T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
SGK ÖZELGESİ
Sayı: E-70467665-202.99-44023683
Tarih: 15.04.2022
Konu: Kumanya Yardımı
İlgi : 08.04.2022 tarihli ve 296/1354 sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden; 5510 sayılı Kanuna tabi olarak 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olan çalışanlarınıza Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşmesi gereği günlük nakdi olarak ödenecek kumanya yardımı adlı ödemenin prime esas kazanca dahil edilip edilmeyeceği, dahil edilmesi halinde ödeme tutarının tamamının mı yoksa günlük brüt asgari ücretin %6’sına kadar olan kısmının muaf, bu tutarı aşan kısmının ise sigorta prim kesintisine tabi tutulup tutulmayacağı hakkında bilgi talep edildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği gibi; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 80’inci maddesinde;
4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir.
a) Prime esas kazançların hesabında;
1) Hak edilen ücretlerin,
2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,
brüt toplamı esas alınır.
b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.
c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.
Hükümleri yer almaktadır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97 nci maddesinin 7 nci fıkrasında; Sigortalılara; Yemek parası adı altında yapılan ödemelerin, işyerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi şartıyla, fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak günlük asgari ücretin % 6’sının, yemek verilecek gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarı,
prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaz.” Şeklinde öngörülmüştür.
Ayrıca, 18.06.2020 tarihli ve 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri Genelgesinin 2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden kısmen prime tabi tutulacak kazançlar başlığında yemek paralarının ne şekilde hesaplanarak prime esas kazanca dahil edilmesi gerektiği açıklanmıştır.
Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin Geçici 2 nci Maddesinde (Ek:RG-8/4/2022-31803-C.K-5418/1 md.) 25/8/2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin Üçüncü Kısmının Dördüncü Bölümünde yer alan Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme’nin “İtfaiye ve zabıta personeline yiyecek yardımı” başlıklı 12 nci maddesinde ve “Yerel yönetimlerde çalışan kamu görevlilerine yemek yardımı” başlıklı 16 ncı maddesinde belirtilen kumanya yardımı; bu Yönetmeliğin uygulanamayacağı durumlarda ve 2022 ve 2023 yılları ile sınırlı olarak, günlük 100 gösterge rakamını geçmemek üzere belirlenen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılması şeklinde uygulanabilir. Bu şekilde yapılan ödeme aylık 2100 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez.” hükmü yer almaktadır.
25.08.2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’ nin Üçüncü Kısmının Dördüncü Bölümünde yer alan ”Yerel yönetimlerde çalışan kamu görevlilerine yemek yardımı” başlıklı on altıncı maddesinde;
”Bu hizmet kolu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan kamu görevlilerinden Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine göre yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek servislerinden kurum dışında fiilen yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkanı olmayanlara öğle yemeği için kumanya yardımı verilir.” Şeklinde öngörülmüştür.
Bu itibarla, Belediyeniz bünyesinde 5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesine göre sözleşmeli personel statüsünde istihdam edilmekle birlikte 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan çalışanlarınıza Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme gereği günlük olarak nakdi ödenecek olan kumanya yardımının; yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek servislerinden kurum dışında fiilen yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkanı olmayanlara öğle yemeği için verildiği dikkate alındığında sigortalılara nakden ödenen kumanya bedelinden günlük brüt asgari ücretin %6’sına kadar olan muaf tutulan kısmı ayrıldıktan sonra kalan kısmından sigorta primi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Ahmet BİÇER
Genel Müdür a.
Genel Müdür Yardımcısı V.
