Pandemi süreci kendine özgü iş sorunları ve çözüm önerilerini gündeme getirdi. Bildiğiniz gibi, pandemi kısıtlamalarının gevşetilmesi ile faaliyete geçen işyerlerinde işverenlerin geçmiş dönem kayıplarını telafi etmek için tam kapasiteyle çalışmayı arzu etmelerine karşılık, çalışanlar ise yaz sezonu bitmeden yıllık ücretli izinlerini kullanmak istiyorlar. Çözüm olarak, yıllık izne çıkarılmayan çalışanları motive etmek üzere normal ücretlerinin yanında yıllık izin ücretlerinin de avans olarak ödenmesi öneriliyor.
Peki, avans yıllık izin ödemesi yapılabilir mi? Yapılırsa mahsup nasıl olacak?
Bu soruların cevabı olarak, aşağıda özeti yer alan iki Yargıtay içtihadını verebiliriz:
Birikmiş izin ücretlerinin talep edilebilmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır; iş sözleşmesi devam ederken izin ücreti istenemez. Yıllık ücretli izinlerin kullanıldığını işveren ispatlamakla yükümlüdür. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalar ücretli izin defteri veya eşdeğerde delil ile ispatlanmalıdır. (Y.9.HD. 9.5.2017 tarih, E. 2015/20977, K.2017/8286)
Davacı işçi yıllık izinlerin karşılığı ücretlerin ödenmediğini ileri sürerek istekte bulunmuş, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacıya çalışırken kullandırılmayan izin süresine ait ücretlerin bir kısmının ödendiği belirtilerek sözü edilen günler için yıllık izin kullandırılmış gibi hak kazanılan yıllık izin süresinden ödemesi yapılan gün sayısı kadar mahsuba gidilmiştir. Yıllık izin hakkı Anayasal temeli olan dinlenme hakkı olup çalışırken ücrete dönüşmesi mümkün olmaz. İş ilişkisinin devamı sırasında ödenen yıllık izin ücreti avans mahiyetinde olup fesih ile hak kazanılan yıllık izin ücretinden mahsup edilmelidir. Davacı işçiye çalışırken ödenen yıllık izin ücretinin ait olduğu izin sürelerinin, hak kazanılan yıllık izin süresinden gün olarak indirilmesi hatalı olup kararın bozulması gerekmiştir. (Y.9.HD. 25.11.2019 tarih, E.2016/31683, K.2019/20717)
Sonuç olarak, iş ilişkisinin devamı sırasında kullanılmayan yıllık izin sürelerine karşılık olarak ödenmiş yıllık izin ücretleri avans mahiyetinde kabul edilmelidir. İş sözleşmesinin sona ermesi sırasında işçinin hak ettiği yıllık izin ücretinden söz konusu avans mahsup edilmelidir. İş sözleşmesinin sona ermesi sırasında hak kazanılan yıllık izin süresinden avans ödemesinin ait olduğu yıllık izin süresinin gün olarak indirilmesi mümkün değildir. Ahmet Metin AYSOY -SGK E Başmüfettiş
