Ülkemizde ekonomik ve siyasi gündem çok hızlı değişiyor. Kamuoyu bu değişikliklerin hızına yetişemiyor. Son 3 haftada ekonomi üst yönetimi, yani Hazine ve Maliye Bakanı ile Merkez Bankası Başkanı değişti. Buna paralel olarak ekonomik parametrelerde de olumlu yönde değişiklikler oldu, olmaya da devam ediyor. Bu vesileyle yeni ekonomi yönetimini tebrik ediyor, başarılar diliyorum. Temennimiz; her şeyin iyiye gitmesi, ülkemizin bu “Faiz - Enflasyon - Kur Sarmalı”ndan bir an önce çıkması!
Yeni Ekonomi Yönetimi Tam Kadro Sahada!
Yeni ekonomi yönetimi; siyasiler başta olmak üzere, önemli STK’lar, TOBB, İhracatçı Birlikleri, Ticaret ve Sanayi Odaları, İş İnsanları ile bir araya gelerek yaşanan süreci değerlendiriyor, sorunları tespit ediyor ve bunların çözümüne ilişkin önerilerini doğrudan sahadan alıyor. Yani, her anlamda sahaya inilmiş durumda. Yapılacağı ifade edilen ekonomik reformlarda, sahadan elde edilecek veriler dikkate alınacak.
İş Dünyasının Öncelikli Talebi: Matrah ve Vergi Artırımı, Kasa ve Stok Affı!
İş dünyası ve reel sektör, ekonomi üst yönetimine, borç yapılandırma düzenlemesinin yeterli olmayacağını, bunun yanında matrah ve vergi artırımı, kasa ve stok düzeltmesi gibi düzenlemelere de ihtiyaçları olduğunu ifade ettiler. Sahadan gelen bu talepler makul bulundu ve olumlu karşılandı. Nitekim, ATO Başkanı Sayın Gürsel BARAN yaptığı açıklamada, sektörlerden gelen matrah artırım taleplerini Sayın Cumhurbaşkanı ve ekonomi üst yönetimine ilettiklerini, taleplerinin olumlu karşılandığını, Cumhurbaşkanının düzenleme yapılması için talimat verdiğini, bu konuda çalışmalar yapıldığını ve bu hafta içerisinde netice alınacağını açıkladı. Doğrudan sahadan gelen bu haklı talebi anlayabilmek için, iş dünyası ve reel sektörün içinde bulunmak yeterli.
İş Dünyası ve Reel Sektörün İkinci Talebi: Kredi ve Teminat Mektubu!
İş dünyası ve reel sektörün ciddi anlamda kredi ve teminat mektubu sorunu var! Alınan kredilerin geri ödenmesinde sıkıntılar olduğu kadar, yeni krediye ulaşmak da bir o kadar zor. Teminat mektubu almada da ciddi sorun yaşanıyor, alınan işler teminat mektubu temşn edilememesi nedeniyle kaybediliyor, çünkü teminat mektubu istemek, kredi istemekle eşdeğer tutuluyor. Ancak, şirketlerin kredi limitleri dolu. İş dünyası, bu iki sorunu ciddi şekilde dile getirerek, kredilerin yeniden yapılandırılması ve teminat mektubu alımında yaşanan sorunların çözümü talebinde bulundu.
Banka Teminat Mektubu Kullanımında Dünya Birincisiyiz!
Banka teminat mektubu kullanımında dünya birincisiyiz. Ülkemizde teminat mektubu ihtiyacının tamamı sadece bankalar tarafından karşılanıyor. Çünkü, teminat mektubu temininde bankalar dışında şu an için başka bir alternatif bulunmuyor. Kaynakların sınırlı olduğu dikkate alındığında, sadece bankacılık sistemi üzerinden bu sorunun çözülmesi zor görünüyor. Başka alternatiflerin yaratılması ve teminat ihtiyacının karşılanmasında ürün çeşitliliğinin artırılması gerekiyor.
Teminat Mektubu Sorununun Çözülmesi Şart, Aksi Halde işletmeler Zora Girer!
İş dünyası ve reel sektörün teminat mektubu sorununun ivedilikle çözümlenmesi gerekiyor. Teminat mektubu sıkıntısı yüzünden işletmeler işlerini kaybediyor, aldıkları işlerin büyük bir kısmı ya iptal ediliyor ya da başkalarına veriliyor. İşletmeler bu yüzden oldukça zor durumda. Bunun önüne geçilmesi şart.
Yeni Ekonomi Yönetimine Çözüm Önerisi: KEFALET SİGORTASI
Ülke olarak geldiğimiz şu noktada, teminat mektubu ve kredi sorununu çözecek yeni finansal enstrümanlara ihtiyacımız var. Bu konudaki önerimiz, Kefalet Sigortası.
Kefalet sigortası, bir sigortacılık ürünü. Dünyada yaygın olarak kullanılan, reel sektörün elini rahatlatan finansal bir enstrüman. Bankacılık sisteminin sağladığı teminat mektuplarının muadili – alternatifi bir sistem. Amerika, Avrupa ve Asya Pasifik’te uzun yıllardan bu yana yaygın bir şekilde kullanılıyor. ABD’de teminat mektubu ihtiyacının tamamı sigorta şirketlerince karşılanıyor. Bu oran Güney Amerika’da yüzde 95, Avrupa'da yüzde 25 ve Asya Pasifik’te yüzde 50 civarında. Aslında bilinmeyen bir şey değil, ancak ülkemizde neden uygulanmıyor onu da anlamak mümkün değil.
Kefalet Sigortası Nedir ve Ne İşe Yarıyor?
Kefalet Sigortası, teminat mektubu işlevine sahip bir sigorta ürünü, sigorta şirketinin sigortalı lehine üçüncü kişi lehtara sağladığı bir teminat. Kefalet sigortası ile sigorta şirketi, sigortalının “kefili” oluyor, sigortalı, lehtara olan borcunu yerine getirmediği takdirde, lehtarın maruz kaldığı zararları tazmin etmeyi taahhüt ediyor. Kefalet sigortasında sigorta şirketinin verdiği teminat, ödemeden ibaret olmak zorunda değil; yüklenicinin proje kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, sigorta şirketi yeni bir yükleniciye projeyi tamamlatmakla da yükümlü olabiliyor. Bu nedenle, inşaat, imalat, lojistik, yapım-onarım, enerji ve alt yapı projelerinde daha çok tercih ediliyor.
Kefalet Sigortasının Maliyeti Daha Düşük!
Kefalet sigortası, reel sektörün bankalardaki kredi limitlerinin tamamının nakit kredi olarak kullanılmasını sağlayarak, bankaların kredi hacmini artırıyor, ilave kredi kapasitesi oluşturulmasına imkan veriyor. Kefalet senedinde kredi kullanım ücreti, limit tahsis ücreti gibi ek ücretler yok. Sadece sigortalıdan alınan primler ve gereken durumlarda ipotek ve rehin için alınan masraflar var. Ayrıca, sigorta şirketleri kefalet senedi düzenlerken sadece mektup vadesi kadar sigorta primi alırken, komisyon, hesap işletim ücreti, limit tahsis ücreti, limit kullanım ücreti gibi ek ücretler talep etmiyor. Yani, kefalet sigortasının maliyeti, banka teminat mektuplarının maliyetinden daha düşük kalıyor. Bu nedenle de, iş dünyası için oldukça cazip.
Türkiye’de Şu An Kefalet Sigortası Uygulaması Var Mı?
Evet, var. Hazine tarafından 2014 yılında çıkarılan Kefalet Sigortası Genel Şartları ve Sigorta Branşlarına İlişkin Tebliğ ile yürürlüğe girdi.
Kamu İhalelerinde Teminat Mektubu Olarak Kabul Edildi!
Kefalet sigortasına ilişkin düzenleme 2014 yılında yapılmış olmasına rağmen, bu sistemin kullanılmasına ilişkin ilk adım, 2017 yılında kefalet sigortası senetlerinin kamu ihalelerinde teminat mektubu olarak kabul edilmesi ile atıldı. Kefalet sigortası senetleri, kamu ihalelerinde teminat mektubu olarak kabul edilmeye başlandı. Sonrasında ise, yeni bir gelişme olmadı, kefalet sigortası uygulamasının kapsamı bir türlü genişletilemedi.
Reel Sektörün Teminat Mektubu Sorununun İlacı: Kefalet Sigortası!
Evet, kefalet sigortasının kapsamı genişletilirse, iş dünyası ve reel sektörün teminat mektubu sorunu çözülebilir.
Bunun için hiç vakit kaybedilmeden kefalet sigortası senetlerinin kamuda teminat mektubu olarak kabul edilmesi sağlanmalı. Bunun için, 6183 sayılı Kanunun 10. maddesinin birinci fıkrasının “2. Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz teminat mektupları,” şeklindeki 2. bendinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesi gerekiyor:
“2. Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz teminat mektupları ile Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetleri”
Bu değişiklik yapıldığı takdirde, kefalet sigortası senetleri, KDV iadeleri, vergi, SGK, belediyeler ve diğer kamu kurumlarına olan borçların tecil-taksitlendirilmesinde teminat olarak kabul edilecek. Bu şekilde, iş dünyası ve reel sektörün kamuya karşı olan teminat mektubu sorunu büyük ölçüde ortadan kaldırılmış olacak. Sonrasında ise, kefalet sigortası senetlerinin özel sektör işlerinde de geçerli olması sağlanmalı.
Uygulandığı ülkelerdeki başarılı örnekleri dikkate alındığında, daha da geç kalmadan kefalet sigortasının hızlıca finansal sisteme adapte edilmesinde ve bu alanda faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin teşvik edilmesinde fayda olacağını düşünüyorum. Kefalet sigortası, reel sektörün teminat mektubu sorununu çözebilecek finansal bir enstrüman. Kefalet sigortasının yaygınlaşmasıyla birlikte, dünyadaki eğilime uygun olarak Türkiye’deki teminat mektubu pazarının bankalardan sigorta şirketlerine doğru kayması mümkün olabilecek, bu şekilde bankaların nakit kredi verme kapasiteleri de artırılmış olacak.
Ne dersiniz? ABDULLAH TOLU
