İşveren, işten çıkardığı çalışanına bildirim süresi içinde günde 2 saat ‘yeni iş arama izni’ vermek zorunda. Aksi halde işçiye ücretini % 100 zamlı öder ve hatta iş arama süresinin de ücretini ödemek zorunda kalır.
İş Hukuku’nun genel ilkesi işverene karşı işçinin korunmasıdır. Yeni iş arama izni de, iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilen işçiye bu anlamda tanınan bir haktır. Peki, işten çıkartılan bütün işçilerin yeni iş arama izni hakkı var mı? Belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçilerin sözleşmeleri feshedilirken ihbar süresine uyulması gerekmektedir. Aynı şekilde belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçi de işverene işten ayrılacağını belirli bir süre önceden bildirmek durumundadır. Belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan bir işçiye uygulanacak bildirim süresi işçinin kıdemiyle orantılıdır.
EN AZ İKİ HAFTA UYGULANIR
İşi altı aydan az sürmüş işçiye iki hafta, altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş işçiye dört hafta, bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş işçiye altı hafta, üç yıldan fazla sürmüş işçiye ise sekiz hafta bildirim süresi uygulanır. Dolayısıyla dört yıldır o işyerinde çalışan işçi, işveren kendisine fesih bildirimini yaptıktan en az sekiz hafta sonra işten çıkartılabilir. Aynı şekilde iki yıldır çalışan işçi, işten ayrılacağını işverene en az altı hafta önceden bildirmek zorundadır.
TARAFLAR ANLAŞMA SAĞLARSA...
İş Kanunu’nda belirtilen bildirim süreleri asgari sürelerdir. İşçi ve işveren aralarında anlaşarak bu süreleri daha uzun olarak belirleyebilirler. Ancak tarafların anlaşmasıyla bu sürelerin altında bir bildirim süresi belirlenemez. İşçi ve işverenin anlaşarak bildirim sürelerini daha uzun belirlemeleri halinde her iki taraf da bu sürelere uymak mecburiyetindedir.
Dava açarak da alabilir
Bildirim süresi içerisinde işçisine yeni iş arama iznini kullandırmayan işveren, işçisine bu süre boyunca çalışması karşılığı ücretini yüzde 100 zamlı ödemek zorunda olduğu gibi yeni iş arama izni süresinin de ücretini ödemek zorundadır. Dolayısıyla işçi yeni iş arama izninde çalıştırılırsa işveren işçiye ücretinin üç katı tutarında ödemek yapmak zorundadır. Bunun yanında işveren eğer yeni iş arama izni kullandırmaz ve üç katı ücret de ödemezse, işçi 5 yıl içerisinde dava açarak üç katı tutarındaki ücretinin ödenmesini talep edebilir.
Uymayana tazminat şartı
Bu sürelere uymayarak ihbar tazminatı ödemek zorunda kalan taraf İş Kanunu’ndaki süre kadar değil, iş sözleşmesindeki süre üzerinden hesaplanan ihbar tazminatını ödemek zorunda kalacaktır. Diğer yandan kıdem tazminatında üst sınır varken, ihbar tazminatında üst sınır bulunmamaktadır.
Süreleri birleştirebilir
İşçinin bildirim süresi içerisindeki günlük iki saatlik yeni iş arama iznini kullanmak yerine bu süreleri birleştirerek daha erken işyerinden ayrılması mümkündür. İşçi bu durumu işverene bildirmek durumundadır. Kullanılmayan yeni iş arama izni süreleri birleştirilir ve bildirim süresinden düşülerek işçi işten daha erken ayrılabilir. Okan Güray Bülbül
