Bağımsız denetime, bağımsız denetim kuruluşlarına ve bağımsız denetçilere ilişkin usul ve esaslar, Kurumumuz tarafından 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliği (Yönetmelik) ile düzenlenmiştir.
Bilindiği üzere kendi adına denetim üstelenen bağımsız denetçilere ilişkin usul ve esaslar 21/7/2017 tarihli ve 30130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile tekrar düzenlenmiş ve bağımsız denetçilerin kendi adına denetim üstlenebilmeleri, Kurumumuz tarafından denetim üstelenen denetçi olarak onaylanması şartına bağlanmıştır. Söz konusu değişikliğin ardından bağımsız denetçilerin 1/1/2019 tarihinden sonra kendi adlarına denetim üstlenilebilmesi için Yönetmeliğin 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan şartları sağlamaları gerekmektedir.
Denetim üstlenen bağımsız denetçi, Yönetmeliğin 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde; “Kendi adına denetim üstlenebilmek için öngörülen şartları taşıdığı Kurum tarafından onaylanan bağımsız denetçi” olarak tanımlanmıştır. Yönetmelikte yapılan değişiklikle Yönetmelikte kendi adına denetim faaliyeti yürüten denetçiyi ifade eden bağımsız denetçi ibareleri de “denetim üstlenen bağımsız denetçi” olarak değiştirilmiştir.
Dolayısıyla 1/1/2019 tarihinden itibaren, bağımsız denetimler, Kurumumuz tarafından bağımsız denetim kuruluşu olarak yetkilendirilen şirketler veya yine Kurumumuz tarafından denetim üstlenen bağımsız denetici olarak onaylanan bağımsız denetçiler tarafından yetkileri çerçevesinde üstlenilebilecektir. Diğer bir ifade ile bağımsız denetçilerin 1/1/2019 tarihinden itibaren Kurumumuzdan denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak onaylanmaksızın kendi adına denetim üstlenmeleri mümkün olmayacaktır.
Denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak yetkilendirilmek (onaylanmak) için aranacak şartlar Yönetmeliğin 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında şu şekilde düzenlenmiştir.
“Bağımsız denetçilerin kendi adına denetim üstlenebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
a) Müteakip bentlerdeki şartları sağladıklarını gösteren bilgi ve belgelerle Kuruma onay için başvuruda bulunulması,
b) Başvuranın sorumlu denetçi olabilme şartlarını karşılaması,
c) Denetim kadrosunun, asgari olarak, 27 nci maddede belirtilen denetim ekiplerini oluşturabilecek nitelik ve genişlikte olması,
ç) Denetçilerin tam zamanlı ve asgari bir raporlama dönemi için istihdam edilmiş olması,
d) Denetim kadrosunda kendisi hariç en az bir sorumlu denetçinin bulunması,
e) Kendisinin ve denetçilerinin herhangi bir denetim kuruluşunda veya başka bir denetim üstlenen bağımsız denetçi yanında ortak, kilit yönetici veya denetçi olarak görev almaması ve denetçilerinin ayrıca denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak faaliyette bulunmaması,
f) Denetim rehberleri dahil olmak üzere, esasları Kurumca belirlenen kalite kontrol sistemine ilişkin politika ve süreçlerini yazılı olarak oluşturmuş olması,
g) Denetim faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütebilmesini teminen Kurum tarafından uygun görülecek düzeyde organizasyon, mekân, teknik donanım, belge ve kayıt düzenine sahip olması,
ğ) Kurumca onaylanmış olanların denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak sicilde kayıt ve ilan edilmesi.”
Bu kapsamda 1/1/2019 tarihinden sonra kendi adına denetim üstlenmek isteyen bağımsız denetçiler Yönetmeliğin 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan şartları sağladığını gösterir belgeler ile Kurumumuza başvuruda bulunacak, Kurumumuzca onaylanarak denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak sicilde kayıt ve ilan edilmesinin ardından kendi adına denetim üstelenebilecektir. Denetim üstelenen bağımsız denetçi olarak onaylanmak üzere Kurumumuza yapılacak başvurular Kurumumuz resmi internet adresinde ilan edilecek olan elektronik sistem üzerinden yapılacaktır.
Bağımsız denetçilere önemle duyurulur.