Davacıya araç satanların, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 232. maddesinde öngörülen fatura düzenlenmesi gereken kişilerden ya da 234. maddesinde belirtildiği şekilde vergiden muaf esnaf oldukları yönünde tespit yapılmaksızın fatura alınmaması ve gider pusulası düzenlenmemesi nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezalarında hukuka uygunluk bulunmadığı hk.

İstemin Konusu: Vergi Mahkemesinin kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Dava Konusu İstem: Davacı adına, yasa dışı ikrazatçılık, araç satışı ve komisyonculuk faaliyeti ile bir kısım emtia satışından elde ettiği kazancını kayıt ve beyan dışı bıraktığı, elde ettiği faiz, komisyonculuk, taşıt satışları ve bir kısım emtia satışı ile ilgili olarak fatura düzenlenmediği, bir kısım motorlu taşıt alışı için de fatura almadığı ve gider pusulası düzenlemediği yolunda saptamalar içeren vergi inceleme raporuna dayanılarak 2010 yılı için re’sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ile 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Davacı hakkında düzenlenen vergi tekniği raporundaki tespitlerden davacının faiz karşılığı borç para verdiği ve elde ettiği faiz gelirini beyan dışı bıraktığının anlaşıldığı, ancak 64.881,00 TL olarak hesaplanan faiz gelirinin 22.789,TL’lik kısmının elde edildiğinin somut olarak ortaya konulamadığı, altı aracın ortalama kasko değeri üzerinden tespit edilen araç satış bedelinden katma değer vergisi düşüldükten sonra ulaşılan tutara % 10 kâr oranının uygulanması suretiyle taşıt satış geliri hesaplandığı, benzer bir uyuşmazlıkta, Mahkemelerinin E:2013/1066 ve 1067 sayılı dosyalarında verilen ara kararları ile Antalya Ticaret ve Sanayi Odasından, 2010 ve 2011 yıllarına ilişkin olarak “ikinci el taşıt ticareti” sektöründe oluşan karlılık oranları sorulması üzerine verilen cevapta bu oranın % 1 ila 5 arasında olabileceği belirtildiğinden, matrah takdirinde ortalama % 3 kârlılık oranının uygulanmasının hakkaniyete uygun olacağı, taşıt satışı komisyon geliri 2010 yılında düzenlediği araç komisyon faturalarının ortalaması dikkate alınarak saptandığından tarhiyatın bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, faturasız mal satışı yapıldığına yönelik somut bir saptama olmaksızın, sadece davacı hesabına gönderilen 1.000,00 TL tutarındaki banka havalesi ile ilgili olarak davacının söz konusu tutarın neden gönderildiğini hatırlayamadığına ilişkin beyanı esas alınmak suretiyle tarhiyat yapılmasında hukuka uygunluk görülmediği, ikrazatçılık faaliyetini vergi idaresinin bilgisi dışında bıraktığı saptanarak adına bu nedenle sonraki yıllarda mükellefiyet tesis edilen vergi yükümlülerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura ve benzeri belge düzenleyemeyecekleri, beyanname veremeyecekleri dikkate alındığında bu gibi durumlarda eylem tarihinde özel usulsüzlük eyleminin yasal unsuru olan şekle ve usule aykırılığın oluştuğundan söz edilemeyeceği, özel usulsüzlük cezasının araç satışı ile elde edilen komisyon geliri için fatura düzenlemediği ve araç alımları için fatura almadığı ya da gider pusulası düzenlemediği anlaşıldığından kesilen özel kısmının ise hukuka uygun olduğu gerekçesiyle tarhiyat ve özel usulsüzlük cezası azaltılmıştır.

Temyiz Edenlerin İddiaları: Davacı tarafından, faiz geliri elde ettiği yönünden somut tespit bulunmadığı, ceza yargılaması sırasında tanıkların faiz gelir elde etmediği yönünde beyanda bulundukları ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

Davalı idare tarafından, davacı hakkında düzenlenen vergi tekniği raporuyla davacının faiz geliri elde ettiği ve araç satışları nedeniyle bir kısmı hasılatını beyan dışı bıraktığı ortaya konulduğundan, yapılan tarhiyatta ve kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

Karar: Davacı adına, yasa dışı ikrazatçılık, araç satışı ve komisyonculuk faaliyeti ile bir kısım emtia satışından sağladığı kazancını kayıt ve beyan dışı bırakması, elde ettiği faiz, komisyonculuk, taşıt satışları ve bir kısım emtia satışı ile ilgili olarak fatura düzenlenmemesi, bir kısım motorlu taşıt alışı için de fatura almaması ve gider pusulası düzenlememesi nedeniyle dava konusu tarhiyatın yapıldığı ve özel usulsüzlük cezasının kesildiği anlaşılmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinin (B) bendinde; vergilendirmede, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu ve yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği öngörüldükten sonra vergiyi doğuran olayla ilgisi doğal ve açık olmayan tanık anlatımının kanıtlama aracı olarak kullanılamayacağı, ekonomik ticari ve teknik gereklere uygun düşmeyen ve olayın özelliğine göre olağan dışı alışılmamış bir durumun, iddia eden tarafından kanıtlanması gerektiği; 229. maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlandıktan sonra, fatura düzenleme zorunluluğuna ilişkin 232. maddesinde, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, kazancı basit usulde tespit edilenlerin ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin; birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, serbest meslek erbabına, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere ve vergiden muaf esnafa sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunların da fatura istemek ve almak mecburiyetinde olduğu öngörülmüş, “Gider pusulası” başlığı altında düzenlenen 234. maddesinde ise birinci ve ikinci sınıf tüccarların, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin; vergiden muaf esnafa yaptıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulasının vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmünde olduğu, bu belgenin birinci ve ikinci sınıf tüccarların zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edileceği; 353. maddesinin 1. bendinde ise fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağlardan farklı meblağlara yer verilmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların herbirine her bir belge için, kanunda öngörülen miktardan az olmamak üzere, belgelere yazılması gereken meblağın % 10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği kurala bağlanmıştır.

Temyiz istemlerine konu edilen Vergi Mahkemesi kararının, tarhiyatın, azaltılan matraha isabet eden kısmı ile özel usulsüzlük cezasının, araç satışları ve komisyon geliri karşılığında fatura düzenlenmemesinden kaynaklanan kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrası ile özel usulsüzlük cezasının emtia satışı ve faiz geliri için fatura düzenlenmemesinden kaynaklanan kısmının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkraları aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.

Davacıya araç satanların, 213 sayılı Kanun’un 232. maddesinde öngörülen fatura düzenlemesi gereken kişilerden ya da 234. maddesinde belirtildiği üzere vergiden muaf esnaf oldukları yönünde bir tespit yapılmadığı gibi, satışa konu araçların altın, mücevher gibi kıymetli eşya niteliğinde de olmadığı ve alımlarının somut bir biçimde ne kadarının fatura almadığından ve ne kadarının gider pusulası düzenlemediğinin ortaya konulmadığı, dolayısıyla, davacının satın aldığı araçlar için 91.500,00 TL tutarında fatura ya da gider pusulası düzenlemediğinden bahisle adına kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka uygunluk görülmediğinden, özel usulsüzlük cezasının değinilen kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.

Açıklanan nedenlerle; davacı temyiz isteminin kısmen reddine, Vergi Mahkemesinin kararının; tarhiyatın, azaltılan matraha isabet eden kısmı ile özel usulsüzlük cezasının, araç satışları ve komisyon geliri karşılığında fatura düzenlenmemesinden kaynaklanan kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının onanmasına, davacı temyiz isteminin kısmen kabulüne, Kararın; özel usulsüzlük cezasının, araç alışları için fatura alınmaması ve gider pusulası düzenlenmemesi nedeniyle kesilen kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına, davalı idare temyiz isteminin reddine, Kararın; tarhiyatın kaldırılması ile özel usulsüzlük cezasının emtia satışı ve faiz geliri için fatura düzenlenmemesinden kaynaklanan kısmının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasının onanmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, oybirliğiyle karar verildi.