Tavanı Aşan Sigorta Primlerinin İade İşlemleri
5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinin dördüncü fıkrasında, “Sigortalıların bu Kanunun 53 üncü maddesine göre belirlenen aynı sigortalılık haline tâbi olacak şekilde birden fazla iste çalışması nedeniyle Kuruma ödenen primler toplamı, bu sigortalılık hali için belirlenen prime esas kazanç üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı asarsa, aşan kısmın tamamı, sigortalının talebi üzerine en geç talep tarihini takip eden ay içinde hissesi oranında sigortalıya defaten geri ödenir. Geri verilen primler için ayrıca gecikme cezası ve gecikme zammı ile faiz ödenmez.” hükmü yer almaktadır.
Sigortalıların SGK’ ya bildirilecek sigorta primine esas kazanç tutarı, prime esas kazanç altı sınırının 7,5 katını aşmayacaktır. Söz konusu 7,5 kat sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk isçiler için günlük prime esas kazanç üst sınırı, günlük asgari ücretin 3 katı olarak uygulanacaktır. e-Bildirge sisteminde bir işyerinden sigortalıların gün ve kazançları bildirilirken prime esas kazanç üst sınırının üstünde bildirim yapılmasına izin verilmemektedir. Ancak gerek part-time çalışmaları nedeniyle, gerekse aynı sürelerde birden fazla işyerindeki çalışmaları nedeniyle, aynı ayda birden fazla işyerinde çalışan ve birden fazla işyerinden bildirilen sigortalıların prime esas kazançlarının toplamı prime esas kazanç üst sınırını (tavanı) zaman zaman aşabilmektedir.
Kanunun yukarıda yer alan hükmü doğrultusunda sigortalıların birden fazla işte çalışması nedeniyle SGK’ ya ödenen primler toplamının, prime esas kazanç üst sınırını aşması halinde, aşan kısım iade edilebilecek olup söz konusu iade işlemi sigortalının talebi halinde yapılacaktır. Prime esas kazanç üst sınırı aşan kazancı bulunan sigortalıların, üst sınırı aşan kazançların iadesi hususunda talepte bulunmaları halinde, iade en geç talep tarihini izleyen ayın sonuna kadar yapılacaktır. Ayrıca tavanı aşan kazançların iadesi sırasında işveren hissesine ait primlerin iadesi söz konusu olmadığı gibi, sigortalı hissesine isabet eden tutarlar için kanuni faiz de ödenmemektedir.
Tavanı aşan kazançlarının iadesi hususunda talepte bulunmuş sigortalılara; tavanı aşan kazancının; % 14 oranındaki sigorta priminin (% 9 MYÖ Primi ve % 5 GSS Primi) ve % 1 oranında işsizlik sigortası priminin iadesi yapılacaktır. Sosyal Güvenlik Destek Primi kapsamında çalışan sigortalıların tavanı aşan kazançlarının iadesi hususunda talepte bulunmuş olması halinde; tavanı aşan kazancının; % 7,5 oranındaki prim tutarı iade edilecektir.
Örnek: 2021 yılı temmuz ayında (A) işyerinden 20 gün 20.000 TL (B) işyerinden 20 gün 20.000 TL bildirim yapılmış bir sigortalının, toplam spek tutarı olan 40.000,00 TL’nin tavanı aşan kısmı olan (40.000-26.831,40=13.168,6) 13.168,6 TL isabet eden sigortalı hissesinin iadesi için SGK’ya müracaat edilmesi halinde kendisine ;
13.168,6 TL x 15/100: 1.975,29 TL iade yapılacaktır.
Aynı ayda birden fazla işyerinde çalışan ve prime esas kazançlarının toplamı prime esas kazanç üst sınırını (tavanı) aşan sigortalılara ilişkin işyerlerinin birden fazla ilde bulunması halinde bu hizmetlerin doğruluğu SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca incelendikten sonra çalışmalar doğru ise iade işlemleri yapılmaktadır.
Kaynak, TÜRMOB
