SGK bir kişinin sahte sigortalılığını tespit ederse ilk iş bunu iptal ediyor. Bu sürelere ilişkin ödenen primler de yok sayılıyor. Ayrıca bu yolla emekli olan kişinin emekliliği iptal ediliyor. Bununla da kalmıyor; SGK ödenen emekli aylıklarını faiziyle geri istiyor. Yani bu kişiler tespit edildiğinde, yüksek bedellerle karşı karşıya kalıyor.
Bir kişinin emekli olabilmesi için yaş, çalışma süresi ve prim sayısı şartlarını sağlaması gerekir. Bu üç şartın sağlanabilmesi için sigorta girişinin bulunması ve sigortalı olarak çalışmak şarttır. Ancak ne yazık ki emekli olabilmek için sahte sigorta girişi ve 'bir yerden sigortalı' gösterilme yöntemlerine gidildiği görülüyor. SGK fiilen çalışmayan ancak sigortası ödenen kişileri tespit ettiğinde ödenen primleri iptal ediyor. Dolandırıcılara fırsat vermemek için çalışmadan sigortalı olma peşinde koşulmamalı. 'Bir yerden sigortalı gösterilmek' eninde sonunda tespit ediliyor.
10 YAŞINDA ÇOCUK BİLE VAR
Özellikle 2008’de sosyal güvenlik sisteminde önemli değişiklikler yapılmadan önce emeklilik yaşının yükseleceği öngörüldüğü için pek çok kişinin akrabasının, çoluğunun, çocuğunun sigorta girişinin yapıldığını gördük. Üç beş günlük sigortalı giriş sonrası bu kişiler daha erken emekli olma hakkına sahip oldular. Ancak bu dönemde 10-15 yaşında gençlerin inşaatlarda sigortalı gösterildiği tespit edildi. 18 yaşın altında kişilerin çalıştırılamayacağı işyerlerinden yapılan bu işlemler SGK tarafından tespit edildiğinde sigorta girişleri iptal ediliyor. Dolayısıyla SGK hukuksuzluğu tespit ettiğinde sigorta girişini de iptal etme hakkına sahip.
Daha çok günü yetmeyen
Sigorta girişi olsun diye bir yerden sigorta girişi yapılanlar dışında bir de, prim ödeme gün sayısı dolsun diye 'bir yerden sigortalı gösterilen' kişiler var. Bu durumdaki kişiler genellikle bir süre çalışmış ancak şu an çalışmayan ve prim ödeme gün sayısını doldurmak isteyen kişiler. Çalıştıkları süre emekli olmalarına yetmediği için bir şekilde sigortalı gösterilerek prim ödeme gün sayısını doldurmayı ve yaş gelince emekli olmayı istiyorlar. Ancak fiilen çalışmadığı halde bir işyerinden sigortalı gösterilen kişileri SGK tespit ederse bu kişilerin prim günlerini iptal ediyor. Böyle olunca da bu işten zararlı çıkan 'bir yerden sigortalı gösterilen' ve bu kişi adına SGK’ya prim ödeyen kişiler oluyor. Çünkü SGK bu kişilerin prim günlerini iptal ettiği gibi, ödenen primleri de iade etmiyor.
En çok hamile kadınlarda görülüyor
Sahte sigortalılığın en çok görülen durumlarından birisi, hamile kadınların sigortalı gösterilmesi. Hamile olduğunu öğrenen kadınlar, bir yerden sigortalı gösteriliyorlar ve bu sayede SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alma hakkına sahip oluyorlar ve özel hastanede doğum yaptıklarında SGK’dan tedavi masraflarının bir kısmını alabiliyorlar.
SAHTE İŞYERLERİ VAR
Dolandırıcılar çoğu kez dolandırdıkları kişilerden aldıkları paraları SGK’ya hiç ödemeden ortadan kayboluyorlar. Bazen de sahte işyerleri üzerinden birkaç ay prim ödüyorlar ve bu sayede dolandırdıkları kişilere 'bak senin primin yatıyor' diyebiliyorlar. Gerçekte olmayan işyerlerinden yapılan bu sigorta ödemeleri de SGK tarafından tespit edildiğinde iptal ediliyor. Çoğu kez bu tip işyerleri dilencilerin, çok fakir kişilerin adına tescil ettiriliyor. Bu sayede dolandırılan kişilerin ileride açabilecekleri tazminat davaları da boşa çıkıyor.
Vaatlerle dolandırıyorlar
Sahte sigortalılığın günümüzde pek çok türü bulunuyor. Bir kişi çalışmadığı halde bir yerden sigortalı gösteriliyorsa buna sahte sigortalılık deniyor. Diğer yandan bazen dolandırıcılar özellikle emeklilik için prim günü yetmeyen kişilere ulaşarak ayda 150-200 TL’ye emeklilik vaat ederek bu kişileri kandırıyorlar. Son dönemde bu tür sahteciliğin de arttığını söyleyebiliriz. Bugün itibarıyla bir kişinin bir işyerinden sigortalı gösterilmesi halinde işverenin ödemesi gereken prim miktarı eğer işveren 5 puan prim indiriminden yararlanıyorsa en az 311 TL. Bu rakam işverenin yararlandığı teşviklere göre azalabiliyor.
200 TL'ye kandırıyorlar
Ancak 200 TL ödeyerek sigortalı yapılacağı söylenen kişilerden alınan paralar dolandırıcılar tarafından devlete yatırılmadığı için, bu kişilerin ödedikleri paralar boşa gidiyor. Yani burada ciddi bir dolandırıcılık söz konusu. Kişilerin bu durumlara karşı dikkatli olması gerekiyor.
SGK denetimleri sıklaştırdı
Sahte sigortalılık ve bu şekilde yapılan dolandırıcılıklar son dönemde çok arttı. SGK bu konuda denetimlerini sıklaştırdı. Bir yerden sigortalı gösterilen, fiilen bir işyerinde çalışmayan ve primlerini kendisi ödeyen kişileri SGK tespit ederse bu kişi adına ödenen primler iptal ediliyor. Bunun yanında bu şekilde ödenen primlerle emekli olan kişiye bağlanan aylık kesildiği gibi, haksız alınan aylıklar da faiziyle geri isteniyor. Bir kişinin sigortalı olmasının ilk şartı, fiilen çalışmaktır. Fiilen çalışmayan bir kişi adına prim ödenmesi ve bu kişinin bu şekilde emekli olması mümkün değildir.
Uzak durulmalı bedeli ağır!
SGK bir kişinin sahte sigortalılığını tespit ederse ilk önce bu sigortalılığı iptal ediyor. Bu sürelere ilişkin olarak ödenen primler de iptal ediliyor ve iade edilmiyor. Sahte sigortalılıkla emekli olan kişinin emekliliği iptal ediliyor. SGK emekli aylıklarını faiziyle geri istiyor. Sahte sigortalı olunan dönemde ödenen ilaç ve tedavi masrafları da faiziyle geri isteniyor. Dolayısıyla sahte sigortalı olan bilinen adıyla 'bir yerden sigortalı gösterilen' kişiler SGK bu durumu tespit ettiğinde çok yüksek bedellerle karşı karşıya kalıyor. Okan Güray Bülbül
