Bir kişinin iki statüde aynı anda sigortalı olması ve prim ödemesi halinde, ödenen primlerden yalnızca geçerli statüde olanları emekli aylığına yansıtılıyor. Bu durumda emekli aylığına etkisi olmayan primlerin iade alınabilir.
Sosyal güvenlik sistemimizde sigortada teklik ilkesi söz konusudur. Yani bir kişinin aynı anda yalnızca tek bir statüde sigortalı olması esastır. Ancak pek çok meslek grubu aynı anda hem SSK’lı, hem Bağ-Kur’lu olmak durumunda kalıyor. Yani kişi hem kendi işini yaparken hem de bir işverenin yanında sigortalı olabiliyor.
2011 SONRASINDA DEĞİŞTİ
Bir kişinin aynı anda hem SSK’lı, hem Bağ-Kur’lu olmasında SGK açısından bir sakınca yok. Bir kişinin aynı anda hem SSK’lı, hem Bağ-Kur’lu olmayı gerektirecek şekilde çalışması halinde SGK’nın hangi statüde ödenen primleri geçerli sayacağı dönemler içinde farklılık gösteriyor. 1 Mart 2011 tarihinden sonra aynı anda iki statüde sigortalı olan kişiler için SGK uygulaması değişti. Buna göre bu tarihten sonra aynı anda hem SSK’lı, hem Bağ-Kur’lu olan kişilerin SSK’lılıkları geçerli sayılıyor. Dolayısıyla bir kişi 1 Nisan 2011’de Bağ-Kur’lu olup 1 Mayıs 2011’de SSK’lı olarak çalışmaya başlarsa 1 Mayıs 2011 yılından itibaren SSK’lılığı geçerli sayılıyor. 1 Nisan-1 Mayıs arası Bağ-Kur’lu olan kişi daha sonra SSK’lı olarak sayılıyor.
SSK ÖNCELİKLİ KABUL EDİLİYOR
Dolayısıyla önce başlayan değil, SSK’lılık öncelikli kabul ediliyor. SSK’lılığı sonlandığında ise Bağ-Kur’luluğu devreye giriyor. Bir kişi aynı anda Bağ-Kur’luyken kendi primini ödemişse ve SSK’lı olarak da işveren tarafından primleri yatırılmış ise SSK’lılığı geçerli sayılıp Bağ-Kur’luluğu iptal edileceği için, kendi cebinden Bağ-Kur’a ödediği primleri iade alabilir.
BORCUNUN OLMAMASI ŞART
Söz konusu bu primler SSK’lılığı geçerli sayıldığı ve emekli aylığına da etki etmediği için kişiye iade edilebilir. Ancak iade işleminin yapılabilmesi için kişinin Bağ-Kur prim borcu olmaması esastır. Ayrıca kişinin SGK’ya başvuruda bulunması da gerekir. SGK kendiliğinden bu iade işlemini yapmaz.
Faiziyle birlikte iade eder
1 Ekim 2008 sonrasındaki dönemler için prim iadesi alacak kişiler primler SGK tarafından kanuni faiziyle birlikte iade edilir. Dolayısıyla bu tarihten sonraki süreler için prim iadesi alacak kişiler ödedikleri primleri faiziyle birlikte geri alabilir. Dolayısıyla 1 Ekim 2008 sonrasındaki süreler için prim iadesi alacak kişiler prim ödedikleri tarihi takip eden aybaşından iade işleminin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için işletilecek faizle birlikte primlerini iade alabilir.
Aktarım da yapılabilir
Bir kişi aynı anda SSK’lı ve Bağ-Kur’lu olması gerekirken bu durumun farkına varmaz veya farkına varsa bile bir sigortalılık statüsüne prim ödemez ise bu durumda primlerin geçerli sigortalılık statüsüne aktarımı yapılır. Primi ödeyen işverenin SGK’ya borcu yoksa ve muvafakati de varsa kişi adına o dönemde ödenen işçi ve işveren hissesinin tamamı aktarılabilir. Bu işlemi SGK resen yapmaktadır. Yani kişilerin prim aktarımı için SGK’ya başvuruda bulunmasına gerek bulunmaz. Okan Güray Bülbül
