Bu konuya ilk ben gündeme getirmiştim. Bankaların mükellefleri yanlış yönlendiğini, bilançolarda yer almayan dövizleri kur korumalı hesaba alırsanız vergisel avantajlarından faydalanamazsınız, diye uyarmıştım. Mükellefler ısrarla soruyor. Kur korumalı yaptık niye vergisel avantajlardan faydalanamıyoruz, diye. Gelir İdaresinin yeni tarihli bir görüşü bizim daha önce uyardığımız şekilde. Vergi idaresi bilançoda yer almayan dövizlerin kur korumalı mevduat hesaplarına aktarılması durumunda elde edilen faiz gelir ile kur farkı gelirinin Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14'ncü madde hükümleri dahilinde istisnaya konu edilemeyeceğini hususun altını çizmiş. Bende tekrar bir hatırlatayım dedim.

İzmir Vergi Dairesi Başkanlığının 30.04.2024 tarih ve E-84098128-125[5-2023/18] sayılı muktezasında "Şirketinizin … tarihli bilançosunda (muhtelif Cumhurbaşkanı Kararlarıyla; …., …, …, … ve … tarihli bilançolar dahil) yer almayan ve … tarihinde şirket aktifine girip … tarihinde kur korumalı mevduat hesaplarına yatırılan … Amerikan Dolarından elde edilen gelirleri için anılan istisnadan faydalanılması mümkün bulunmamaktadır."

Böyle bir durumunuz varsa ilerde vergi ziyaı cezalı tarhiyatlarla karşı karşıya kalmamak için düzeltme beyannamesi vermek suretiyle istisnadan yararlandığınız tutarlar üzerinden kurumlar vergisi ödeyerek beyannamelerinizi olması gereken duruma getirebilirsiniz.

Soner Ülgen

Tax partner at Northwest Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

Linkedin paylaşımından Alıntı yapılmıştır.

Gelir Vergisi Kanunu 40/3. bendine göre işle ilgili olmak şartıyla;
* Sözleşmeye( mukavelename) veya
* Mahkeme Kararına (ilam)veya
* Kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatları safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebilir.

Kurumlar Vergisi Kanunu 11 /g. bendine göre ise, sözleşmelerde ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan maddi ve manevi zarar tazminat giderleri indirilemez.

30.12.2022 tarihli Özelgeye göre işyerinde gerçekleşen iş kazası sonucu yaralanan işçiye, mahkeme kararına göre kusur oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanarak ödemek zorunda kalınan tazminat, yasal faiz ve harç bedellerinin tamamının, Kurumlar Vergisi Kanununun 11 /g. bendi uyarınca gider olarak kabul etmemektedir.

Bu durumda Vergi İdaresi çalışanlara ödenen tazminatlarda da işvereninin kusuruna isabet eden kısmın gider yazılamayacağı görüşündedir.

Kanunda “suç” ifadesinin tanımı yapılmamıştır. Vergi İdaresi burada kusur sorumluğunu da bu kapsamda değerlendirmektedir. Suç tanımı; Türk Ceza Kanununda veya ceza hükmü içeren özel kanunlarda düzenlenen hukuka aykırı ve cezai yaptırıma bağlanmış yasaklanmış eylemlerdir. Kusur ise kasten veya bilmeyerek bir fiili gereği gibi yapmamak olarak tanımlanabilir. Kusura yönelik hareket suç kapsamında ceza gerektirmeyebilir. Bu durumda suç kavramı kusur kavramından daha üst bir kavram olduğundan Mahkeme Kararına istinaden ödenen tazminatların gider yazılması gerektiği düşünülmektedir.

ERSAN KARACA

ERSAN KARACA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin “IV.A.2. Mahsuben İade Talepleri” bölümünde KDV iade alacaklarının; mükellefin kendisinin veya ortaklık payı ile orantılı olmak üzere adi, kollektif ve adi komandit şirketlerde ortakların (komandit şirketlerde sadece komandite ortakların), Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim borçlarına, mahsuben iade edilebileceği belirtilmiştir.

Aynı Tebliğin “IV.A.2.1.1. Mahsup Edilebilecek Borçlar” bölümünün c) bendinde ise KDV iade alacağının, SGK’ya olan sosyal sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası borçları ile bunların ferilerine, mahsubunun mümkün olduğu belirtilmiştir.

5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinde; prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle de ödenebileceği hükmüne yer verilmiştir.

5510 sayılı kanunun 4/1.b. maddesi kendi nam ve hesabına çalışanları yani bilinen adıyla Bağkur ödemesine tabi olanları kapsamaktadır.

5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesi ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine dayanılarak 1/9/2012 tarihli ve 28398 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan İşveren Uygulama Tebliğinin "6. Prim Borçlarının Katma Değer Vergisi İade Alacağından Mahsup Suretiyle Ödenmesi" başlıklı bölümüne göre 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı çalıştıran işverenlerin prim borçlarının düzenleme kapsamında KDV iade alacaklarından mahsubu öngörülmüş olup Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılardan kaynaklanan sigorta primlerinin bu çerçevede KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesine imkan bulunmamaktadır.

GÖKHAN TEMEL

Yeminli Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi

Linkedin paylaşımından Alıntı yapılmıştır

Vergi Usul Kanununun 262. Maddesine Göre Zorunlu Olarak Yada Mükellefin İsteğiyle Yatırımın Maliyetine Eklenen Giderler Finansman Gider Kısıtlaması Kapsamı Dışındadırlar. ( Damga Vergisi, Harçlar, Noter, Tapu, Mahkeme, Değer Tespiti, Danışmanlık, Komisyon Ve İlan Giderleri, BSMV). 262. Maddeye Göre İktisadi Kıymetin Finansmanında Kullanılan Kredilere Ait Faiz Giderleri Ve Bunlara İlişkin Kur Farklarının; Emtiada Emtianın Stoklara Girdiği Tarihe Kadar, Diğer İktisadi Kıymetlerde İse İktisadi Kıymetin Envantere Alındığı Hesap Döneminin Sonuna Kadar Olan Kısmı İle Söz Konusu Kredilere İlişkin Giderlerin Maliyet Bedeline Ekleneceği Hükme Bağlanmıştır. Faiz Giderleri İle Kur Farklarının Diğer Kısımlarının Da Maliyet Bedeline Dahil Edilmesi Veya Genel Giderler Arasında Gösterilmesi Mükelleflerin Tercihine Bırakılmıştır. Teminat Mektubu Komisyonları, Tahvil İhracı İle İlgili Olarak Yapılan Baskı Ve Benzeri Giderler İle İpotek Masrafları Gibi Herhangi Bir Yabancı Kaynak Kullanımına Bağlı Olmaksızın Yapılan Giderlerin Gider Kısıtlamasına Konu Edilmesi Söz Konusu Değildir. Aynı Şekilde Bir Finansman Gideri Olmayıp Finansman Geliri Azalması Niteliğinde Olan Erken Ödeme Iskontoları Veya Peşin Ödeme Iskontoları Da Finansman Gider Kısıtlaması Kapsamı Dışındadır.

Satış Bedelinin Belirli Bir Vade Sonunda Ödenmesine İlişkin Olarak, Mükelleflerin Vergi Usul Kanununa Göre Düzenlenen Bilançolarında İzlenen “Satıcılar” Vb. Hesaplar İçin Finansman Gideri Hesaplanmaması Halinde Bu İşlemler İçin Ayrıca Ayrıştırma Yapılarak Satış Bedelinin Belirli Bir Kısmı Gider Kısıtlamasına Tabi Tutulmayacaktır. Satıcılar” Vb. Hesaplarda Yer Alan Tutarların Vergi Usul Kanununun 280. Maddesi Kapsamında Değerlemesinden Kaynaklanabilecek Kur Farkı Giderleri İse Gider Kısıtlaması Kapsamında Değerlendirilecektir.

Emtianın Maliyetine Eklenen Finansman Giderlerinin %10’unun Finansman Gider Kısıtlamasına Tabi Tutularak KKEG Şeklinde Değerlendirilmesi Gerekmektedir. Alınan Sipariş Avansları Hesabına İlişkin Kambiyo Zararı Finansman Gider Kısıtlamasında Dikkate Alınacaktır.

Kısa Ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar İçerisindeki:
· Kıdem Tazminatı Karşılığı,
· Maliyet Giderleri Karşılığı,
· Gider Tahakkukları Karşılığı,
· Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Hakediş Bedelleri
· Diğer Borç Ve Gider Karşılıkları Hesaplarının,

Finansman ider Kısıtlaması Uygulamasında Yabancı Kaynaklar Toplamının Hesabında Dikkate Alınması Gerekmektedir. Mükellefler Her Bir Geçici Vergilendirme Döneminin Son Günü İtibarıyla Finansman Gider Kısıtlaması Öncesi Vergi Usul Kanununa Göre Çıkaracakları Bilanço Esas Alınmak Suretiyle Öz Kaynak Ve Yabancı Kaynak Mukayesesi Yaparak Finansman Gider Kısıtlamasına Tabi Olup Olmayacaklarını Tespit Eder. 2024/1. Dönem Geçici Vergi Hesabında 2023 Hesap Dönemi Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş Bilanço Dikkate Alınacak ve 2024/Ocak-Mart Değişimleri İle Hesaplama Yapılacaktır.

ERSAN KARACA

ERSAN KARACA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

* Yurtdışına Mal İhracı( Üretilen Mal Ve/Veya Ticari Mal) (İhraç Kayıtlı Yurtiçine Mal Satışı İhracat Kaynaklı 5 Puan İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı Kapsamda Sayılmamış)

* Hizmet İhracı( Kurumlar Vergisi 10/ğ Bendinde Yer Alan % 80 İstisna Sonrası)

* Türkiye’de Verilen Dolaşım/Roaming Hizmetleri

* Serbest Bölgeye Mal Satışı( KDV İstisnasına Benzer, Hizmet Satışında İndirim Yok)

* Gümrüksüz Satış Mağazalarında Satılmak Üzere Bu Mağazalara Yapılan Satışlar

* Yurt Dışından Satın Alınan Malların Millileştirilmeden Transit Ticaret Kapsamında Gümrüksüz Satış Mağazalarına Satışı

* Transit Ticaret ( Kurumlar Vergisi 10/i Bendinde Yer Alan % 50 İstisna Sonrası)

ERSAN KARACA

ERSAN KARACA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

ENFLASYON DÜZELTMESİ AÇISINDAN 2024/1. GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

1- 2024 açılış kaydı 2023 sonu itibariyle düzeltilmiş olan bilançoya (enflasyon düzeltmesi sonrası bilanço) göre yapılacaktır. 

KVK 12. Madde kapsamında örtülü sermaye hesabında dönem başı özsermaye olarak açılışta yer alan enflasyon düzeltmesi sonrası özsermayenin dikkate alınması gerektiğini sonucu çıkmaktadır. Ayrıca 2024/1. dönemi Kurum Geçici Vergi beyanında uygulanacak olan finansman gider kısıtlamasında düzeltilmiş bilanço üzerinden 2024 Ocak-Mart döneminde yapılan işlemler sonucu ortaya çıkan yabancı kaynak-özsermaye hesabına göre hesaplama yapılacaktır.

2- 2023 ve öncesi dönemlerin düzeltilmiş bilanço değerleri üzerinden 2024/1 Geçici vergi döneminde bir enflasyon düzeltmesi olmayacak.

3- 31.12.2023 tarihi itibariyle basit ortalama düzeltmekatsayısıyla topluca düzeltilmiş olan stoklar için enflasyon düzeltmesi fark hesaplarında yer alan tutarların 01.01.2024 tarihi itibariyle ilgili stok hesaplarına virmanlanarak kapatılması gerekmektedir.

Bu virman işlemi sırasında düzeltme öncesi her bir stok değeri; basit ortama düzeltme katsayısı olan 1,02913 katsayısı dikkate alındığında; % 2,913 oranında her bir stok tutarına ilave maliyetkaydı (borç kaydı) yapılıp, tüm bu ilave maliyet kaydı karşılığında da enflasyon düzeltmesi fark hesabı alacak kaydı yapılarak kapatma işlemi yapılabilecektir. Bu kapanış kaydındakuruşlar seviyesinde oluşabilecek farklar dikkate alınarak kayıtların kontrol edilmesinde yarar görülmektedir.

Bu kayıtlar ile birlikte 2024/1. geçici vergi dönemsonu stok maliyetinin hesabında düzeltilmiş bu stok maliyetleri dikkate alınacaktır.

4- 31.12.2023 tarihi itibariyle düzeltilmiş olan duran varlıklar için 2024/1. Geçici vergi dönemi amortisman hesabı, 2024 1. Geçici Vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapılmayacağından; 31.12.2023 te yapılan düzeltme ile hesaplanmış olan düzeltilmiş maliyet değerleri dikkate alınarak yapılacaktır. Bu kapsamda amortisman tablosunda amortismana tabi kıymet değeri ve birikmiş amortisman tutarının düzeltilmiş değeri ile alınıp alınmadığının kontrolünde fayda var.

5- 2023 ve önceki dönemlerden gelen mali zararların (KV beyannamesinde yer alması gerekmektedir) düzeltilmiş bilanço ve özsermaye hesapları ile bir ilgisi olmayıp, 2023 ve öncesi döneme ait mali zararlar mukayyet değerleri (beyannamede yer alan değeri) ile 2024/1. Geçici vergi beyannamesinde mahsup edilecektir.

6- 2023 döneminden gelen ve düzeltilen alınan ve verilen avansların 2024 ve devamında kapatılması halinde; alınan yada  verilen  avansın  düzeltilmemiş  tutarı üzerinden faturalaşma ve kapama olacak olup, enflasyon düzeltme farklarının fatura bedelleri ve KDV tutarı üzerinde bir etkisi olmayacaktır.

7- 2023 sonu itibariyle düzeltmesi yapılan alınan avans hesaplarının 31.03.2024 tarihi itibariyle kapaması yapılmış tutarlara ait 31.12.2023 te yapılmış olan düzeltme fark hesaplarının en geç 31.03.2024 tarihiitibariyle 649-diğer olağangelir ve karlar hesabına alınarak gelir kaydedilmesi gerekiyor. Bu tutar, 2024/1. Geçici vergi beyannamesinde Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler bölümünde yer verilen “Diğer İndirimler” satırında indirim konusu edilecektir.

Örnek: hesap dönemi takvim yılı olan (m) Ltd. Şti. 10/9/2023 tarihinde 10 birimlik emtianın imal edilip 2.000.000,00 TL’ye satışı için 1.000.000,00 TL nakit avans almıştır. Söz konusu emtia 1/2/2024 tarihinde teslim edilmiştir.

Alınan sipariş avansının muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır.

Alınan sipariş avansının 31/12/2023 tarihli bilançoda enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu hesaplanması ve muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır.

Düzeltme katsayısı (a / b) = 1,06001

Düzeltilmiş tutar = 1.000.000,00 x 1,06001 = 1.060.010,00 TL. Enflasyon düzeltmefarkı = 1.060.010,00 - 1.000.000,00 = 60.010,00 TL.

Parasal olmayan kıymet mahiyetindeki alınan avansların enflasyondüzeltmesine tabi tutulması sonucu oluşan farkların avans kapatıldığında gelir hesaplarına intikal ettirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde gelir hesaplarına aktarılan farklar 2023 hesap döneminden kaynaklanıyorsa vergiye tabi tutulmayacak, beyannamede diğer indirimler kısmında gösterilecektir.

Buna göre, örneğimizde malın teslimi sırasında yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.

8- 2023 sonu itibariyle düzeltmesi yapılan verilen avans hesaplarının 31.03.2024 tarihi itibariyle mal ya da hizmet alımı yapılmış tutarlara ait 31.12.2023 te yapılmış olan düzeltme fark hesaplarının en geç 31.03.2024 tarihi itibariyle ilgili mal ya da hizmet maliyetine aktarılarak kapatılacağı sirkülerde belirtilmiştir. 

Örnek: Yukarıdaki örnekte avansı veren ve perakende ticaretle iştigal eden (N) Ltd. Şti.  tarafından  yapılanenflasyon  düzeltmesi  ve  muhasebe  kayıtişlemleri  aşağıdaki gibi olacaktır.

Hesap dönemi takvim yılı olan mükelleftarafından, verilen sipariş avansının 31/12/2023 tarihli bilançoda enflasyondüzeltmesine tabi tutulmasısonucu hesaplama ve muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır.

Düzeltme Katsayısı(A / B) = 1,06001

Düzeltilmiş Tutar = 1.000.000,00 x 1,06001 = 1.060.010,00 TL.

Enflasyon DüzeltmeFarkı = 1.060.010,00 - 1.000.000,00 = 60.010,00 TL.

Örneğimizde parasal olmayan kıymet mahiyetindeki verilen avansın enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu oluşan farkın,avans kapatıldığında “TicariMallar” hesabına intikal ettirilmesi gerekmektedir.

Buna göre, örneğimizde malın teslimi sırasında yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.

9- 2023 son u itibariyle düzeltmesi yapılan 126, 180, 226, 280, 326, 426 gibi depozito ve teminat ya da gelecek döneme ait gider hesaplarının 31.03.2024 tarihi itibariyle ilgili hesaba aktarımı ya da kapaması yapılanlarla ilgili 2023 ten gelen enflasyon fark hesaplarının gelir ya da gider olarakdikkate alınıp alınmayacağı konusunda 555 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ve 165 No.lu VUK Sirkülerinde net bir açıklama bulunmamaktadır.

Dolayısıyla bu farkların gelir veya gider kayıtlarına intikalettirilecektir. İdare tarafından bu fark hesapların kapanmasına ilişkin açıklama bulunmadığından, ihtiyatlılık kapsamında beyanname üzerinde gelir kayıtları için diğer indirimler, gider kayıtları için KKEG satırına ilave edilmesi daha uygun olabilecektir.

Ancak, belirttiğimiz üzere, bu konuda aksi bir idare görüşü de olmadığından, idarenin görüşü oluşuncaya kadar, beyanname üzerinde bir işlem yapılmadan ilgili gelir-gider hesaplarına kayıt ile de yetinilebilir.

10- 555 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğine göre amortismana tabi olmayan iktisadi kıymetlerin 2024 ve devamında 31.12.2023 düzeltme sonucu bulunan değerinin altında satılması halinde aradaki farkın KKEG olarak beyan edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda 31.12.2023 düzeltmesi yapılan emtia, mamul, ticari mal vb, iştirakler, bağlı ortaklıklar vb., arsa- arazi vb. gibi amortismana tabi olmayan iktisadi kıymetlerin 31.03.2024 tarihine kadar satılmış olması halinde; düzeltilmiş değer ile satış bedeli arasında çıkan 2023 düzeltme farkına tekabül eden zararın 2024/1. Geçici beyanına KKEG olarak ilave edilmesi, bu belirtilen unsurlar nedeniyle alınmış olan avansların düzeltme farklarının ise kapama işlemi sırasında gelir olarak dikkate alınması nedeniyle de bu tutarın da beyannamede “Diğer İndirimler” bölümünde dikkate alınması gerekmektedir.

11- Binek oto amortisman gider sınırlamasında; binek otonun alındığı tarihte GVK 40. Madde  kapsamında  belirtilmiş  olan  sınır üzerinden  amortisman  gideriuygulanacak olup, enflasyon düzeltmesi yapılmış olan binek oto değeri üzerinden amortisman gideri kaydedilecek, ancak aracın alındığı yıldaki sınır üzerinden hesaplanan amortisman gideri kadar kısmı dikkate alınacaktır.

Örneğin; 10.01.2023 tarihinde 2 milyon TL’ye alınan araç için 2023 amortisman ayırma sınırı 950.000 TL dir. 31.12.2023 enflasyon düzeltme katsayısı 1,38477 dir. Aracın 31.12.2023 enflasyon düzeltmesi yapılmış hali 2.714.880 TL, 2024/1. Geçici dönemi amortisman gideri ((2.714.880*0,2)/4) 135.744 TL olacaktır. Gelir Vergisi Kanununun (GVK) 40. maddesine göre amortisman gider sınırı ((950.000*0,2)/4) 47.500TL dir. Aradaki fark (135.744-47.500 =) 88.244 TL KKEG olacaktır.

12- 555 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin 40/2-b maddesinde; 2024 yılı bilançosunda düzeltilmiş amortismanlar içerisinde daha önceki yıllarda ayrılmış ve kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınan amortisman tutarları da bulunacağından 2024 yılı bilançosunun düzeltmesi neticesinde birikmiş amortismanlar hesabındaoluşan farkların söz konusu tutarlara isabet eden kısmının da kanunen kabul edilmeyen gider olarak beyannamede dikkate alınması gerekeceği belirtilmiştir.

13- Bu kapsamda, binek oto gider kısıtlamasında, araç tam değeri üzerinden ayrılan amortismanların 2024 ve devamında yapılacakolan enflasyon düzeltmesinde yaratacağı gider etkisi sebebiyle bu giderin sınırı aşan kısmına ait kısmının KKEG olarak matraha ilavesi gerekecektir. Bu durumla karşılaşmamak için Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinde belirtilen sınır üzerinden amortisman ayrılması tavsiye olunur.

14- KVK 32/A maddesi kapsamında tevsii yatırımlarda tevsi yatırımlardan elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, bu kazanca indirimli vergi oranı uygulanacaktır. Kazancın ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise tevsi yatırım dolayısıyla indirimli vergi oranı uygulanacak kazanç, yapılantevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumunaktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenecektir.

İndirimli KV uygulamasında, yatırımdan elde edilen kazancın tespit edilememesi halinde yapılan yatırım harcaması/ duran varlık oranına göre yatırımdan elde edilen kazanç hesaplanacak olup, yapılan yatırım harcaması/ duran varlık oranının tespitinde kullanılan yatırım harcaması hesabı ve duran varlık hesapları 2024 ve devamında enflasyon düzeltmesi yapılmış halleriyle dikkate alınarak oran hesaplanacaktır.

15- KVK 32/A maddesi kapsamında yapılan yatırım için teşvik belgesinde yer alan yatırıma katkı oranı üzerinden hesaplanan yatırıma katkı tutarının enflasyon düzeltmesi ile artırımısöz konusu olmayıp, 2024/1. geçici vergi döneminde teşvik belgesinde yer alan yatırım tutarı ve/veya gerçekleşen yatırım tutarlarının kayıtlı değerleri üzerinden hesaplanan yatırıma katkı tutarının indirimli kurumlar vergisinde dikkate alınabilecektir.

16- KVK 10. maddesi kapsamında 2023 hesap döneminden devreden nakdi sermaye artırım indirimi hakkı tutarının enflasyon düzeltmesi ile herhangi bir ilişkisi bulunmayıp, devreden tutar mukayyet değeri ile 2024/1. dönem Kurum Geçici Vergi Beyannamesinde indirim konusu edilebilecektir.

Enflasyon Düzeltmesi Açısından 2024/1. Geçici Vergi Döneminde Dikkat Edilecek Hususlar Makalesini PDF Formatlı İndirmek İçin Tıklayınız

Selahattin GÖKMEN

Yeminli Mali Müşavir

Mental YMM ve Denetim Hizmetleri A.Ş.

İş Kanunu'nun 69. Maddesinde;
? Çalışma hayatında "gece" en geç saat 20.00'de başlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönemdir.
?İşçilerin gece çalışmaları yedi buçuk saati geçemez. [1]
?Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur. Gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.
?Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az on bir saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz.

Gece çalışması her halde 11 saat sürebilir. İşçilerin günlük 11 saati aşan ve gece 7,5 saati aşan çalışmalarına fazla çalışma ücreti 45 saati aşmasa da ödenir. [1] numaralı açıklamada belirtilen faaliyette çalışan işçinin onayı varsa haftalık 45 saat çalışıp çalışmadığına bakılır. Onayı yoksa fazla mesai ücreti gündeme gelecektir.

[1] Turizm, özel güvenlik, sağlık hizmeti ve petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri yürütülen çalışmalarda işçinin onayı ile gece 7,5 saatten fazla çalışma yaptırılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Gece Çalıştırılmayacak İşçiler.
⚠ Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesinde

"Kadın çalışanların gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce, gece postalarında çalıştırılmalarında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporu işyerinde görevli işyeri hekiminden alınır. Raporu olmayan veya uygun görülmeyen kadın işçi gece postalarında çalıştırılamaz.

⚠ Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılma usul ve esasları hakkında yönetmeliğin 5. maddesinde;
"Kanununun 69 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen gece dönemine rastlayan sürelerde yapılan işlerde 18 yaşını doldurmayan işçiler çalıştırılamaz."

⚠Gebe Veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları Ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğin 8. maddesinde

"Kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar." aynı maddenin diğer bendinde " Yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca gece çalıştırılmaz."

⚠ Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8. Maddesinde;
...Zorunluluk olmadıkça işçilerin postaları değiştirilemez. Ancak 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesi uyarınca, gece çalışması nedeniyle sağlığının bozulduğunu raporla belgeleyen işçiye işveren, olanakların elverdiği ölçüde gündüz postasında durumuna uygun bir iş verir.

NOT: Çalışmanın bir bölümünün gündüz, bir bölümünün geceye denk gelmesi halinde çalışma saati olarak fazla olan hangisi ise çalışma gündüz/gece çalışması olur. Ara dinlenmelerin kullandırılacağı zaman ayarlanarak çalışmanın gece gündüze gelmesi ayarlanabilir.

Örneğin işçinin çalışmasının yarısı gündüze yarısı gece çalışmasına denk geliyorsa ara dinlenme gece çalışmasında kullandırılarak çalışmanın gündüz çalışması olması sağlanabilir.

MURAT DELİP

İş Hukuku | Bordrolama | İK Teknolojileri | Kişisel Gelişim Uzmanı

Bilindiği üzere, 31.12.2023 tarihli bilançoların düzelteme tabi tutulması sonucu 698 hesabının borç tarafı alacak tarafından büyük olan firmalarda anılan fark tutarı 580 Geçmiş Yıl Zararları hesabına aktarılarak 698 hesap kapatılmıştır. Bu zarar tutarı sadece öz kaynak enflasyon fark hesapları ile mahsuba konu edilebilmektedir.

580 Geçmiş Yıl Zararları hesabında yer alan zarar tutarlarının 2024 ve izleyen dönemlerde verilecek geçici ve yıllık beyannameler üzerinde ortaya çıkan karlara mahsubu söz konusu olamayacaktır.

Özetle, 2023 yılı kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde yer alan ve 2023 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesinde mahsup edilemeyen 2019, 2020, 2021, 2022 takvim yılı zararları ile 2023 yılının zararla sonuçlanması halinde bu yıla ait zarar tutarları 2024 ve izleyen dönemlerde mahsuba konu edilebilecektir.

Soner Ülgen YMM

Tax partner at Northwest Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

Linkedin paylaşımından Alıntı yapılmıştır

Bilindiği üzere, amortisman süresi bitmemiş olan kıymetlere ilişkin maliyet veya alış bedelinden düşülen reel olmayan finansman maliyetinden amortisman ayrılmamış tutarların, 2024 ve sonraki hesap dönemlerinde 5 yılda ve eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği bir çok kez yazmıştık. Birinci geçici vergi dönemi geldi çattı.

Şimdi reel olmayan finansman maliyetleri üzerinden amortisman ayrılmamış tutarların gider olarak mı dikkate alınacağı yoksa beyanname üzerinde mi indirim konusu yapılacağı hususuna açıklık getirmek gerekirse; söz konusu tutarlar beyanname üzerinde "Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler" bölümünde yer alan "350 Diğer İndirim ve İstisnalara" kulakçığına yazılmak suretiyle indirime konu edilecektir.

İndirim konusu yapılacak tutar I. geçici vergi dönemi için 2024 yılına isabet eden amortisman giderinin dörtte biri oranında olacaktır. Matrahın yetersiz olması durumunda ise gider olarak dikkate alınan amortisman tutarları izleyen dönemlere zarar olarak aktarılabilecektir.

İşin özünde ilk geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapılmasa da reel olmayan finansman maliyeti üzerinden amortisman ayrılmamış tutarların gider olarak beyanname üzerinde indirimi söz konusu olabilecektir. Özellikle amortisman süresi 5 yıldan uzun olan iktisadi kıymetlerin maliyetine intikal ettirilmiş olan reel olmayan finansman maliyetlerin itfa edilmeyen kısımlarının beş yılda eşit taksitler halinde beyanname üzerinde indirimi konu edilmesi mükellefler açısından daha kısa sürede amortisman gideri yazılması nedeniyle lehlerine olumlu sonuç doğuracaktır.

Soner Ülgen YMM

Tax partner at Northwest Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

Linkedin paylaşımından Alıntı yapılmıştır

ÖZELGELER

• Gelir Vergisi Kanunu Özelgeleri
• Vergi Usul Kanunu Özelgeleri
• Kurumlar Vergisi Kanunu Özelgeleri
• Katma Değer Vergisi Kanunu Özelgeleri
• Damga Vergisi Kanunu Özelgeleri
• Özel Tüketim Vergisi Kanunu Özelgeleri