II- LİMİTED ŞİRKETLER İLE KOOPERATİFLERİN KURULUŞ SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASI

Belirttiğimiz üzere, 6728 sayılı Kanunla birlikte şirket kuruluşlarındaki maliyetin azaltılması ve sürecin kısaltılması amacıyla ticaret şirketlerinin kuruluş sözleşmelerinin noter yanında Ticaret Sicili Müdürü yahut yardımcısı huzurunda imzalanmak suretiyle onaylanmasına ve imza beyannamelerinin sadece noter onayı şartı aranmaksızın ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı tarafından tasdik edilmesine imkân tanınmış iken, 7099 Sayılı Kanunla limited şirketler ve kooperatiflere ilişkin bu işlemlerin Ticaret Sicili Müdürlüğü’nce yetkilendirilmiş personel tarafından yapılması hükme bağlanmıştır. İkinci değişikliğin sebebinin limited şirketlerin kuruluşu en çok tercih edilen şirket olması ve sayının fazla olması nedeniyle onama yetkisinin sadece Ticaret Sicili Müdürü yahut yardımcısı ile sınırlandırılmasının uygulamada getirdiği zorlukların önlenmesi, sosyal yönü ağır basan kuruluşlar olan kooperatiflerin de noter masrafından azade tutulması olduğu anlaşılmaktadır. Limited şirketler ile kooperatiflere yönelik bu değişiklik hükümet tarafından hazırlanan değişiklik tasarısında yer almamış ve Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeler esnasında metne dâhil edilmiştir(3).

Buna göre, limited şirketler kurucuların, Kanun’a uygun olarak düzenlenmiş bulunan, sermayenin tamamını ödemeyi şartsız taahhüt ettikleri ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personelin huzurunda imzaladığı şirket sözleşmesinde limited şirket kurma iradelerini açıklamalarıyla kurulacaktır (TTK Md.585). Şirket sözleşmesinin tamamı, kurucuların imzalarının Ticaret Sicili Müdürlüğü’nde yetkilendirilmiş personelin huzurunda imzalandığı tarihi izleyen otuz gün içinde, şirketin merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan olunacaktır (TTK Md.587). Kooperatiflerde de en az 7 kurucu ortak tarafından imzalanacak olan ana sözleşmenin Ticaret Sicili Müdürlüğü’nde yetkilendirilmiş personel huzurunda imzalanması gerekecektir (KK Md.2).

III- YETKİLENDİRİLMİŞ PERSONEL KAVRAMI, BU PERSONELİN GÖREV VE YETKİLERİ

Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması Hakkında Tebliğ’de yetkilendirilmiş personelin  kuruluş aşamasında kurucuların şirket sözleşmesine atacakları imzaların onaylanması ve imza beyannamesinin düzenlenmesi işlemlerini yerine getirmek üzere ticaret sicili müdürü tarafından görevlendirilen Ticaret Sicili Müdürlüğü personelini işaret ettiği, Sicil Müdürü’nün, Tebliğ’de düzenlenen işlemlerin yerine getirilmesi için yeterli sayıda personel görevlendireceği ifade edilmiştir (Tebliğ Md.3, 14). 

Bu yetkiye dayanarak Ticaret Sicili Müdürü’nce yetkilendirilen personel şirket kuruluş işlemi için başvuruda bulunan kişinin kimliğini kanıtlayan resmi belgeyi incelemek, belgedeki fotoğraf ile gelen kişiyi karşılaştırmak, kişi bilgileri ile varsa soğuk mühür izini kontrol etmek, ibraz edilen belgeden şüpheye düşülmesi halinde ispata yarar ikinci bir belge istemek, başvuruda bulunan kişinin, gerçekten ibraz edilen kimliğin sahibi olup olmadığı hususunda sistem üzerinden gerekli kontrollerde bulunmakla mükelleftir. İbraz edilen belgenin yırtık veya yıpranmış olması, belgedeki resmin eski olması veya benzeri durumlar nedeniyle kimlik doğrulanmasında tereddüt yaşanması durumunda, belgenin değiştirilmesi veya yenilenmesini isteyecektir (Tebliğ Md.6).

IV- DİĞER TİCARET ŞİRKETLERİNİN KURULUŞ SÖZLEŞMESİNİN ONAY MAKAMI

2018 yılında yapılan değişiklik limited şirketler dışında kalan anonim, kollektif, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ile adi komandit şirketlerin kuruluş sözleşmelerini kapsamadığından bu şirketlere ilişkin esas sözleşmenin onay makamı noterler olabileceği gibi ticaret sicili müdürü veya ticaret sicili müdürü yardımcısıdır (TTK Md.212, 215, 305, 335, 339, 345, 566).

Düzenlemeden anlaşılacağı üzere bu şirketlerin esas sözleşmelerini notere onaylattırmaları da mümkün olduğu halde limited şirket ve kooperatifler için böyle bir tercih söz konusu değildir. Açıklığa kavuşturulması gereken hususlardan biri de yapılan bu değişikliklerin şirketlerin esas sözleşmelerinin değiştirilmesine yönelik süreci de kapsayıp kapsamadığıdır. Yasa’da ticaret sicil müdürlüklerine verilen bu yetki sadece kuruluştaki esas sözleşmenin onaylanmasını içerdiğinden dolayı esas sözleşme değişiklikleri bu kapsam dışında kalmaktadır. Dolayısıyla, anonim, kollektif ve komandit şirketlerin kuruluşlarında esas sözleşmenin ticaret sicili müdürü veya müdür yardımcısı huzurunda imzalanması yönünde bir zorunluluk bulunmamaktadır. Bu şirketin kurucularınca tasdik işlemlerinin noterden yaptırılması da mümkündür. Özdem SATICI TOPRAK* E-Yaklaşım / Temmuz 2018 / Sayı: 307