Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile çalışma hayatına yönelik iki önemli düzenleme getirilmektedir.
***
Yemek Parası Muafiyeti
Bilindiği üzere, halen yürürlükteki SGK ve Vergi mevzuatına göre, işverenler tarafından çalışanlara işyerinde veya müştemilatında yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden ve SGK priminden istisna edilmiştir.
İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda ise çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin ilgili yıl için belirlenen tutan (2022 yılı için 51 TL'yi) aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şartıyla bu ödemeler istisna kapsamında değerlendirilmektedir.
Ödemenin bu tutan aşması halinde aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilmektedir. SGK mevzuatına göre ise nakit ödenen yemek parasında günlük 12,94 TL prime tabi tutulmamakta, aşan kısım sigorta primine tabi olmaktadır.
Ayrıca, yemek bedelinin yemek kartlarına/çeklerine yüklenmek suretiyle kullandırıldığı durumlarda ise yemek bedelinin maddede yer alan haddi aşmayan kısmının yemek verme hizmeti sağlayan işletmelerde kullanılması kaydıyla gelir vergisinden istisna olup, bu yemek kartlarının/yemek çeklerinin yemek hizmeti vermeyen market gibi işletmelerde alışveriş yapılmasında kullanıldığı durumlarda ise söz konusu istisnadan faydalanılamamaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile getirilecek düzenlemeyle, yemek bedelinin çalışanların banka hesabına yatırılması ve çalışanlarca bu tutarların yemek hizmeti veren işletmeler dışında da kullanılması durumunda, anılan istisnadan faydalanılmasına imkân tanınmaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Madde 2 ile “193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmü aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve fıkraya (18) numaralı bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiştir. "İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir." Hükmü getirilmekte olup, nakit ödenmesi durumunda da gelir vergisi ve SGK primi alınmayacak olması çok önemli bir düzenleme olarak çalışanları memnun edecektir.
***
Elektrik, Doğalgaz Ve Isınma Parası Muafiyeti
Pandemi döneminde başlayan ve giderek yaygınlaşan evden/uzaktan çalışma ile çalışma hayatında bir dönüm noktası oldu. Adeta çalışma hayatı yeni bir aşamaya evrildi. Bu süreçte çalışanlar evden çalıştığı için de ısınma, elektrik, su, doğalgaz, telefon ve internet gibi harcamalarında artış yaşandı. İşte bu soruna da çözüm olacak şekilde çok önemli bir düzenleme getiriliyor.
Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifindeki Geçici 1. Madde ile işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2023 yılı Haziran ayı sonuna kadar, mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 TL'yi aşmayan ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmemesi ve gelir vergisinden istisna edilmesi sağlanarak bu ödemeler teşvik edilmektedir.
Bu çok önemli ve doğru bir düzenleme olarak yer almaktadır. Uzaktan çalışmanın yaygınlaştığı günümüz çalışma ilişkilerinde bu düzenlemenin sürekliliğinin sağlanması çok faydalı olacaktır.
*****
Nakit Yol Parasında Vergi-SGK Muafiyeti Getirilmeli
7194 Sayılı Kanun’la yapılan değişiklikle çalışanlara; toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçları temin edilerek verilmekte olan yol parası/ulaşım yardımı Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 25,50 TL’ye çıkartılacak ve bu tutara kadar taşıma bedeli gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bu tutarın üzeri ise ücret olarak kabul edilerek aşan kısım gelir vergisine tabi olacaktır. Ödemenin bu tutarı aşması hâlinde aşan kısım ile hizmet erbabına ulaşım bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilecektir.
İşverenlerce servis hizmeti verilmeyen durumlarda çalışanların ulaşım kartlarına yüklenen bir günlük ulaşım bedeli için 1 Ocak’tan itibaren geçerli olan 17 TL'lik istisna tutarı, 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olmak üzere 25,50 TL'ye çıkarıldı.
Esasen çok doğru ve yerinde bir uygulama ile çalışanlara ve işverenlere nefes aldırılmış oldu. Sosyal bir yardım olması nedeniyle yol parasının esasen hem vergi hem de SGK primine tabi olmaması çok önemli bir gerekliliktir. Uygulamada yol parası olarak adlandırılan ulaşım yardımının ulaşım kartlarına yüklenmesi şartına bağlanması hem zorluk çıkartılmasına hem de her yerde ulaşım kartı olmaması nedeniyle uygulama sağlanmasına imkan bulunmamaktadır.
Örneğin, Anadolu’daki bir çok il ve ilçede ulaşım kartı kullanılmadığı gibi, minibüs veya buna benzer araçlar kullanan çalışanların da mağduriyetine yol açmaktadır.
Dolayısıyla uygulamada nakit ödenen yol/ulaşım parasının ulaşım kartlarına yüklenme şartı aranmadan vergi ve SGK priminden muaf tutulması çok yararlı olacaktır.
