Bağış ve yardımlar, Gelir Vergisi Kanununda (89’uncu maddenin birinci fıkrasının 4,5, 6, 7, 10 ve 11 numaralı bentlerinde) ve Kurumlar Vergisi Kanununda (10’uncu maddenin 1 numaralı fıkrasının c, ç, d, e ve f bentlerinde) “diğer indirimler” başlığı altında düzenlenmiştir. Sözü edilen bağış ve yardımlar, gelirin elde edilmesiyle değil harcanmasıyla ilgili bir tasarruftur. Kanunun izin verdiği ölçülerde, izin verilen alanlar ve kişilere yapılan bağış ve yardımlar kurumlar vergisi matrahının tespitinde beyanname üzerinde gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim konusu yapılacaktır. Bu nedenle bağış ve yardımların yapıldıkları zamanlarda muhasebe kayıtlarına “kanunen kabul edilmeyen gider” olarak kaydedilmesi ve beyannamede ticari bilanço kar/zararına KKEG olarak ilave edilmeleri, kurum kazancının yeterli olması halinde ise beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurumlar vergisi matrahından indirilmeleri gerekmektedir. Bağış ve yardımlar, hem dönem kazancının tespitinde gider, hem de beyanname üzerinde indirim olarak dikkate alınmaları halinde mükerrer olarak dönem kazancından indirilmiş olacaktır. Usulsüzlük cezaları ve cezalı tarhiyatlar ile karşılaşılmaması için bu duruma dikkat edilmesi gerekmektedir.

Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ,Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri; yapılan bağış veya yardımın yabancı para cinsinden olması halinde ise bağış veya yardımın yapıldığı tarihteki Merkez Bankası döviz alış kuru ile hesaplanacak olan Türk parası değeri indirimde esas olarak alınacaktır.

Bağış ve Yardımların Kurum Kazancınd an İndirilme Kuralı

• Bağış ve yardım makbuz karşılığı olmalıdır.

•Bağış ve yardım karşılıksız olmalıdır.

•Bağış ve yardım yapılabilmesi için kazancın oluşması gereklidir. Dönem kazancı oluşmayan firmalarda bağış ve yardım indirimi yapılamaz.

•Bağış ve yardımın ilgili dönem kazancından indirilmesi gereklidir. İndirim konusu yapılamayan bağış ve ardım tutarı ertesi yıla devredilemez.

Kurum kazancından indirilebilecek bağış ve yardımlar şunlardır:

Kurum kazancının %5’i ile sınırlı genel nitelikli bağış ve yardımlar,

Eğitim tesisleri, sağlık tesisleri, ibadethaneler, Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesisler ve Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarına ilişkin bağış ve yardımlar,

Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar,

Doğal afetlere ilişkin bağış ve yardımlar,

Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış veya yardımlar.

       Bağış ve Yardımların Yapılacağı Kurum ve Kuruluşlar:

·      Genel ve katma bütçeli daireler,

·      İl özel idareleri,

·      Belediyeler,

·      Köy ve bunların teşkil ettikleri birlikler,

·      Üniversiteler,

·      Döner sermayeli kuruluşlar,

·      Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,

·      Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,

·      Siyasi partiler,

·      Sendikalar,

·      Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,

·      Kamu menfaatine yararlı dernekler,

·      Tarımsal amaçlı kooperatifler,

·      Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflar.

Bağış ve Yardımın Üst Sınırı:

«Ticari bilanço kârı – (iştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları)» İndirilecek Bağış ve Yardım Tutarının Üst Sınırının Tespiti:

ÖRNEK: I

Şişli Vergi Dairesi mükellefi SANCAK İNŞAAT SANAYİ A.Ş. nin 2017 yılı bilanço karı 1.500.000,00 TL'dir. Bu kazancın 500.000,00 TL'lik kısmı iştirak kazancından oluşmuştur. Mükellef kurumun 2016 yılı zararı 400.000,00 TL'dir. Mükellef kurum 2017 yılında Türkiye Yeşilay Cemiyeti'ne 20.000,00 TL, Kızılay’ın iktisadi işletmesine ise 10.000,00 TL nakden bağış yapmış, bundan başka İÜ. Eğitim Tesislerine 40.000,00 TL nakden bağış yapmıştır. Ayrıca 200.000,00 TL de KKE Gider bulunmaktadır. Bu veriler ışığında mükellef kurumun 2017 yılı kurumlar vergisi matrahı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

ÇÖZÜM:

1.Aşama:

Matraha Eklenecek Unsurlar

Yeşilay Cemiyetine Bağış 20.000,00 TL

Kızılay Derneğinin İktisadi İşletmesine Bağış 10.000,00 TL

İ.Ü. Eğitim Tesislerine Bağış 40.000,00 TL

Çeşitli KKE Giderler 200.000,00 TL

2. Aşama:

 Matrahtan İndirilecek Unsurlar

İştirak Kazancı İstisnası 500.000,00TL.

Geçmiş Yıl Zararları 400.000,00 TL

3. Aşama:İ.Ü.Eğitim Tesisine yapılan bağışın üst sınırının hesaplanması

[Ticari bilanço kârı – (iştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları)]

1.500.000,00-(500.000,00+400.000,00)= 600.000,00

600.000,00%5 = 30.000,00 TL

Görüldüğü gibi Eğitim Tesisine yapılan bağışın üst sınırı 30.000,00 TL dir. Bu nedenle geçerli bağış 40.000,00 TL Değil 30.000,00 TL dir. Böylece 40.000,00(-)30.000,00 = 10.000,00 TL indirim konusu yapılmayacaktır.

İlk önce mükellef kurumun Türkiye Kızılay Derneği'ne 10.000,00 TL derneğin iktisadi işletmesine 5.000,00 TL ve AB Belediyesi'ne yapılan 20.000,00 TL bağış toplamı olan 35.000,00 TL kanun kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak kurum kazancına eklenecektir. Kazancın bulunması halinde Kızılay Derneği'ne ve AB Belediyesi'ne yapılan nakden bağış indirim konusu yapılabilecektir. Kızılay Derneğinin iktisadi işletmesine yapılan 5.000,00 TL ise hiçbir şekilde indirim konusu yapılmayacaktır. AB Belediyesine yapılan bağışın üst sınırı ise şöyle hesaplanacaktır:

Ticari Bilanço Kârı                                 1.500.000,00

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler           270.000,00

Kâr ve İlaveler Toplamı                        1.770.000,00

İştirak Kazançları İstisnası (5/1-a)             500.000,00

Kâr                                                     1.270.000,00

Geçmiş yıl Zararları                                  400.000,00

İndirime Esas Tutar                                 870.000,00

Bağış Ve Yardımlar, İÜ. Eğitim Tesisine 

Yap. Bağış ve Yard. (10/1-c)                      30.000,00

Türkiye Yeşilay Cemiyetine

 Yap. Bağış ve Yard. (10/1-f)                    20.000,00

Kurumlar Vergisi Matrahı                          820.000,00            

Hesaplanan Kurumlar Vergisi                    164.000,00

%5 Oranı İle Sınırlı Olmaksızın Tamamı İndirilebilecek Bağış ve Yardımlar

•Okul, sağlık tesisi ve öğrenci yurtlarına yapılan bağışlar

•Kültür ve tabiat varlıklarının korumasına yönelik olarak yapılan bağışlar

•Çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezlerine yapılan bağış ve yardımlar

•Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar

•İbadethanelere, Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislere yapılan bağışlar

•Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının yapılan bağışlar

•Eskişehir 2013 Türk Dünyası Başkenti Hakkında Kanun uyarınca kurulan ajansa yapılan bağış ve yardımlar

•EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan bağış ve yardımlar

•Sosyal yardımlaşmayı ve dayanışmayı teşvik fonuna veya bu fona ilişkin vakıflara yapılan bağış ve yardımlar

•7269 sayılı kanun uyarınca afetzedelere yapılacak bağış ve yardımlar

•TÜBİTAK’a yapılan bağış ve yardımlar

•Üniversitelere ve ileri teknoloji enstitülerine yapılan bağış ve yardımlar

•Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna yapılan bağışlar

•Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna yapılacak bağış ve yardımlar

ÖRNEK II

YAMAÇ A.Ş.'nin 2017 hesap dönemi ticari bilanço karı 1.300.000,00 TL dir. Mükellef 2015 yılı zararı 100.000,00 TL dir. Mükellef 2017 yılında TUBİTAK’ a 200.000,00 TL değerinde ihtiyaçları olan bir sistem bağışlanmıştır. Bundan başka Kızılay Derneğine 10.000.00 TL değerinde bir bilgi sayar sistemi bağışlanmıştır.

ÇÖZÜM

1.Aşama

Matraha Eklenecek Unsurlar

TÜBİTAK’ a Yapılan Bağış 200.000,00TL

KIZILAY’ a Yapılan Bağış 10.000,00 TL  

2.Aşama

Matrahtan İndirilecek Unsurlar

Geçmiş Yıl Zararları 100.000,00 TL

3.Aşama

Kızılay Derneğine yapılan bağışın üst sınırının hesaplanması

[Ticari bilanço kârı – ( geçmiş yıl zararları)]

1.300.000,00-(100.000,00)= 1.200.000,00

1.200.000,00%5 = 60.000,00 TL

Görüldüğü gibi Kızılay Derneğine yapılan yardım ayni yardım olduğundan sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar kapsamında değerlendirilecektir. Ancak; üst sınır 60.000,00 TL olduğundan yapılan 10.000,00 TL bağışın tamamı indirilecektir. 60.000,00 TL dir

Ticari Bilanço Kârı                                1300.000,00

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler            210.000,00

Kâr ve İlaveler Toplamı                        1.510.000,00

Kâr                                                    1.510.000,00

Geçmiş yıl Zararları                                100.000,00

İndirime Esas Tutar                             1.410.000,00

Bağış Ve Yardımlar, KIZILAY (10/1-c)        10.000,00

TUBİTAK ‘ a Yapılan Bağış  3                   200.000,00

Kurumlar Vergisi Matrahı                      1.200.000,00

Hesaplanan Kurumlar Vergisi                   240.000,00

251 Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışlara ilişkin usul ve esaslar

 Gıda maddesi bağışının dernek veya vakfa yapılmış olması gerekmektedir.

·      Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda maddesi niteliğinde olması gerekmektedir.   

·      Yapılacak bağışlar şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılmalıdır.

·      Gıda maddesi niteliğini taşımayan veya şartlı olarak yapılmayan bağışlar, gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağış olarak değerlendirilmeyecektir.

·      Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenecektir.

·      Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacaktır. Faturada “İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır.” ibaresinin yer alması zorunludur. 10.08.2018  YMM/BD HASAN SANCAK

https://www.linkedin.com/pulse/ba%C4%9Fi%C5%9F-ve-yardimlar-%C3%B6rnek-uygulamalar-hasan-sancak/

KAYNAKÇA

• 5520 Sayılı KVK
• 193 Sayılı GVK
• 251 Sayılı GVT