6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu [1] ile ilk kez belirli bir pay oranına ulaşan ortağa, diğer ortakları “ortaklıktan çıkarma hakkı” ve azınlık haline gelen diğer ortaklara da paylarını hakim ortağa “satma hakkı” getirilmiştir. Kanunla getirilen bu düzenlemenin usul ve esasları Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği (II-27.2) (“Tebliğ”) ile düzenlenmiştir.

Tebliğ’in Geçici 3. maddesine göre, ortaklıktan çıkarma hakkının kullanılabilmesi için hakim ortağın ulaşması gereken oy hakkı oranı 31/12/2017 tarihine kadar doğacak hakların kullanımında %97 olarak dikkate alınacaktır.

Bu yazımız ile, halka açık şirketlerde hakim ortağın diğer ortakları ortaklıktan çıkarma ve diğer ortakların paylarını hakim ortağa satma hakkı ile ilgili bazı bilgilerin paylaşılması amaçlanmaktadır.

1- Ortaklıktan çıkarma hakkı ne zaman doğar?

Ortaklıktan çıkarma hakkı hakim ortağa tanınan bir haktır. Sahip olunan paylara ilişkin oy haklarının, ortaklığın oy hakkının %98’ine[2] (31/12/2017 tarihine kadar %97) ulaşması veya bu konumda iken ek pay alınması durumunda, hakim ortak açısından diğer ortakların tamamını ortaklıktan çıkarma hakkı doğar.

Hakim ortağın ortaklıktan çıkarma hakkını kullanabilmesi için diğer ortaklara tanınan satma hakkı kullanımına ilişkin üç aylık hak düşürücü sürenin sona ermesini beklemesi gerekmektedir. Üç aylık hak düşürücü sürenin sona ermesini takiben en geç üç işgünü içinde ortaklıktan çıkarma hakkını kullanmak üzere ortaklığa başvurmalıdır.

Ortaklıktan çıkarma hakkının ortaklık paylarının borsada işlem görmeye başlamasından itibaren iki yıl süreyle kullanılamayacağı unutulmamalıdır.

2- Satma hakkı ne zaman doğar?

Satma hakkı, hakim ortak dışındaki diğer ortaklar açısından doğar. Oy haklarının %98 oranına (31/12/2017 tarihine kadar %97 oranına) ulaşılmasını takiben hakim ortak tarafından kamuya açıklama yapılır. Diğer ortaklar satma hakkını söz konusu açıklamayı takip eden üç aylık hak düşürücü süre içerisinde kullanabilirler. Satma hakkını kullanmak isteyen ortaklar, bu hakkı kullanabilmek için adil fiyat üzerinden satma hakkı kullanım taleplerini ortaklığa yazılı olarak iletmelidirler.

3- Halka açık ortaklık tarafından yerine getirilmesi gereken hususlar nelerdir?

Ortaklık, satma hakkı kullanım talebinde bulunan ortakların ortaklık sıfatını araştırır ve ilk satma hakkı kullanım talebinin kendisine ulaşmasını takiben bir ay içinde pay değerlerinin tespiti amacıyla bir değerleme raporu hazırlatır.

Ortaklık, ortakların taleplerini, talebin kendisine ulaşmasını izleyen en geç bir ay içinde ve her halükarda değerleme raporu sonuçlarının kamuya açıklanmasını takip eden en geç üç iş günü içinde iadeli taahhütlü mektupla veya noter aracılığı ile hakim ortağa bildirir.

Ortaklık yönetim kurulu diğer ortakların paylarının iptali ile söz konusu paylar karşılığında çıkarılacak yeni payların ihracı amacıyla bir karar alır, ihraç belgesinin onaylanmasını teminen Sermaye Piyasası Kurul’una başvurur. Payları borsada işlem gören ortaklıklar, eş zamanlı olarak ayrıca paylarının borsa kotundan çıkarılması için borsaya başvurur.

4- Hakim ortak için payların satış bedelleri nasıl belirlenir?

Ortaklıktan çıkarma hakkının kullanılmasında satış bedeli, payları borsada işlem gören ve görmeyen ortaklıklar açısından farklı şekillerde belirlenir. Buna göre;

♦ Payları borsada işlem gören ortaklıklar açısından; borsada işlem gören pay gruplarının[3] her biri için, hakim ortak konumunun kazanıldığının veya hakim ortak konumunda bulunup ek pay alındığının kamuya açıklandığı tarihten önceki otuz gün içinde borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyatların aritmetik ortalaması satım bedeli olarak dikkate alınır.

♦ Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar için, her bir pay grubuna ilişkin fiyatın tespiti amacıyla bir değerleme raporu hazırlanır ve raporda belirlenen bedel satım bedeli olarak dikkate alınır.

5- Diğer ortaklar için payların satış bedelleri nasıl belirlenir?

Payları borsada işlem gören ortaklıkların hakim ortak dışında kalan diğer ortaklarının satma haklarını kullanabilmeleri için adil bir fiyat belirlemek gereklidir. Bunun için birden fazla şekilde hesaplanan fiyat[4] karşılaştırılır ve bulunan en yüksek bedel, satım bedeli olarak kabul edilir.

Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar için değerleme raporunda belirtilen bedel ile hakim ortak konumunun kazanıldığının veya hakim ortak konumunda bulunup ek pay alındığının kamuya açıklandığı tarihten önceki bir yıl içinde varsa zorunlu pay alım teklifi fiyatı karşılaştırılır. Bulunan en yüksek bedel dikkate alınır.

6- Ortaklık tarafından kamuya açıklanması gereken hususlar nelerdir?

Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar;

♦ Hakim ortağın ortaklıktan çıkarma hakkını kullanacağını,

♦ Ortaklıktan çıkarma hakkının kullanılması sebebi ile payların iptal edileceğini ve

♦ Pay sahibi olan ortakların satım bedeli karşılığında sahip oldukları pay senetlerinin imhası için ortaklığa başvurmaları gerektiğini

kamuya açıklar ve ortaklık merkezinin bulunduğu yerde yayımlanan en yüksek tirajlı yerel süreli yayınlardan birinde veya ulusal bir gazetede ilan eder.

Bunun dışında, ortaklık tarafından aşağıdaki hususlar kamuya açıklanır:

♦ Ortaklıktan çıkarma hakkının kullanımı talebinde bulunulması amacıyla ortaklığa başvurulması, ortaklıktan çıkarma süreci ve ortaklıktan çıkarma sürecinin sonuçlarına ilişkin bilgi,

♦ Satma hakkının doğması, satma hakkının kullanımı talebiyle ortaklığa başvuruda bulunulması halinde, başvuru geldiği sürece günlük olarak, bu hakkı kullanmayı talep eden ortakların sayısı, sermayedeki pay oranları ile toplam satma hakkı bedeli,

♦ Bedelinin tespitine ilişkin olarak hazırlanan değerleme raporunun özet veya sonuç kısmı dahil satma hakkı bedeli,

♦ Satma hakkının kullanım süresi sonucunda, bu hakkı kullanan ortakların sayısı ve sermayedeki pay oranları ile hakim ortağın sermayedeki pay oranı.

7- Hakim ortak tarafından kamuya açıklanması gereken hususlar nelerdir?

Hakim ortak tarafından, hakim ortak konumunun kazanılması veya bu konumda iken ek pay alınması, bu konumun kaybedilmesi, ortaklıktan çıkarma hakkının kullanılmasına karar verilmesi, hakkın kullanım bedeli ile birlikte Kurulun özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklanır.

Sonuç

Görüleceği üzere, ortaklıktan çıkarma ve satma hakları belirli sürelere, bu hakların kullanımı ise bazı usuli şartlara tabidir. Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere, çıkarma ve satma haklarının kullanılabilmesi için sahip olunması gereken oy hakkı oranı 31/12/2017 tarihine kadar %97 olacaktır. Bu tarihten sonra oy hakkı oranı %98 olarak dikkate alınacaktır. Bu kapsamda, halka kapanmayı düşünen ortaklıkların ve bunların hakim ortaklarının Sermaye Piyasası mevzuatı ile getirilen düzenlemelere uygun, adil fiyat ve bilgilendirmeler ile diğer ortakları ortaklıktan çıkarmaları ve halka kapanmaları mümkündür. Gamze Durgun/E&Y

[1] 30/12/2012 tarih ve 28513 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[2] Bu oranın hesaplanmasında hakim ortağın doğrudan ve dolaylı olarak sahip olduğu paylar dikkate alınır. Oyda imtiyaz ve paylar üzerinde intifa ve alım hakkı olan kişilerin sahip olduğu oy hakları dikkate alınmaz.

[3] Borsada işlem görmeyen pay gruplarının olması halinde Tebliğ’de belirtilen düzenlemeler dikkate alınır.

[4] Çıkarma hakkı kapsamında hesaplanacak fiyat, her bir pay grubuna ilişkin fiyatın tespiti amacıyla hazırlanan değerleme raporunda belirlenen bedel, hakim ortak konumunun kazanıldığının veya hakim ortak konumunda bulunup ek pay alındığının kamuya açıklandığı tarihten önceki bir yıl içinde SPK Kanunu’nun 26. maddesi çerçevesinde zorunlu pay alım teklifi yapılmış ise bu fiyat ile hakim ortak konumunun kazanıldığının veya hakim ortak konumunda bulunup ek pay alındığının kamuya açıklandığı tarihten önceki son altı ay, bir yıl ve beş yıl içinde borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlarının ortalaması karşılaştırılır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.