Mesleki Yeterlilik Kurumu'nun (MYK) çalışma hayatından en önemli faaliyetlerinden olanı Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluğudur. Tehlikeli ve çok tehlikeli işler sınıfında olup bakanlıkça yayımlanacak tebliğlerde yer alan mesleklerde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunludur. Belge zorunluluğu getirilen mesleklere ilişkin belge masraf karşılığı ile Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen miktarı geçmemek üzere sınav ücreti İşsizlik Sigortası Kanunu'nda belirtilen esaslar doğrultusunda İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanmaktadır.
Mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından çıkarılan tebliğlerde belirtilen, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan meslekler için geçerlidir.
İşverenlerin, bu mesleklerde mesleki yeterlilik belgesi olmaksızın personel çalıştırmaları mümkün olmadığı gibi aksi halinde idari yaptırım uygulanmaktadır.
Henüz bakanlık tarafından 3 tebliğ çıkarılmış ve toplam 81 meslekte mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu getirilmiştir. Bu mesleklerin hepsi çok tehlikeli ve tehlikeli olarak değerlendirilmektedir.
2017 yılında yayınlanan üçüncü tebliğ ile birlikte 33 meslek için mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu düzenlenmiş, bu yükümlülüğün son tarihi ise 27 Eylül 2018 tarihinde dolmuştur. Bir başka ifadeyle 33 meslek için mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu fiilen başlamıştır.
Aralarında başta tekstil sektörü olmak üzere otomotiv sektörünü ilgilendiren 33 meslek içerisinde başlıca olanları; "Ön iplik operatörü, bitim işlemleri operatörü, boyama operatörü, iplik bitim işleri operatörü, iplik eğirme operatörü, makine montajcısı, metal kesimci, motosiklet bakım onarımcısı, motor testçisi, otomotiv boyacısı, otomotiv kaportacısı, tren makinisti"dir.
Zorunluluk kapsamındaki mesleklerin belgelendirilme süreçleri Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından yapılmaktadır. Bu anlamda yetkilendirilmeyen kuruluşlardan alınan belgeler geçersiz sayılmaktadır.
Belirlenen mesleklerde çalışanları doğrudan belge almak zorunda olduğu bilgisi yanlıştır. Bu konuda ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için mesleki yeterlilik belge şartı aranmamaktadır.
Mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu kapsamında olan mesleklerde, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş sınav ve belgelendirme kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olan kişilerin 31/12/2019 tarihine kadar belge masrafı ile sınav ücreti, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacaktır.
Ancak bilinmelidir ki, mesleki yeterlilik belgesi muafiyeti kapsamında kalfalık belgeleri ve mesleki eğitim belgeleri dikkate alınmamaktadır.
Mesleki yeterlilik belgelerin ilişkin denetimler iş müfettişlerince yapılacaktır. Aykırı davranan işveren veya işveren vekillerine her bir çalışan için 500 yüz Türk Lirası idari para cezası verilecektir. Tebliğ edilen idari para cezaları bir ay içinde ödenmek zorundadır. İbrahim Işıklı
