Primi yetmeyen sigortalılar borçlanma yaparak, emeklilik hayaline kavuşabilir. Son dönemde bunun için de bir kolaylık getirildi. Borçlanma SGK’ya gitmeden artık çok kolay bir şekilde ‘e-devlet’ten yapılabiliyor.
Emeklilik için sigortalılık süresi, yaş ve prim gün sayısı şartının birlikte sağlanması gerek. Ancak bazen, sigortalılık süresi ve yaş şartı sağlanır fakat prim günü emekliliğe yetmez. Bu gibi durumlarda borçlanma devreye girebilir ve borçlanma yapılarak prim gününün artırılması ve kişinin emekli olması ve aylık alması mümkün olabilir. Borçlanmayla prim gün sayısının artırılması için kişinin borçlanmaya konu günlerinin olması gerekir. Erkek sigortalılar için askerlik, kadın sigortalılar için doğumdan sonra çalışılmayan süreler, erkek sigortalıların yurtdışında çalıştığı, kadın sigortalıların yurtdışında yaşadığı sürelerin borçlanılması mümkündür. Bunun yanında avukatlık stajının, ücretsiz izinde geçirilen sürelerin bazıları borçlanılabilecek sürelerdir.
PRİM GÜNÜ ARTIRILABİLİR
Borçlanmaya konu süresi olan kişiler bu sürelere ilişkin kendi seçtikleri prim düzeyinden prim ödeyerek bu günleri emekliliklerine saydırabilir. Başvuru daha önce yalnızca SGK’ya giderek yani SGK İl Müdürlüklerine veya SGK ünitelerine direkt başvurularak yapılabiliyordu. Özellikle Türkiye’de bulunmayan kişiler için bu başvuruyu yapmak çok zor olabiliyordu. Yurtdışında yaşayanların Türkiye’ye gelmesi, vekâlet vermesi ya da konsolosluklarda bu işlemi yapması gerekiyordu.
Hangi durumlarda giriş öne çekilir?
5510 sayılı Kanuna göre sigortalıların pek çok durumda borçlanma hakları var. Sigorta girişinin öne çekilmesi askerlik borçlanmasında mümkün. Sigorta girişinden önce yapılan askerlik borçlanılırsa sigorta girişi geri gider. Doğum borçlanmasıyla emeklilik tarihinin erkene çekilmesi de ancak stajla ilk kez sigortalı olunan tarih arasındaki doğumlar için söz konusudur.
Onaylandıktan sonra 1 ay içinde ödeme şart
E-devlet üzerinden sisteme giriş yapan kişiler SGK’nın verdiği hizmetlere girerek, borçlanma türüne göre ilgili linke tıklıyor. Örneğin askerlik borçlanması yapmak isteyen eski adıyla SSK’lı, ‘4/A Askerlik Borçlanması Başvurusu’ linkine tıklıyor ve belirttiği süreleri sisteme işliyor. Başvuru onaylandıktan sonra seçtiği prim düzeyinden ödemesi gereken prim miktarı bildiriliyor. Bu bildirim sonrasında borçlanma başvurusu yapan kişinin 1 ay içerisinde kendisine bildirilen miktarı ödemesi gerekiyor. Belirtilen borçlanma bedeli 1 ay içerisinde ödenmezse başvuru iptal oluyor ve yeniden başvuru yapılması gerekiyor.
E-devleti en etkin kullanan kurum
SGK, e-devlet sistemini en etkin kullanan kamu kurumu. İlaç rapor bilgisini sorgulamak, hizmet dökümü almak, emeklilik işlemlerini takip etmek, diş protezi hakkı sorgulamak, borcu yoktur belgesi almak e-devlet üzerinden SGK’nın sağladığı hizmetlerden yalnızca birkaçı. Zaman ve önemli para tasarrufu için bu çerçevede SGK’nın öncülüğünü yaptığı bu uygulamaların sayısının ve etkinliğinin artırılması çok önemli.
SGK’ya gitmeye gerek yok
Ancak SGK’nın e-devlet üzerinden hayata geçirdiği uygulamayla borçlanma başvurusu yapmak için yaşanılan zaman ve para kaybı engellendi. Artık borçlanma yapacak kişi e-devlet üzerinden borçlanma talebini SGK’ya iletebiliyor. Şu an için yalnızca eski adıyla SSK’lıların askerlik ve doğum borçlanmaları, eski adıyla Bağ-Kurluların askerlik ve doğum borçlanmaları ve eski adıyla emekli sandığı mensuplarının bütün borçlanmayı yapabiliyor. Okan Güray Bülbül
