Yılbaşı geldi. Bu gün yılın son günü, artık yeni yıla dair yazmak gerekir diye düşünüyorum. Taşınmazları servet olarak konu alan iki vergiden söz edeceğim. Bilindiği gibi taşınmazlar üzerinden alınan iki servet vergisi var. Biri emlâk vergisi, diğeri değerli konutlar vergisi. İki vergide de bence acil birer düzenleme gerekli. 2021 yılında emlâk vergisi, önceden mükellefiyeti olanlar için genelde geçen yıl ödenen verginin, %4.55 fazlası ile ödenecek. Bu noktada sorun yok.
Emlâk vergisi açısından 2022 yılı genel vergilendirme dönemi. Dolayısıyla emlâk vergisi matrahlarının hesabında dikkate alınacak, arsa/ arazi m2 değerleri komisyonlar tarafından bu yıl, yani 2021 yılında yeniden belirlenecek. Bina inşaat m2 maliyet bedeli ise zaten her yıl belirleniyor.
Ancak arsa/arazi değerleri dört yılda bir belirlendiğinden, değerlerde büyük sıçramalar olabilmektedir.
En son değer belirlenen yılda, 2017 yılında belirlenen değerlerdeki bu büyük sıçramalar dolayısıyla pek çok ihtilaf doğmuş, vergi mahkemelerine aşırı iş yükü binmişti.
Gerçekten de 2017 yılında komisyonların belirlediği değerlerde gerçekle bağdaşmayacak derecede fahiş sıçramalar vardı ve mükelleflerin kaldıramayacağı kadar yüksek vergilere sebebiyet vermekteydi. Gerçi belediyeler gelir iştahı ile bundan pek memnun oldularsa da kamuoyunun haklı tepkisi yükselince Kanun Koyucu duruma müdahale gereği hissetti.
Nihayet Emlâk Vergisi Kanunu’na 7061 sayılı Kanun’la geçici 23. madde eklendi ve madde ile “Takdir komisyonlarınca 2017 yılında 2018 yılı için takdir edilen asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri, 2017 yılı için uygulanan birim değerlerinin %50’sinden fazlasını aşması durumunda, 2018 yılına ilişkin bina ve arazi vergi değerlerinin hesabında, 2017 yılı için uygulanan asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin %50 fazlası esas alınır. Takip eden 2019, 2020 ve 2021 yıllarında 29’uncu madde kapsamında bina ve arazi vergisi matrahları ile asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri bu şekilde belirlenen değerler üzerinden hesaplanır.” hükmü getirildi.
Bu yıl yine komisyonlarca arsa/arazi değerleri belirlenecek ve yine aynı şeyler olacak. Bu nedenle komisyonların hem fahiş belirleme yapmalarının önüne geçmek, bu suretle gereksiz çalışmalar yapmalarını önlemek hem de mükelleflerin belirlenen değerler dolayısıyla mahkemeleri binlerce dava ile yormalarına gerek bırakmamak için, yine benzeri bir kanun hükmüne hükmüne ihtiyaç var.
Ayrıca böyle bir düzenlemeyi gerektiren iki sebep daha var. Birincisi, bu yıl pek çok emlâk vergisi mükellefinin, pandemi dolayısıyla, emlâklarının değeri artmış olsa da ödeme güçlerinin zayıflamış olması. İkinci ise fahiş değer artışlarının pek çok kişi tarafından, ileride değerli konutlar vergisi kapsamına sokulması için yapıldığı gibi bir siyasal sonuç bağlanacak olması.
Bu nedenle yasa koyucunun, bu konuda sıkıntılar doğmadan ve değer tespit komisyonları çalışmaya başlamadan önce konuyu bir yasa maddesi ile düzenlemesinde yarar var.
İkinci olarak, 2021 yılının değerli konutlar vergisi mükellefiyetinin başlangıç yılı olması. Kanuna göre, herkes önce belediyeden konutunun değerini öğrenecek, değer eğer 5 milyon 227bin lirayı geçiyorsa bu konuda alacağı belgeyi de ekleyerek 20 Şubat akşamına kadar değerli konutlar vergisi beyannamesini verecek. Mükellefleri bu zahmete sokmak, yığılmaları önlemek amacıyla vergi daireleri değeri söz konusu tutarı geçen konutların listesini alsa ve malikleri adına (varsa intifa hakkı sahipleri adına) vergiyi re’sen tahakkuk ettirse ve vergi dairesi başkanlıklarının -TC kimlik numarası ile girilecek şekilde- web sayfasında ilan etse, mükelleflerde bu ilana göre bankalardan ödeme yapsa, sistem daha basit olmaz mı.
Sadece bu vergiden muaf olanlara, bir dilekçe verme yükü yüklenebilir. Onların adına tahakkuk eden vergiyi de vergi dairesi terkin eder. (O kadarcık uğraşsın artık).
İki konuda çok uzun çalışma yapmaya gerek olmadan ilk torba kanunda birer madde ile çözülebilecek konular.
Tüm okurlara mutlu, huzurlu, başarılı, varlıklı ve tabii ki en önemlisi sağlıklı yıllar dileği ile seneye görüşmek üzere. Bumin Doğrusöz
https://www.dunya.com/kose-yazisi/tasinmaz-vergilemesinde-yapilmasi-gerekenler/605554
