- Tür değişikliği bir ticari organizasyonun hukuki yapısının değişmesidir.
- Tür değiştirme yeni bir şirketin kurulması suretiyle gerçekleştirilir. Bunun için yeni türün kuruluşuna ilişkin hükümler uygulanır.
- Tür değiştiren yeni şirket eskisinin devamıdır.
- Tür değiştirmelerinde
Şahıs işletmeleri ticaret şirketlerine
Şahıs şirketleri sermaye şirketlerine
Sermaye şirketleri de birbirine dönüşümü mümkündür.
- Bilanço kalemleri yeni tür kurulan şirketin bilançosuna aynen geçirilir.
- Bilanço günüyle tür değiştirme raporunun düzenlendiği tarih arasında altı aydan fazla zaman geçmiş ise veya son bilançonun çıkarıldığı tarihten itibaren şirketin malvarlığında önemli değişiklikler meydana gelmiş ise tür değişikliği için yeni bir ara bilanço çıkarılması gerekmektedir.
- Tür değiştirmede ortakların şirket şirket payları ve hakları korunmalıdır.
- Tür değiştirmede sermaye unsurlarının (Geçmiş yıl karları, kıst-cari dönem net karı, enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan öz kaynak unsurları, Özel fonlar, serbest yedek akçeler) ödenmiş sermayeye eklenmesi mümkündür. Ancak, kanuni yedek akçelerin sadece ödenmiş sermayenin %50 sini aşan kısmı sermayeye eklenebilir. Bu tutarın altındaki kanuni yedek akçelerin ödenmiş sermayeye eklenmesi mümkün değildir. Ayrıca yenileme fonunun sermayeye eklenmesi de mümkün değildir.
- Şirket ortakları ile üçüncü şahısların şirketten olan vadesi gelmiş alacakları sermayeye ilave edilebilir.
- Tür değiştirme işlemlerinde yeni tür şirketin esas sözleşmesinde üç hususun belirtilmesi zorunludur.
TTK’nun 180 ila 193. maddelerine göre tür değişmesi suretiyle kurulduğu ve eski şirketin devamı olduğu,
Sermayenin eski şirketin ödenmiş sermayesinden karşılandığı, limited şirketin bütün aktif ve pasifi ile birlikte yeni şirkete devrolduğu,
Tür değişikliğinin 5520 sayılı kurumlar vergisi kanununa göre devir hükmünde olduğu,
- Tür değişikliği yapacak limited şirketin öz sermayesi A.Ş. için geçerli en az sermaye tutarının (50.000,00) altındaysa tür değişikliği mümkün değildir. Ancak eş zamanlı olarak sermaye taahhüt edilmesi halinde tür değişikliği mümkündür.
- Kurulacak şirket Anonim şirket ise nakden taahhüt edilen payların itibari değerinin en az % 25 i tescilden önce kalanı tescilden sonraki 24 ay içinde ödenmelidir. Limited şirkette ise taahhüt edilen sermayenin tamamı tescilden önce ödenmelidir.
- Şirket ortaklarının üçüncü kişilerden olan alacaklarını veya ayni sermaye niteliğindeki malvarlıklarını sermaye olarak koymaları halinde, ayni sermayenin asliye ticaret mahkemesi tarafından atanan bilirkişi marifetiyle değerinin biçilmesi gerekmektedir.
- Şirket ortaklarının şirketten olan vadesi gelmiş alacaklar ayni değil nakdi değerdir. Bu nedenle meslek mensubunun raporunda işlemesi yeterli olup mahkeme tarafından bilirkişi tayinine gerek bulunmamaktadır.
- Tür değiştirecek şirketin ödenmemiş sermayesi öz varlığın hesaplamasında dikkate alınmaz. Ödenmiş sermaye yeni şirkete aktarılır. Ancak önceki şirkette taahhüt edilen ve süresi geçmemiş taahhüt borcu yeni şirkette de aynen devam eder.
- Kurumların tür değişikliğinden doğan karları, KVK’nun 19/2 ve 20. maddelerindeki şartların gerçekleşmesi halinde vergilendirilmez. Sadece tür değişikliği tarihine kadar elde edilen kazançlar vergilendirilir.
- Şahıs işletmeleri ile şahıs şirketlerinin sermaye şirketlerine GVK’nın 81. maddesindeki şartlar dahilinde devrolunması (tür değiştirmesi) halinde tür değişikliğinden doğan kazanç hesaplanmaz ve vergilendirilmez.
- Ara bilanço esas alınacak ise bütün dönem sonu değerlemeleri amortismanlar dahil yapılmalıdır.
- Amortismanlar her iki tarafta da (devrolan/devralan) kıst dönem esasına göre ayrılmalıdır. Ayrıca yeni şirkette ATİK’lerin kalan ömrü dikkate alınarak amortisman ayrılmalıdır. Yeni bir iktisadi kıymet olarak dikkate alınamaz.
- Tür değişen şirket değişiklik vukuu bulmadan önce kullanacağı defterleri tasdik ettirmek zorundadır.
