İhracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esasları Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayınlanan İhracat Genelgesi ile düzenlenmektir.

2018-32/48 sayılı Tebliğ'in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren fiili ihracatı gerçekleştirilen işlemlere ilişkin ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. 180 gün azami süre olup bedellerin ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin yurda getirilmesi esastır. İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bedellerin yurda getirilme süresi vade bitiminden itibaren 90 günü geçemez. Öngörülen vadenin tespiti için ihracatçının yazılı beyanıyla birlikte vade içeren sözleşmenin ya da vadeyi tevsik niteliğini haiz proforma fatura veya poliçenin aracı bankaya ibrazı zorunludur.

Söz konusu Genelge güncellenmiş olup yapılan değişiklikler şu şekildedir:

Muafiyet Tanınan Ülke Sayısı Artırıldı

Bununla birlikte İran, Suriye ve Lübnan'a yapılan ihracat işlemleriyle ilgili olarak bedellerin yurda getirilmesine muafiyet tanınmaktaydı.

Yeni düzenleme ile muafiyet tanınan ülke listesi 29 olarak güncellendi:

Ayrıca, Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketleri tarafından yapılan ihracat işlemleri muafiyet kapsamına alındı.

Tasarruf Serbestisi Kapsamı Genişletildi

Hizmet ihracatı, transit ticaret, Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satış, Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satış, mikro ihracat ve serbest bölge işlem formu kapsamında gerçekleştirilen 5.000 ABD doları veya karşılığı döviz ya da Türk lirasını geçmeyen tutardaki ihracat işlemlerinde bedellerin tamamının tasarrufu serbest durumdaydı.

Mezkur Genelge'nin 4. maddesinin altıncı fıkrası "Ek:2'de yer alan ülkelere yapılan ihracat işlemleriyle ilgili olarak 2018-32/48 sayılı Tebliğ'in 3. maddesinin birinci fıkrası uygulanmaz." şeklinde, aynı Genelge'nin 8. maddesinin dördüncü fıkrası "Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanına yönelik mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla ihracat bedellerinin bankacılık sistemiyle doğrudan ülkemize transferinin mümkün olmadığı Irak ve Libya'ya yapılan ihracat işlemlerinde ihracat bedelinin bankalarca kabulünün;

a) İthalatçının Türkiye'deki bankalarda bulunan hesaplarından transferi yoluyla veya

b) İhracat bedelinin ihracat işlemiyle ilişkisi kurulmak şartıyla üçüncü bir ülkeden bankalar aracılığıyla transferi yoluyla veya

c) İhracatçının yazılı beyanının yanı sıra işlemin niteliğine göre satış sözleşmesi ya da kesin satış faturası (veya proforma fatura) ile GB'nin bir örneği/GB bilgileri ibraz edilmek kaydıyla NBF aranmaksızın efektif olarak

d) Peşin döviz olarak getirilen bedellerde, ihracatçının yazılı beyanının yanı sıra işlemin niteliğine göre satış sözleşmesi ya da kesin satış faturası (veya proforma fatura) ibraz edilmek kaydıyla NBF aranmaksızın efektif olarak yapılması mümkündür." şeklinde,

söz konusu Genelge'nin 22. maddesinin birinci fıkrası "Hizmet ihracatı, transit ticaret, Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satış, Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV  hesaplanarak yapılan satış, mikro ihracat ve serbest bölge işlem formu kapsamında gerçekleştirilen 5.000 ABD doları veya karşılığı döviz ya da Türk lirasını geçmeyen tutardaki ihracat işlemlerinde bedellerin tamamının; Ek:3'te yer alan ülkelere yapılan ihracat işlemlerinde ise bedellerin yüzde ellisinin tasarrufu serbesttir." şeklinde değiştirilmiştir.

Bu çerçevede, anılan Genelge'nin ikinci ekinde (Ek:2) yer alan ve ihracat bedelinin yurda getirilmesinde istisna tanınan ülkeler arasında Afganistan'ın da bulunması nedeniyle söz konusu ülkeye yapılan ihracata ilişkin açık ihracat hesaplarının kapatılması mümkün bulunmaktadır. Ayrıca, aynı Genelge'nin üçüncü ekinde yer alan (Ek:3) ve GB'de yer alan tutarın yüzde ellisinin tasarrufunun serbest bırakıldığı ülkeler arasında Türkmenistan da bulunmaktadır.

Yeni düzenleme ile Genelge Ek-2'de yer alan aşağıdaki ülkelere yapılan ihracat işlemlerinde bedellerin yüzde ellisinin tasarrufu serbest bırakıldı:

Ayrıca, Anılan Genelge'nin 8. maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan istisna mevcut durumda yalnızca Irak ve Libya'ya tanınmış olup söz konusu istisnadan faydalanabilmek için Gümrük Beyannamesinin 17. hanesinde kayıtlı Varış Ülkesinin söz konusu ülkeler olduğunun anlaşılması gerekmektedir. Bu durumda, anılan maddedeki (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtildiği şekilde bankalarca bedel kabul edilerek hesap kapatılması mümkündür.

Peşin Döviz Ek Süre Tanındı

Peşin bedel karşılığı ihracatın 24 ay içerisinde yapılması zorunludur. Ancak 2018-32/48 sayılı Tebliğ'in 9. maddesinde yer alan mücbir sebep ve haklı durum hallerinin varlığı nedeniyle 24 ay içerisinde ihracat yapılamayacağının anlaşılması halinde belirtilen süre dolmadan ihracatçı tarafından peşin bedelin transfer edildiği/getirildiği bankaya mücbir sebep/haklı durum hallerinin 2018-32/48 sayılı Tebliğ'in 9. maddesinde belirtilen şekilde tevsik edilmesi kaydıyla banka tarafından ihracatçıya en fazla 1 yıla kadar ek süre verilebilir. Banka tarafından verilen toplam 1 yıllık ek sürenin sonunda mücbir sebep/haklı durum devamının belgelenmesi halinde ihracatçı hakkında 2018-32/48 sayılı Tebliğ kapsamında yapılacak işlemlere Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karar verilir.

İhracat Hesabının Kapatılması Maddesine Ekleme Yapıldı

Yürürlükteki İhracat Rejimi ve Finansal Kiralama (leasing) Mevzuatı çerçevesinde kiralama yoluyla yapılan ihracatta; sözleşme sürelerinin 180 günden fazla olması ve 180 gün sonunda sözleşmenin vadesi gelmemiş borçları da içermesi, aylık kira ücreti toplamının 15.000- ABD Doları veya karşılığı döviz ya da Türk Lirasını geçmemesi halinde kiralananın toplam değeri göz önüne alınmaksızın ihracat hesabı doğrudan bankalarca veya ihtarname süresi ile ek süreler içinde kalınması koşuluyla Vergi Daireleri tarafından terkin edilerek kapatılır.

Söz konusu genelgeye;

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/e90670f7-fc2e-453c-acd3-88098334b484/%C4%B0hracat+Genelgesi.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-e90670f7-fc2e adresinden erişim sağlanmaktadır. https://tim.org.tr/