Yıllık İzinde Merak Edilenler

: Tem 20, 2018; Be the first to comment!

Anayasal güvence altına alınan haklardan birisi olan yıllık ücretli izin hakkı ile çalışanların dinlenme ve motivasyonlarının sağlanması mümkün olduğu gibi, işyeri açısından da izin döneminde farklı bir gözle, izne çıkan personelin yaptığı işlerin yürütümünde aksayan yönlerin olup olmadığı gözlenmektedir.

Çalışanların yıllık izin ve hafta tatili günlerinde dinlenmesi gerekir. Dinlenme gerçekleşmeden yapılan kesintisiz çalışmalar hem iş sağlığı ve güvenliğini tehlikeye atıyor hem de temel bir hak olan dinlenme hakkını ihlal edilmesine neden oluyor.

İşçilerin, dinlenerek çalışma istemini, bedensel ve ruhsal sağlıklarını korumaları, motivasyonlarını ve iş verimliliğini artırmaları amacıyla yıllık ücretli izinlerini kullanmaları gerekir.

***
İzin gün sayısı

Yıllık iznin kaç gün kullanılacağı işçinin işyerindeki kıdemine ve/veya işçinin yaşına göre belirlenmektedir. İş Kanunu'na tabi çalışanlar için yıllık ücretli izin işçinin hizmet süresine göre;

- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) olanlara 14 günden,
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden,
- 15 yıl (dâhil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.

İşçinin yaşına göre ise, 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.

50 yaşından gün alan çalışanların emekli olsun ya da olmasın işyerinde 1 yılı doldurduktan sonraki yıllık izin hakları 20 iş günüdür. Diğer bir deyişle 50 yaşını tamamlamak değil, 50 yaşından gün almak önemlidir.

Yer altı maden işlerinde çalışanlar için bu süreler dörder gün arttırılarak uygulanmaktadır. Dolayısıyla yeraltı maden işyerlerinde yer altı maden işyerlerinde sadece 50 yaş ve üzerinde olan erkekler için 24 günden az yıllık izin süresi verilmesi söz konusu olamaz.

***
İzne hak kazanmada 1 yıl şart!

4857 sayılı İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilerden işyerine girdiği günden başlayarak, deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olanlara işyerindeki yıllık ücretli izin verilir.

Yani, yıllık ücretli izin hakkı için mutlaka bir yılın dolması gerekmekte olup, bir yıldan az süreler için kıst izin hakkının doğması söz konusu değildir.

Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında, işçinin aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştığı sürelerin birleştirilerek göz önüne alınacağı hükme bağlanmıştır.
İşçinin daha önce aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerinde geçen hizmetlerinin yıllık izne hak kazanma ve izin süreleri hesabı yönlerinden dikkate alınması gerekir.

Örneğin, işyerinde 5 yıl çalışılmış ve tazminatları ve kullanmadığı yıllık izin hakları ödenerek, iş sözleşmesi feshedilen işçinin yeniden işe alınması halinde 1 yıllık çalışma süresinin sonunda kazanacağı izin hakkı yasağı gereği 20 gün olacaktır.

***
Yıllık izin devredilemez!

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. Tarafların rızası olsa bile, anayasal bir hak olan yıllık izin hakkı ortadan kaldırılamaz.