I.GİRİŞ
5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun 28/3/2007 gün ve 26476 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu kanun kapsamına bazı vergi ve sosyal güvenlik işlemleri ile ilgili yasal ve idari düzenlemeler girmektedir.
Mali Tatil her yılın temmuz ayının birinden yirmisine kadar uygulanmaktadır. Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde ise malî tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlamaktadır.
II.MALİ TATİL UYGULAMASI
II.1.Mali Tatil Süresi
5604 sayılı Malî Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun’ a göre; her yıl temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanır. Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, malî tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlamaktadır. Buna göre Mali Tatil uygulaması, bu yıl 4 Temmuz 2023 Salı günü başlayıp 20 Temmuz 2023 Perşembe günü sona erecektir.
II.2.Mali Tatil Kapsamında Olan Süreler
5604 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre, son günü mali tatile rastlayan aşağıda belirtilen süreler, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır.
| 1. Beyana dayalı tarhiyatta, kanuni süresinde verilmesi gereken beyannamelerin verilme süreleri mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örneğin, Vergi Beyannamesinin verilmesinin son gününün 10 Temmuza denk gelmesi halinde bu sürenin son günü olan 10 Temmuz 2023 tarihi mali tatile rastladığından, söz konusu beyannamenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamak suretiyle 27 Temmuz 2023 tarihinde (bu tarih dahil) sona erecektir. |
| 2. İkmalen, re’sen veya idarece yapılan tarhiyatta, vadesi malî tatile rastlayan vergi, resim ve harçlar ile vergi cezaları ve gecikme faizlerinin ödeme süresi mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır. |
| 3. İkmalen, re’sen veya idarece yapılmış olan tarhiyatlara karşı mükelleflerin uzlaşma talep etme veya cezada indirim talebinde bulunma süresi, vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gündür. Başvuru süresinin son gününün mali tatile rastlaması halinde söz konusu süre, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır. |
| 4. Devamlı bilgi verme hükümleri kapsamında verilmesi gereken bilgilerin verilmesine ilişkin süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır. |
II.3. Mali Tatil Kapsamında Olmayan Süreler
Özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel iletişim vergisi, şans oyunları vergisi ile gümrük idareleri, il özel idareleri ve belediyeler tarafından tarh ve/veya tahsil edilen vergi, resim ve harçlar (ithalde alınan katma değer vergisi, emlak vergisi, çevre temizlik vergisi gibi) hakkında mali tatil uygulanmayacaktır.
II.4. Mali Tatil Nedeniyle İşlemeyen Süreler
| Muhasebe Kayıt Süreleri | Vergi Usul Kanununun 219 uncu maddesinde muamelelerin defterlere kayıt zamanı belirlenmiş bulunmaktadır.
Söz konusu maddeye göre muamelelerin, defterlere işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve açıklığını bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi gerekmekte olup, bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi uygun değildir. Söz konusu kayıt sürelerinin mali tatile rastlaması halinde ise süre, mali tatil süresince işlemeyecektir. |
| Bildirme Süreleri
|
Bildirmeler, Vergi Usul Kanununun 153 ila 170 inci maddeleri arasında düzenlenmiş ve Kanunun 168 inci maddesinde de bildirmelerin hangi süreler içinde yapılacağı belirlenmiştir.
Bildirim sürelerinin mali tatile rastlaması halinde ise süre, mali tatil süresince işlemeyecektir. |
| Dava Açma Süreleri | İkmalen, re’sen veya idarece yapılmış olan tarhiyatlara karşı mükelleflerin dava açma süresi, tarhiyata ilişkin vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gündür.
Dava açma süresinin mali tatile rastlaması halinde süre, mali tatil süresince işlemeyecektir. Mali tatil nedeniyle uzayan dava açma süresinin son gününün 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca çalışmaya ara verme süresine rastlaması durumunda ise dava açma süresi, çalışmaya ara vermenin sona erdiği günü izleyen günden itibaren yedi gün uzayacaktır. |
| Mali Tatil Süresince Defter ve Belgelerin İbrazı, Vergi İncelemesine Başlama | 5604 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (4) numaralı fıkrasında, ” Mahkeme kararı veya Cumhuriyet Savcılıklarının talebi üzerine ya da Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yapılan aramalı incelemeler hariç olmak üzere, malî tatil süresince inceleme amacıyla defter ve belgelerin ibrazı talep edilemez, mükellefin işyerinde incelemeye başlanılmaz.” hükmüne yer verildiğinden, mali tatil süresince (fıkrada yer alan haller dışında) mükellefin işyerinde incelemeye başlanılmayacak ve inceleme amacıyla defter ve belgelerin bu süre içinde ibrazı istenilmeyecektir.
Mali tatil süresinden önce başlanılmış olan bir incelemeye bu süreden önce ibraz edilen defter-belge üzerinde devam edilebilecek; ancak, bu süre zarfında mükelleften ilave defter, belge ve bilgi talep edilemeyecek, mükellef veya vergi sorumlusu, inceleme sonucunda yapılacak tespitlerin yer aldığı tutanağı imzalamaya davet edilemeyecektir. |
| Mali Tatil Süresince Bilgi İsteme ve Tebligat İşlemleri | 5604 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (5) numaralı fıkrasında, “Tatil süresince, vergi ve ceza ihbarnameleri ile mahsup taleplerine yönelik olanlar hariç, bilgi isteme talepleri mükelleflere, vergi ve ceza sorumlularına bildirilmez. Ancak tatil süresi içinde gerçekleşen tebligat işlemlerinde süre, malî tatilin son gününden itibaren işlemeye başlar.” hükmü yer almaktadır.
Söz konusu fıkra hükmüne göre vergi/ceza ihbarnameleri mali tatil süresi içinde mükellefler ile vergi ve ceza sorumlularına bildirilmeyecek; tatil süresi içinde gerçekleşen tebligat işlemlerinde ise süre mali tatil süresince işlemeyecektir. |
II.5.Sürelerin Uzamadığı Durumlar
Aşağıda belirtilen sürelerin mali tatil nedeniyle uzaması söz konusu olmayacaktır.
– İcra yoluyla yapılan satışlarda katma değer vergisi uygulamasına yönelik (5) No.lu katma değer vergisi beyannamesinin, 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (I/B-6.2.2) bölümünde belirtilen verilme ve ödeme süreleri,
– Sürekli beyanname vermek zorunda olanlar dışındaki resmî kuruluşlar tarafından müzayede mahallerindeki satışlar dolayısıyla tahsil edilen katma değer vergisinin, Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (I/B-6.1) bölümünde belirtilen ödeme süresi,
– 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 118 inci maddesine göre noterler tarafından tahsil edilen damga vergisi ve harç bedellerinin anılan Kanunun 119 uncu maddesi uyarınca ilgili vergi dairesine bildirilmesine ilişkin olarak verilecek beyannameler ile süreksiz yükümlülük şeklinde değerlendirilen ve 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre verilen (1) ve (4) No.lu beyannamelerin verilme ve ödeme süreleri.
III.MALİ TATİL İLE İLGİLİ YARGI KARARLARI
Mali tatille ilgili birçok yargı kararı bulunmakla birlikte aşağıda iki önemli karara yer vermeye çalışacağım. Bunlardan ilki mükellefe mali tatil içinde defter belge isteme yazısı gönderilmesidir. Diğeri ise dava açma süresi ile ilgilidir.
Danıştay 3. Dairesinin 2018/5946 E., 2020/4225 K., 27.10.2020 tarihli kararında; Mali tatil süresi içinde tebliğ edilen yazıyla davacının defter ve belgelerinin ibrazının istenmesi sonucunda ibraz yükümlüğünün yerine getirilmediğinden bahisle yapılan tarhiyatta ve kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka uygunluk bulunmadığı hakkında karar verilmiştir.
Danıştay 7. Dairesinin 2016/2244 E., 2016/4412 K., 12.05.2016 tarihli kararında; Davacı şirket adına 2013 yılının Temmuz ve Ağustos dönemleri için salınan özel tüketim vergisi ve kesilen vergi ziyaı cezasına ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılan davayı; olayda, 11.06.2015 tarihinde tebliğ edilen işlemlere karşı 30 günlük dava açma süresinin son günü olan 11.07.2015 tarihinde dava açılması (bu sürenin hafta sonu tatiline isabet etmesi nedeniyle 13.07.2015 tarihinde) gerekirken, 15.07.2015 tarihinde açılan davanın süresinde olmadığı gerekçesiyle süre aşımı nedeniyle reddeden İzmir Dördüncü Vergi Mahkemesinin 28.07.2015 gün ve E:2015/1069; K:2015/995 sayılı kararının; mali tatil dikkate alınarak süresi içinde kayda giren dilekçe ile açılan davada süre aşımı olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmiştir. Ancak, olayda dava konusu işlemlerin 11.06.2015 tarihinde davacı şirkete tebliğ edildiği, 30 günlük dava açma süresinin son günü olan 13.07.2015 günü (sürenin son günü olan 11.07.2015 günü hafta sonu tatiline denk geldiğinden) mali tatile rastladığından, 15.07.2015 tarihinde açılan davanın süresinde olması nedeniyle, Mahkemece, uyuşmazlığın esasının incelenmesi suretiyle karar verilmesi gerekirken davanın süre aşımı nedeniyle reddinde hukuka uyarlık görülmediği belirtilmiştir.
Danıştay 3. Dairesinin 2018/3450 E., 2021/5641 K, 25.11.2021 tarihli kararında ise; dava konusu istemin davacı adına, yasal defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmemesi nedeniyle katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle yeniden oluşturulan beyan tablosu uyarınca 2010 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için re’sen salınan üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinin kaldırılması istemine ilişkin olduğu; İlk Derece Mahkemesi kararının özetinin ise çalındığı ileri sürülerek ibraz edilemeyen uyuşmazlık konusu defter ve belgeler için zayi belgesinin alınması istemiyle … Asliye Ticaret Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan davanın reddedildiği, dolayısıyla kabul edilebilir başkaca bir mücbir sebep halinin bulunmadığı anlaşılan olayda ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmemesi nedeniyle yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddedilmesi olduğu görülmüştür. Bölge İdare Mahkemesi kararı ise özetle; 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi hakkında Kanunun 1. maddesinin 1. fıkrasında, her yıl temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanacağı, 4.fıkrasında mali tatil içerisinde defter ve belgelerin ibrazının talep edilemeyeceği hüküm altına alındığından 03/07/2015 tarihinde ibraz yazısı tebliğ edildiği halde defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi nedeniyle yapılan tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu cezalı vergi kaldırılmasıdır. Temyiz edenin iddiaları incelendiğinde; Mali tatil öncesinde tanzim edilen 25/06/2015 tarihli defter belge isteme yazısının 03/07/2015 tarihinde tebliğ edildiği, mali tatilde ibraz süresinin durduğu ve mali tatil bitiminden itibaren yedinci günün mesai bitimine kadar defter ve belgelerini ibraz etmeyen davacı adına salınan cezalı verginin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmiştir. Verilen kararda özetle; temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinin belirtildiği görülmüştür.
IV.SONUÇ
Mali tatil birçok süreyi etkilemektedir. Bunların başında vergilerin ödenme süresi, dava açma süresi, vergi inceleme süreci, muhasebe kayıt süresi ve beyan ve bildirim süresi gelmektedir. Buna göre; beyana dayalı tarhiyatta kanuni süresinde verilmesi gereken beyannamelerin verilme süreleri, ilkmalen, re’sen veya idarece yapılan tarhiyatta vadesi malî tatile rastlayan vergi, resim ve harçlar ile vergi cezaları ve gecikme faizlerinin ödeme süresi, tarh edilen vergilere ve/veya kesilen cezalara karşı uzlaşma talep etme veya cezada indirim hükümlerinden yararlanmak amacıyla yapılacak başvurulara ilişkin süreler ile devamlı bilgi verme hükümleri kapsamında verilmesi gereken bilgilerin verilmesine ilişkin sürelerin son günü malî tatile rastlayan aşağıda belirtilen süreler, tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır. Yine, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirli sürelerde yapılması gereken muhasebe kayıt süreleri, bildirim süreleri ve vergiyle ilgili işlemlere ilişkin dava açma süreleriyse malî tatil süresince işlemeyecektir. Ancak belirtilen süreler malî tatilin bitiminden itibaren tekrar işlemeye başlar. Ayrıca malî tatil süresince inceleme amacıyla defter ve belgelerin ibrazı talep edilemez ve mükellefin işyerinde incelemeye başlanılamayacaktır.
KAYNAKÇA
– 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun.
– Mali Tatil Uygulaması Hakkında Genel Tebliğ.
– 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu.
– Cihan Tekin, “Mali Tatil Uygulamasının Vergisel Hak Ve Ödev Sürelerine Etkisi” Maliye Postası Dergisi (2020/Temmuz)
– Cihan Tekin, “Mali Tatil Uygulamasının Vergisel Sürelere Etkisi ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar”, 03.07.2023, https://ekovergi.com/mali-tatil-uygulamasinin-vergisel-surelere-etkisi-ve-dikkat-edilmesi-gereken-hususlar/
