduğum bu yazılarımın bir kısmının iyi niyetli olmayan bir şekilde çarpıtılmış olması beni ziyadesiyle üzdüğü için böyle bir yazıyı kaleme almak zorunda kaldım.
https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/vergi-okuryazarligi-sart/732481
Tasfiye Olan Şirketin Vergi Borcundan Kanuni Temsilcinin Sorumluluğu
Danıştay 7. Daire |
Tarih : 14.12.2022 |
Esas No : 2019/3660 Karar No : 2022/5093 |
VUK Md. 10 6183 s. AATUHK Md. Mük. 35 |
TASFİYE OLAN ŞİRKETİN VERGİ BORCUNDAN KANUNİ TEMSİLCİNİN SORUMLULUĞU |
Asıl borçlu şirketin tasfiye sürecinin tamamlanmasından sonra ticaret sicil kaydının tasfiye sonucu terkin edildiği; asıl amme borçlusu şirketin tüzel kişiliğinin son bulmuş olması halinde vergi borcunun şirketin kanuni temsilcisinden takibi mümkün ise de, öncelikle tarhiyatın kanuni temsilci adına yapılarak tebliği gerekmekte olup, davacı adına ihbarname düzenlenmeksizin doğrudan kanuni temsilci sıfatıyla ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uyarlık görülmediği hk.
İstemin Konusu: Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin 15.05.2019 tarih ve E:2019/317, K:2019/466 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Dava Konusu İstem: Tasfiye Halinde ... Petrol Ürünleri Sanayi İç ve Dış Ticaret Limited Şirketinin 2011, 2012, 2014 ve 2015 yıllarına ait muhtelif amme alacağının asıl borçlu şirketten tahsil edilemediğinden bahisle 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 10. maddesiyle, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un mükerrer 35. maddesi uyarınca kanuni temsilcisi sıfatıyla davacıdan tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin, 2012 yılının muhtelif dönemlerine ait özel tüketim vergisi, vergi ziyaı cezası, özel usulsüzlük cezası ve gecikme faizine ilişkin kısmının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Ankara 1. Vergi Mahkemesinin 31.12.2018 tarih ve E:2018/980, K:2018/1729 sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, asıl borçlu ... Petrol Ürünleri Sanayi İç ve Dış Ticaret Limited Şirketinin 2012 takvim yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen vergi inceleme raporuyla, ithal ettiği baz yağları taahhütlerine uygun kullanmadığı, herhangi bir işleme tabi tutmaksızın doğrudan veya basit bir karışımla yoğunluğunu değiştirmek suretiyle baz yağ olarak teslim ettiği, düzenlenen bazı satış faturalarının sahte, bazılarının ise muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olduğundan bahisle anılan asıl borçlu şirket adına cezalı tarhiyat yapılarak özel usulsüzlük cezası kesildiği, asıl borçlu şirketin açtığı davada, mahkemece, vergi tekniği raporunun ihbarnameyle birlikte tebliğ edilmeyerek savunma hakkının kısıtlandığı gerekçesiyle verilen iptal kararının Danıştay Yedinci Dairesince onandığı ve karar düzeltme aşamasından da geçerek kesinleştiği; bu aşamada davalı idarece asıl borçlu şirket adına dönemi ve tutarı aynı yeni bir ihbarname düzenlenerek 05.05.2015 tarihinde tebliğ edildiği, ihbarnamelere karşı dava açılmaması üzerine 25.08.2015 tarihli ödeme emrinin düzenlenerek ilanen tebliğ edildiği sonra da amme alacağının asıl borçlu şirketten tahsilinin mümkün olmadığından bahisle davacı adına ödeme emri düzenlendiği; öte yandan, asıl borçlu şirketin 23.11.2012 tarih ve 8200 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanan ilk ilanla tasfiyeye girdiği, tasfiye memuru olarak davacının atandığı, tasfiye sürecinin tamamlanmasından sonra 17.03.2015 tarih ve 8780 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanan ve 11.03.2015 tarihinde tescil edilen aynı tarihli Genel Kurul Kararı ile şirketin ticaret sicil kaydının tasfiye sonucu terkin edildiği; asıl amme borçlusu şirketin tüzel kişiliğinin son bulmuş olması halinde vergi borcunun şirketin kanuni temsilcisinden takibi mümkün ise de, öncelikle tarhiyatın kanuni temsilci adına yapılarak tebliği gerekmekte olup, davacı adına ihbarname düzenlenmeksizin doğrudan kanuni temsilci sıfatıyla ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Temyiz Edenin İddiaları: Asıl borçlu şirketten tahsil edilemeyen amme alacağının tahsili amacıyla kanuni temsilci davacı adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
Karşı Tarafın Savunması: İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Karar: Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin reddine, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin 15.05.2019 tarih ve E:2019/317, K:2019/466 sayılı kararının onanmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
İade Mahsup Talebine Bağlı “Borcum Yoktur” İtirazı
Danıştay 4. Daire |
Tarih : 16.01.2023 |
Esas No : 2019/9666 Karar No : 2023/175 |
6183 s. AATUHK Md. 58 |
İADE MAHSUP TALEBİNE BAĞLI “BORCUM YOKTUR” İTİRAZI |
İade mahsup talebi üzerine yapılan inceleme neticesinde davacının mal ve hizmet alımında bulunduğu mükellefler hakkındaki tespitler incelenerek "borcum yoktur" itirazı kapsamında dava konusu ödeme emri içeriği borçların mahsup edilmesine ilişkin alacağı bulunup bulunmadığı hususlarının araştırılarak karar verilmesi gerektiği hk.
İstemin Konusu: İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 6. Vergi Dava Dairesinin 19.09.2019 tarih ve E:2019/1186, K:2019/2275 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Dava Konusu İstem: Davacı tarafından, adına düzenlenen 25.10.2018 tarih ve 2 sayılı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: İstanbul 13. Vergi Mahkemesince verilen 19.02.2019 tarih ve E:2018/2059, K:2019/340 sayılı kararda; dava konusu ödeme emrinin 2018/3, 4, 5, 6, 7 ve 8 dönemlerine ilişkin katma değer vergileri ve damga vergilerine ilişkin kısmı bakımından; davacının mahsup talebinin yerine getirilip getirilemeyeceği konusunda ayrıca bir karar alınıp davacıya tebliğ edilmeksizin mahsuba konu borçların vadesinde ödenmediğinden bahisle doğrudan düzenlenen ödeme emrinin bu kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı, dava konusu ödeme emrinin 2018/2 dönemi için kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkin kısmı bakımından; olayda, hiç düzenlenmeyen, eksik veya hatalı düzenlenen bir fatura değil, genel tebliğle getirilen elektronik fatura düzenleme zorunluluğuna uyulmayıp, kağıt fatura düzenlenmesi nedeniyle ceza kesildiğinden, anılan hukuka aykırılık "borcum yoktur" kapsamında görülerek, dava konusu ödeme emrinin özel usulsüzlük cezasına ilişkin bu kısmında da hukuka uyarlık bulunmadığı, dava konusu ödeme emrinin 2018/2 dönemine ilişkin vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine ilişkin kısmı bakımından; söz konusu kısmın ödendiği, bu kısım bakımından davanın konusuz kaldığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne, kısmen karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının dava konusu ödeme emrinin 2018/3, 4, 5, 6, 7 ve 8 dönemlerine ilişkin katma değer vergileri ve damga vergilerine ilişkin kısmının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek İstinaf başvurusunun bu kısımlar yönünden reddine, dava konusu ödeme emrinin 2018/2 dönemi özel usulsüzlük cezasına ilişkin kısmı yönünden ise; söz konusu özel usulsüzlük cezasının dayanağı vergi ceza ihbarnamelerinin davacı şirketin elektronik tebligat adresine 10.07.2018 tarihinde usulüne uygun tebliğ edilip, itiraz edilmeyerek kesinleşmiş olduğu anlaşıldığından, tarhiyat aşamasında ileri sürülebilecek iddiaların ödeme emri aşamasında "borcum yoktur" kapsamında değerlendirilmesine hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla dava konusu ödeme emrinin bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Temyiz Edenin İddiaları: Davalı idare tarafından, yapılan işlemlerin hukuka uygun olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Karşı Tarafın Savunması: Cevap verilmemiştir.
Karar: 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun "bir ödeme emri" ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde de kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olmadığı, kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığını ileri sürerek 15 gün içerisinde vergi mahkemesinde dava açabileceği hüküm altına alınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu ödeme emri içeriği 2018/3, 4, 5, 6, 7, 8 dönemlerine ilişkin katma değer vergileri ve damga vergilerinin davacının kendi beyanlarına istinaden tahakkuk ettirildiği, 23.04.2018 tarihinde bu borçların mahsuben ödenmesi talebiyle başvuruda bulunulduğu, davalı idarece mahsup talebine ilişkin olarak 30.05.2018, 16.07.2018, 22.10.2018 ve 22.11.2018 tarihli eksiklik yazıları gönderildiği, bu yazılara 08.11.2018 tarihinde davacı tarafından cevap verildiği, 28.11.2018 tarihinde iade mahsup talepleri ile ilgili olarak davalı idarece vergi incelemesi talebinde bulunulduğu, 25.10.2018 tarihinde ise dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmıştır.
Olayda, 03.11.2022 tarihinde yapılan ara kararıyla davalı idareye, davacının katma değer vergisi iadesi istemiyle yaptığı başvurusu üzerine 28.11.2018 tarihli yazı ile mal ve hizmet alımlarının tamamını gerçekleştirdiği ... Madencilik Metal San. Tic. AŞ hakkında olumsuz tespitler bulunduğu, bu nedenle mükellefin incelemeye sevk edildiği belirtildiğinden, söz konusu incelemenin neticelenip neticelenmediği, neticelendi ise raporun bir suretinin istenilmesine ve hazırlanan rapora göre davacının talebi hakkında işlem yapılıp yapılmadığı hususlarının sorulduğu, ara karara cevap olarak davalı idarece davacının alımlarının tamamını gerçekleştirdiği ... Madencilik ve Metal San. Tic. AŞ hakkında 30.07.2020 tarih ve 2020-A-3816/18 sayılı Vergi Tekniği Raporu'nun düzenlediği belirtilmiş ve söz konusu rapor gönderilmiştir.
Bu durumda, davacının katma değer vergisi iadesi istemiyle yaptığı başvuru üzerine yapılan inceleme neticesinde, mal ve hizmet alımlarının tamamını gerçekleştirdiği ... Madencilik Metal San. Tic. AŞ hakkında düzenlenen 30.07.2020 tarih ve 2020-A-3816/18 sayılı Vergi Tekniği Raporu incelenerek, davacının 6183 sayılı Kanun'un 58. maddesi gereğince "borcum yoktur" itirazı kapsamında, dava konusu ödeme emri içeriği borçların mahsup edilmesine ilişkin alacağı bulunup bulunmadığı hususlarının araştırılarak karar verilmesi gerekirken bu husus dikkate alınmadan verilen Vergi Dava Dairesi kararının kabule ilişkin kısmında isabet bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulüne, temyize konu İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 6. Vergi Dava Dairesinin 19.09.2019 tarih ve E:2019/1186, K:2019/2275 sayılı kararının kabule ilişkin kısmının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, oyçokluğuyla karar verildi.(*)
(*) KARŞI OY: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle Dairemiz kararına katılmıyorum.