Yazının başlığını okur okumaz “ek fatura da ne, şimdi nereden çıktı?” diye düşünüyorsunuz değil mi? Haklısınız, mal veya hizmet satışı nedeniyle fatura düzenlenmesi zorunlu bulunuyor (VUK Mad. 229, 231/5, 232).
Peki, bu şekilde düzenlenmiş bir fatura ile ilgili olarak sonradan ek fatura düzenlenebilir mi? Evet; yasalarımızda ek fatura şeklinde bir düzenleme bulunmamakla beraber, vade farkı, kur farkı vb. nedenlerle ilk faturaya atıfta bulunularak sonradan fatura/faturalar düzenlenmesi mümkün.
Maliye, Hangi Durumda Ek Fatura Düzenlettiriyor?
Maliye’nin ek fatura düzenletme olayı, daha çok arsa karşılığı inşaat işleri nedeniyle müteahhitler tarafından arsa sahiplerine ve 3. kişilere teslim edilen konut veya iş yeri vasfındaki taşınmazların satış bedelinin düşük gösterildiği durumlarda söz konusu oluyor. Özellikle bu satışlar nedeniyle KDV iadesi talep edilmişse, Maliye, KDV iadelerinin sonuçlandırılması için düşük gösterilen satış bedellerinin yükseltilmesini ve bunun için de ek fatura düzenlenmesini istiyor! Bu şekilde ek fatura düzenleyenlerin KDV iadelerini yapıyor. Bedel yükseltmesi yapmayanların KDV iadelerini ise incelemeye sevk ediyor, inceleme sonucuna göre yapıyor. Yani, her şey mükelleflerin Maliye’nin istediği ek faturayı düzenleyip düzenlememelerine bağlı!
Maliye’nin ek fatura düzenletme olayı, aslında KDV iadelerinde yaşanan soruna pratik bir çözüm getirmeye yönelik. Gerçekten de bazen öyle faturalar düzenleniyor ki, bu faturalarda gösterilen satış bedelleri hayatın olağan akışına aykırı!
Maliye Kendi Düzenlettiği Ek Faturaya Özel Usulsüzlük Cezası Kesiyor!
Maliye, belirtilen durumlarda ek fatura düzenletmekle kalmıyor, bir de faturanın zamanında tam düzenlenmediği ve eksik düzenlendiği gerekçesiyle özel usulsüzlük cezası kesiyor. Şimdi hemen kesilecek ceza en fazla ne kadar olabilir ki diye düşünüp, kesilecek cezayı küçümsemeyin! Çünkü, özel usulsüzlük cezası, Maliye tarafından sonradan düzenlettirilen ek faturalarda gösterilen bedel farklarının yüzde 10’u oranında kesiliyor (VUK Mad. 353/1). Yani, düzenlettirilen ek fatura tutarları ne kadar yüksekse, kesilecek özel usulsüzlük cezası da o kadar yüksek oluyor.
Bu nedenle, ek fatura düzenlenip düzenlenmeyeceğine karar verilirken, kesilecek özel usulsüzlük cezalarını da dikkate almakta fayda var.
Yargı, Maliye’nin Kendi Düzenlettirdiği Ek Faturalara Ceza Kesmesine Nasıl Bakıyor?
Yargının bu konuda yapabileceği pek fazla bir şey bulunmuyor, çünkü yasal düzenleme son derece açık.
İlgili düzenlemeye göre, elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, verilmesi ve alınması icap eden faturaların verilmemesi, alınmaması, düzenlenen faturalarda gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde, faturayı düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için 380 TL’den (2021 yılı için) aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının yüzde 10'u oranında özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekiyor. Ancak, bu şekilde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 2021 yılında 190 bin TL.yi geçemiyor (VUK Mad. 353/1-a).
Yargı, arsa sahiplerine ve 3. kişi konumundaki alıcılara yapılan teslimlerin ticari faaliyet kapsamında yapılan bir teslim olup olmadığına bakarak karar veriyor, müteahhit ve inşaat şirketlerinin bu teslimlerinin ticari faaliyet kapsamında olması halinde, Maliye’nin sonradan düzenlettirdiği bu ek faturalar için özel usulsüzlük cezası kesebileceği görüşünde bulunuyor.
Konu ile ilgili olarak verilen ve kesinleşen bir kararın özeti şu şekilde:
“Davacı şirket tarafından arsa sahiplerine yapılan konut teslimleri ticari faaliyet kapsamında bir teslim olmadığından ve fatura düzenleme zorunluluğu bulunmadığından, ek fatura düzenlettirilmiş olsa da özel usulsüzlük cezası kesilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.” (İzmir BİM 3. Vergi Dava Dairesi’nin 30.06.2020 tarihli ve E.2020/107, K.2020/650 sayılı Kararı)
Bu kararın mefhum-u muhalifinden hareket edildiğinde, ticari faaliyet kapsamındaki teslim ve hizmetlerin satış bedelinin düşük olduğu gerekçesiyle sonradan düzenletilen ek faturalar için özel usulsüzlük cezası kesilebileceği sonucuna varılıyor.
Öte yandan, yukarıda özeti yer alan karar, arsa karşılığı inşaat işleri ile ilgili olarak KDV Kanununda 7104 sayılı Kanunla yapılan ve 6 Nisan 2018 tarihinden itibaren yürürlüğe giren düzenlemelerden önceki dönemler için geçerli bulunuyor. Bu tarihten itibaren, arsa karşılığı inşaat işlerinde yaşanan hukuki ve yasal boşluklar söz konusu düzenlemelerle giderilerek, müteahhitler tarafından arsa payı karşılığında arsa sahiplerine yapılan bağımsız bölüm teslimlerinin ticari faaliyet kapsamında olduğu açıkça belirtilmiş bulunuyor. Yani, bu Karar, 6 Nisan 2018 tarihinden itibaren arsa sahiplerine yapılan teslimler nedeniyle sonradan düzenlettirilen ek faturalar nedeniyle kesilen cezalar için geçerli değil!
Cezadan Kurtulmanın Yolu, Tam Fatura Kesmek!
Şimdi diyeceksiniz ki; ek fatura düzenlet, üstüne de özel usulsüzlük cezası kes!
Biz de diyoruz ki; ceza yememek için, faturaların tam kesilmesi şart! Aksi halde, ciddi tutarlarda özel usulsüzlük cezalarıyla karşı karşıya kalabilirsiniz.
Bizden söylemesi!.. Abdullah Tolu
