Geçici Vergi Beyannamesi ile ilgili yapılan güncellemeler hakkında sizlere bilgi vermeden önce, yapılan çalışmaları ve gerekçelerini paylaşmak istiyoruz.

Şu an itibarıyla, son olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından yayımlanan VUK Tebliği Sıra No: 563’e göre yapılacak enflasyon düzeltmelerinde gelinen aşamada aşağıda belirtilen olası durumlar bulunmaktadır.

1. Enflasyon Düzeltmesi Yapmama Durumu (Genel Durum)

2024 hesap döneminin ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemleri sonu itibarıyla, 2023 Brüt Satışlar toplamı 50.000.000 TL’nin altında olan mükellefler enflasyon düzeltmesi yapmayacaktır. 2023 Yılı Brüt satışlar toplamı 50.000.000 TL’nin altında olan mükellefler için iki temel olası durum söz konusu olabilir:

1.1. 2024 İkinci Geçici Vergi Dönemi Beyannamesini Veren Mükelleflerin Durumu

Tebliğ yayımlanmadan önce 2024 hesap dönemi ikinci geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapmış olan mükelleflerin yasal kayıtlarını düzeltmeleri gerekmeyecektir. Ancak, kar/zarar farkını beyannamelerinde belirtmeleri gerekmektedir. (Bu durumdaki mükellefler, enflasyon düzeltmesinden kaynaklı kar veya zarar kayıtları ile enflasyon düzeltmesi yapılmamasına göre oluşan kar/zarar farkını, 2024 hesap dönemi ikinci geçici vergi dönemine ilişkin beyannamelerinde duruma göre "Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler" veya "Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler Bölümünün Diğer İndirimler" kısmında göstermek suretiyle beyan edeceklerdir.)

1.2. 2024 İkinci Geçici Vergi Dönemi İtibariyle Enflasyon Düzeltme Kayıtlarını Yapmış Fakat Beyannamesini Vermeyen Mükelleflerin Durumu

Tebliğ yayımlanmadan önce 2024 hesap dönemi ikinci geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapmış olan mükelleflerin enflasyon düzeltmelerini yapmalarına gerek yoktur.

2. Özel Durum: Sürekli İşlenmiş Altın ve Gümüş İle İştigal Eden Mükellefler

2023 Yılı Brüt satışlar toplamı 50.000.000 TL’nin altında olsa dahi, sürekli işlenmiş altın ve gümüş ile iştigal eden mükellefler enflasyon düzeltmesi yapmaya devam edecektir.

3. 2023 Yılı Brüt Satışlar Toplamı 50.000.000 TL ve Üzerinde Olan Mükellefler

31/12/2023 tarihli gelir tablosunda brüt satışlar toplamı 50.000.000 TL ve üzerinde olan mükellefler, 2024 hesap döneminin ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapacaktır.

Aşağıda belirtilen ve gruplandırmaya çalıştığımız olası durumlara göre Geçici Vergi Beyannamelerinde yapılacak değişiklikler aşağıdaki tabloya göre şekillenmiştir:

Yapılan güncelleme ile birlikte sistemdeki kayıtlar kontrol edilerek yukarıdaki durumlara göre sisteme yönlendirmeler eklenmiştir. Bu yönlendirmeler bilgilendirme amaçlıdır; lütfen kayıtlarınızı kontrol edip, uygun olmayan yönlendirmeler için manuel düzeltme yapınız.

Özellikle 1.1 ve 1.2 durumlarında olan mükellefler için, LUCA sisteminde düzeltme beyannamesi ve kayıtlar, VUK ilgili maddeler, belirtilen tebliğler ve ileride olabilecek olası karar değişiklikleri bir arada değerlendirilerek, en az çalışma ile en iyi sonucu elde etmeniz hedeflenmiştir. Ancak, bu yönlendirmelerin tavsiye niteliğinde olduğunu ve nihai beyan ve bildirimlerinizi kendi mesleki tecrübelerinize ve en güncel değerlendirmelerinize göre yapmanız gerektiğini hatırlatmak isteriz.

Bu hatırlatmaların ardından, yapılan güncellemeler ve yönlendirmeler aşağıdaki gibidir

• Kurum Geçici Vergi Beyannamesi ve Gelir Geçici Vergi Beyannamesinde 2023 yılı Brüt Satış Hasılatı Kontrolü eklenmiştir.
  1. Beyanname ekranında sistemden al işlemi sonrasında önceki döneminizdeki hesap planında 60’lı grubun alacak tarafındaki tutarı kontrol edip kullanıcıya bilgilendirme mesajı gönderir.

50.000.000 TL Altı uyarısı

50.000.000 TL Üstü uyarısı
 

Altın ve Gümüş İle İştigal Eden Mükellef kontrolü uyarısı

Senaryo Örnek Anlatım Tablo 1 Olası Durumlar

• 50.000.000 TL brüt satış hasılatı altında  olan, Altın ve Gümüş ile iştigal olmayan mükellefler. 2024 İkinci Geçici Vergi Dönemi Beyannamesini Veren Mükelleflerin Durumu. 
  • Tebliğ yayımlanmadan önce 2024 hesap dönemi ikinci geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapmış olan mükelleflerin yasal kayıtlarını düzeltmeleri gerekmeyecektir. Ancak, kar/zarar farkını beyannamelerinde belirtmeleri gerekmektedir.

Bu durumda olan mükellefler için kayıtlarında herhangi bir silme ve değişiklik yapmadan beyannamede sistemden al butonuna basıp gelen bilgiler doğrultusunda kar/zarar farkını beyannamede belirtebileceklerdir. 

Sistemden alma işlemi sonrası Luca Muhasebe Yazılımı kontroller çerçevesinde kullanıcıya bilgi mesajı verecektir. 

Düzeltmelerden oluşan farkları kontrol ederek Buraya Tıklayınız fonksiyonu ile sistem kar/zarar farklarını oluşturacak tutarları beyannamede ilgili alanlara gönderir. 658 hesap bakiyesini beyannamede Kanunen Kabul Edilmeyen satırına, 648 hesap bakiyesini ise Diğer İndirimler ve İstisnalar alanına VUK 563 Gereği 2024 YILI ENFLASYON DÜZELTMESİ KARLARI açıklaması ile yansıtır. Bu işlemlerin kontrolü kullanıcı tarafından yapıldıktan sonra beyannamenizi Bilanço Eklemeden! oluşturup gönderebilirsiniz.

Çok Önemli Not: 

Neden Sabit Kıymetin Ayrılan Amortismanından gelen enflasyon farkı bu ekranda var ? 

Tebliğin 4. Maddesinin 2. Bendinde yer alan ifadeye göre, “Bu kapsamdaki mükelleflerin enflasyon düzeltmesinden kaynaklı kar veya zarar kayıtları ile enflasyon düzeltmesi yapılmamasına göre oluşan kar/zarar farkını, 2024 hesap dönemi ikinci geçici vergi dönemine ilişkin beyannamelerinde duruma göre "Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler" veya "Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler Bölümünün Diğer İndirimler" kısmında göstermek suretiyle beyan edecekler” inden sistem mevcut modüllerden hareketle Gelir Tablosuna doğal olarak da kar zararı enflasyondan dolayı etkileyen Sabit kıymet düzeltmesi sebebiyle oluşan artışın düzeltme sonrası muhtemel ayrılmış amortisman farkları da sistem tarafından siz değerli üyelerimize kolaylık sağlaması ve bilgi vermek açısından otomatik hesaplanarak sizlere gösterilmekte kayıtlarınızı kontrol ettikten sonra beyannamenize isterseniz dahil edebilirsiniz. Yine sabit kıymette olduğu gibi yalnızca 648 veya 658 hesap dışında kar zarara etki eden diğer etkiler var ise amortismanlar gibi bunları da beyannamenize dahil edebilirsiniz. 

• Tebliğ yayımlanmadan önce 2024 hesap dönemi ikinci geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapmış olan mükelleflerin yasal süreçler tamamlanana kadar kayıtları silinmesi ya da pasife alınması meslek mensubunun sorumluluğundadır. 

Bu durumda olan mükellefler elektronik deftere tabii olmayan veya elektronik deftere tabi olup defter ve beratlarını gönderiminde bulunmadı ise ve kayıtları silmek isterse;

Mizan Düzeltmelerini temizleme işlemleri için Muhasebe > Yeniden Değerleme ve Enf.Düz > Enflasyon Düzeltmesi Mizan alanından Yapılmış Düzeltmeler butonuna basıl düzeltmeleri seçerek temizleyebilirsiniz.

• Yansıtma İşlemleri için oluşturulan kayıtlar temizlenecek.
• Düzeltme sonrasında Sabit Kıymet Amortisman hesaplandı ise Sabit Kıymet İşlemleri > Dönem Cari Amortisman Sıfırlama alanından hesaplanan amortisman kayıtları silinecek. Fiş Listesinden Amortismana ait kayıtları da silmeyi unutmayınız.

Bu işlemlerden sonra Beyanname Ekranında Bilanço Eklemeden! beyannamenizi hazırlayıp gönderimde bulunabilirsiniz.

• Brüt satışlar toplamı 50.000.000 TL’nin altında olsa dahi, sürekli işlenmiş altın ve gümüş ile iştigal eden mükellefler enflasyon düzeltmesi yapmaya devam edecektir.

Bu durumda olan mükellefler için sistem kontrolü Ocak-Mart Dönemine ait bir düzeltme kaydı var ise sistem ilgili mükellefin durumuna ilişkin bilgilendirme mesajı gönderir. Beyannamede herhangi bir kar/zarar fark bildirimi yapmadan beyannamesine Bilanço Ekleyerek gönderimde bulunacaktır.

• Brüt Satışlar Toplamı 50.000.000 TL ve Üzerinde Olan Mükellefler
   
  • 31/12/2023 tarihli gelir tablosunda brüt satışlar toplamı 50.000.000 TL ve üzerinde olan mükellefler, 2024 hesap döneminin ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapacaktır.

Bu durumda olan mükellefler için sistem 2023 dönemi 60’lı Hesapta yer alan Brüt satış hasılatı tutarına bakacaktır. VUK 563 gereğince Enf.Düzeltmesine tabi olup düzeltme işlemlerini yapıp beyannamesine Bilanço Ekleyerek gönderimde bulunacaktır. Bu durumda olan mükellefler VUK 563 öncesi beyannamesini Enf.Düzeltmesi uygulayıp verdi ise tekrar düzeltme beyannamesi vermesine gerek yoktur.

Kurum Geçici Vergi Beyannamesi ve Gelir Geçici Vergi Beyannamesi Bilanço Ekle/Ekleme Seçeneği Beyanname Başlığına eklenmiştir.