2020 yılı ilk yarısı için memur maaş ve taban aylık katsayılarının sırasıyla 0,146061 ve 2,28624 olarak belli oldu. Buna göre de başta memurlar olmak üzere çalışanların bir takım sosyal haklarına ilişkin rakamları netleşti.
Ölüm her canlının başına gelecek bir olay. İş ve sigortalılık yaşamında çalışma profilleri değişik değişik ve bu değişiklikler cenaze ve ölüm yardımlarından faydalanma haklarına da etki ediyor. Bu bakımdan en avantajlılar milletvekili olduktan sonra vefat etmiş olanlar, cenazelerimizin de kaymak tabakasını onlar oluşturuyor.
Bir çok konuda olduğu gibi çalışma yaşamının hakiki lokomotifleri olan ücretliler ve girişimcilerin SSK ve Bağ-kur sigortalılıklarında bahse konu hak en düşük olanını teşkil ediyor.
SSK ve Bağ-Kur’lularda Cenaze Yardımı
4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) sigortalılarıyla bu sigortalılıklardan emekli olanların ölümleri halinde 2018 yılında 595 TL, 2019 yılında 716 TL olarak uygulanan cenaze ödeneği, TÜİK tarafında 2019 yılı için TÜFE değişim oranlarının %11,84 TL olarak belirlenmesi sonucu 2020 yılında 801 TL olarak uygulanacağı belirlenmiş oldu.
Bu rakamı almak için ölen 4/a ve 4/b sigortalısının iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölmesi veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı alıyor iken ölmesi veyahut kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması şart. Cenaze ödeneği verilebilmesi için, hak sahiplerince ölüm tarihini belirten bir dilekçe ile SGK’ya başvurulması gerekiyor.
Memur ve Memur Emeklilerinde Ölüm Yardımı
Emekli Sandığı iştirakçisi iken 01.10.2008’den itibaren 4/1-c sigortalısı olarak tanımlanan memurların vefatları durumunda ise 2020 Ocak Haziran dönemi için 2.775,16 TL, memurların memur olmayan eşi ile ikiden fazla dahi olsa aile yardımı ödeneğine müstehak çocuğu ölen vefatı halinde ise 1.387,58 TL tutarında ölüm yardımlarının talep beklenmeksizin Saymanlıklarca derhal ödenmesi gerekiyor.
Emekli Sandığı emeklisi konumunda iken vefat edenlere de ilke olarak ölüm yardımı görevdeki memurlardaki gibi hesaplanması gerekiyor. Ancak emeklinin almakta olduğu emekli aylığı örneğin 2020 yılı için 2775,16 TL’den daha fazla ise bir aylık tutarında ölüm ödeneği verilmesi gerekiyor.
Görevdeki memurlarındaki ölü yardımı uygulamasının aksine Emekli Sandığı emeklinin eş ile çocuklarının ölümünde bu tür bir ödeme yapılmasına ilişkin bir kural bulunmuyor.
399’lularda Ölüm Yardımı
Yine 4/1-c sigortalısı olan 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personel için de kendisinin ölümü halinde unvanına göre belirlenmiş kendi temel ücretinin iki katı, memur olmayan eş ile bakmakla yükümlü olduğu eş ve çocuklarının ölümü halinde için temel ücreti kadar ölüm yardımı verilmesi gerekiyor.
Kavramsal olarak memurlarda ölüm yardımı parasal bir hak olarak var ve ayrıca cenaze giderleri kurumlarınca karşılanıyor. Buna karşın SSK ve Bağ-Kurlularda memurlardaki bu iki hakkı karşılayan “Cenaze Ödeneği” adlı tek bir hak bulunuyor.
Kurumlarınca cenaze gideri, cenaze nakil gideri ödeneği veya bu anlamda bir ödemenin yapılması durumunda memurlara ayrıca SGK tarafından cenaze ödeneği verilmesi gerekmiyor. Memur için ölüm yardımı ödenmesi ise SGK tarafından ayrıca cenaze ödeneğinin de verilmesine engel nitelik taşımıyor. Bilindiği gibi Devlet memurlarının ölümleri halinde (Başka yere nakil dâhil) cenaze giderleri, sürekli görevle yurt dışında bulunanların eş ve bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve aile yardımı ödeneğine müstehak çocuklarından ölenlerin cenazelerinin yurda getirilmesi için zorunlu tüm giderler görev yapmakta oldukları kurumlarınca ödeniyor.
Milletvekillerinde Ölüm Yardımı
TBMM üyelerinin ölümleri halinde en yüksek Devlet Memurunun almakta olduğu aylığın (ek gösterge dahil) 12 aylık tutarı (Halen 16.651 TL) ölüm yardımı olarak TBMM bütçesinden ödenmesi gerekiyor.
Yasama Organı üyeliği sona erenler için bu yardım ölüm tarihi itibariyle birinci fıkraya göre hesaplanacak miktarın yarısı (Halen 8.325,50 TL) tutarında olmak üzere TBMM bütçesinden ödeniyor.
Emzirme Ödeneği
2020 yılında analık sigortası kapsamında 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması nedeniyle 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı erkeğe, 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) sigortalılıklarından emekli olan veya gelir alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla 202 TL emzirme ödeneği veriliyor. Bu rakam 2019 yılında 180 TL olarak uygulanıyordu.
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
