I- GİRİŞ
5510 sayılı Kanun’un 11. ve 100. maddesinde değişiklik yapan 7099 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılmasa dahi ticaret sicil müdürlüklerince tescil edilen şirket kuruluşlarına istinaden işyeri tescilleri otomatik olarak yapılmaya başlanmış ve uygulamanın usul ve esasları 16.03.2018 tarihli ve 2018/11 sayılı Genelge ile belirlenmiştir.
Bu makalemizde, ticaret sicil müdürlüklerince tescil edilen şirketlerin kuruluş aşamasında sigortalı çalıştırılmaya başladıklarını bildirdiklerinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na ayrıca sigortalı bildiriminde bulunmalarına gerek bulunmadığı hususları üzerinde durulacaktır.
II- ŞİRKET KURULUŞ AŞAMASINDA YAPILAN BİLDİRİMLER
16.03.2018 tarihli ve 2018/11 sayılı Genelgenin “2.2. Ticaret Sicili Müdürlüklerince Tescil Edilen Şirket Kuruluşlarına İstinaden Otomatik İşyeri Tescili” başlıklı bölümünde; dosyanın hangi tarih itibariyle Kanun kapsamına alınacağının belirlenmesinde, şirket kuruluş dilekçesi ve bildirim formunda sigortalının çalıştırılmaya başlanacağına dair tarih bulunması halinde sigortalının çalıştırılmaya başlanılacağı tarihin, sigortalı çalıştırılacağına ilişkin tarihin bulunmaması halinde ise şirketin kuruluş tarihinin esas alınacağı, ancak şirket kuruluş tarihi esas alınarak Kanun kapsamına alınan işyerlerinde daha sonra sigortalı çalıştırılmaya başlanması halinde ise işyerinin Kanun kapsamına alınış tarihinin sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarih esas alınarak güncelleneceği öngörülmüştür(1).
5510 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, Kurum’a ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar verilen sigortalı işe giriş bildirgelerinin süresinde verilmiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
5510 sayılı Kanun’un 100. maddesinin üçüncü fıkrasında ise, Kurum’a verilmesi gereken her türlü belge, bildirge ve taahhütnamenin, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara verilmesini mecbur kılmaya, söz konusu belgeleri diğer kamu idarelerine ait formlarla birleştirmeye ve bu belgeleri kamu idarelerinin elektronik bilgi işlem ortamından almaya, bu kişilere yapılacak bildirimleri Kurum’a verilmiş saymaya Kurum’un yetkili olduğu öngörülmüştür.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nca 5510 sayılı Kanun’un 100. maddesinin verdiği yetkiye istinaden şirket kuruluş aşamasında ticaret sicil müdürlüklerince on-line aktarılan bilgilere göre otomatik işyeri tescili yapılan işyerleri için, sigortalı çalıştırılacağına ilişkin bildirimlerin şirket kuruluşu aşamasında da alınabilmesine ve alınan bu bilgilere göre sigortalı tescil işlemlerinin yapılmasına da imkân sağlanmıştır.
Şirket kuruluş aşamasında çalıştırılacak sigortalılara ilişkin sigortalı tesciline esas olan bilgileri, ticaret sicil memurluklarınca Sosyal Güvenlik Kurumu’na on-line olarak aktarılan sigortalıların tescil işlemleri otomatik olarak yapılacaktır. Bu sigortalılar için ayrıca sigortalı işe giriş bildirgesi verilmesi istenmeyeceği gibi yasal süresi dışında verilmiş olan bir işe giriş bildirgesinden dolayı ceza da uygulanmayacaktır.
Ancak, otomatik tescil yapılan işyerleri için şirket kuruluş aşamasında çalıştıracağı sigortalılara ilişkin bildirimde bulunulmayan işyerlerinde çalıştırılacak sigortalıların Sosyal Güvenlik Kurumu’na cari usullere göre sigortalı işe giriş bildirimlerinin yapılması gerekecektir.
III- SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Ticaret sicil müdürlüklerince Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan sigortalı bildirimlerine göre sigortalılık tescil işlemlerinin gerçekleştirilmesiyle birlikte SGK bürokrasiyi azaltarak birden fazla Kurum’a yapılan benzer türdeki bilgilerin bildirimlerinin tek bir Kurum’a yapılmasını yeterli görerek işyeri işverenlerine bir kolaylık daha sağlamış oldu.
Bu uygulamayla bundan böyle şirketlerin şirket kuruluş aşamasında ticaret sicil müdürlüğüne yapılmış oldukları sigortalı bildirimleri, aynı zamanda SGK’ya yapılmış sayılacağından bu kapsamdaki işyerlerinin ayrıca sigortalı işe giriş bildirgesiyle sigortalıları SGK’ya bildirmelerine gerek kalmamıştır.
Sevgi ÜVEDİ* Yaklaşım / Ağustos 2019 / Sayı: 320
* SGK Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğü, Muhasebe Yazılımları Daire Başkanlığı, Şube Müdürü
(1) 16.05.2019 tarih ve 7452327 sayılı Genelge
