1. Düzenleme nedir?
22/1/2009 tarihli ve 5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 4- (1) Anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 1/10/2022 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrı nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin 5411 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi hükmü uyarınca kurulan Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 1/7/2023 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmaz.
(2) Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların birinci fıkra hükmü uyarınca mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmaz.”
2. Düzenleme ne zaman yürürlüğe girdi?
Düzenleme 9 Kasım 2022 tarihli ve 32008 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak aynı tarih itibariyle yürürlüğe girdi.
3. Düzenlemenin kapsamı nedir?
Gerçek ve tüzel kişilerin karşılıksız çek, protestolu senet, bireysel ve ticari nitelikli kredi kartı dahil tüm kredi borçlarını kapsamaktadır.
Borçların vadesinin (son ödeme tarihinin) 1 Ekim 2022 tarihinden önce olması ve 1 Ekim 2022 tarihi itibariyle kısmen veya tamamen ödenmemiş olması gerekmektedir.
Buna göre, yukarıda belirtilen borçlarınızın 1 Temmuz 2023 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması durumunda, Risk Merkezi nezdindeki bu kayıtlarınız bankalar ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacaktır.
4. Vadesi (ödenmesi gereken tarih) 1 Ekim 2022 tarihinden sonra olan borçlar bu düzenleme kapsamında mıdır?
Düzenleme, vadesi 1 Ekim 2022 tarihinden önce olup, ödenmemiş borçlarınızı kapsamaktadır. Vadesi, diğer bir ifadeyle ödenmesi gereken tarihi, 1 Ekim 2022 tarihinden sonra olan borçlarınız, bu düzenleme kapsamında değildir.
5. Borç bilgilerini nasıl öğrenebilirim?
1) Borcunuzun bulunduğu banka ve/veya finansal kuruluştan öğrenebilirsiniz.
2) Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi tarafından, gerçek ve tüzel kişilerin
kendilerine ait kredi, kredi kartı, çek ve senet bilgileri ile ilgili rapor sunulmakta olup;
• Sadece gerçek kişilere, e-Devlet kanalı üzerinden rapor hizmeti verilmektedir. Aynı gün içerisinde 1 adet olmak üzere her ay 4 adet rapor ücretsiz rapor alınabilmektedir.
• Gerçek ve tüzel kişiler, Risk Merkezi internet sayfasında (www. riskmerkezi.org) belirtilen başvuru ve teslim kanalları üzerinden rapor alabilmektedir.
Dikkat! e-Devlet kapısı web sitesi veya e-Devlet mobil uygulama üzerinden temin edilen rapor Risk Merkezi internet sitesi üzerinden yapılan başvuru sonucunda verilen rapora göre, zaman açısından daha yeni ve detaylı bilgi içermektedir.
6. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nedir?
Risk Merkezi üyesi banka ve finansal kuruluşların müşterilerinin risk bilgilerini toplamak ve söz konusu bilgileri bu kuruluşlar ve müşterileri ile veya onay vermeleri koşuluyla 3. kişilerle paylaşılmasını sağlamak üzere Türkiye Bankalar Birliği nezdinde kurulmuştur.
7. Bu düzenleme kapsamında ödeme yaptığım takdirde, borç bilgilerim ile birlikte ödeme bilgilerim de Risk Merkezi kayıtlarında yer alacak mı?
Söz konusu düzenleme, yukarıda belirtilen borcunuzun bu düzenleme kapsamında tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bundan sonraki finansal işlemlerinizde Risk Merkezi nezdindeki bu kayıtlarınızın banka ve finansal kuruluşlarca dikkate alınmayacağına ilişkindir.
Bu nedenle, Risk Merkezi, tabi olduğu Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde, banka ve finansal kuruluşların müşterilerinin borç ve ödeme bilgilerini toplayıp paylaşmaya devam edecektir. Dolayısıyla, bu düzenleme kapsamına giren borç ve ödeme bilgileriniz mevzuat kapsamında Risk Merkezi kayıtlarında yer almaya devam edecektir.
8. Borç ödeme veya yeniden yapılandırma taleplerimi nereye yapabilirim?
Borcunuzun bulunduğu banka ve/veya finansal kuruluşa başvuru yapılması gerekmektedir.
9. Borcumu yeniden yapılandırmak için ilgili banka/finansal kuruluşa başvurdum, talebim olumlu karşılanmadı. Ne yapabilirim?
Banka veya finansal kuruluş ile imzalamış olduğunuz kredi sözleşmesi şartlarında herhangi bir değişiklik yapılması, her iki tarafın da anlaşması ile mümkündür. Bu nedenle, yeniden yapılandırma talebiniz, banka veya finansal kuruluşun ticari kararına bağlıdır.
10. Borcumu ödediğimi nasıl belgelendirebilirim?
İlgili banka ve/veya finansal kuruluşa başvurup, buna ilişkin yazı alarak veya Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nden Risk Merkezi Raporunuzu alarak belgeleyebilirsiniz.
11. Borcumu yeniden yapılandırdığımda bunu nasıl belgelendirebilirim?
İlgili banka ve/veya finansal kuruluşa başvurup, buna ilişkin yazı alarak belgeleyebilirsiniz.
12. Borcun bankalara/finansal kuruluşlara ödenmesi halinde Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi Raporunda ne zaman görülebilir?
• Kredi kartı dahil kredi borcuna ilişkin ödeme bilgileri; e-Devlet haricindeki kanallar üzerinden; ödeme tarihini takip eden bir sonraki ay sonunda, e-Devlet kanalı üzerinden; ödeme tarihini takip eden 2 iş günü sonrasında,
• karşılıksız çeke ilişkin ödeme bilgileri; hem e-Devlet hem de diğer kanallar üzerinden, ödeme tarihini takip eden 2 iş günü sonrasında,
• protestolu senede ilişkin ödeme bilgileri; hem e-Devlet hem de diğer kanallar üzerinden, ödeme tarihini takip eden 1 iş günü sonrasında
görülebilir.
Dikkat! Yukarıda belirtilen sürelerden önce rapor alınması durumunda borç ödeme bilgisinin Risk Merkezi kayıtlarına yansımamış olabileceği dikkate alınmalıdır.
13. Bireysel kredi ve bireysel kredi kartı borcumu ödediğimi banka ve/veya finansal kuruluşlar ne zaman görebilir?
Borcun ödendiği tarihi takip eden 3 üncü iş gününden itibaren görebilir.
14. Ticari kredi borcumu (şirket kredi kartları dahil) ödediğimi banka ve/veya finansal kuruluşlar ne zaman görebilir?
Borcun ödendiği tarihi takip eden 3 üncü iş gününden itibaren görebilir.
15. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi Raporundaki borç bilgilerimin eksik veya hata olması halinde nereye başvurmalıyım?
Borcunuzun olduğu banka ve/veya finansal kuruluşa başvurulmalıdır.
16. Borcumu tamamen ödemem veya yeniden yapılandırmam durumunda banka ve finansal kuruluşlardan yeni bir kredi veya kredi kartı almam mümkün müdür?
Kredi kararı, banka ve finansal kuruluşların Bankacılık Kanunu ve ilgili düzenlemelere göre vereceği ticari karar niteliğindedir.
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği
