Güncel konumuz malum COVID-19 salgını. Ayrıca ramazan ayını yaşıyoruz.
COVID-19 salgınına ilişkin olarak vergi mevzuatında önemli düzenlemeler yapıldı. Bu çerçevede özellikle; mücbir sebep ilanına ilişkin düzenlemeler, başta gelir ve kurumlar vergisi olmak üzere bazı vergilere ilişkin beyanname verme ve vergi ödeme sürelerinin uzatılması, muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin birlikte verilmesine yönelik uygulamanın ertelenmesi, ihraç kayıtlı teslimlerde ihraç süresinin üç ay uzatılması, geri kazanım payı beyanının 2020 yılı için 6 aylık dönemler şeklinde değiştirilmesi, konaklama vergisinin yürürlük tarihinin 2021 yılı başına ertelenmesi sayılabilir.
Bunlara ek olarak, yasal bir düzenleme yapılmadı ama salgın nedeniyle, vergi uygulamasına etki edecek bir yardım kampanyası başlatıldı.
Ramazan özgü vergi mevzuatında özel bir düzenleme yok. Ancak bu ayda yaygın olarak yapılan iş ve işlemler var, bunların da doğal olarak vergileme boyutu var.
Salgın nedeniyle yapılan düzenlemelerin çoğunu daha önce bu köşede yazdım. Bu makalede salgın nedeniyle başlatılan yardım kampanyasına yapılan bağışların matrahtan indirimi ile ramazana özgü vergi konularını özetlemek istedim.
Çalışanlara verilen yemek bedelleri veya paketler
Gelir Vergisi Kanunu’na göre;
- Çalışanlara iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında yemek verilerek sağlanan menfaatler, tutarına bakılmaksızın vergilendirilmiyor.
- Çalışanlara dışarıda yemek verilmesi durumunda, yemek bedelinin 23 lirası vergiye tabi değil. Bu tutarın KDV’si de indirim konusu yapılabiliyor. Yemek bedeli bu tutarı geçerse, geçen kısım KDV dahil tutarıyla net ücret ödemesi kabul ediliyor ve üzerinden gelir vergisi stopajı ödeniyor.
- Oruç tutan çalışanlara yemek bedeli karşılığı olarak nakit ödeme yapılırsa, nakit olarak ödenen tutarın brütleştirilerek üzerinden gelir vergisi stopajı ve damga vergisi hesaplanması gerekiyor.
- Ramazan aylarında yaygın olarak yapıldığı gibi çalışanlara erzak dağıtılırsa, dağıtılan erzakın ortalama perakende fiyatına göre hesaplanacak KDV dahil bedeli net ücret ödemesi olarak kabul ediliyor ve brüt tutarının bulunup üzerinden gelir vergisi hesaplanması gerekiyor. Erzak bedeli aynı zamanda damga vergisine de tabi.
Genel olarak bağışların matrahtan indirimi
Gerek yardımlaşma duygularının daha yükseldiği, gerekse de yardımlaşma organizasyonlarının daha iyi çalıştığı bir ay olması nedeniyle, ramazanda bağış ve yardımların daha yaygın olduğunu tahmin ediyorum.
Bu nedenle ramazanda daha yaygın olarak yapılan bağış ve yardımlarla sınırlı olarak, gerçek kişilerde beyan edilecek gelirden, şirketlerde kurum kazancından indirimini özetlemeye çalışayım.
- Yardıma ihtiyacı olan kişilere doğrudan yapılan bağış ve yardımların kurum kazancından/beyan edilen gelirden indirilmesi mümkün değil. Ancak ihtiyacı olanlara yardım etmek üzere kurulan ve faaliyet gösteren, vergiden muaf vakıflara ve kamuya yararlı derneklere yapılan bağışların, kurum kazancının yüzde beşine kadar olan kısmı matrahtan indirilebilir.
- Kızılay ve Yeşilay’a yapılan bağışlar, gelirin veya kurum kazancının yüzde beşi sınırlamasına da tabi olmaksızın matrahtan indirilebilir.
- Mülki idare amirinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ile Diyanet İşleri Başkanlığı’nın denetimine tabi olan yaygın din eğitimi veren kuruluşlara yapılacak bağışların tamamı, matrahtan indirilebilir.
- Belediyelere yapılan bağışların, gelirin veya kazancın yüzde beşine kadar olan kısmı matrahtan indirilebilir.
- Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek, yiyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı matrahtan indirilebilir.
- Kamu kurum ve kuruluşlarına; okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu gibi kanunda sayılan tesislerin yapılıp bağışlanması ya da bu tesislerin faaliyetlerini devam ettirmeleri için yapılacak her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı matrahtan indirilebilir.
COVID-19 nedeniyle başlatılan kampanyaya yapılan bağışlar
30 Mart 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından milli dayanışma kampanyası başlatıldı. Kampanya için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından açılan yardım hesapları ilan edildi.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde, Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan bağışların tamamının, kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurum kazancından indirilebileceği hükme bulunuyor. Benzer bir düzenleme Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinde de var.
Cumhurbaşkanı tarafından ulusa sesleniş konuşmasıyla başlatılan COVID-19 bağış kampanyası için bir genelge yayımlanmadı. Ancak resmi olarak Cumhurbaşkanı tarafından başlatılan bir kampanya olduğu için, kampanyaya yapılan bağışların tamamının, yukarıda belirtilen hüküm çerçevesinde kurum kazancından indirilebileceği düşünüyorum.
İndirilebilecek bağış tutarı, bağışın yapıldığı yılın kurum kazancıyla sınırlı. Bağışın yapıldığı hesap döneminde indirilemeyen tutarın sonraki dönemlere devredilmesi mümkün değil.
Bağışların KDV’si
Nakit bağışlar KDV’nin konusuna girmiyor. Ayni bağışlarda, bağışlanan malların teslimi KDV’nin konusuna giriyor ama geniş bir istisna düzenlemesi var.
Kanun’a göre, genel ve katma bütçeli idareler, belediyeler, kamu yararına çalışan dernekler, vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve KDV Kanunu’nun 17. maddesinin birinci fıkrasında sayılan diğer kurum ve kuruluşlara yapılan bedelsiz teslimler KDV’den istisna.
Bağışların belgelendirilmesi
Yukarıda özetlediğim şekilde yapılan bağışı matrahtan indirmek istiyorsak, bağışı mutlaka belgelendirilmeliyiz.
Bu çerçevede, yapılan bağışlar için mutlaka makbuz istenmeli ve alınmalıdır. Bağış harcama yapmak şeklinde gerçekleşmişse ayrıca harcama belgeleri temin edilmeli ve saklanmalıdır. Gıda bankacılığı yapan dernek ve vakıflara ayni bağış yapılmışsa fatura kesilmeli, ayrıca dernek veya vakıftan makbuz alınmalıdır.
COVID-19 kampanyası kapsamında ilan edilen bağış hesaplarına yatırılan tutarın matrahtan indirilebilmesi için, banka dekontuna, yatırılan paranın Cumhurbaşkanı’nca başlatılan kampanyaya yapılan bağış olduğuna ilişkin bir açıklamanın yazılmasında yarar var. Recep Bıyık https://www.dunya.com/kose-yazisi/guncel-vergi-konulari/468949
