“Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” (“Anlaşma”), 1965 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanarak, 31.12.2019 tarihli 5. mükerrer Resmî Gazete’de yayımlandı. Bu Milletlerarası Anlaşma, Türkiye Cumhuriyeti açısından Anlaşma’nın 7’nci maddesi uyarınca yürürlüğe girecektir.

Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması (“the Multilateral competent authority agreement” veya “the MCAA”), “Çok Taraflı Sözleşme” (“the Multilateral Convention” veya “the MLI”) örneğinde olduğu gibi OECD tarafından oluşturulan “Vergi Konularında Finansal Bilgilerin Otomatik Değişimi Standardı” (“Ortak Bildirim Standardı”) gereğince “otomatik bilgi değişimini” kolaylaştırmak üzere standart ve etkin bir mekanizma sunmak amacıyla oluşturulmuş, çok taraflı bir çerçeve sözleşmedir. Çok Taraflı Yetkili Otorite Anlaşması (“MCAA”), ülkelerin aralarında otomatik bilgi değişimine imkân veren ikili anlaşma yapmayı ortadan kaldırmak üzere tasarlanmıştır. Çerçeve Anlaşma, 26 Ekim 2019 itibariyle 107* ülke tarafından imzalanmıştır.

Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması’nın hukuki dayanağı, Ortak Bildirim Standardı (“Common Reporting Standard) olarak anılan ve taraflar arasında “otomatik bilgi değişimini” sağlayan Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi'nin 6’ncı maddesine dayanmaktadır.

Ortak Bildirim Standardı (“Common Reporting Standard), ABD’nin FATCA kurallarının tüm ülkelere yaygınlaştırılması amacına yönelik mukim olmayan finansal hesap sahipleri hakkında yıllık bazda ülkelerarası “otomatik bilgi değişimi” için G20’nin iradesi üzerine OECD tarafından hazırlanmıştır. Ortak Bildirim Standardı, vergiden kaçınma ve vergi kaçakçılığıyla mücadele etmek ve vergi uyumunu artırmak amacıyla geliştirilmiştir.

Türkiye’nin 3 Kasım 2011 tarihinde imzaladığı “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi”, TBMM’de 7018 sayılı ve “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” olarak kabul edilerek 20 Mayıs 2017 tarihli Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması’nın bir çerçeve sözleşmesi olması, imza sahibi ülkelerin tam olarak ne tür değişim ilişkisinde bulunacaklarını ve her imza sahibi ülkenin gizlilik ve kişisel veri koruma standartlarının uygulanması konusunda nihai kontrol gücüne kesinlikle sahip olmasını sağladığı anlamını taşır.

1. Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması

Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması 8 maddeden oluşmaktadır. 1’inci maddesi, Anlaşmadaki terimlerin anlamlarını, 2’nci maddesi, bildirimi zorunlu hesaplar bakımından bilgi değişimini, 3’üncü maddesi, otomatik bilgi değişiminin zamanı ve yöntemini, 4’üncü maddesi, sözleşmeye taraf olanlar arasında uyum konusunda işbirliği ve yaptırımları, 5’inci maddesi, verilerin gizliliği ve koruma önlemlerini, 6’ncı maddesi, taraflar arasında istişare ve değişiklik gerekirse bu süreçlerdeki işleyişi, 7’nci maddesi, sözleşme süresi ve 8’inci maddesi ise eşgüdüm sekreteryası ile ilgili hükümleri içermektedir.

2. Değişim sıklığı

Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi'nin 6 ve 22’nci maddeleri gereğince, her bir yetkili makam kendisi bakımından aşağıdaki bilgileri yıllık “otomatik değişime” tabi tutacaktır. Anlaşmanın Ek A listesinde yer alan ülkeler ile otomatik bilgi değişimi yapılmayacaktır. Ek A kapsamındaki ülkeler henüz tamamlanmamıştır.

Bildirime tabi tutulacak bilgiler:

• Hesap sahibi sıfatını haiz kişi adı, adresi, vergi kimlik no, gerçek kişiler için doğum yeri ve tarihi, hesap sahibi kurum ise ve bildirimi zorunlu kişi niteliğinde olması durumunda en az bir kontrol eden kişiye sahip olduğu tespit edilmişse söz konusu Kurumun adı/ünvanı, adresi vergi kimlik no, her bir bildirimi zorunlu kişinin adı, adresi, vergi kimlik no, doğum yeri ve tarihi,
• Hesap numarası veya işlevsel eşdeğeri,
• Bildirim yapan finansal kuruluş unvanı ve varsa kimlik numarası,
• Hesap bildirim döneminin sonundaki hesap bakiyesi, hesabın dönem içinde kapanmış olması halinde hesap kapanışı,
• Saklama hesabı için; hesapta izlenen varlıklardan bildirim döneminde hesaba ödenen veya alacak kaydedilen faiz, temettü ve diğer gelirlerinin brüt tutarları,
• Bildirim yapan finansal kuruluşun bir saklamacı, simsar, temsilci veya hesap sahibi için başka şekilde harekete ettiği hesaba bildirim döneminde ödenen veya alacak kaydedilen, finansal varlık satışı veya ifasından elde edilen hasılatın brüt tutarı,
• Mevduat hesabı için hesaba bildirim döneminde ödenen veya alacak kaydedilen faizin brüt tutarı,
• Saklama veya mevduat hesabı dışındaki hesaplar için, bildirim dönemi boyunca hesap sahibine ödenen veya alacak kaydedilen itfa ödemelerinin toplam tutarı dahil, toplam brüt tutarı.

Bu bildirimler, bankalar, saklama kuruluşları, sigorta şirketleri ve yatırım bankaları (yatırım fonları da dâhil) olmak üzere çeşitli “finansal kurumlar” tarafından yapılacaktır.

Anlaşmanın F Ekine göre planlanan bilgi değişim tarihleri şu şekildedir.

• Bildirim yapan finansal kuruluş tarafından 1 Temmuz 2017’de veya bu tarihten sonra açılan finansla hesaplar (yeni hesaplar) için planlanan bilgi değişim tarihi Eylül 2018.
• Bildirim yapan finansal kuruluş tarafından 30 Haziran 2017 tarihi itibariyle tutulmakta olan finansal hesapların bilgi değişimi için farklı tarihler öngörülmüştür. Yüksek değerli bireysel hesaplar için Eylül 2018, düşük değerli bireysel hesaplar ile kurum hesapları için “bildirimi tarihi zorunlu hesap olarak tespit edildiği tarihe göre Eylül 2018 veya Eylül 2019 olarak belirlenmiştir.

3. Bildirim zamanı

Bilgi değişiminin zamanı Anlaşmanın F Ekinde belirtilen yıllardan başlamak üzere, bilginin ait olduğu takvim yılının sona ermesini takip eden dokuz ay içinde değişime tabi tutulacaktır.

4. Anlaşmanın yürürlüğü

Anlaşmanın 7’nci maddesine göre Türkiye, Ortak Bildirim Standardını uygulamak üzere gereken mevzuatı yürürlüğe koyduktan sonra en kısa sürede OECD nezdindeki Eşgüdüm Organı Sekreteryası’na Anlaşmanın 7’nci maddesindeki bildirimleri içeren listeyi iletmesi gerekmektedir.

Bunlar sırası ile;

• Standardın uygulanması için gerekli mevzuatın yürürlükte olduğu konusu ve hesaplar (mevcut ve yeni hesaplar) ile bildirim ve durum tespiti yöntemlerinin uygulanması ve tamamlanmasına ilişkin uygulama tarihi belirleme,
• Karşılıklılığın bulunmadığı ülkeler listesi (Ek A),
• Veri aktarım yöntemleri (Ek B),
• Belirlenen veri koruma önlemleri (Ek C),
• Veri koruma önlemlerinin mevcut olduğunu belirten ve gizlilik anketi (Ek D),
• Bu Anlaşmayı uygulamayı öngördüğü Yetkili Makamların Ülkelerine ilişkin liste (Ek E).

Anlaşmanın 7/2.1’inci maddesine göre, iki Yetkili Makam arasında aşağıda belirtilen tarihlerin sonuncusunda yürürlüğe girecektir:

• Yetkili Makamlardan ikincisinin, Ortak Bildirim Standardı uyarınca diğer Yetkili Makamın Ülkesini de belirterek Eşgüdüm Sekreteryasına 1’inci fıkra kapsamında bildirimde bulunduğu tarihte ve durumuna göre gerektiğinde,
• Her iki Ülke için Sözleşmenin yürürlüğe girdiği ve uygulamaya konduğu tarih. E&Y
  

* İmzacı ülkeler listesi: http://www.oecd.org/tax/exchange-of-tax-information/crs-mcaa-signatories.pdf