Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi Verme Yükümlülüğü

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için istisnai haller hariç olmak kaydıyla işe başlamadan en az 1 gün önce sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gerekmektedir.

Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi Verme Yükümlülüğü

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için Sigortalı işten ayrılış bildirgesinin hizmet akdinin sona erdiği tarihi takip eden 10 gün içerisinde verilmesi gerekmektedir.

İşyeri Bildirgesi Verme Yükümlülüğü

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılmaya başlanılan bir işyerinde işyeri bildirgesinin en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte Kuruma verilmesi gerekmektedir.

1-  Peşin Ödeme İndirimi

İşverenlerin ve ilgili diğer kişilerin idari para cezalarında yararlanabileceği birinci indirim türü 5510 sayılı Kanun 102’nci maddesi uyarınca ödeme aşamasında yararlanılan “peşin ödeme indirimidir.”

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin beşinci fıkrasında “İdari para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez.” hükmü yer almaktadır. Söz konusu bu indirimden yararlanabilmek için yazılı ya da internet ortamında bir işlem veya başvuruya gerek olmayıp SGK tarafından tahsilat aşamasında resen uygulanmaktadır.

Örneğin bir işçisinin işe giriş bildirgesini yasal süresi içerisinde SGK’ya vermeyen işveren hakkında 2024/7 ayında tebliğ olunan bir brüt asgari ücret tutarındaki 20.002,50TL İPC 15 gün içinde ödendiği takdirde %25 indirim ile 15.002,00TL olarak uygulanacaktır.

2-  İyi Niyet-Pişmanlık İndirimi

İdari para cezalarında bir diğer indirim konusunu ise “İyi Niyet-Pişmanlık İndirimi” oluşturur. İyi Niyet İndirimi ise aşağıda yer alan durumlar söz konusu olduğunda uygulama alanı bulur ve her bir idari para cezası için uygulanmaz.

5510 sayılı Kanunun 102 inci maddesin birinci fıkrasının (a), (b), (g), (h) ve (j) bentlerinde öngörülen;

• Sigortalı işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile işyeri bildirgelerinin,
• Kamu idarelerince vazife malullüğüne sebep olan olayın,
• Kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu

kapsamındaki kuruluşlar ve kanunla kurulan kurum ve kuruluşlarca, ihale yolu ile yaptırılan işleri üstlenenlerin ve bunların adreslerinin,

• Kamu idareleri ile bankalarca sigortasız olduğu tespit edilen kişilerin,
• Ticaret sicil memurluklarınca şirket kuruluşu aşamasında, çalıştıracağı sigortalı sayısını ve bunların işe başlama tarihini bildiren işverenlere ilişkin bildirimlerin,
• Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel kişilerince, yapı ruhsatı veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlerine ilişkin bilgi ve belgeler ile varsa bunların verilmesine esas olan istihdama ilişkin bilgilerin,

Yasal suresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır. Yani kanunda öngörülen idari para cezalarının dörtte üçü silinir. Bu silinen tutar üzerine de 15 gün içinde ödeme indirimi uygulanarak tahsil edilir.

Söz konusu bu indirimin istisnaları: Mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariçtir.

Özetle:

• Yasal süresi kaçırılan ve idari para cezasına tabi belge-bildirge yukarıda yer alan konulardan kaynaklanacak,
• İlgililer tarafından kendiliğinden düzenlenecek, Mahkeme ya da denetim elemanlarınca tespit yapılmayacak,
• Yasal verilme süresini takip eden günden başlamak üzere en geç 30 gün içinde (işgünü değil) SGK’ya verilecek ve akabinde idari para cezasının tebliğinden itibaren en geç 15 gün (işgünü değil) içinde ödenme şartlarını birlikte gerçekleştirecek. Bu durumda tebliğ edilen cezanın 3/4 ü silinecek ve 15 gün içerisinde ödemesi halinde %25’lik peşin ödeme indirimi uygulanacaktır.

Yukarıda yer alan örneğimiz üzerinden gidersek eğer, İyi Niyet-Pişmanlık İndirimi kapsamında olan, bir işçisine ait İşe Giriş Bildirgesini geç verdiğini kendisi fark eden ve aktarılan sürelere uyan işverene 20.002,50TL İPC uygulanacakken İyi Niyet İndirimi kapsamında cezanın %75 i silinecek ve 5.000,63 TL’ye düşecektir. Ayrıca Peşin Ödeme İndirimi uygulanarak [(5.000,63TL/4=1.250,16TL)] [5.000,63TL – 1.250,16TL=3.750,47TL]

3.750,47TL’ye kadar ödenecek İPC düşecektir. Yani normalde 20.002,50TL olan ceza 3.750,47TL olarak ödenerek tahsil edilecektir.

Hazırlayan: İş Başmüfettişi, Bilirkişi Özgür DEMİR

Linkedin Paylaşımından alıntı yapılmıştır