Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 176 nolu Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasına ilişkin Vergi Usul Kanunu Sirküleri 01.11.2024 tarihinde yayımlanmıştır.
Sirküler ile yapılan açıklamalardan iki husus, 30.06.2024 dönemi geçici vergi beyanlarını da etkileyeceğinden, bazı tereddütlere neden olmuştur.
Bu hususlara ait açıklamalarımız aşağıda detaylı olarak sunulmuştur.
1.Stokların düzeltilmesinde kullanılan basit ortalama yönteme göre katsayı hesaplanırken kullanılan, bir önceki geçici vergi dönemi Yİ-ÜFE fiyat endeksi ibaresinden, enflasyon düzeltmesi yapılmış bir önceki geçici vergi dönemi Yİ-ÜFE fiyat endeksinin anlaşılması gerektiği açıklanmıştır.
Oysa, enflasyon düzeltmesi uygulaması ile ilgili olarak yayımlanan 555 nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 18. Maddesinin 2/a bendindeki tanımdan görüleceği üzere, bu tanımda hiçbir şekilde “enflasyon düzeltmesi yapılmış bir önceki geçici vergi dönemi” ibaresi geçmemektedir.
Sonuç olarak, 30.06.2024 enflasyon düzeltmesi yapan tüm mükellefler, tebliğdeki bu tanımın lafzından anlaşıldığı şekilde basit ortalama yöntem düzeltme katsayısını 1.03421 olarak hesaplayıp, stoklarını bu katsayıya göre düzeltmişler idi.
Ancak bahsi geçen bu sirküler ile idare farklı bir yorum getirmiş ve buna göre, 30.06.2024 tarihli stokların düzeltilmesinde kullanılan bu katsayı 1,08881 olarak hesaplanmıştır.
Buna kapsamda, 30.06.2024 tarihinde stoklarını basit ortalama yöntemine göre düzelten ve 1,03421 katsayısını kullanan mükelleflerin, cezai bir durum ile karşılaşmaması için;
-Stokların 30.06.2024 enflasyon farkı 1,08881 katsayısı ile yeniden hesaplamaları,
-1,03421 katsayısı ile oluşan düzeltme farkı ile 1,08881 katsayısı ile oluşan düzeltme farkı arasındaki fark tutar eğer 2.Dönem geçici vergi matrahının %10’undan düşük ise, bu farkı 01.07.2024 tarihinde (e-defter berat yüklemesi aylık olanlarda 01.08.2024 tarihinde) atacakları bir muhasebe kaydı ile (15x hesap borç 648 hesap alacak kaydı verilerek) düzeltmeleri,
-1,03421 katsayısı ile oluşan düzeltme farkı ile 1,08881 katsayısı ile oluşan düzeltme farkı arasındaki fark tutar eğer 2.Dönem geçici vergi matrahının %10’undan fazla ise, vergi ziyaı cezasına muhatap olmamak için 2.dönem geçici vergi beyanı için pişmanlık ile düzeltme beyanı vermeleri, uygun olacaktır.
2.31.12.2023 tarihli bilançoda yer alan gelecek dönemlere ait giderler, 2024 ve sonraki yıllarda ilgili gider hesabına çekilirken, 31.12.2023 tarihinde oluşan enflasyon farklarının KKEG olarak dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.
Oysa mükellefler, daha önce yayımlanan tebliğ ve sirkülerlerde, 180-280 hesaplarda oluşan 2023 enflasyon farkları ile ilgili bir açıklama olmadığından, stok ve benzeri amortismana tabi olmayan aktif kalemler 2024 ve sonraki yıllarda elden çıkarılırken maliyet bedeli olarak düzeltilmiş değerlerinin dikkat alınacağına (2023 enflasyon farkları dahil) yönelik açıklamalardan da hareketle, 180-280 hesaptaki 2023 yılından gelen tutarları 2024 yılında gider hesabına çekerken, 2023 enflasyon farklarını da KKEG olarak dikkate almadan maliyete almış veya giderleştirmiş idi.
Sirkülerin bu hükmüne göre, 2023 yılından devir gelen gelecek aylara-yıllara ait hesaplarından, 30.09.2024 tarihi itibariyle (01.01.2024-30.09.2024 tarihleri arasında) gider-maliyet virmanı yapan mükelleflerin, gidere virmanlanan bu hesaplar içindeki 31.12.2023 enflasyon farkı tutarlarını, 2024/3.dönem geçici vergi beyanında KKEG olarak dikkate almaları uygun olacaktır.
