I.GİRİŞ
04.04.2022 tarihinde kamuoyunun görüşüne sunulan 41 Seri No.lu KDV Tebliğ Taslağında, imalatçılar tarafından yapılan mal ihracında ihracat bedeline göre iade düzenlemesine yer verilmiştir. Taslak tebliğdeki açıklamalar uyarınca düzenleme hakkındaki değerlendirmelerimize bu yazımızda kısaca yer vermekteyiz.
Düzenlemenin dayanağı nedir?
7104 sayılı kanunla 3065 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde, imalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklanan iadelerde, yüklenilen KDV yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırma konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
Düzenlemenin amacı nedir?
Sektör ayrımı yapılmaksızın imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçılar, ihracat teslimlerine ilişkin olarak yüklendikleri KDV tutarına bakılmaksızın ihracat bedelinin %10’una kadar devreden KDV tutarı ile sınırlı olarak iade talep edebilirler.
Düzenlemeden kimler faydalanabilir?
İmal ettikleri ürünleri ihraç eden ve devreden KDV pozisyonunda olan mükellefler bu uygulamadan faydalanabilir.
Düzenlemeden faydalanmak zorunlu mu?
Düzenlemeden faydalanmak zorunlu değildir. İsteyen imalatçı-ihracatçı mükellefler ihracat iadelerini yüklenilen KDV hesaplayarak talep edebilir. Mükellefler dönem bazında ister bu uygulama ile %10 iade talebinde bulunabilir, isterlerse yüklenilen KDV hesaplayarak KDV beyanında 301 koduyla iade talebinde bulunabilirler.
Düzenlemenin kapsamı nedir?
İmalatçılar bu bölüm kapsamında, KDVGUT (II/A-8.3.) bölümünde belirtilen imalatçı belgelerinde yer alan üretim kapasitesinde öngörülen ve imal edip ihraç ettikleri mallara ilişkin iade talep edebilirler.
İmalatçı belgesinde yer alan üretim kapasitesine göre imal edilebilecek mallar ile bu kapsamda fason olarak imal ettirilen mallar için bu uygulamadan yararlanılabilir. Bu husus ihraç kayıtlı iade uygulamasına paralel düzenlenmiştir.
Piyasadan hazır alınan malların bu uygulama kapsamında beyan iadesi mümkün değildir. Mükellefler hazır alınıp satılan mallar için ayrıca ihracat istisnası/iadesi kapsamında işlem yapabilir.
KDVGUT (II/A-8.3)
- Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olması veya Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından alınmış çiftçi kayıt belgesi, gıda işletmesi kayıt belgesi ve işletme onay belgelerinden(üretici belgesi) herhangi birine sahip olması,
- İlgili meslek odasına kayıtlı bulunması,
Düzenleme hangi mükellefler için daha avantajlıdır?
-İhracat istisnası tutarının %10’undan daha az iade talep edebilen mükellefler devreden KDV’lerini eritmek amacıyla bu uygulamadan faydalanmak isteyeceklerdir. Kar marjı yüksek olan ve/veya imal ederek ihraç edilen ürünlerin bünyesinde indirimli oran (%1 - %8) KDV’ye tabi malzeme/hizmet giderleri bulunan mükellefler bu grupta sayılabilir.
Örnek olarak; İhracat istisnası: 100.000 TL, Yüklenilen KDV tutarı: 7.000 TL, düzenleme ile iade KDV: 100.000 x %10 = 10.000 TL. talep edilebilecektir.
-İade/istisna oranı %10’u geçen mükellefler için bu düzenlemeyi seçmek %10’u aşan iade tutarlarından vazgeçmek anlamına gelmektedir. Düzenlemede %10’u aşan kısmın iade edilmeyeceği açıkça belirtilmektedir.
Örnek olarak; İhracat istisnası: 100.000 TL, Yüklenilen KDV tutarı: 15.000 TL olduğu örnekte yeni düzenlemede 100.000 x %10 =10.000 TL iade talep edilebilir. Fark tutarı 5.000 TL için ayrıca iade talep edilmesi mümkün değildir.
Nakden/mahsuben iade taleplerinde alt sınır nedir?
İmalatçıların bu düzenleme kapsamındaki 10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. Süresinde düzenlenmiş YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için bu sınır 100.000 TL olarak uygulanır. İade talebinin 10.000 TL’yi veya YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için 100.000 TL’yi aşması halinde, aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir.
Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Mahsuben iade talepleri, KDVGUT’da sayılan belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
Dahilde işleme izin belgesi olan imalatçı-ihracatçılar için iade sınırlama uygulaması var mıdır?
Evet. İmalatçıların doğrudan ihraç ettikleri malların bünyesinde yurtiçi veya yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bulunması halinde, ihracat bedeline ilişkin iadenin hesabında, ihracat bedelinden bu şekilde temin edilen malların bedeli düşülür. İade edilecek KDV kalan tutar dikkate alınarak belirlenir.
100.000 TL tutarında (imal-ihraç ürünü) ihracat istisnası olan bir mükellefin alımları içerisinde 50.000 TL DİİB kapsamında KDV ödemeden yaptığı alım bulunması halinde iade talep edebileceği tutar 100.000 - 50.000 = 50.000 x %10 = 5.000 TL olabilecektir.
Yeni düzenleme kapsamında istisna/iade beyanı nasıl yapılır?
İmalatçılar bu uygulama kapsamındaki işlemlerini, ilgili dönem KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 338 kodlu “İmalatçıların Mal İhracatları [KDVGUT-(II/A-1.1.4.2.)]” satırını kullanmak suretiyle beyan ederler. Bu satırdaki “Yüklenilen KDV” sütununa, ihraç edilen mallara ilişkin yüklenilen KDV hesabı yapılmaksızın, ihracat bedelinin % 10’unu aşmamak kaydıyla iadeye konu olan KDV tutarı yazılır.
Düzenleme kapsamında iade dönemi ve önceki 12 aylık indirilecek KDV listesinin elektronik ortamda sisteme girişi gerekmektedir. Bu düzenleme ile yüklenilen KDV listesi hazırlanmadığı için mükellefin son 1 yıllık indirilecek KDV listesi risk analizi kapsamında kontrol edilerek indirime uygun olmayan alışların/devreden KDV’nin doğruluğunun kontrolü amaçlandığı anlaşılmaktadır.
İmalatçı-ihracatçıların imalatları dışında yaptıkları ihracatları nasıl değerlendirilmelidir?
Düzenleme imal edilerek yapılan ihracatları kapsadığından mükellefler ihracatlarını imalattan yapılan ihracatlar ve imalat harici ihracatlar olarak ikiye ayıracaklardır.
İmalatçı-ihracatçı A firmasının 2022/Mayıs döneminde ihracat tutarı 100.000 TL’dir. A firmasının DİİB kapsamında alımı bulunmamaktadır.
-İmalattan gerçekleştirilen ihracat: 80.000,00 TL
-İmalat dışı alımlardan gerçekleştirilen ihracat: 20.000.00 TL
-Gerçekleştirilen Toplam İhracat: 100.000,00 TL
A firmasının imalattan gerçekleştirdiği ihracat tutarı olan 80.000 TL için bu düzenleme kapsamında 80.000x0,10=8.000 TL iade hakkı bulunmaktadır. KDV beyannamesinde 338 koduyla beyan ederek 2022/Mayıs ve önceki 12 ay indirilecek KDV listesi ve tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek iade talebinde bulunabilecektir.
A firmasının imalat dışında alımlardan gerçekleştirmiş olduğu ihracat tutarı olan 20.000 TL için iade talep etmesi halinde yüklenilen KDV hesaplaması yapması gerekmektedir. 20.000 TL istisna tutarı ve hesaplanan yüklenilen KDV tutarı 301 koduyla beyan edilerek iade talebi ayrıca yapılacaktır.
Değerlendirme
Mükelleflerin üzerinde bulunan devreden KDV yükü, finansman yapılarını önemli ölçüde etkilemektedir. İdare bu düzenleme ile KDVK 32. Madde kapsamındaki “…yüklenilen katma değer vergisi yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırmaya yetkilidir.” yetkisini kullanmaya karar vermesinin mükelleflerin üzerindeki KDV yükünün eritilmesi için olumlu bir adım/pilot uygulama olarak değerlendirebiliriz. Düzenlemenin uygulamaya geçmesi, sonuçlarının görülmesi, ilerleyen dönemlerde daha geniş bir uygulama alanı bulması -tüm iade talepleri için geçerli olması, belirlenen iade oranının yükseltilmesi piyasa beklentilerini daha fazla karşılayacaktır.
Düzenleme bu haliyle;
- İmal ettiği ürünü ihraç eden ve İade/istisna oranı %10 altında kalan mükelleflerin kullanımına uygundur. İade/istisna oranı %10 üzerinde olan mükellefler bu uygulamadan faydalanmak isterlerse %10’u aşan yüklenim tutarlarını devreden KDV içerisinde bırakacaklardır.
- Süresinde Tam Tasdik sözleşmesi bulunan mükelleflerin düzenleme kapsamında nakden iade taleplerinde incelemesiz/teminatsız 10.000 TL’lik alt sınır 100.000 TL olarak uygulanması öngörülmüştür.
- Düzenlemeden faydalanan imalatçı-ihracatçı mükelleflerin iade dönemi ve önceki 12 ay indirilecek KDV listelerinin iade için ibrazı öngörülmüştür. Burada idare, iade talep dönemi ve öncesindeki 12 aylık dönemde mükelleflerin risk analiz sistemi kapsamında alımlarını inceleyerek; indirime esas belge bilgilerinin doğruluğu, indirime esas belgeleri düzenleyen alt firmalarının SMİYB kullanma/düzenleme tespitleri, bu alt firmaların beyan tutarlılıklarını vs. KDV iadesi kontrol raporunda bulunan GEK-OEK segmentleri aracılığıyla iade taleplerindeki indirimlerin doğruluğunu analiz edecektir. Ömer Demir, SMMM
Kaynak:
