Günümüzde insanlar, başta güvenlik olmak üzere çeşitli nedenlerle site yaşamını daha çok tercih etmeye başladı. Sonuç olarak, site şeklinde yaşam yaygınlaşmaya başladı. Site yaşamının bir gereği olarak da, siteler, profesyonel yönetim şirketleri aracılığıyla yönetilmeye başlandı.
rine yönetim hizmeti adıyla fatura ediyorlar. Örneğin, site ile ilgili işleri yapmak üzere personel çalıştırıyor, bunların ücretleri vb.leri üzerine kendi karlarını da ilave ederek yönetim hizmeti olarak site yönetimlerine fatura ediyorlar. Bunların dışında, site yönetimleri ile yaptıkları sözleşmelere istinaden, çalıştırdıkları personelden işten ayrılanlara ödedikleri kıdem tazminatlarını da, site yönetimlerine yansıtıyorlar.
Hemen belirtelim, çok tartışmalı da olsa, Maliye, yönetim şirketlerinin işten ayrılan personele ödedikleri kıdem tazminatlarının site yönetimlerine yansıtılması işlemini KDV’ye tabi tutuyor, sıkı durun, hem de yüzde 18 oranında.
Vergi Uygulamasında Masraf Yansıtması Nedir?
Yansıtma; ticari faaliyet kapsamında bir işlemin yapılmaması, yapılan iş ve işlemlerde bir gelir elde etme veya kar ve zarar beklentisini taşıyacak herhangi bir unsurun bulunmaması, yasal uygulamalar nedeniyle muhatap olunan ya da diğer bir işletme adına ödeme veya tahsilat yapılması durumlarında, yapılan ödeme veya henüz ödeme yapılmamışsa tahakkuk eden bedellerin asıl muhatabına birebir (aynen) aktarılması olarak tanımlanıyor.
Bu tür durumlarda, masrafın asıl muhatabına yansıtılması için düzenlenen faturalara “yansıtma faturası” deniliyor. İleride bir sıkıntı yaşanılmaması için de, fatura üzerine “düzenlenen faturanın yansıtma faturası olduğu” hususunda mutlaka bir şerh düşülmesi gerekiyor.
Maliye’nin Yansıtma İşlemine Genel Bakışı Nasıl?
Maliye’nin yansıtma işlemine bakışı genel olarak şu şekilde:
- Aslı KDV’nin konusuna girmeyen veya KDV’den istisna olan masrafların birebir ilgililerine yansıtılması KDV’ye tabi değil.
- Aslı KDV’ye tabi olan masrafların ilgililerine birebir yansıtılması ise, asıl yüklenicilere KDV indirim hakkı verilmesi bakımından masrafların tabi olduğu oranda KDV’ye tabi.
- Masrafın birebir değil de, üzerine bir bedel ilave edilerek aktarılması halinde, masrafa ilave olarak alınan kısım, harcamanın tabi olduğu orana bakılmaksızın yüzde 18 oranında KDV’ye tabi.
Personele Ödenen Kıdem Tazminatlarının Site Yönetimlerine Aktarılması İşlemi Yansıtma Mı? Yoksa Yönetim Hizmetinin Bir Parçası Mı?
Site yönetim şirketleri ile site yönetimleri arasında yapılan sözleşmelere göre, çalıştırılan personelden işten ayrılanlara ödenen kıdem tazminatlarının site yönetim şirketleri tarafından site yönetimlerine aktarılması işleminin bir gider yansıtması mı yoksa verilen yönetim hizmetinin bir parçası mı olduğu konusu tartışmalı.
Her iki yönde de çok sayıda görüş mevcut.
Maliye’nin Kafası Karışık!
Maliye’nin kıdem tazminatının ilgililerine yansıtılmasında KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı konusunda kafası oldukça karışık. Nereden mi biliyoruz? Çünkü, çıkardığı Sirküler ile daha sonra verdiği özelgelerde bildirdiği görüşleri farklı, hatta taban tabana zıt!
Sirkülere Göre KDV’ye Tabi Değil, Özelgelere Göre KDV’ye Tabi!
Maliye, 2011 yılında çıkardığı 60 No.lu KDV Sirkülerinde; herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olarak ortaya çıkmayan tazminat ve benzeri ödemelerin prensip olarak KDV'nin konusuna girmediğini, işverenler tarafından çalışanlara ödenen kıdem tazminatlarının ücret mahiyetinde olması nedeniyle KDV'nin konusuna girmediğini, işçilerin iş akitleri feshedilmeden bir başka işverene nakledilmesi nedeniyle, işçilerin tazminat tutarlarının devir tarihine kadar hesaplanarak yeni işverene aktarılması ile işçilerin yeni işverence iş akitlerinin feshedilmesi veya emeklilik hakkı kazanmaları nedeniyle, tazminat tutarlarının eski işverenin sorumlu olduğu kısmının yeni işverene aktarılmasının KDV'ye tabi olmayacağını açıkladı.
Ancak, Maliye daha sonra verdiği özelgelerde ise, çeşitli nedenlerle site yönetim şirketleri tarafından personele ödenen kıdem tazminatlarının site yönetimlerine aktarılması işleminin KDV’ye tabi olduğu ve düzenlenecek yansıtma faturalarında KDV hesaplanması gerektiğini belirtti ve belirtiyor (GİB İstanbul VDB.nin 12.06.2020 tarihli ve 412547 sayılı özelgesi).
Maliye: Yansıtılan Kıdem Tazminatları, Yönetim Hizmeti Bedelinin Bir parçası
Maliye, site yönetim şirketleri ile site yönetimleri arasında düzenlenen sözleşmeler ile, kıdem tazminatlarının hizmet bedelinden ayrı tutularak yönetim şirketlerinin hizmet bedelinin parçalandığı, vergi matrahının bu şekilde azaltıldığı, hizmet bedeline dahil olması gereken kıdem tazminatlarının bu şekilde KDV matrahı dışına çıkarıldığı, bunun da KDV Kanununun 20 ve 24. Maddelerine aykırı olduğu, bu nedenle işten ayrılan personele ödenen kıdem tazminatlarının site yönetimlerine aktarılması işleminin KDV’ye tabi olduğu görüşünde.
Aynı durum, alt (taşeron) işveren - asıl işveren ilişkisinde de söz konusu.
Peki, Olayın Aslı Bu Şekilde Mi?
Olaya Maliye’nin gözüyle bakıldığında, Maliye haklı. Maliye’ye göre, kıdem tazminatları, yapılan sözleşmelerle yönetim şirketlerinin yönetim hizmet bedelinin dışına çıkarılıyor, KDV matrahı daraltılıyor.
Peki işin aslı böyle mi gerçekten? Tabi ki hayır! Bu tür sözleşmeler piyasanın bir gerçeği ve gereği olarak yapılıyor. Aslında bu sözleşmeler, çalışanları koruma altına alıyor. Personel, kıdem tazminatını hak etmeden ayrılırsa, site yönetimleri de kıdem tazminatı ödemiyor, yüklenmiyor. Personel kıdem tazminatını hakederek ayrılırsa, bunun kıdem tazminatının asıl yüklenicisi site yönetimleri oluyor ve yönetimlerde bunu ödüyor. Sonuçta bu bir tazminat ve bize göre KDV’ye tabi tutulamaz. Çünkü, kıdem tazminatları, bir teslim ve hizmetin karşılığı değil.
Sonuç Olarak;
Maliye’nin kendi çıkardığı Sirkülere de aykırı olan bu görüşünü yeniden değerlendirmesinde fayda var!
Ne dersiniz? ABDULLAH TOLU
