Yaşı ilerlemiş fakat prim ödeme gün sayısı az olan kişilerin yaştan emeklilik hakkı var. 10 yıl çalışan bir kişi yaştan emekli olma fırsatı yakalayabilir. Ancak bunun için erken yaşta sigortalı olma şartı aranıyor.
Normal emeklilik dışında bir de yaşı ilerlemiş fakat prim ödeme gün sayısı az olan kişiler için yaştan emeklilik uygulaması bulunuyor. Yaştan emeklilikte daha düşük prim ödeyerek emekli olunur. 10 yıl çalışan biri yaştan emekli olma hakkına sahip olabilir. Ancak bunun için erken yaşta sigortalı olmak gerekir. Peki, kimler hangi yaşta ve nasıl yaştan emekli olabilir?
ÇALIŞMASI ZORLAŞANLARA
Bir kişinin ne zaman emekli olacağı, ilk kez sigortalı olduğu tarihe göre belirleniyor. Söz konusu tarih emeklilik için kaç gün prim ödenmesi, ne kadar süre sigortalı olunması ve kaç yaşın doldurulması gerektiğini belirler. Bu üç koşulu birden sağlayan kişiler emekli olabilir. Bir kişi ne kadar erken sigortalı olmuşsa, o kadar kolay emekli olur. Yaştan emeklilik hakkının arkasında da artık yaşı nedeniyle çalışması çok daha zor olan kişilere emeklilik hakkı düşüncesi yatıyor.
HANGİ ŞARTLAR ARANIYOR?
Yaştan emeklilik şartları ilk kez sigortalı olunan tarihe göre değişir. 9 Eylül 1981’den önce ilk kez sigortalı olmuş kadınlar ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan kadınlar 50 yaşında ve 3 bin 600 prim günüyle emekli olabilir.
Yaşı ilerleyenler için daha mantıklı
Diğer yandan daha geç sigortalı olan kişilerin yaş haddinde de yükselme olur. Örneğin ilk kez 1 Ocak 1990 tarihinde sigortalı olmuş bir erkek çalışan 3 bin 600 gün primini 1 Ocak 2018’de dolduracaksa 15 yıllık sigortalılık süresi ve 60 yaşını doldurmak şartıyla yaştan emekli olabilecektir. Çalışanların önce normal emeklilik için gerekli şartları hesaplamaları, daha sonra yaştan emeklilik konusunda bilgi almaları çok önemli.
Belirli bir yaşın üzerindeki kişiler için bazen çalışmaya devam etmek yerine yaşı bekleyerek daha düşük primle emekli olmak mantıklı olabilir.
Geç sigortalı olanda kurallar daha farklı
Sosyal güvenlik sisteminde 1 günün bile önemi büyük. Bu nedenle çalışanların mutlaka özellikle ilk kez çalışmaya başladıkları işyerlerinde sigortalarının yatırıldığını kontrol etmeleri gerekir. Bu konuda 5 yıllık hak düşürücü süre söz konusu olduğu için çalışan dava hakkını da kaybediyor. Bu nedenle çalışanların e-devlet sistemi üzerinden sigortalarının yatırıldığını kontrol etmeleri çok önemlidir. Daha geç sigortalı olan kişiler de 10 yılla, yani 3 bin 600 günle emekli olma hakkına sahipler. Ancak bunun için yalnızca 3 bin 600 prim günü yeterli değil. 15 yıllık sigortalılık şartı da söz konusudur.
15 yıl sigortalılık aranıyor
Diğer taraftan 9 Eylül 1976 tarihinden önce ilk kez sigortalı olmuş erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler 55 yaşını doldurduklarında ve 3 bin 600 gün primle emekli olabilir.Okan Güray Bülbül
