1) 15/3/2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51’inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve aynı Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile işverenler tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçilere günlük 39,24 TL, aylık 1.177,2 TL nakdi ücret desteği verilecektir.
2) Nakdi ücret desteğinden yararlanılabilmesi için ücretsiz izne ayrılan işçilere ilişkin aylık bildirimler, “https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi” internet adresinden ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ayın 3’üne kadar işverence yapılmalıdır.
3) 15/03/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusuna rağmen bu ödeneğe hak kazanamayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, ayrıca başvuru yapmalarına gerek bulunmaksızın İŞKUR tarafından re’sen gerçekleştirilir.
4) Nakdi ücret desteğinden yararlanabilmek için;
− 17/4/2020 tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin bulunduğu işveren tarafından 4857 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesi uyarınca ücretsiz izne ayrılmak,
− Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmamak,
− Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak,
− SGK’ya 01, 04, 05, 06, 12, 14, 20, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 no.lu belge türlerinden bildirilmiş olmak,
− Veya 15/3/2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51’inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve yine aynı Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamamak,
Şartlarının oluşması gerekmektedir.
NAKDİ ÜCRET DESTEĞİNİN USUL VE ESASLARI:
17/4/2020 tarihli 31102 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 7244 Sayılı Yeni koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7’ inci maddesi ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen Geçici 24’nci maddesinde;
”Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10’uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra 51’inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10’uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.
Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39’uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır.
Bakanlık, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.”
Hükmü düzenlenmiştir.
Ayrıca konuyla ilgili olarak da 20/4/2020 Tarihinde 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 24’üncü Maddesi Kapsamında Yapılacak Nakdi Ücret Desteği Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar yayımlanmıştır. Nakdi ücret desteği ile ilgili usul ve esaslar soru ve cevap şeklinde aşağıda açıklanmıştır.
SORU 1: Nakdi ücret desteğinden kimler yararlanır?
CEVAP 1: Nakdi ücret desteğinden yararlanmak için;
a) Ücretsiz izne ayrılanlar için,
− 17/4/2020 tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin bulunduğu işveren tarafından 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca ücretsiz izne ayrılmak,
− -Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmamak,
− Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak,
− SGK’ya 01, 04, 05, 06, 12, 14, 20, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 no.lu belge türlerinden bildirilmiş olmak,
b) İş akdi feshedilenler için,
− 15/3/2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve yine aynı Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanmamak,
− Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak
Şartlarının oluşması gerekmektedir.
SORU 2: Nakdi ücret desteği için nereye nasıl başvurulur?
CEVAP 2: Nakdi ücret desteğinden yararlanılabilmesi için ücretsiz izne ayrılan işçilere ilişkin aylık bildirimler, “https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi” internet adresinden ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ayın 3’üne kadar işverenlerce yapılması gereklidir. Görüleceği üzere başvuruların sigortalı tarafından değil, işveren tarafından yapılması gerekmektedir.
Başvuru ekranında, ilgili ayda işçinin ücretsiz izne ayrıldığı gün sayısı, işçinin TC Kimlik Numarası, işçinin IBAN numarası, işveren ve sigortalının cep telefonu bilgilerinin girilmesi gerekmektedir.
5510 sayılı Kanun Ek-9’uncu kapsamında ev hizmetlerinde 10 günden fazla sigortalı çalıştıran işverenler ise ücretsiz izne ayıracakları işçilerini ücretsiz iznin verildiği ayın sonuna kadar “28-Pandemi Ücretsiz İzin” eksik gün koduyla Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine/Merkez Müdürlüklerine bildirmesi gerekmektedir.
SORU 3: Yapılan başvuru bilgilerinde güncelleme yapılabilir mi?
CEVAP 3: Evet güncelleme yapılabilir. Bunun için https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi” üzerinden yapılan başvuru ve güncelleme işlemleri, ücretsiz iznin uygulandığı ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar yapılması gerekmektedir. Ancak bu şekilde uygulamanın yürürlükte olduğu sürenin tamamlanmasından sonra izleyen ay sonuna kadar yapılan ve hak doğurucu nitelikteki başvurular en fazla bir önceki ay için yapılabilmektedir.
SORU 4: Nakdi Ücret desteğinden yararlananlar, aylık prim hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde nasıl gösterilecek?
CEVAP 4: Nakdi ücret desteğinden yararlananlar, SGK’ya 01, 04, 05, 06, 12, 14, 20, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 no.lu belge türlerinden sigortalıya uygun olan belge türü üzerinden bildirilecektir.
Nakdi ücret desteğinden yararlanan sigortalıların eksik gün kodunun aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde “28-Pandemi Ücretsiz İzin” belirtilmesi gerekmektedir. 20.04.2020/102 numaralı sirkülerimizde açıkladığımız üzere, aynı ayda pandemi ücretsiz izin eksik gün koduyla birlikte başka bir eksik gün kodunun olması halinde eksik gün kodunun “29 pandemi ücretsiz izin ve diğer “olarak bildirilmesi gerekmektedir.
17/4/2020 tarihinden sonra ücretsiz izne ayrılmasına rağmen, Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinde “28-Pandemi Ücretsiz İzin” eksik gün nedeni yerine yanlışlıkla başka bir koddan bildirim yapanların, eksik gün kodunun değiştirilmesi için SGK’nın ilgili il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurup, yanlış bildirilen eksik gün kodunun doğrusuyla değiştirmeleri gerekmektedir.
SORU 5: 15/3/2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve aynı Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilerin nakdi ücret desteği başvuruları nereye nasıl yapılır?
CEVAP 5: 15/03/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusuna rağmen bu ödeneğe hak kazanamayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, ayrıca başvuru yapmalarına gerek bulunmaksızın İŞKUR tarafından re’sen gerçekleştirilecektir.
15/03/2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51’inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmayan işçiler ise, “https://esube.iskur.gov.tr/” internet adresinden veya e-Devletten işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. Yapılan başvuru üzerine şartları taşıyan işçilere nakdi ücret desteği İŞKUR tarafından ödenecektir.
SORU 6: Nakdi ücret desteği tutarları ne kadardır?
CEVAP 6: Nakdi ücret desteği, gerekli şartları taşıyan her bir kişi için 39,24 Türk Lirasından damga vergisi düşüldükten sonra hesaplanan tutar ile ödemeye hak kazanılan gün sayısı çarpımı sonucu bulunacak tutar kadar olacaktır.
SORU 7: Nakdi ücret desteği tutarları nasıl ödenecektir?
CEVAP 7: Nakdi ücret desteği, bir ay içerisinde en çok 30 gün olmak üzere, başvuru ekranında belirtilen iban hesabına, iban hesabı olmayanların ise diğer ödeme kanalları yoluyla (PTT havalesi gibi) işçinin kendisine ödenecektir.
SORU 8: Nakdi ücret desteği ne zaman kesilir?
CEVAP 8: Nakdi ücret desteğinden yararlanılan dönemde, aynı veya başka bir işyerinde işe başlanması ve/veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınmaya başlanması halinde nakdi ücret desteği kesilecektir.
SORU 9: Nakdi ücret desteğinden yararlananların GSS primlerini kim ödeyecektir?
CEVAP 9: Nakdi ücret desteğinden yararlananlardan, 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, 5510/ 60-1 (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır. Bu kişilere ait genel sağlık sigortası primleri, İŞKUR tarafından SGK’ ya ödenecektir.
SORU 10: Nakdi ücret desteği kapsamında yanlış bilgi verilmesinin yaptırımı var mıdır?
CEVAP 10: Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanacaktır.
Fazla ve yersiz ödemeye sebep olanlardan, ödenen nakdi ücret desteği, ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte tahsil edilir.
15/03/2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51’inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmayan işçiler için yapılacak düzeltme ve güncelleme bildirimleri nedeniyle oluşan fazla ve yersiz ödemeler, işçinin takip eden ay için yapılacak nakdi ücret desteği ödemesinden mahsup edilecektir. 17/4/2020-17/7/2020 dönemi izleyen ayın sonuna kadar mahsuba yeter veya hiç nakdi ücret desteği alamayacak kişi bakımından ortaya çıkan fazla ve yersiz ödemeler, işverenden genel hükümlere göre tahsil edilecektir.
SORU 11: Nakdi ücret desteği kapsamında bilinmesi gereken başka hususlar nelerdir?
CEVAP 11: Nakdi ücret desteğinden ayrıca aşağıdaki hususların da bilinmesi gerekmektedir.
− 17/4/2020 tarihinden önce ücretsiz izne ayrılmış olanlar bu hükümden yararlanamayacaktır.
− İşverenleri tarafından kısa çalışma başvurusunda bulunulan ve başvurunun kabul edilmesine karşın gerekli prim şartlarını sağlamadığı gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayanlar, gerekli şartları taşımaları ve işverenleri tarafından eksik gün nedenlerinin “28-Pandemi Ücretsiz İzin” olarak güncellenmesi halinde ücretsiz izne ayrıldıkları süre kadar nakdi ücret desteğine hak kazanacaklardır.
− 4447 sayılı Kanunun 50’nci maddesi gereği işe başlayıp tekrar isiz kalanlardan daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar işsizlik ödeneği tekrar başlatılanlar, 4857 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere (17/4/2020-17/7/2020 dönemi), ödemenin bittiği tarihten itibaren nakdi ücret desteğine hak kazanacaktır.
− Nakdi ücret desteğinin süresi, 17/4/2020-17/7/2020 tarihleri arasındaki süreleri kapsar. Cumhurbaşkanı tarafından bu sürenin uzatılması halinde, nakdi ücret desteği de aynı süre için uzatılacaktır.
− Birden fazla işyerinde çalışırken, bu işyerlerinden ücretsiz izne ayrılanların toplam ücretsiz gün sayısının 30 günden fazla olması halinde 30 gün üzerinden, 30 günden eksik olması halinde ise 30 günden eksik kalan gün sayısı kadar nakdi ücret desteği ödenir.
Kaynak: TÜRMOB
