3065 sayılı KDV Kanununun 17. maddesinin 1. fıkrasına göre, davacı Birliğin hayvan ıslahı, yetiştirme ve pazarlama amacı ile üyelerine damızlık tesliminin katma değer vergisinden müstesna olacağı, ancak bu istisnanın birliğin teslimlerine özgü olduğu, birliğe yapılan teslimler için tanınmış bir muafiyet söz konusu olmadığından, birliğin ithalatlarının 3065 sayılı Kanun'un 16. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla dava konusu ithalatları nedeniyle katma değer vergisi ödemesi gerektiği hk.

İstemin Konusu: İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. Vergi Dava Dairesinin 28.09.2017 tarih ve E:2017/1435, K:2017/3382 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Dava Konusu İstem: Davacı birlik adına 30.09.2015 ila 07.12.2015 tarihleri arasında tescilli 10 adet serbest dolaşıma giriş beyannamesi kapsamında katma değer vergisinden muaf olduğu ileri sürülerek yapılan damızlık düve ithalatının, katma değer vergisine tabi olduğundan bahisle tahakkuk ettirilen katma değer vergisi ile 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Edirne Vergi Mahkemesinin 30.12.2016 tarih ve E:2016/560, K:2016/855 sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, davacının Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığından aldığı "gebe düve ithalinde katma değer vergisi istisnası" konulu 30.09.2015 tarih ve 43568 sayılı Özelgedeki açıklamalar doğrultusunda gümrük beyannamelerine "KDV'den muaftır" şerhi yazmak suretiyle katma değer vergisini ödemeden ithalat işlemlerini gerçekleştirdiği, Vergi Dairesi Başkanlıkları arasında farklı uygulamalar yapıldığı dikkate alınarak Gümrükler Genel Müdürlüğünce Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından alınan görüşte, yapılan ithalatların katma değer vergisinden muaf olmadığının belirtilmesi üzerine dava konusu işlemlerin tesis edildiği, olayda, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu'nun 4. maddesine göre kurulan birliklerin tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetlerin 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca katma değer vergisinden istisna olacağına ilişkin düzenlemeler nedeniyle, davacı birliğin ithal ederek üyelerine yapmış olduğu teslimlerin katma değer vergisi istisnası kapsamında değerlendirileceğinin ihtilafsız olduğu, bu nedenle, aynı Kanun'un 16. maddesinin 1. fıkrası gereği, teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithalinin de vergiden istisna olacağı sonucuna varılarak tesis edilen İşlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle davaya konu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

Temyiz Edenin İddiaları: Maliye Bakanlığının da hasım gösterilmesi gerektiği, davacının teslimlerinin katma değer vergisinden muaf olduğu, ithal yoluyla satın alımlarına ilişkin katma değer vergisinin istisna kapsamında olamayacağı ileri sürülmektedir.

Karşı Tarafın Savunması: Savunma verilmemiştir.

Karar: Davacı, Avrupa Birliği Menşeli Bazı Tarım Ürünleri İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 2015/7997 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı doğrultusunda gümrük vergisinden muaf olarak gerçekleştireceği damızlık gebe düve ithalatlarının katma değer vergisinden de muaf olup olmayacağı ile ilgili olarak Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığından özelge talep etmiş, 30.09.2015 tarihli Özelgeyle "tarımsal amaçlı kooperatif kapsamında yer alan Birliğin, hayvan ırkının ıslah edilmesi amacıyla üyelerine teslim edilmek üzere gebe düve ithalinin gerçekleştirilmesi halinde katma değer vergisinden istisna edilmesinin mümkün olduğunun" bildirilmesi üzerine 30.09.2015 ila 07.12.2015 tarihleri arasında tescilli 10 adet beyanname kapsamında katma değer vergisinden muaf olunduğu beyan edilmek suretiyle ithalat işlemlerini gerçekleştirmiştir. Konuya ilişkin olarak Gümrükler Genel Müdürlüğünce Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından alınan görüşte ithalatların katma değer vergisinden muaf olmadığının bildirilmesi üzerine, tahakkuk ettirilen katma değer vergisi ile 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 74. maddesinde, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişinin; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkün olduğu; 181. maddesinin 1. fıkrasında, ithalatta gümrük yükümlülüğünün; a) İthalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişi, b) ithalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali için verilecek gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlayacağı; anılan Kanun'un 197. maddesinin 2. fıkrasında, yapılan denetimler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen veya 1. fıkrada belirtilen şekilde tebliğ edilmeyen gümrük vergilerine ilişkin tebligatın, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıl içinde yapılabileceği düzenlenmiştir. 4458 sayılı Kanun'un 5911 sayılı Kanun ile değişik 242. maddesinde ise, yükümlülerin, kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilecekleri, idareye intikal eden itirazların otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edileceği, itirazın reddi kararlarına karşı işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine başvurulabileceği; 234. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde de; eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda 15. maddede belirtilen Gümrük Tarifesini oluşturan unsurlarda veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan ithalat vergileri ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken ithalat vergileri arasındaki fark %5'i aştığı takdirde, ithalat vergilerinden ayrı olarak bu farkın üç katı para cezası alınacağı hükmü yer almaktadır.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinin 1. fıkrasında, ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 2. fıkrasında ise, her türlü mal ve hizmet ithalatının katma değer vergisine tabi olacağı, "Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar" başlıklı 17. maddesinin 1. fıkrasında, genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıfların, ilim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetlerinin vergiden müstesna olacağı; 16. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde ise, teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithalinin de vergiden müstesna olacağı düzenlemesi yer almaktadır.

Yasal düzenlemelerin ve dosyanın birlikte incelenmesinden; 3065 sayılı Kanun'un 17. maddesinin 1. fıkrasında, davacı birliğin ıslah ve teşvik amacıyla yaptığı teslim ve hizmetlerin vergiden müstesna olacağının düzenlendiği, birliğe bu kapsamda yapılacak teslim ve hizmetler için herhangi bir istisna öngörülmediği, aynı Kanun'un 16. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde ise teslimi vergiden istisna edilen mal ve hizmetten bahsedilerek bu mal ve hizmetin ithallerinin vergiden müstesna olacağının düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Bu nedenle, davacı birliğin hayvan ıslahı, yetiştirme ve pazarlama amacı ile üyelerine yaptığı damızlık teslimlerinin katma değer vergisinden müstesna olacağı ancak, bu istisnanın davacı birliğin teslimlerine özgü olduğu, davacı birliğe yapılan teslimler için tanınmış bir muafiyet söz konusu olmadığından, davacı birliğin ithalatlarının 3065 sayılı Kanun'un 16. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla, dava konusu ithalatları nedeniyle katma değer vergisi ödemesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin katma değer vergilerine ilişkin kısmını iptal eden mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair kararın bozulması gerekmektedir.

Öte yandan; davacının Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığının 30.09.2015 tarihli Özelgesine istinaden katma değer vergisi ödemeden ithalatlarını gerçekleştirdiği, eşyaya ilişkin 4458 sayılı Kanun'un 234. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde ceza kesilmesi öngörülen koşullar da gerçekleşmediğinden, dava konusu işlemlerin para cezasına ilişkin kısmının iptaline yönelik istinaf başvurusunun reddinde sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kısmen reddine, kısmen de kabulüne, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. Vergi Dava Dairesinin 28.09.2017 tarih ve E:2017/1435, K:2017/3382 sayılı kararının; dava konusu işlemin katma değer vergisi üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezasına isabet eden kısmına ilişkin hüküm fıkrasına yönelik temyiz isteminin reddine, kararın, dava konusu işlemin tahakkuk ettirilen katma değer vergisine isabet eden kısımlarına ilişkin hüküm fıkrasının ise bozulmasına, bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.