ÖZET :
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından ortaklaşa çıkarılarak 19 Aralık 2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ ile 13 Aralık 2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği hükümlerine göre 2018 yılında tutulacak defterler ve tasdik durumları
Vergi uygulamalarında kullanılan defterler ve türleri ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetinin büyüklüğüne ve mükellefin gerçek veya tüzel kişi olmasına göre değişebilmektedir. Ayrıca Maliye Bakanlığı, bazı mükellefler gruplarının defterlerini zorunlu olarak elektronik ortamda tutmaları için düzenlemeler yapmaktadır.
Mevcut mükelleflere ilave olarak Maliye Bakanlığı’nca serbest meslek faaliyeti ile uğraşanlar ve işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin de defterlerini elektronik ortamda tutmaları için yapılan çalışmalar devam etmektedir.
Mevcut düzenlemelere göre 2018 yılında mükelleflerin tutmaları gereken defterlerle ilgili genel bilgiler aşağıdaki gibidir.
I- KAĞIT ORTAMINDA TUTULACAK DEFTERLER
a) Türk Ticaret Kanunu’na Göre Tacirin Tutacağı Defterler
| Kişinin Hukuki Durumu | Tutacağı Defterler |
|---|---|
| Tacir (Gerçek ve tüzel kişi) | 1. Yevmiye defteri,
2. Envanter defteri 3. Defteri kebiri |
| Şahıs şirketleri | 1. Yevmiye defteri,
2. Envanter defteri 3. Defteri kebir 4. Genel kurul toplantı ve müzakere defteri |
| Anonim şirketler
Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler |
1. Yevmiye defteri,
2. Envanter defteri 3. Defteri kebir 4. Genel kurul toplantı ve müzakere defteri 5. Pay defteri, 6. Yönetim kurulu karar defteri |
|
Limited şirketler |
1. Yevmiye defteri,
2. Envanter defteri 3. Defteri kebir 4. Genel kurul toplantı ve müzakere defteri 5. Pay defteri 6. Müdürler kurulu defteri (ihtiyari md.11/4) |
| Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan ticari işletmeler ile kamu yararına çalışan dernekler ve gelirinin yarıdan fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcayan vakıflar tarafından kurulan ticari işletmeler ve bunlara benzeyen ve tüzel kişiliği bulunmayan diğer ticari teşekküller | 1. Yevmiye defteri,
2. Envanter defteri 3. Defteri kebir |
Gerçek kişi tacirlerden Vergi Usul Kanunu’na göre ikinci sınıf tüccar sayılanlar, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar mezkûr Kanun hükümlerine uygun olarak işletme hesabı esasına göre defter tutabileceklerdir.
İşletme hesabı esası ve bilanço esasına göre defter tutma ayrımına ilişkin hadler, Vergi Usul Kanunu Tebliğleri ile yayımlanmaktadır. 2015[1] ve 2016[2] ve 2017[3] yılları için belirlenmiş olan bu hadler aşağıdaki gibidir.
| Madde No | Konusu | 2015 Yılında Uygulanan Miktar (TL) | 2016 Yılında Uygulanan Miktar (TL) | 2017 Yılında Uygulanan Miktar (TL) |
|---|---|---|---|---|
| MADDE 177- | Bilanço esasına göre defter tutma hadleri | |||
| Alış tutarı | 160.000 | 168.000 | 170.000 | |
| Satış tutarı | 220.000 | 230.000 | 230.000 | |
| 2- Yıllık gayrisafi iş hasılatı | 88.000 | 90.000 | 90.000 | |
| 3- İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı | 160.000 | 168.000 | 170.000 |
[1] 30.12.2014 tarihli ve 29221 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 442 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği’nde belirlenen tutarlar
[2] 25.12.2015 tarihli ve 29573 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 460 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği’nde belirlenen tutarlar
[3] 27.12.2016 tarihli ve 29931 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 476 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği nde belirlenen tutarlar
b) Vergi Usul Kanunu’na Göre Tutulacak Defterler
| Mükellefler | Defterler |
|---|---|
| Birinci sınıf tüccar (Bilanço Esası) | Yevmiye defteri Defteri kebir Envanter defteri |
| İkinci sınıf tüccar (İşletme Esası) | İşletme defteri |
| İşletmenin faaliyet konusuna göre ayrıca tutulması zorunlu defterler | İmalat defteri Kombine imalat defteri Bitim işleri defteri
Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri Ambar Defteri |
| Serbest meslek erbabı | Serbest meslek kazanç defteri |
| Noterler | Özel defterler |
| Çiftçiler | Çiftçi işletme defteri |
| Ayrıca tutulabilecek defterler | Banka, banker ve sigorta şirketlerinin gider
vergisine ilişkin kayıtları Damga resmi kayıtları[1] Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ait kayıtlar |
[1] Damga Resmi Kanununa göre yolcu bileti ücretleri, sigorta primleri ve ilan ücretleri gibi mevzular üzerinden resim istifa etmeye mecbur olan gerçek ve tüzel kişiler bu ücret primlerle istifa ettikleri damga resimleri için tarih sırasiyle bir kayıt tutmaya mecburdurlar. Tüccarlar bu kayıtları muhasebe defterlerinde tuttukları hesaplarda gösterebilirler. Kayıtların muhasebe defterinde gösterilmemesi halinde ayrı bir “Damga Resmi defteri” tutulur. Devlet müesseselerinin resmi defter ve kayıtları Damga Resmi defteri yerine geçer.
Kaynak: TÜRMOB
