İşyerlerinde üretimi artırmak, bir arızayı gidermek veya başka nedenlerden dolayı fazla çalışma/mesai yapılıyor. Çalışma mevzuatında fazla çalışmaların izin yoluyla da ücretinin ödenmiş olacağına ilişkin düzenlemeler var. Çalışma mevzuatında çalışanların fazla mesai yaparak fazla mesailerin karşılığında izin kullanılmasına serbest zaman uygulaması deniliyor. Buna göre fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi, isterse işverene yazılı olarak başvurmak koşuluyla, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman/izin olarak kullanabilir. Fazla çalışma/fazla sürelerle çalışma yapması yasak olanlar serbest zamana bağlı izin uygulamasından yararlanamaz.  İşçi hak ettiği serbest zamanı, 6 ay içerisinde işverene önceden yazılı olarak bildirmesi şartıyla ve işverenin, işin veya işyerinin gereklerine uygun olarak belirlediği tarihten itibaren iş günleri içerisinde aralıksız olarak ücretinde bir kesinti olmadan kullanacak. 

İşverenin maliyeti düşecek 

İşçinin İş Kanunu’ndan ve sözleşmelerden kaynaklanan tatil ve izin günlerinde serbest zaman kullandırılamıyor. Serbest zaman iznini işçi işyerinde çalışması gereken işgünleri içerisinde kullanacak. Bu uygulama ile işverenler işyeri maliyetlerini önemli ölçüde azaltacak. İşçilerde daha çok izin kullanacak. 

Örnek 1: İşçi Hüseyin Beyin işyerinde günlük çalışma süresi 7.5 saattir. Mehmet Bey bir haftalık süre içerisinde 10 saat fazla çalışma yapmıştır. Hüseyin Bey fazla çalışmasını serbest zaman olarak kaç gün kullanacak?

Hüseyin Bey 10 saat fazla çalışma yaptığından her saat fazla çalışmayı 1 saat 30 dakika serbest zaman olarak kullanacağından, 10 saat fazla çalışma süresini 15 saat serbest zaman/izin olarak kullanacak. Buna göre Hüseyin Bey ücretinde hiçbir kesinti olmadan iki işgünü izin kullanacaktır. 

Örnek 2: İşçi Fatma Hanımın işyerindeki günlük çalışması 7.5 saattir. Fatma Hanım haftada 6 saat fazla sürelerle çalışmıştır. Fatma Hanım ne kadar serbest zaman(izin) kullanacak? 

Fatma Hanım her bir saat fazla sürelerle çalışması için bir saat 15 dakikayı serbest zaman olarak kullanacağından 6 saatlik fazla sürelerle çalışması için 7.5 saat serbest zaman/izin kullanacak. Dolayısı ile Fatma Hanım bir iş günü izin kullanacaktır. Arif Temir

http://www.gunes.com/yazarlar/arif-temir/fazla-mesai-yapana-ucret-odenmeyebilir-903858