6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Limited Şirketler için Anonim Şirketlerinkine benzer hükümler getirilmiştir. Yeni TTK ve Danıştay kararları sonrası Limited Şirket ortaklarının sorumlulukları arttı. Yeni durum dikkatle incelendiğinde anonim şirketlerin artık daha avantajlı olduğu görülüyor.
Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 2012’de yürürlüğe girmesiyle birlikte sermaye şirketlerinin avantaj ve dezavantajları da netleşti. Türkiye’de birinci sırada tercih edilen sermaye şirketi olarak Limited Şirket, ikinci sıradaysa Anonim Şirket gelse de mevcut durumda Anonim Şirketler daha fazla avantaj sağlıyor.
ANONİM ŞİRKET VE LİMİTED ŞİRKETLERİN FARKLARI
• Anonim Şirketin kuruluşunda asgari sermaye tutarının en az dörtte birinin tescilden önce ödenmesi gerekirken; Limited Şirketin tercih edilmesi halinde asgari sermaye tutarının en az dörtte birini ödemek gerekmez, taahhüt edilen sermaye iki yıl içerisinde rahatlıkla ödenebilir.
• Limited Şirketin kuruluşu ve sözleşme değişiklikleri herhangi bir makamın iznine tabi değilken, bazı Anonim Şirketlerin kuruluşları ve esas sözleşme değişiklikleri için izin alınması gerekir.
• Limited Şirket ortaklarının genel kurul toplantısı yapmadan sirküler tipi karar almaları da mümkündür. Limited Şirketler Genel Kurulun Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönerge hazırlamak, tescil ve ilan ettirmekle de yükümlü değillerdir.
• Anonim Şirket yönetim kurulu üyeleri en çok üç yıl süreyle görev yapmak üzere seçilebilirken; Limited Şirket müdürleri, şirket sözleşmesine konulacak hüküm ya da genel kurul kararıyla 10-15 yıl ya da daha uzun bir süreyle görev yapmak üzere seçilebilirler.
• Diğer yandan Anonim Şirketin payları için pay senedi çıkarılmış ve bu senetlerin en az iki yıl süreyle elde tutulmuş olması halinde, senede bağlı bu payların devrinden elde edilen kazançlar gelir vergisine tabi değilken; limited şirkette nama yazılı pay senedi çıkarılmış olsa dahi bu senedin devri kabul görmemekte, dolayısıyla anonim şirketlere tanınan vergisel avantajdan limited şirketin gerçek kişi ortakları faydalanamamaktadır.
ANONİM ŞİRKETLERİN AVANTAJLARI
Ortakların Sorumlulukları Bakımından AŞ’nin Avantajları
• Anonim Şirketler’de ortakların şirket borçlarına ilişkin sorumlulukları sınırlıdır. Ortaklar sadece taahhüt ettikleri sermaye borcunu yerine getirmekle mükelleftirler.
• Ortaklar, şirketin kamu borçlarından ötürü sorumlu tutulamazlar. Anonim Şirketler’in bu özellikli yapısı, ortakların şahsi mal varlıklarının, şirketin zarar ve risklerinden muafiyetini sağlamaktadır. Bu sebeple global ekonomide en çok tercih edilen şirket türü Anonim Şirketlerdir.
• Limited Şirketler açısından, Anonim Şirketlerdeki gibi keskin bir sınırlandırma bulunmamaktadır. Ortaklar, şirketin kamu borçlarından (Vergi, SGK prim borcu vb.) sermaye hisseleri oranında sorumlu olurlar. Dolayısıyla, limited şirketteki bütün ortaklar şirketin kamu borcundan dolayı doğrudan doğruya bütün mal varlıklarıyla sorumlu olmaktadır.
• Her iki şirket türünde ortakların sorumlulukları kıyaslandığında; Anonim Şirket ortaklarının sadece taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı olarak sorumlu olmaları, global düzlemde bu şirket türünün tercih edilmesinin en büyük nedenlerinden biridir.
Anonim Şirket Ortakları’nın Yönetici Olma Zorunluluğu Yoktur
• Anonim Şirketler’de ortakların yönetici olarak Yönetim Kurulu’nda bulunabilmesi mümkündür, fakat en az bir hissedarın Yönetim Kurulu’nda bulunması zorunlu değildir. Yaygın uygulamaya göre Anonim Şirketler’de ortaklar, Yönetim Kurulu ve Kanuni Temsilci pozisyonlarında bulunmazlar. Şirketin faaliyet gösterdiği alanlarda uzman ve profesyonel kişilerce yönetim organizasyonu idare edilir. Bu şekilde şirketin daha işlevsel ve efektif ilerleyişi sağlanır. Şirketin kamusal borç ve cezai sorumlulukları şirket ortaklarınca değil, o pozisyonda görevlendirilen kişilerce üstlenilir. Böylece ortakların sorumlulukları önemli ölçüde sınırlandırılmış olunur.
• Limited Şirketler’deyse yönetim faaliyetleri müdürler tarafından yürütülmektedir. Şirket sözleşmesiyle şirketin yönetimi ve temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilir. Fakat en az bir ortakta, şirketin yönetim ve temsil yetkisinin bulunması gerekmektedir. Kanuni Temsil ve yönetim sorumluluğunun zorunlu olarak ortaklardan en az biri tarafından üstlenilmesi, söz konusu ortak bakımından ekonomik risk teşkil etmekte; ayrıca ortağa yönetimsel pozisyondan kaynaklanan hukuki ve cezai sorumluluk yüklemektedir.
Her iki şirket türünü kıyaslarsak; yeni Türk Ticaret Kanunu düzenlemesiyle birlikte, Limited Şirket’te yönetim pozisyonuna şirket ortağı olmayan müdür veya müdürleri görevlendirme imkanı getirilmiş olsa da en az bir ortağın yönetim pozisyonunda olma zorunluluğu sorumluluk sınırının kapsamını ve risk faktörünü artırıcı niteliktedir. Bu bakımdan özellikle tek ortaklı Limited Şirketler beklenmedik ekonomik, hukuki ve cezai risk ve zorluklarla karşı karşıya gelmektedirler.
Anonim Şirketler’in Hisse Devirlerine İlişkin Avantajları
Anonim Şirketler’de hisse senetleri nama ve hamiline olmak üzere iki türe ayrılırlar:
• Nama yazılı hisse senetleri, esas sözleşmede aksine hüküm olmadıkça devrolunabilir. Nama yazılı hisse senetlerinin devri ciro edilmesi ve devralana teslim edilmesiyle gerçekleşir.
• Hamiline yazılı hisse senetlerinin devriyse şirket ve üçüncü şahıslar arasında ancak teslim ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK)’na (Hamiline Pay Kayıt Sistemi) bildirim ile hüküm ifade eder.
• Anonim şirketlerde hisse devrinin pay defterine yazılması gerekmektedir
Limited Şirketlerde ortağın sermaye payı devri yani hisse devri ise şu şekildedir:
• Sadece noterde düzenlenen devir sözleşmesiyle yapılabilir.
• Genel kurulun devri onaylaması gerekir.
• Anonim Şirket pay senedinin, iki yıl geçtikten sonra satılmasından “doğan kazanç tutarı” gelir vergisine tabi değildir. Şirketin tamamını satmanız durumunda elde edilecek kar vergiye tabi değildir.
Anonim Şirket hissesinin satışının, “noterden yapılma mecburiyeti” yoktur. Ticaret sicilinde tescil mecburiyeti de yoktur. Oysa Limited şirketlerde hisse devirleri mutlaka noter aracılığıyla yapılmak zorundadır. Bu da her hisse devri işleminde devreden ve devralan taraflar için noter masrafı anlamına gelmektedir. Anonim şirketlerdeyse hamiline yazılı hisseler teslim ve MKK bildirimi yoluyla, nama yazılı hisseler ciro ve teslim yoluyla devredilebilir. Çıplak paylarsa alacağın temliki yoluyla devredilebilmektedir.
• Anonim Şirketlerin, Halka Açılma Olanağı Vardır.
• Anonim Şirketlerde ortaklar ve onlara yakın kişilerin şirkete verilen ve özkaynakların yerini tutan ödünçler, her zaman iade edilebilir. Örneğin ortağın şirkete vermiş olduğu borcu geri almasında bir sıkıntı yoktur. Limited şirketlerdeyse icra takibi durumunda önce devlet alacağı alınmakta, kalan bir tutar varsa alacaklı olana ödeme yapılmaktadır.
• AŞ’lerde şirket sözleşmesi, esas sermayesinin “yarısını” temsil eden ortakların kararıyla değişebilir. (md. 421)
• Halka açık ya da halka kapalı olup olmadığına bakılmaksızın tüm AŞ'lerde "Kayıtlı Sermaye Sistemini" kabul etmek mümkün olup, genel kurul toplantısı yapılmaksızın kayıtlı sermaye tavanına kadar sermayeyi artırma yetkisi Yönetim kuruluna tanınmıştır.
• Anonim şirketler ödünç para bulabilmek için “Tahvil’’ çıkarabilirler.
SONUÇ
Organizasyon ve kurumsallaşma yönünden anonim şirket daha avantajlıdır. Anonim şirket olunması durumunda, şirket aile şirketi görünümünde olacaktır.
Bankalar ve faktöring şirketleri; kredi ve ikrazat işlemleri için anonim şirketleri daha çok tercih etmektedirler. Anonim şirket olunması durumunda, bankalara karşı daha kurumsal bir yapı ortaya çıkacaktır. Bu da kredi almakta ve kredi miktarında, kısacası kredibilite de önemli bir artışa yol açacaktır.
Büyüme ve dış pazarlara açılma düşüncesinde olan firmaların, anonim şirkete dönüşmeleri tavsiye edilmektedir. Keza alıcılar ve ithalatçılar, anonim şirket olunması durumunda daha çok itibar göstermektedirler.
Yeni ticaret kanununda anonim şirketler ile ilgili birçok düzenleme mevcuttur. Bu düzenlemeler anonim şirkete dönüşmeyi teşvik etmektedir.
Anonim şirket daha kurumsal ve daha organize bir intiba uyandırmaktadır. Dışarıya karşı daha itibarlı ve prestijli bir algı oluşturmaktadır.
Yukarıda sıralanan anonim şirketlerin avantajları orta ve büyük ölçekli şirketler için oldukça önemli. Şirket kuruluşunda bu avantajları bilerek adım atmak gerekir. Limited şirketler nevi değişikliği yapılarak anonim şirkete dönüştürülerek avantajlı hale getirilebilirler.
Pay senedi basımıyla ilgili buradan ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
AEK Hisse senedi Basımı
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
