Vergi Usul Kanununun 280 inci maddesinde, yabancı paraların borsa rayici ile değerleneceği ve bu hükmün yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir.
Geçici vergiye tabi kazançların tespitinde yabancı paralar ile yabancı para cinsinden olan alacak ve borçların bu hüküm dikkate alınarak değerlenmesi gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak değerlemede Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca geçici vergi döneminin kapandığı tarih itibariyle Resmi gazete de yayımlanan döviz alış ve efektif kurları esas alınacaktır.
283 Sıra No.lu VUK Tebliği uyarınca;
Kasadaki mevcut yabancı paralar efektif alış kuru ile;
Yabancı para cinsinden her türlü alacak ve borçlar ile yurt içi veya yurt dışındaki banka hesaplarında yer alan yabancı paralar döviz alış kuru ile değerlenecektir.
2020 Yılı ÜÇÜNCÜ GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİ sonunda (30.09.2020) yapılacak değerlemeler için yabancı para değerleri aşağıdadır.
| BİRİM | DÖVİZ CİNSİ | DÖVİZ ALIŞ | EFEKTİF ALIŞ | |
| 1 | ABD DOLARI | 7.8080 | 7.8025 | |
| 1 | AVUSTRALYA DOLARI | 5.5395 | 5.5140 | |
| 1 | DANİMARKA KRONU | 1.2242 | 1.2234 | |
| 1 | EURO | 9.1281 | 9.1217 | |
| 1 | İNGİLİZ STERLİNİ | 10.0309 | 10.0239 | |
| 1 | İSVİÇRE FRANGI | 8.4413 | 8.4286 | |
| 1 | İSVEÇ KRONU | 0.86148 | 0.86088 | |
| 1 | KANADA DOLARI | 5.8334 | 5.8118 | |
| 1 | KUVEYT DİNARI | 25.3439 | 24.9637 | |
| 1 | NORVEÇ KRONU | 0.82272 | 0.82215 | |
| 1 | SUUDİ ARABİSTAN RİYALİ | 2.0817 | 2.0661 | |
| 100 | JAPON YENİ | 7.3748 | 7.3475 | |
| 1 | BULGAR LEVASI | 4.6407 | ||
| 1 | RUMEN LEYİ | 1.8628 | ||
| 1 | RUS RUBLESİ | 0.09790 | ||
| 100 | İRAN RİYALİ | 0.01849 | ||
| 1 | ÇİN YUANI | 1.1387 | ||
| 1 | PAKİSTAN RUPİSİ | 0.04682 | ||
| 1 | KATAR RİYALİ | 2.1323 | ||
T.C. Merkez Bankasınca 29.09.2020 tarihinde ilan edilen, 30.09.2020 Tarihli gösterge kurları (T.C.MB Bülten No: 2020/185)
2020/3. GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİ İÇİN ENFLASYON DÜZELTMESİ (ENFLASYON MUHASEBESİ) YAPILMAYACAK (KUYUMCULAR HARİÇ)
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2020 / EYLÜL ayına ilişkin verilere göre; Yİ-ÜFE’ deki artış, Bir önceki yılın aynı ayına göre % 14,33 ve Son 36 aylık dönemde ise Genel Yİ-ÜFE % 71, 19 olarak hesaplanmıştır.
Bu durumda; 2020/3. Geçici Vergi dönemi için enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır.
Son 36 Aylık artış oranın hesaplanması:
2020 / EYLÜL ( Yurt içi Üretici Fiyatları Genel Endeksi ) Yİ-ÜFE: 515,13
2017 / EYLÜL ( Yurt içi Üretici Fiyatları Genel Endeksi ) Yİ-ÜFE: 300,90
Son 36 Aylık Genel Yİ-ÜFE artışı ( 515,13:300,90) = % 71, 19
Bu değerlere göre; 2020 YILI İKİNCİ GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİ İÇİN ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMAYACAKTIR. 213 Sayılı VUK Mükerrer 298. Maddede belirtilen şartlar oluşmamıştır. Söz konusu madde hükmüne göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Yİ-ÜFE artışının, içinde bulunulan dönem dâhil son üç hesap döneminde %100’den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10’dan fazla olması şartları tekrar birlikte sağlanana kadar enflasyon düzeltmesi uygulanmayacaktır.
Diğer bir anlatım ile her iki değerdeki artış oranının birlikte aşılması koşulu oluşmamıştır. Dolayısıyla bu dönem enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır.
Ancak, münhasıran (sadece) sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden ve kazançlarını Bilanço esasına göre tespit eden gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefi olan kuyumcular, enflasyon düzeltme şartlarının (fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dâhil son üç hesap döneminde %100’den ve içinde bulunulan hesap döneminde %10’dan fazla olup olmaması koşuluna bakılmaksızın, takip eden yıllarda her geçici vergi dönemi ve hesap dönemi sonu itibarıyla enflasyon düzeltmesi yapmaları zorunludur.
Ancak; Münhasıran (sadece) sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükelleflerin yapacakları düzeltmede kullanacakları Yİ-ÜFE değerleri için Web sitemizin Ana sayfa / Mevzuat /Pratik Bilgiler / Vergi / 9. sayfasında bulabilirsiniz.
Kaynak: İSMMMO
