3065 sayılı KDV Yasasının;
· 1 inci maddesinde, ticari, sınaî, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithalatının KDV ye tabi olduğu,
· 17/4-g maddesinde, metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminin KDV'den istisna olduğu,
· 29/1 inci maddesinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV ile ithal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen KDV'yi indirebilecekleri,
· 30/a maddesinde, vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağı,
Hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, 28.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde;
· Hurda kavramının, her türlü metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul ile mamul maddeyi ifade ettiği açıklamasına yer verilmiştir.
· Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, söz konusu amortismana tabi iktisadi kıymetlerin aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak, kullanılamayacak durumda olmaları halinde bunların teslimi KDV Kanununun (17/4-g) maddesi uyarınca katma değer vergisinden müstesna olacaktır. Kısmi istisna kapsamına giren bu işlem dolayısıyla yüklenilen vergilerin de prensip olarak, işlemin yapıldığı dönemde indirim hesaplarından çıkarılması gerekmektedir. Ancak, iktisadi kıymet hurda haline gelinceye kadar indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanılmış olduğundan yüklenilen vergilerin tamamı değil, hurda olarak satış bedelinin %18'ine isabet eden kısmı indirim hesaplarından çıkarılacaktır.
· Buna göre, iktisadi kıymetin hurda olarak satılması halinde hurda satış bedelinin genel vergi oranı ile çarpılması suretiyle bulunacak miktarın, satışın yapıldığı dönem beyannamesinin "Tevkifat Uygulanmayan İşlemler", "İlave Edilecek KDV" satırında beyan edilerek indirim hesaplarından çıkarılması ve aynı tutarın gelir/kurumlar vergisi uygulamasında gider hesaplarına alınması gerekmektedir.
ÖRNEK UYGULAMA:
05.02.2020 günü ACELYE isimli yolcu uçağı, Sabiha gökçen hava limanına 30-40 metreden düşmek suretiyle pisten çıktı ve uçak parçalara ayrılarak kullanılmaz hale geldi. Böylece iktisadi kıymet hurda haline dönüşmüş oldu.
· Bu uçağın alımında 27.000,000,00 TL KDV ödenmiş olsun
· Şimdi bu uçağın motoru tamir edilerek tekrar kullanılabilecek hale geldiğini farz edelim. Bu motoru 70.000,00 liraya satmış olalım. KDV den istisna değildir.%18 KDV uygulanacaktır.
70.000,00%18=12.600,00 TL KDV hesaplanarak, toplam 82.600,00 lira tahsil edilecektir.
· Sözü edilen uçağın enkazını 200.000,00 liraya hurda niteliğinde satmış bulunuyoruz. 200.000,00%18= 36.000,00 TL İlave Edilecek KDV satırına beyan edilerek indirim hesaplarından çıkarılmış gerekir. Ayrıca; bu tutar gelir ve kurum mükellefiyeti uygulamasında gider işlemi görür.
· Uçağın hurda haline dönüşmesi nedeni ile faturası” Hurda METAL” ”Uçak hurdası” açıklaması ile ve istisna nedeni ile KDV siz olarak düzenlenecektir.
· Uçağın alımında yüklenilen 27.000,000,00 TL KDV nın 36.000,00 liralık kısmı hurda satışın yapıldığı aya ait KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” satırında gösterilecektir. 15.03.2020
YMM/BD HASAN SANCAK
Kaynakça:
3065 Sayılı KDV yasası
23.02.2016 gün ve7612 sayılı özelge
