Sosyal güvenlik mevzuatımızın işverenlere yüklediği en önemli ödevlerin başında her ay çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili prim belgelerinin SGK’ya verilmesi geliyor. Şu anda ülkemizde Kırşehir, Amasya, Bartın ve Çankırı illeri haricinde aylık prim ve hizmet belgesi uygulaması devam ediyor. Bu illerde ise muhtasar ve prim hizmet beyannamesi uygulamasına geçildi. Nihayet 27/10/2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi Genel Tebliği (Sıra No:5) ile yukarıda belirtilen İller dışında kalan tüm il ve ilçelerde “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” verilmesi 01/07/2019 tarihinden itibaren başlayacak.

​Genel kural olarak prim belgeleri ilgili olduğu ayı takip eden ayın 23’üne kadar e-bildirge yoluyla verilmesi gerekiyor. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasında da prim belgesi ertesi ayın 23 üncü günü saat 23.59’a kadar yetkili vergi dairesine elektronik ortamda gönderilecek. Beyannamenin kağıt ortamında verilmesi mümkün olmayacak.
Peki işveren tarafından söz konusu süre kaçırılması halinde sonradan prim belgesinin verilmesi mümkün mü?

SGK Denetim Yapar…
Prim belgesinin işveren tarafından sonradan verilmesi halinde SGK’nın denetimi ile karşılaşılması söz konusu. Buna göre, defter tutmakla yükümlü bulunan işveren, alt işveren ve sigortalıyı devir alanlar tarafından 4/a kapsamında sigortalı sayılanlara ilişkin yasal süresi geçirildikten sonra SGK’ya verilen prim belgeleri, doğruluğu, fiilen yapılan denetimler sonucu veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden anlaşılması hâlinde işleme konulur.

Şayet prim belgesi fiilen yapılan tespitler ile sadece alınan ifadeler sonucunda işleme alınırsa, tespitin yapıldığı tarihten geriye doğru en fazla bir yıllık süreye ilişkin olan kısmı dikkate alınabiliyor. Dolayısıyla fiili tespitlerde veya ifadelerle bir yıldan daha geçmişe dönük prim belgesi verilmesi mümkün değil. Ancak kayıtlardan yapılan tespitler ile bir yıldan daha geçmişe gitmek ve prim belgesi vermek mümkün. 

3 Aylık Süre Önemli
Yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar SGK’ya verilen asıl veya ek nitelikteki prim belgelerinde ise özel bir durum bulunuyor.
Bunlarda, aksine bir tespit veya şüpheli bir durum yoksa ve prim belgesinde kayıtlı olan sigortalıların sigortalı işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içinde veya aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte SGK’ya verilmiş olması hâlinde, söz konusu belge, ayrıca incelemeye gidilmeksizin işleme alınıyor. Dolayısıyla SGK denetimi bu durumda olmuyor.

Yeni Dönemde Cezalar Nasıl Olacak?
2019 Temmuz ayından itibaren muhtasar ve prim hizmet beyannamesi uygulamasına geçileceğinden bahsetmiştik. Bu yeni dönemle birlikte prim belgelerinin verilmemesi/geç verilmesi halinde uygulanacak idari para cezaları da değişecek.
Buna göre, prim tahakkukuna ve sigortalıların sosyal güvenlik haklarına dayanak teşkil eden Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesindeki sigortalıların, prime esas kazançlarının veya hizmetlerinin bildirilmediği, eksik ya da geç bildirildiği anlaşılan her bir işyeri için;

1) Beyannamenin asıl olması hâlinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin beşte biri tutarında,

2) Beyannamenin ek olması hâlinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında,

3) Ek beyannamenin, 5510 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin beşinci fıkrasına istinaden Kurumca resen düzenlenmesi durumunda, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında,

4) Beyannamenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri ve kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği ya da sadece hizmetlerinin Kuruma eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması hâlinde, beyannamenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık beyannamedeki her bir işyeri için,

​a) Kamu idareleri ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar hakkında asgari ücretin üç katını geçmemek üzere sigortalı başına aylık asgari ücret tutarında,

b) Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar hakkında asgari ücretin iki katını geçmemek üzere sigortalı başına yarım asgari ücret tutarında,

c) Defter tutmakla yükümlü olmayanlar hakkında aylık asgari ücreti geçmemek üzere sigortalı başına asgari ücretin üçte biri tutarında,

ç) Beyannamedeki her bir işyerinden bildirilen sigortalıların sadece prime esas kazançlarının eksik bildirildiğinin anlaşılması hâlinde ise beyannamenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin onda birinden az, iki katından fazla olmamak üzere tespit edilen prime esas kazanç tutarında,
idari para cezası uygulanacak.
Ayrıca, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine ilişkin fiillerin vergi kanunlarına göre vergi cezası kesilmesini gerektirmesi halinde 213 sayılı Kanun uyarınca vergi dairelerince de ceza kesilecek.

27.05.2019
Dr. Mehmet BULUT 
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

http://www.sadettinorhan.net/27_5_2019_makale.html