Enflasyon düzeltmesi uygulamaya başladığından beri hayatımıza renk katmaya devam ediyor. Birde bu açıdan bakın derim. ?
Stok hesaplarını II. geçici vergi döneminde gerçek yöntem kullanarak düzeltme yapanlar açısından herhangi bir işlem tesis edilmesine gerek bulunmamaktadır.
Bilindiği üzere, II. geçici vergi döneminde toplulaştırılmış yöntem kullanmak suretiyle stoklarımızı enflasyon düzeltmesine tabi tutarken daha düşük bir katsayı kullanmak suretiyle ( 1,08881 yerine 1,03421 katsayısı) düzeltme işlemi gerçekleştirmiştik. Biz Kanun lafzını öyle anladık ve bu şekilde işlem tesis ettik. Hata yapmış olabiliriz. Yapacak bir şey yok. Gereği neyse onu yapmaktan başka da çaremiz yok.
Gelelim şimdi ne yapmalıyız onu konuşalım. İlk olarak 30.06.2024 tarihi itibariyle bakiye kalan stok hesaplarını 1,08881 düzeltme katsayısı kullanarak olması gereken enflasyon farklarını hesaplamamız gerekiyor. Bulduğumuz bu farktan 30.06.2024 tarihinde bakiye stok hesaplarına gönderdiğimiz enflasyon farklarını tenzil ederek aradaki farkı 150. 'li hesaplara "II geçici vergi dönemi enflasyon düzeltmesi fark hesabı" olarak kaydedin, sonrasında 1.7-30.09-2024 döneminde satılan ticari mal ve satılan mamul maliyetlerini yeni hesapladığımız bu enflasyon farklarını da kullanarak hesaplayın.
İkinci olarak 150'li hesaplara yeni kaydettiğiniz enflasyon farkı tutarları gelir etkisi yaratacağından II. geçici vergi döneminin düzeltmesi sonucu ortaya çıkan 648 veya 658 hesabının düzeltilmesi gerekiyor. Gelir etkisi kadar 648 hesabı artırıcı veya 658 hesabı azaltıcı etkisi olacaktır. Bu şekilde ilave yaratılan gelir etkisi kadar ikinci geçici vergi beyannamesinde beyan ettiğimiz 648 veya 658 hesaplar değişmiş olacak. Bu durumda II. dönem geçici vergi matrahı etkiliyor. Gelir etkisi olması gereken geçici vergi matrahının yüzde 10'undan az ise veya vergi matrahı yoksa sorun yok.
Ancak gelir etkisi geçici vergi matrahının yüzde 10'undan fazla ise tarhiyat riski olur mu? bilmiyorum. Sonuç olarak lehe veya aleyhe oluşacak matrah değişiklikleri için vergi idaresince bir işlem tesis edilmeyeceği veya düzeltme yapılmasının gerekli olup olmadığı konusunda açıklama yapılmasında fayda var. Aksi durumda biz meslek mensupları ile mükellefler karşı karşıya kalırız.
