Mücbir sebep uygulamasının mükelleflerin beyan dönemleri arasında yaratacağı uyumsuzluk nedeniyle, Katma Değer Vergisi (KDV) iadelerinde ortaya çıkabilecek olası sıkıntılar, ihracatçı firma sahiplerinin korkulu rüyalar görmesine ve bir hayli meslek mensubunun kara düşüncelere dalmasına sebep olmaktadır.
Sorununun çözümüne yönelik olarak çok çeşitli önerilerde bulunulmaktadır. İşletmelerin devreden KDV’leri için hazine kâğıdı verilmesi önerisini, bütçe dengeleri açısından uygulanabilir ve gerçekçi bulmuyoruz. İhracatta KDV iadelerinin inceleme yapılmaksızın geçmiş performansa dayalı olarak yapılması şeklindeki radikal çözüm önerisinin, açıkça yasal dayanaktan yoksun bulunması nedeniyle, işlerlik kazanmasını beklemiyoruz.
İhracatta KDV iadelerinin, teminat oranlarının artırılmak suretiyle, teminat mektubu karşılığında beklenmeksizin ödenmesine yönelik önerilerin hayata geçirilmesinde ise; işletmelerin gayri nakdi kredi limitlerinin sınırlı olması, teminat mektuplarının KDV İadesi Tasdik Raporlarına göre çözülmesinde yaşanan gecikmeler nedeniyle söz konusu limitlerin çabuk dolması gibi sıkıntılar yaşanması muhtemeldir.
- İhracatta nakit KDV iadelerinde YMM denetimini ve raporlarını devreden çıkarmak sistemi işlemez hale getirir
Nakit yapılan iadelerin yerli yerine gitmesini sağlayan ana güvence unsurlarından birisi yeminli mali müşavirler tarafından yapılan denetimlerdir. Yeminli mali müşavirler iadesi gereken tutarları saptamakta ve mükellefe iade edilen bu tutarların doğruluğundan müteselsilen sorumlu olmaktadır. Mükellefe haksız yere fazladan ödenen bir tutarın saptanması durumunda, yeminli mali müşavirin mal varlığına gidilmesi riski bulunmaktadır. Vergi idaresi bu güvenceye dayanarak milyarlarca lira tutarındaki iadeleri gönül rahatlığı içerisinde yapmaktadır. Bu nedenle, ihracatta nakit KDV iadelerinde YMM denetimi ve raporlarını devreden çıkarmak sistemi işlemez hale getirir.
Arıza çıkan parçaları değiştirmek daha kolay
Sistemin arıza vermesi halinde, sistemin tümden değiştirilmesi veya tamamen kapatılması yerine, arıza çıkan parçaların değiştirilerek yola devam edilmesi daha basit, kolay ve akılcı olacaktır. Örnek vermek gerekirse, bisikletinizin zinciri boşalmışsa, yeni bir bisiklet almanıza gerek yoktur, bisikletinizin zincirini yerine oturtarak, yolunuza kolayca devam edebilirsiniz.
Sistem teyit noktasında arıza vermektedir
Mücbir sebep kapsamında bulunan sektörlerden yoğunluklu olarak hammadde ve malzeme temin ederek imalat yapan ihracatçı firmalarımızda, KDVİRA sistemi tarafından üretilen Kontrol Raporlarında “GEK06. Alt Mükelleflerin Fatura Beyan Tutarlılığı Kontrolü” segmenti çalışacak ve çok sayıda uyumsuzluk görünecektir.
Sorun basit, çözümü kolay
KDV Uygulama Genel Tebliği’nin 4/E-5 bölümüne göre, teyidi yapılamayan belgenin gerçekliğini ve doğruluğunu ispat için uygulanan bir prosedür bulunmaktadır. Mal ve hizmet alımına ait bedelin ödendiği aşağıdaki gibi belgelendirilmektedir.
- Ödeme, iade talebinde bulunan mükellef tarafından ödemeyi tevsik eden belge aslı veya noter onaylı örneği ile belgelendirilebilir.
- Ödemenin bankalar vasıtasıyla veya Türk Ticaret Kanunu uyarınca düzenlenen çekler ile belgelendirilmesi mümkündür.
- İnternet bankacılığıyla yapılan ödemelerde, banka dekontu yerine ilgili banka şubesi tarafından onaylı internet çıktıları veya onaylı hesap ekstreleri ödemenin belgelendirilmesinde kullanılabilir.
- Ödeme, iade talebinde bulunan kişi veya kuruma ait kredi kartı, tapu devri, kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla (ön ödeme avansı şeklinde kamu kurum ve kuruluşlarının veznesine ödeme gibi) yapılmak suretiyle de belgelendirilebilir.
- Ödemenin PTT yoluyla yapıldığı durumlarda, ödeme sırasında düzenlenecek belge, (satıcının veya adına hareket edenlerin adı-soyadı (tüzel kişilerde unvanı) ile banka hesap numarası ve vergi kimlik numarası doğru olarak yazdırılmak kaydıyla) delil olarak ileri sürülebilir.
Ayrıca taşıma, yükleme, boşaltma, depolama, ambalajlama ve benzeri işlemlerin yapıldığına yönelik belgeler, sigorta belgesi, vergi, resim, harç, pay, fon gibi ödemeler yapılmışsa, bu ödemelere ait belgeler işlemin gerçekliğinin ispatında ve belgelendirilmesinde delil olarak kullanılmaktadır.
Genel tebliğ değişikliği ile karşıt inceleme ve teyit kolaylığı sağlanabilir
Vergi İdaresinin, yukarıda anlatılan fatura belge uyumsuzluğunu gidermek için mükelleflere sağladığı bu olanağı, yeminli mali müşavirlere de sağlaması gerekir. Yukarıda belirtilen prosedürü aynen uygulamak kaydıyla, yeminli mali müşavirler tarafından bu şekilde yapılan karşıt incelemenin yeterli olacağı yönünde, genel tebliğde değişiklik yapılması yerinde olacaktır. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, KDV Uygulama Genel Tebliği’nde yapacağı bu değişiklik teyit konusunda yaşanacak sıkıntıları ortadan kaldıracaktır.
Karşıt inceleme ve teyit konusunda reform yapma zamanı geldi
Bakanlığımızın son yıllarda tüm kurum ve kuruluşlara örnek olacak şekilde kurduğu teknolojik altyapı sayesinde, neredeyse vergisel tüm işlemler internet üzerinden yapılabilir hale getirmiştir. e-defter, e-beyan, e-fatura, e-belge uygulamalarından sonra artık yeminli mali müşavirler tarafından verilecek raporlarda da e-rapor uygulamaları başlamış bulunmaktadır.
Bu çerçevede, karşıt inceleme ve teyit konusunda da, günümüz teknolojisinin kullanımına olanak sağlayacak şekilde tebliğ bazında ikincil düzenlemeler yapılarak, işlem akışını kolaylaştıracak bir reforma yönelik adımlar atılması yerinde olacaktır. Korona virüse karşı mücadele kapsamında e-Karşıt uygulaması, neden olmasın? Bülent Ak
https://www.dunya.com/kose-yazisi/kdv-iadesi-bilmecesinde-cozum-kolay/469272
