Uzlaşma mekanizması, açık ve ağır ihlaller de dahil olmak üzere tüm rekabet ihlallerinde uygulanabilecektir.
Aşağıda detaylı olacak açıklayacağımız üzere, bu konunun yakın bir geçmişi bulunmakta ve ihlali gerçekleştiren taraf için önemli bir fırsat yaratmaktadır. Şöyle ki, uzlaşma usulü sonucunda, uzlaşmaya taraf olanlara, uzlaşma söz konusu olmasaydı soruşturma neticesinde uygulanacak olan idari para cezasında minimum %10 olmak üzere %25’e kadar indirim uygulanabilecektir.
Bu sebeple, uzlaşma usulünün kurumlar tarafından önemle ele alınması ve olası bir soruşturma sürecinde değerlendirilmesi çok büyük önem arz etmektedir.
16 Haziran 2021 tarihli düzenleme ile uzlaşma prosedürü mevzuata kazandırılarak 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (RKHK) 4. ve 6. maddelerinde belirtilen rekabeti sınırlayıcı anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar ile hakim durumun kötüye kullanılması niteliğindeki davranışlar çerçevesinde yürütülecek soruşturmalara ilişkin ek bir çözüm yolu olarak uzlaşma seçeneği getirilmişti.
Bu kez de uzlaşma sürecine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amacıyla, Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar İle Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına Yönelik Soruşturmalarda Uygulanabilecek Uzlaşma Usulüne İlişkin Yönetmelik (Uzlaşma Yönetmeliği) 15 Temmuz 2021 tarihli ve 31542 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Uzlaşma Yönetmeliği, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olup 15 Temmuz 2021 tarihi öncesinde başlatılan ancak soruşturma raporu tebliğ edilmemiş olan soruşturmalar hakkında da uygulanacaktır.
Uzlaşma prosedürünün genel ilkeleri nelerdir?
Uzlaşma Yönetmeliği kapsamında ortaya konan genel uzlaşma ilkeleri aşağıdaki gibidir;
-Uzlaşma usulü, Rekabet Kurulu (Kurul) soruşturmaya başladıktan sonra, soruşturma taraflarının -yazılı olarak Rekabet Kurumu’na (Kurum) sunacakları- talebi üzerine veya resen başlatabilecektir.
- Uzlaşma sürecinin resen başlatılması halinde soruşturma tarafları, uzlaşma davetinin kendilerine tebliğinden itibaren 15 gün içinde uzlaşma görüşmelerine başlamak isteyip istemediklerini Rekabet Kurum’una yazılı olarak bildirmelidirler, aksi halde bu süre geçtikten sonra yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır.
- Uzlaşma usulünün başlatılmasında Rekabet Kurul’u tarafından (i) soruşturma taraflarının sayısı, (ii) soruşturma taraflarının önemli bir kısmının uzlaşmaya başvurup başvurmadığı, (iii) ihlalin kapsamı ile delillerin niteliği ile (iv) soruşturma taraflarıyla ihlalin varlığına ve kapsamına ilişkin ortak bir kanaate ulaşmanın mümkün olup olmadığı hususları göz önüne alınacaktır.
- Rekabet Kurul’u, ihlalin varlığı ile kapsamını kabul eden soruşturma tarafları ile soruşturma raporunun tebliğine kadarki süreçte uzlaşabilecektir.
- Uzlaşma usulü sonucunda idari para cezasında %10 ila %25 aralığında indirim uygulanabilecektir. Hesaplanan azami idari para cezasının teşebbüs ile teşebbüs birlikleri veya bu birliklerin üyelerinin uzlaşma nihai kararından bir önceki mali yılsonunda oluşan veya uzlaşma nihai kararı tarihine en yakın mali yıl sonunda oluşan yıllık gayri safi gelirlerinin %10’unu aşması halinde, bu oranı aşan para cezaları, ceza verilecek teşebbüs ile teşebbüs birlikleri veya bu birliklerin üyelerinin yıllık gayri safi gelirlerinin %10’una indirilerek uzlaşma indirimi bu miktar üzerinden uygulanacaktır.
- Uzlaşma süreci ile birlikte pişmanlık başvurusunun da bulunması halinde, her iki indirim oranı toplanarak birlikte uygulanabilecektir.
- Sürecin uzlaşma ile neticelenmesi halinde, idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususlar, uzlaşmanın taraflarınca dava konusu yapılamayacaktır.
- Uzlaşma prosedürünün; (i) yürütülmekte olan uzlaşma sürecinden beklenen usuli faydanın sağlanamayacağının veya soruşturma taraflarıyla ihlalin varlığına ve kapsamına ilişkin ortak bir kanaate ulaşmanın mümkün olmadığının anlaşılması, (ii) delillerin karartılması tehlikesinin bulunması veya (iii) gizlilik yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde tarafların tamamı veya bir kısmı için sona erdirilmesine karar verilebilecektir.
Uzlaşma görüşmeleri
Uzlaşma Yönetmeliği kapsamında uzlaşma görüşmelerine ilişkin belirlenen esaslar aşağıdaki gibidir;
- Uzlaşma görüşmelerinin başlamış olması, uzlaşma taraflarının, isnat edilen ihlali kabul ettiği anlamına gelmemektedir.
- Uzlaşma tarafları, uzlaşma metninin sunulmasına kadar uzlaşma sürecinden çekilebilecektir.
- Birden fazla uzlaşma tarafı ile uzlaşma görüşmelerine başlanması halinde görüşmeler ayrı ayrı yürütülecektir.
- Görüşmeler kapsamında, soruşturmanın güvenliğinin tehlikeye düşmemesi koşuluyla uzlaşma tarafları; (i) hakkında ileri sürülen iddiaların içeriği, (ii) isnat edilen ihlalin niteliği ve kapsamı, (iii) uzlaşma tarafının, bilgilendirilmesi amacıyla sınırlı olmak ve ticari sırlardan ve gizli bilgilerden arındırılmak kaydıyla, taraf hakkındaki ihlal isnadına dayanak teşkil eden başlıca deliller, (iv) sürecin uzlaşma ile neticelenmesi halinde uygulanabilecek indirim oranı ve (v) uzlaşma tarafına verilebilecek idari para cezası aralığı hakkında bilgilendirilecektir.
-
Uzlaşma ara kararı ve uzlaşma metni
Rekabet Kurul’u tarafından uzlaşma görüşmelerinin tamamlanmasını takiben sürece ilişkin ara karar verilecek olup ara karar kapsamında; (i) ihlalin niteliği ve kapsamı, (ii) azami idari para cezası oranı ve miktarı, (iii) uygulanacak indirim oranı, (iv) uzlaşma metninin Rekabet Kurumu’na gönderilmesi için verilecek ve 15 günü aşmayacak kesin süre ve (v) bu süre içerisinde uzlaşma metninin gönderilmemesi halinde Rekabet Kurul’unun ara kararda yer verilen hususlarla bağlı olmayacağına yer verilecektir.
Uzlaşma ara kararında yer verilen bu hususlar, uzlaşma taraflarınca müzakere konusu yapılamayacaktır.
Uzlaşma tarafının, uzlaşma ara kararında bildirilen hususları kabul etmesinin ardından sunulacak olan uzlaşma metni taraflarca imzalanacaktır. Uzlaşma metni kapsamında; (i) uzlaşma tarafının ihlalin varlığını ve kapsamını kabul ettiğine dair açık beyanı, (ii) uzlaşma tarafına ihlal nedeniyle verebilecek azami idari para cezası oranı ve miktarı ile bu ceza oranının ve miktarının kabul edildiği, ve (iii) idari para cezasının ve uzlaşma metninde yer alan hususların uzlaşma tarafınca dava konusu yapılamayacağı hususlarına yer verilecektir.
Usulüne uygun şekilde sunulan uzlaşma metni geri çekilemeyecek olup; uzlaşma metninde eksiklerin bulunması halinde ise, Rekabet Kurul’u, bir defaya mahsus olmak üzere eksikliklerin giderilmesi için 7 günlük süre verebilecektir.
Uzlaşma Nihai Kararı ve Sürecin Sonlandırılması
Uzlaşma metninin Rekabet Kurum’u kayıtlarına girmesini takip eden 15 gün içinde, Rekabet Kurul’u tarafından ihlal tespitinin ve idari para cezasının yer aldığı bir nihai karar ile ilgili taraf bakımından soruşturma sonlandırılacaktır.
Uzlaşma nihai kararında ayrıca (i) uzlaşma tarafı hakkında ileri sürülen iddiaların içeriği, (ii) ihlalin niteliği ve kapsamı, uzlaşma tarafı hakkında ihlal tespitine dayanak teşkil eden deliller, (iii) uygulanan indirim oranı ve verilen idari para cezası ve (iv) ihlalin varlığı ile idari para cezasının uzlaşma tarafınca kabul edildiği hususlarına yer verilecektir.
Sürecin uzlaşma ile sonuçlanmaması
Uzlaşma Yönetmeliği kapsamında, aşağıdaki durumların varlığı halinde sürecin uzlaşma ile sonuçlanmayacağı ve olağan soruşturma usulünün takip edileceği belirtilmiştir;
- Uzlaşma tarafının, uzlaşma metnini Rekabet-Kurul’u tarafından belirlenecek olan ve 15 günü aşmayacak- süresi içinde göndermemesi,
- Gönderilen uzlaşma metninde bulunan eksikliklerin süresi içinde giderilmemesi,
- Rekabet Kurulu’nun uzlaşma sürecinin sona erdirilmesine karar vermesi veya uzlaşma tarafının uzlaşma sürecinden çekilmesi
Sürecin uzlaşma ile sonuçlanmaması, Rekabet Kurulu’nun gönderdiği davetin kabul edilmemesi veya süresi içerisinde bu davete cevap verilmemesi hallerinde tekrar uzlaşma talebinde bulunulamayacaktır.
Son olarak, uzlaşma tarafı, uzlaşma görüşmelerinin içeriğini ve bu görüşmeler kapsamında eriştiği bilgi ve belgeleri varsa diğer soruşturma tarafları bakımından verilecek nihai karara kadar gizli tutmak zorundadır.
Gizlilik yükümlülüğünün ihlalinin, uzlaşma nihai kararı sonrasında tespit edilmesi halinde, bu karar geri alınarak ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliği hakkında yeni bir soruşturma başlatılabilecek ve bu yeni soruşturmada verilecek idari para cezasının belirlenmesinde ağırlaştırıcı unsur olarak da kabul edilebilecektir.
Uzlaşma Yönetmeliği’nin tam metnine ulaşmak için, lütfen tıklayınız.
Burak BATI - Avukat
Duygu BOZKURT KADİRHAN - Kıdemli Avukat
