Yanlarında işçi çalıştıran işverenler; işçi ücretleri ile varsa diğer ödemeler (kira, serbest meslek gibi) üzerinden yaptıkları gelir vergisi kesintilerini muhtasar beyanname ile vergi dairesine beyan etmek zorundalar. İşverenler aynı zamanda çalıştırdıkları işçilerden kestikleri ile kendi paylarına düşen sosyal güvenlik primlerini de aylık olarak “Aylık prim ve hizmet belgesi” ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirip ödüyorlar.

Ekim başından itibaren –yazımız yayınlanana kadar tekrar bir uzatma olmazsa- SGK bildirgesi ve muhtasar beyanname birleştirilerek “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” adlı tek bir beyanname verilecek.

Birleştirilmiş beyannamede; personel bazında ayrı ayrı prime esas kazançlar, kesilen primler ve prim ödeme gün sayıları gibi bilgilerin yanında yine her bir çalışan için ayrı ayrı olmak üzere gelir vergisi matrahları ve kesilen vergilere ilişkin bilgiler yer alıyor.

1 Ekimde başlıyor

Bu uygulamaya ilişkin usul ve esaslar 2017 Şubat ayında yayınlanan 1 sıra numaralı “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliği” ile belirlenmişti.

Tebliğ uyarınca, birleştirilmiş beyannamelere ilişkin zorunluluk Kırşehir ili merkez ve ilçelerinde bulunan mükellefler/işverenler için (Haziran ayında verilmesi gereken beyannameler dahil olmak üzere) 1 Haziran 2017 tarihinden itibaren başlamıştı.

Amasya, Bartın ve Çankırı illeri merkez ve ilçelerinde bulunan mükellefler/işverenler içinse söz konusu zorunluluk 1 Ocak 2018 tarihinde başladı. Bunlar dışındaki mükellefler/işverenler için uygulamaya dahil olma tarihi 1 Temmuz 2018 iken, Mayıs ayında bir kez daha uzatılıp başlangıç tarihi 1 Ekim 2018 olarak belirlendi.

Buna göre eğer yazımız yayınlanana kadar bir uzatma yapılmazsa, mükelleflerin hazırlıklarını tamamlayarak Eylül dönemine ilişkin muhtasar beyanname ve prim bildirgelerini ayrı ayrı vermek yerine tek bir “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” düzenleyerek 23 Ekim 2018 tarihine kadar elektronik olarak vermeleri gerekiyor.

3 aylık muhtasar verenler

Muhtasar beyannameler, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olan işverenler tarafından 3 ayda bir, diğer işverenler tarafından ise aylık olarak veriliyor. İşçi çalıştıran ve 3 ayda bir muhtasar beyanname veren mükelleflere, zorunluluk kapsamına girdikleri tarihten itibaren ücretlere ilişkin SGK ve vergi kesintilerini Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini ile aylık dönemler halinde beyan etme zorunluluğu getirildi. Ücret dışında yapılan kesintiler ise yine 3 aylık olarak dikkate alınacak, Mart, Haziran, Eylül ve Aralık dönemlerine ilişkin olarak verilen birleştirilmiş beyannameye dahil edilecek.

Üç aylık muhtasar vermekle birlikte yanında işçi çalıştırmayan mükellefler için değişen bir şey yok. Eskiden olduğu gibi üçer aylık dönemler halinde Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 23’üne kadar beyanname vermeye devam edecekler. Ancak onlar da sadece muhtasar beyanname değil “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi”ni kullanarak bu mükellefiyetlerini yerine getirecekler.

Beyan vergi dairesine

Bildirge ve muhtasarın birleştirilmesinden oluşan yeni beyanname vergi dairesine, internet vergi dairesi üzerinden elektronik olarak verilecek. Süresinde de bir değişiklik yok. Ertesi ayın 23’ünde saat 23.59 son.

Birden fazla vergi dairesinde gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunanların, ücretlilerden yapılan vergi kesintileri ve SGK prim bilgilerini içeren birleştirilmiş beyannameyi, çalışanların ücret ödemeleri üzerinden yapılan gelir vergisi kesintisinin beyan edileceği yer vergi dairesine vermeleri gerekiyor. İlgili Tebliğ’deki açıklama ve örneklerden ücretlere ilişkin SGK ve vergi kesintilerini içeren Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin ücret ödemelerinin gerçekleştirildiği yer vergi dairesine verilmesi gerektiği sonucuna varılıyor.

Şubeler varsa…

Merkez ve ayrı yerlerde şubeleri olan bir kurum tarafından bütün ücretler merkezden ödeniyorsa, tüm personelin ücretlerine ilişkin vergi ve SGK primleri merkezden verilen Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine dâhil edilecek. Ücretler merkezden ödenmekle birlikte, bir veya birkaç şubenin ücret dışında yapılan kesintiler (kira gibi) dolayısıyla muhtasar mükellefiyeti varsa, bu ödemeye ilişkin kesintiler merkezin beyannamesine dâhil edilmeyecek, şube tarafından kendi vergi dairesine verilecek olan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile beyan edilecektir.

Şubeye ilişkin ücret ödemelerini şubenin kendisi yapması durumunda ise Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin de şubenin vergi dairesine elektronik ortamda gönderilmesi gerekiyor.

Bankalar

Bankaların genellikle çok sayıda –bazen binlerce- şubesi olduğundan onlar için özel bir düzenleme yapılmış. Buna göre bankalar, Türkiye genelindeki tüm şubelerine ait kesilen vergiler ile çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini tek bir Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına beyan edecekler. Bu beyannamede her bir şubeye ait kurum işyeri sicil numarasının ayrı ayrı belirtilmesi gerekiyor.

Banka ve aracı kurumların GVK geçici 67. madde kapsamında menkul kıymet işlemleri üzerinden yaptıkları vergi kesintilerini beyan ettikleri beyannameler açısından ise herhangi bir değişiklik yok, eskiden olduğu şekilde ayrıca verilmeye devam ediliyor.

Apartman yönetimi

Apartman yönetimleri tarafından kapıcılara ödenen ücretler üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmıyor.

Ancak apartman yönetimleri, çalıştırmış olduğu sigortalılar için, bildirilmesi gereken prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile elektronik ortamda gönderecektir. Bu beyanname apartman hangi vergi dairesinin yetki alanı içerisinde ise o vergi dairesine verilecek.

Uygulamadaki sorun

Yeni, birleştirilmiş beyannamenin kullanılmaya başlanılması, bazı işletmelerin operasyonel yüklerini azaltacak gibi görünüyor. Diğer taraftan yeni beyannamenin özellikle insan kaynakları ve muhasebe bölümleri ayrı olan ve bordro süreçleri ile vergi beyannamelerinin hazırlanması ve verilmesi süreçleri bu bölümler tarafından ayrı ayrı yürütülen kurumsal firmalar açısından yönetilmesi güç süreçlerin ortaya çıkmasına sebebiyet verecek gibi görünüyor.

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde, her bir çalışana ilişkin sosyal güvenlik primine esas kazançların yanı sıra yine her bir çalışanın o aya ilişkin gelir vergisi matrahı ve hesaplanan gelir vergisi tutarları da yer alacak. Ücret bilgilerinin gizli ve sadece insan kaynakları departmanınca bilindiği kurumlarda söz konusu bilgilere artık şirket içerisinde beyannamelerin hazırlanması ve internet ortamında gönderilmesi süreçlerinden sorumlu tüm kişi ya da kişiler de erişilebilecek.

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin şirkete gelen denetçilere, bankalara veya resmi kurumlara verilmesi neticesinde, bu bilgilere şirket dışından birçok kişinin ulaşabilecek olması da, daha önemli bir diğer sorun olarak karşımızda duruyor. Birleştirilmiş beyanname ile ilgili olarak gündemdeki en önemli konu bu.

İdarece, talep eden mükelleflere, sadece söz konusu beyannamenin girilmesine imkân veren yeni bir şifrenin verilmesiyle bu sorunun çözüleceğini düşünüyoruz. M. Fatih Köprü http://www.vergidegundem.com